Richtlijn Diabetische Voet (in wording) NC Schaper, internist, MUMC+, Maastricht Financial disclosures Geen Achtergrond: facts and figures • Genezing: 70-80%; onderbeen amputatie: 5 % • Behandelduur: 8 - 14 weken • 30 - 40% diabetes budget • Qol = kleincellig longkanker • 30% ernstige co-morbiditeit • Recidief ≥ 50% Schaper DMMR 2012;Cavanagh Lancet 2005 Toename neuro-ischemische ulcera Neuropathic Neuro-ischemic Ischemic Nb: 50% geïnfecteerd bij presentatie Prompers, Diabetologia 2007 Ulcus classificatie: waarom classificeren ? Ulcus classificatie • Geeft handvaten bij behandeling (diagnose) • Geeft schatting van ernst (prognose) • Geeft eenduidige beschrijving (communicatie) • Geeft eenduidige definities van specifieke groepen (research) • Geeft informatie over uitkomst op populatie niveau (audit) Nederlandse ulcus classificatie • Essentieel voor diagnose, beleid, prognose en communicatie • Eenvoudig toepasbaar in praktijk • Niet het UT systeem • Onveranderd 2006 systeem Nederlandse classificatie wond • Basislijden (type ulcus) Neuropathisch Neuropathisch/ischemisch Ischemisch • Grootte en diepte Oppervlakkig / Diep • Lokalisatie • Niet/wel geïnfecteerd (mild-matig-ernstig, cf. IWDGF) • Aanleiding Richtlijn Diabetische Voet 2006; Monteiro-Soares Diabetologia 2011 Classificatie infectie (cf IWDGF/IDSA) • Mild: ≥ 2 tekenen van locale inflammatie, roodheid ≤ 2 cm • Matig: roodheid ≥ 2 cm, lymphangitis, dieper dan huid, abces, artritis, osteomyelitis • Ernstig: systemische toxiciteit of metabole decompensatie Schaper DMMR 2004 IWDGF/IDSA klassficatie voorspelt uitkomst (n=1666) Hospitalization Amputation p < 0.0001 p <0.0001 None Mild Moderate Severe None Mild Moderate Severe Armstrong, Clin Infect Dis, 2007 Diagnostiek infectie Diagnostiek infectie • Infectie = klinische diagnose • Verdenking osteomyelitis: Positieve probe to bone test (bij ieder ulcus verrichten) X-voet beperkte waarde MRI Hoe te kweken ? Oppervlakkige wattenstok: NIET DOEN ! Diep wondkweek of weefselkweek of pus Osteomyelitis: botbiopt = gouden standaard --> accuratere diagnose, gerichte therapie met lagere kosten en betere uitkomst De Sotto, Diabetologia 2010; Senneville CID 2008 Geen opp. wattenstok: minder m.o's en minder resistentie 35 30 25 Number of bacteria per sample MDRO 20 15 10 5 0 2003 2005 2007 De Sotto, Diabetologia 2010 Therapie: gericht op het hoofd van de cobra Staphylococcus aureus Beta-haemolytic Streptococcus Enterobacteriaceae Anaerobes Commensal gram-positive cocci Antibiotica: eerste keuze • Mild: flucloxacilline of cefalexine • Matig: amoxi/clavulaanzuur of 2e/3e generatie cefalosporine Osteomyelitis: indien per os chinolon en/of clindaycine • Ernstig: zie matig + gentamycine of chinolon Beleid aanpassen a.h.v. kweek Time = tissue Time = tissue Diep voet abces: Drain first, than think Time = tissue Diep voet abces: Drain first, than think Nieuwe ontwikkelingen behandeling PAD • Endovasculaire therapie ≈ bypass chirurgie • Endovasculaire rekanalisatie tot in voet mogelijk • Ischemie + infectie: meer dan double trouble en time = tissue • Hyperbare O2 wel/ niet zinvol ? (analyse literatuur loopt) Geen interventie-radioloog aanwezig: geen voetenteam? TCC: gouden standaard neuropatisch plantair ulcus • Ieder plantair ulcus dat niet binnen 2 weken is genezen met vilt: TCC of cast walker of gipsen schoen • Consequentie, indien hiervoor onvoldoende expertise: geen voetenteam Waarom niet-afneembaar TCC ? Patiënten dragen zelden wat u voorschrijft Healing rate (%) 100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 Irremovable CW Removable CW Armstrong Diabetes Care 2005 Wondbehandeling • Necrose (frequent) verwijderen met scherp debridement • Inert, steriele, niet adherente wondbedekker • Geen bewijs voor effectiviteit duurdere verbandmiddelen, antiseptica, zilververbanden, etc. • Ook voor VAC therapie onvoldoende bewijs, maar proefbehandeling op specifieke indicaties te overwegen Preventie Preventie Vooralsnog geen wijziging huidige Sim’s classificatie Geen risico: geen maatregelen ! Matig verhoogd risico: pedicure ± screening podotherapeut Sterk verhoogd risico: podotherapeut (± pedicure) Doorgemaakt ulcus: multidisciplinair voetenteam Provoet/ NAD 2013 Waarom lukt het zo slecht recidief ulcera te voorkomen ? 1. Inschatten hoogste druk en effect interventie te vaak verkeerd 2. Effectiviteit schoeisel mbt offloading gedeformeerde voet (n=107): 39 % inadequaat (> 200 kPa plantaire druk) 2. 49% draagt voorgeschreven schoeisel > 80% totaal aantal stappen 3. Compliance binnen < buiten Guldemond 2005 & 2006 , Arts 2012, Waaijman 2013 DIAFOS trial: dagen zonder ulcus controle vs interventie groep Interventie = aanpassen zool mbv in-shoe druk metingen P = 0.53 Bus, 2013 DIAFOS trial: dagen zonder ulcus controle vs interventie groep Interventie = aanpassen zool mbv in-shoe druk metingen P = 0.53 P = 0.046 Meten = weten Bus, 2013 Schoeisel • Er zijn aanwijzingen dat (S)OS ulcera kunnen voorkomen • Bij aflevering objectief aantonen worden dat schoeisel voldoet aan gestelde doelen (drukmetingen) ? • Meer nadruk op compliance en het meten van compliance (?) Leden voetenteam ? Leden voetenteam ? Vaste leden: •internist •podotherapeut •vaatchirurg •gipsverbandmeester Consultatie beschikbaar: •interventie radioloog •revalidatiearts/ orthopeed •schoenmaker •diabetes vpk Richtlijn is nog in de maak Wat wordt waarschijnlijk nieuw/ meer benadrukt ? • Classificatie wond • Diagnostiek / therapie infectie en osteomyelitis • Endovasculaire procedures, hyperbare O2 • Acute Charcot: diagnostiek & therapie • Objectieve evaluatie schoeisel • Op naar certificatie en (beperkte) centralisatie ? Nederlandse ulcus classificatie • Essentieel voor diagnose, beleid, prognose en communicatie • Eenvoudig toepasbaar in praktijk • Niet het UT systeem: geen info over neuropathie, geen stadiering infectie, geen stadiering perifeer vaatlijden te complex (raster met 16 vakjes) • Onveranderd Nederlandse schema DIAFOS trial: dagen zonder ulcus controle vs interventie groep Interventie = aanpassen zool mbv in-shoe druk metingen P = 0.53 P = 0.046 Bus, 2013