De vrouw van 21 miljard

26 september 2015 , pag. 32
De vrouw van 21 miljard
INTERVIEW
TKPI is het pensioenfonds van –
oorspronkelijk –
de PTT. Het fonds
huist nog steeds
in Groningen en
beheert inmiddels
namens 25 partijen de pensioenen.
Tientallen miljarden euro’s gaan er
over de schermen.
BOUKE NIELSEN
H
et zijn bedragen waar een
mens van duizelt. Vele
miljarden zijn in beheer
bij TKP Investments
(TKPI) in Groningen. Wat daar over
de beeldschermen gaat is ongeveer
een derde van de staatsschuld en circa een vijfde van de jaarlijkse overheidsuitgaven.
TKPI in Groningen beheerde eind
vorig jaar ongeveer 19 miljard euro,
een paar maanden later was dat al 22
miljard. Dat bedrag moet de afgelopen weken door de Chinese besognes op de aandelenmarkt wel geslonken zijn. ,,Nou nee,’’ zegt Roelie
van Wijk-Russchen, ceo van TKPI,
,,in totaal hebben we 21,3 miljard in
beheer en we geven strategisch advies over nog eens 1,8 miljard.’’
Dat was een paar weken geleden.
TKPI doet het vermogensbeheer en
risicomanagement voor ruim 25
pensioenfondsen. Daaronder zelfs
een Franse klant, die via moederbedrijf Aegon is binnengerold. De ervaring en de bedragen zijn te groot om
over de toeren te raken als de beurzen eens een slechte week beleven.
Van Wijk: ,,In dat soort periodes is
er geen paniek. Er worden wel veel
vragen aan ons gesteld en uit ervaring weten we dat we onze klanten
uitgebreid moeten informeren. We
hebben strategisch samengestelde
portefeuilles. Die zijn zo ingevuld
dat we zo min mogelijk gevoelig zijn
voor schokken. Dat wil niet zeggen
dat we niet geraakt worden.’’
Er zijn niettemin wel stress-scenario’s, want vanzelfsprekend zijn er
lessen getrokken uit eerdere beurscrashes. De portefeuilles worden intensiever bewaakt, want de actuele
Roelie van Wijk-Russchen: ,,We kunnen niet veel beter dan we nu doen.’’
ontwikkelingen kunnen niet helemaal genegeerd worden. ,,Pensioenfondsen hebben een dekkingsgraad’’, legt Van Wijk uit. ,,Dan is de
vraag gerechtvaardigd wat je maximaal aan rendement wilt vanuit de
positie waarin je zit. Dat leidt een enkele keer tot meer risico, maar ook
wel tot minder risico. En sommigen
nemen een instrument dat minder
beweeglijk is, bijvoorbeeld een renteproduct.’’
TKPI beheert al die miljarden,
maar dat wil niet zeggen dat ze vanuit Groningen rechtstreeks belegd
worden. Er is geen dealing room bin-
FOTO PETER WASSING
nen TKPI van waaruit koop- of verkoopbeslissingen worden gemaakt.
Roelie van Wijk: ,,We stallen al het
geld van onze klanten bij streng geselecteerde externe vermogenbeheerders.’’
e reden daarvoor is eenvoudig. Vanuit Groningen wordt
in samenspraak met de klanten de strategie bepaald: meer of
minder risico, meer of minder vastrentend, meer of minder duurzaam,
meer of minder in groeiregio’s, meer
of minder in technologie, noem
maar op.
D
Het uitgangspunt daarbij is uiteraard het te verwachten rendement.
Roelie van Wijk: ,,Niet onbelangrijk
is ook dat we zo goedkoop mogelijk
proberen te zijn voor de klanten.’’ Er
worden daarom fondsen geselecteerd die gespecialiseerd zijn in thema’s waarin TKPI wil beleggen, maar
die ook scherp zijn in de kosten. Dat
kan betekenen dat een in Japan gespecialiseerd fonds tegen zo laag
mogelijke kosten een bedrag van
TKPI krijgt om te beleggen in Japanse instrumenten.
Maar TKPI houdt er zelf ook een
serie strikte regels op na. En die lei-
den er zelfs toe dat bepaalde bedrijven uitgesloten zijn om in te beleggen. Zo wordt het duurzaamheidsbeleid van bedrijven streng gewogen. Van Wijk: ,,Een serie
VN-thema’s hanteren we hierbij, zoals milieu, mensenrechten, governance. Bedrijven die betrokken zijn
bij de handel en/of productie van
controversiële wapens sluiten we
per definitie uit. We gaan soms ook
in gesprek met bedrijven waar we al
in zitten. En als we er niet uit komen,
stappen we eruit.’’
pagina 34
‘Inwoners Groningen hebben bij beving ook geen vluchtroute’
TKPI belegt in Koninklijke Olie,
oftewel Shell. En Shell is voor de
helft eigenaar van de NAM, die door
de gaswinning verantwoordelijk is
voor aardbevingen en bijbehorende
schade in Groningen. Reden voor
TKPI om aan de bel te trekken bij
Shell. Van Wijk: ,,Er wordt bij de
bevingen zelden aan Shell gedacht,
maar wij lopen als belegger een
risico. Wat zal het effect op de
aandeelhouders van de NAM zijn
als er straks werkelijk een zware
beving komt?’’
Voor de duidelijkheid, dit is geen
persoonlijke missie. Dit beleid is
binnen Aegon Asset Management,
waartoe TKPI behoort, vastgesteld.
Het leidde er ook al toe dat TKPI op
de aandeelhoudersvergadering van
Shell de raad van bestuur wees op
zijn verantwoordelijkheid. Senior
accountmanager Marianne Oomkes
sprak er namens TKPI en toonde
haar bezorgdheid over de veiligheid
van inwoners van Groningen.
Ze gebruikte daarbij de strikte veiligheidsinstructies van Shell rond
die vergadering, waarbij de aandeelhouders zelfs de vluchtroutes in de
zaal werden gewezen. ,,Maar in
Groningen zijn er geen vluchtroutes
voor de inwoners’’, stelde ze, ,,en
dus moeten ze veilig wonen. De
inwoners moeten een normaal veilig
leven leiden, zowel vandaag als
morgen.’’
Oomkes wees op de TKPI-werknemers die zich minder veilig voelen in
Groningen en op de bevingsdreiging
die een aanslag op hun welzijn is. De
Shell-bestuurders Van Beurden en
Ollila benadrukten dat ze nauw
overleg voeren met de NAM over dit
thema. Voorzitter Van Beurden gaf
aan er alle vertrouwen in te hebben
dat de NAM deze kwestie op een
transparante en verantwoordelijke
manier aanpakt. Van Beurden wees
er wel op dat er een situatie is die
niet zomaar even opgelost kan worden, ook al omdat het een voor Nederland nieuw probleem is.
Dossier aardbevingen:
www.dvhn.nl/aardbevingen