It’s not a garden, it’s a revolution! de E cologische S tad S tructuur coming to a city near you 2013 - 2030 HET POTENTIEEL DE FILOSOFIE Nederland is van internationale betekenis voor veel plant- en diersoorten vanwege het gematigde klimaat en de ligging in de delta van de Rijn, Maas, Schelde en Eems. Hierdoor is er een enorm natuurlijk potentieel. De focus van het Nederlandse natuurbeleid is met name gericht op de realisatie van de Ecologische HoofdStructuur (EHS), gelegen buiten het stedelijk gebied. Ons antwoord hierop is: Ja, met de Ecologische StadStructuur! Onze dorpen en steden hebben door hun ligging, ontstaansgeschiedenis, stedenbouwkundige opzet en gebruik een enorme diversiteit aan groei- en leefomstandigheden. De stad vormt een eiland van diversiteit omgeven door een monotoon productielandschap. Het stedelijk potentieel wordt nauwelijks benut. De investeringen in de EHS vinden plaats waar de minste mensen wonen. Het gevolg is een beperkt maatschappelijk rendement. Groeninvesteringen in onze steden en dorpen brengt de natuur dichtbij en vergroten de betrokkenheid van burgers. Deze bewustwording biedt kansen. Kunnen wij de biodiversiteit verdubbelen door het stedelijk gebied optimaal te benutten? Afb: www.potholegardener.com De Ecologische StadStructuur (ESS) is een aanvulling op én versterking van de EHS. De ESS is opgebouwd uit drie verschillende schaalniveaus met daaraan gekoppeld drie initiatiefnemers: de vergroening van je leefomgeving (burgers), de groene werkomgeving (werkgevers) en de structurele vergroening (overheid). Elke nieuwe groenelement uit de ESS levert nieuwe leefgebieden op die bijdragen aan de verscheidenheid aan en de robuustheid van het ecosysteem. Samen leveren ze één groot dynamisch stedelijk ecologisch netwerk op met ruimte voor nieuwe soorten. Inzetten op de ESS leidt hiermee tot een verdubbeling van de biodiversiteit. Belangrijke effecten naast biodiversiteitsverdubbeling zijn een verbetering van onze leefomgeving en onze gezondheid. De vergroening van onze steden en dorpen betaalt zich indirect terug door de reductie op zorg- en ziekteverzuimkosten. Met de besparing op onze zorgkosten is de ESS te realiseren. DE ECOLOGISCHE STADSTRUCTUUR INVESTEREN De ESS komt tot in je directe woon- en werkomgeving door initiatieven van (individuele) burgers, werkgevers en de overheid. Bij de ESS ligt de nadruk op het creëren van een diversiteit aan nieuw groen in de stad met ruimte voor mossen, planten, insecten, vogels, vissen en kleinere diersoorten. Deze vergroening voorziet in een volledige benutting van het potentieel van het stedelijk gebied. Door 10% meer groen in onze leefomgeving ontstaat een besparing op jaarbasis van 65 miljoen euro voor de zorgverzekeraars (kosten gezondheidszorg) en 328 miljoen euro voor werkgevers (verzuimkosten)1. Al decennia stijgen de De vergroening van je woonomgeving: De burger wordt gestimuleerd om zelf in de directe leefomgeving aan de slag te gaan. Het schaalniveau van deze initiatieven is klein, maar hierdoor komt de ESS tot in de wijk, de straat en zelfs je eigen tuin. Voorbeelden van de ESS zijn o.a. groene particuliere tuinen, grasdaken, begroeide gevels, (collectieve) stadstuinen, stadslandbouw, waterlopen en buurtparkjes. De vergroening van je woonomgeving: Met een investering in ESS-groen ontvangt de participerende burger een periodieke korting op de zorgpremie. Hiermee wordt de investering terugverdient. Een bijkomend voordeel is dat buurtprojecten de burgers bewuster maken van hun leefomgeving en de sociale cohesie bevorderen. De structurele vergroening: De overheid realiseert de grotere ESS-projecten, zowel structureel groen in de stad (o.a. watersystemen, parksystemen, bermbeheer) als de verbindingen van het binnenstedelijk groen met de EHS (o.a. door corridors, stadsranden). rijksuitgaven voor de gezondheidszorg sterk tot het recordbedrag van 74,5 miljard euro in 20122. WERKGEVERS BURGERS Investeren in groen is een preventieve manier van zorg en is zeer kostenefficiënt. De ESS leidt tot een gezondere leef- en werkomgeving. De kracht van de ESS is de investering vanuit de burgers en werkgevers, waarbij de besparing op het zorgsysteem de financiële motor vormt. OVERHEID De groene werkomgeving: De werkgevers worden uitgedaagd om de werkomgeving te transformeren (o.a. kantoortuinen, grasdaken, bedrijfsparken, braakliggende terreinen, industrieterreinen, (spoor)wegen en waterlopen) of actief bij te dragen aan ontwikkelingen in de stad (o.a. adopteren stadspark, groene randzones). Het schaalniveau van deze initiatieven is groter. IN EEN GEZONDE TOEKOMST! TOT De groene werkomgeving: De werkgevers investeren vanuit het vooruitzicht op een reductie van het ziekteverzuim (korting op verzekeringspremies) en beter presterende werknemers. De werkgevers die structureel investeren in groen ontvangen het ESS-keurmerk als beloning voor het ‘gezond’ maatschappelijk ondernemen. De structurele vergroening: De ESS leidt tot een verlaging van de algemene zorgkosten, daarom verdubbeld de overheid de investering van burgers en werkgevers. Door deze verdubbeling ontstaat een democratisch investeringssysteem: elke euro die ik investeer, investeert de overheid ook in mijn gezondheid. Op termijn brengen deze ESS-investeringen de zorguitgaven voor het Rijk structureel terug. 1 The Economics of Ecoystems & Biodiversity 2 Miljoenennota 2012 SLOT Als iedereen zich bewust is van de positieve effecten van investeren in groen, dan wordt de Ecologische StadStructuur een groot succes. De verdubbeling van de biodiversiteit is voor ons dé graadmeter om te zien hoe het met de gezondheid van de mens is gesteld. Het resultaat is een geweldige groene stedelijke leefomgeving die stimuleert om te investeren in de natuur en hier iedere dag van te genieten! Roel Mennen & Hetty Wenting Croonen Adviseurs Afb: www.bijenopdebieb.com