DVHN-Eerlijke antwoorden zijn hard nodig in Groningen

24 oktober 2014 , pag. 18
OPINIE ONDERZOEK AARDBEVINGEN
In Groningen is dringend behoefte aan onafhankelijk onderzoek naar aardbevingen en hun gevolgen. Alleen zo
komt een einde aan het kennismonopolie van de NAM.
Eerlijke antwoorden zijn
hard nodig in Groningen
Gerdt van Hofslot
nder geologen in de VS gaat
een anekdote rond. Er zijn
drie soorten geologen, heet
het. In de eerste plaats de aardwetenschappers die werken voor energieen mijnbouwreuzen. Die hebben
vette banen. Dan zijn er de wetenschappers die in dienst zijn bij federale autoriteiten of universiteiten.
Die krijgen een ambtenarensalaris.
Tot slot zijn er onafhankelijke geologen. Die verhongeren.
Zou het gebrek aan perspectief,
naast de complexiteit van het onderwerp, ook de reden zijn dat er vrijwel
geen onafhankelijk onderzoek
wordt gedaan naar de aardbevingen
in Groningen? En dat terwijl de vraag
naar de gevolgen van deze door de
jarenlange gaswinning uitgelokte
bodemschokken voor de inwoners
van Groningen steeds vaker wordt
gesteld.
Volgend jaar moet de grootste
hersteloperatie in Nederland na de
Deltawerken beginnen in het door
bevingen geteisterde deel van de
provincie. Bij duizenden gebouwen
moet niet alleen de schade worden
hersteld, ook moeten al die huizen,
scholen en bedrijven zodanig onder
handen worden genomen dat ze bij
een nieuwe en mogelijk zwaardere
schok veilig zijn voor hun bewoners
en gebruikers.
Die megaklus roept veel vragen
op. Want om te weten hoe huizen
veilig gemaakt kunnen worden,
moet je immers in kunnen schatten
hoe zwaar toekomstige bevingen
zijn en waar ze zich voordoen. Nemen bevingen in kracht af, als de
NAM de gaskraan geleidelijk dichtdraait? En zullen de trillingen zich
vaker voordoen bij of onder Groningen, net als de schok van 30 september? Of toch meer naar het zuiden,
nu de winning van gas in het zuidelijk deel van het veld is opgevoerd?
Bovendien is er verwarring over
de waarden waarmee wordt gerekend bij het opknappen van panden.
De NAM heeft onlangs laten weten
dat de norm voor de te verwachten
O
¬ Een recente bewonersbijeenkomst in Loppersum.
grondversnellingen naar beneden is
bijgesteld. Wat betekent dat precies?
Kortom: hoe langer de onzekerheid
over aardbevingen duurt, hoe meer
vragen worden opgeworpen.
Geen instelling weet zo veel over
de diepe ondergrond van Groningen
als de NAM. Toch valt niet te verwachten dat dit bedrijf met bevredigende antwoorden op al die vragen
komt. De NAM, die op een enorme
berg data zit, is in de eerste plaats
immers een commerciële gaswinner. Het bedrijf is niet geëquipeerd
om al die inzichten over de bodem te
delen met de inwoners van Groningen en lijkt daar ook weinig voor te
voelen. Vraag is trouwens of de beproefde bevolking de dochter van
Shell en ExxonMobil nog vertrouwt,
na jaren van gebrekkige informatievoorziening en toenemende twijfel
over de toekomst in een door bevingen geplaagde provincie. En overigens: ook de NAM heeft niet overal
een antwoord op.
Van andere partijen is tot nu toe
opvallend weinig vernomen in het
debat over de Groninger aardbevingen. Provinciale en lokale politici lijken de kwestie over te laten aan hun
partijvertegenwoordigers in Den
Haag. Aan hen heeft minister Kamp
van Economische Zaken eigenlijk
geen kind. De regeringspartijen VVD
en PvdA zijn zich pijnlijk bewust van
Foto Archief
de onmisbaarheid van de aardgasbaten voor de rijksbegroting. Ook kennisinstituten in Groningen schitteren door afwezigheid. Die komen komen nauwelijks verder dan een incidentele bijdrage aan de discussie.
Tegen deze achtergrond bezien is de
roep om onafhankelijk onderzoek
naar de aardbevingen in Groningen
zeer begrijpelijk. Het budget mag,
gezien het bedrag van 1,2 miljard aan
compensatie dat Groningen is beloofd, geen probleem zijn. En het feit
dat ons land maar weinig geofysici
of ingenieursbureaus telt die niet op
de een of andere manier zijn verbonden met de NAM, hoeft de oprichting van een nieuwe onderzoeksinstelling evenmin in de weg te staan.
In landen waar veel ervaring met
aardbevingen bestaat, zijn ongetwijfeld genoeg experts te vinden.
In Loppersum werd onlangs
wrang geconstateerd dat iedereen in
het bevingsgebied is georganiseerd,
behalve de slachtoffers. Zij moeten
alles zelf regelen en zelf informatie
verzamelen en beoordelen. Vaak
zonder voldoende kennis of inzicht.
Die terechte vaststelling maakt de
komst van het nieuwe instituut des
te urgenter. Groningen heeft recht
op eerlijke antwoorden.
Gerdt van Hofslot is verslaggever
van Dagblad van het Noorden