pdf - Sarcoïdose Belangenvereniging Nederland

Steun ons: Word lid of donateur
Klachten
De SBN maakt zich sterk voor mensen met sarcoïdose en werkt
• droge ogen
alleen met vrijwilligers. Om ons werk in stand te houden is uw
• jeukende, branderige ogen
financiële bijdrage erg belangrijk.
Sarcoïdose
& het oog
• snelle irritatie bij lezen, computerwerk en TV kijken
• overproductie van tranen bij koude, droogte en wind
Lid worden:
Behandeling
U kunt zich aanmelden via het secretariaat of op de website:
toediening van kunsttranen of -zalf
www.sarcoidose.nl/word-lid.nl.
Speciale onderzoeken
Doneren:
Oogheelkundig onderzoek
Word donateur via www.sarcoidose.nl/doneren of doneer uw
Het voorste deel van het oog onderzoekt de oogarts met de
bijdrage aan de Sarcoïdose Belangenvereniging Nederland te
spleetlamp: een microscoop met een fijne streep hevig licht.
Nijkerk op IBAN NL53 INGB 065 066 4493.
Sarcoïdose kan voorkomen
in ieder orgaan van het lichaam.
Ook in het oog. Ongeveer de
helft van alle sarcoïdosepatiënten krijgt oogklachten, uiteenlopend van
droge ogen tot een
ontsteking. Deze folder
gaat over de verschillende soorten ontstekingen van het
oog.
Om het achterste gedeelte te bekijken, druppelt de oogarts
eerst pupilverwijdende druppels in het oog. Daarna gebruikt
hij opnieuw de spleetlamp-microscoop (funduscopie).
Schirmertest
Dit is een test voor onderzoek van de traanklier: reepjes fil-
SBN informatiefolders:
treerpapier die aan het onderste ooglid worden gehangen,
De SBN heeft een uitgebreide serie informatiefolders. Voor SBN
meten hoeveel vocht de traanklier produceert.
leden zijn deze folders beschikbaar via:
www.sarcoidose.nl/folders.
Advies
Oogproblemen komen regelmatig voor bij sarcoïdose. Het
Meer weten?
is belangrijk om oogafwijkingen in een vroeg stadium te
www.sarcoidose.nl
ontdekken. Door goede controle en tijdige behandeling kan
blijvende schade vaak voorkomen worden.
Sarcoïdose patiënten doen er verstandig aan hun ogen minstens één keer door een oogarts te laten controleren.
Volg ons op:
@SarcoidoseBN
Sarcoïdose Belangenvereniging Nederland
Deze folder is tot stand gekomen met medewerking van
Sarcoïdose Belangenvereniging Nederland (SBN)
Postbus 18
3860 AA Nijkerk
telefoon 033 - 247 1467
[email protected]
© SBN 2016
medisch specialisten uit de sarcoïdose expertisecentra.
www.sarcoidose.nl
Ontsteking en ontregeling van de traanklier
Behandeling uveïtis anterior of regenboogvliesontsteking
tis. Behandeling kan bestaan uit corticosteroïd-injecties (in of
Dit is het meest voorkomende oogprobleem bij sarcoïdose,
Geneest spontaan, maar meestal na behandeling met oogdrup-
naast het oog), -tabletten of andere immuuntherapie.
ook wel uveïtis genoemd. De ontsteking kan optreden in het
pels. Vaak schrijft de oogarts twee soorten oogdruppels voor:
vaatvlies aan de voorkant van het oog (uveïtis anterior of
1. corticosteroïden, deze remmen de ontsteking, en
Netvliesaandoeningen
regenboogvliesontsteking), maar ook aan de achterkant (uve-
2. pupilverwijdende stoffen, deze voorkomen verkleving van de
Bij uveïtis posterior en panuveïtis kunnen bloedvaten van het
itis posterior), of zelfs in allebei tegelijk (panuveïtis). Bij uveïtis
iris en de lens.
netvlies ontstoken raken, of er kunnen granulomen ontstaan
posterior en panuveïtis zijn er ook vaak ontstekingsverschijnse-
Als de ontsteking lang aanhoudt of steeds terugkomt, kan
in het diepere vaatvlies. In ernstige gevallen kunnen kleine
len in het glasvocht en op het netvlies.
behandeling met corticosteroïden in tabletvorm effectief zijn
bloedvaten op het netvlies gaan lekken of worden afgeslo-
(bijvoorbeeld prednis(ol) of plaquenil).
ten, waardoor bloedingen en vochtophopingen optreden.
Ontsteking van het vaatvlies (uvea)
Dit kan leiden tot zuurstoftekort en vervolgens tot aanleg
Uveïtis kan aan één oog of aan beide ogen tegelijkertijd optreBehandeling uveïtis posterior
van nieuwe, zwakke bloedvaten. Ook deze kunnen weer
Kan vaak lang aanhouden of steeds terugkomen. De behande-
makkelijk gaan bloeden. Gelukkig heeft dit maar zelden een
Klachten
ling bestaat uit corticosteroïd-injecties naast (niet: in!) het oog,
netvliesloslating tot gevolg. Bij zuurstoftekort van het net-
• het oog is plotseling rood en soms pijnlijk (acuut begin)
corticosteroïden in de vorm van tabletten (bijvoorbeeld pred-
vlies zal een laserbehandeling plaatsvinden. In geval van een
• sluipend waziger zien (geleidelijk begin)
niso(lo)n), al dan niet in combinatie met methotrexaat. Nieuwe
netvliesloslating een hersteloperatie.
• wazig zien
behandelingsvormen met TNF-remmers zoals adalimumab
• zwarte vlekken of sliertjes in het beeld
(Humira) zijn sinds kort ook in Nederland geregistreerd voor de
Aantasting van de oogzenuw
• overgevoeligheid voor licht
behandeling van zeer ernstige uveïtis.
Komt zelden voor. Bijna altijd is er ook een ontsteking van het
den. Het kan plotseling ontstaan, maar ook geleidelijk.
zenuwstelsel, en is een consult bij de neuroloog noodzakelijk.
• vertroebelingen die met het bewegen van het oog meegaan
Sarcoïdose is een ziekte met vele gezichten waarbij ontstekingen
ontstaan in verschillende organen van het lichaam. De witte
bloedcellen die zich daarbij ophopen (ook wel granulomen
genoemd) kunnen ertoe leiden dat die organen niet goed werken.
De ziekte treft vooral mensen tussen de 20 en 40 jaar. Bij de meeste
patiënten verdwijnt de sarcoïdose na een paar jaar. De oorzaak van
sarcoïdose is onbekend en er bestaat geen geneesmiddel voor.
Complicaties
Klachten
Staar en glaucoom
• wazig zien en gedeeltes/stukken (bijv. onderste/bovenste
Door de oogontsteking en langdurige behandeling met corti-
gezichtsveld) niet zien
costeroïden kan de ooglens vertroebelen (staar) en kan de oog-
• verminderd kleuren-zien
druk omhoog gaan (glaucoom). Glaucoom wordt behandeld
• pijn rondom het oog of de oogkas
met oogdruppels en zo nodig een operatie. Bij storende staar
Behandeling corticosteroïden in tabletvorm of via een infuus
kan de ooglens vervangen worden door een kunstlens.
Ontstekingen in het bindvlies (conjunctiva)
Macula-oedeem
Kleine bobbeltjes, ook wel follikels genoemd, ontstaan in het
Langdurige uveïtis kan een zwelling precies in het leescentrum
‘witte’ gedeelte van het oog, of aan de binnenzijde van de
van het netvlies (retina) veroorzaken. Hierdoor sterven de
oogleden.
lichtgevoelige cellen in het netvlies langzaam af. Dit is de meest
Klachten
belangrijke oorzaak van blijvend slecht-zien in sarcoïdose-uveï-
• ontsiering van het oog
• pijn, drukgevoel rond het oog
het oog
• roodheid (bij ernstige ontsteking) Behandeling ontstekingsonderdrukkende oogdruppels