Een stoomcursus Bijbel

Studiemateriaal Denkstof: les 13
Een stoomcursus Bijbel
Denkstof Seizoen 3 aflevering 13 op 9 december 2012
materiaal voor de groepsleider
Agenda
1 Mijn boek
2 Zoek in de Bijbel
3 Denkstof-video
4 De bijbel over de Bijbel
5 De Bijbel als film
6 Meer informatie over de Bijbel
Onbetwist staat dit boek op nummer 1 van de ‘bestselling books’ allertijden. Volgens schattingen gaan er jaarlijks 100 miljoen Bijbels over de
toonbank. Wereldwijd liggen 1,5 miljard Bijbels in hotelkamers te wachten
om gelezen te worden. De Bijbel bevat 66 boeken waarvan de laatste
zo’n 2000 jaar geleden is opgeschreven. Wat maakt dit verzamelwerk zo
interessant? Waarom zijn miljoenen mensen niet alleen enthousiast over
dit boek maar zien Zij dit boek zelfs als leidraad voor hun leven?
wist-je-datje
Wist je dat in de film ‘The Shawshank Redemption’ een gevangene ontsnapt door een gat in
de muur. Hij gebruikt hiervoor
een hamer die hij op een onopvallende plaats bewaard. Zijn
uitgeholde Bijbel.
1
Mijn boek (
10 min.)
Voorbereiding: Vraag de groepsleden van tevoren hun favoriete of indrukwekkendste boek of film
mee te nemen.
Welk boek (of film) heeft ooit indruk op jou gemaakt? Dit kan een sprookje zijn dat je vroeger is verteld of een
literair boek dat je ooit voor je Nederlandse lijst moest lezen. Leg aan de rest van de groep uit wat je zo aansprak
in dit boek? Waarom is dit verhaal belangrijk? Wat heb jij hier aan gehad in je leven?
wist-je-datje
2
Wist je dat er druk overleg is
geweest over welk boek wel en
welk boek niet in de Bijbel thuis
hoort. In de vierde eeuw na Christus is een lijst verschenen met
boeken die onze Bijbel vormen.
Zoek in de Bijbel (
10 min.)
Voorbereiding: Zorg voor een aantal Bijbels of geef de groepsleden de opdracht zelf een Bijbel mee te
nemen. Bedenk eventueel een prijs voor de winnaar.
De Bijbel is een dik boek en iets opzoeken in de Bijbel kan de nodige tijd kosten. Deze quiz is gericht op snelheid.
Hoe snel kan jij zoeken? Je hoeft geen uitgebreide kennis te hebben van de Bijbel om deze vragen te beantwoorden. Wat je wel nodig hebt is: snelheid, geluk en een beetje basiskennis.
Wie als eerste in zijn Bijbel het antwoord op de vraag laat zien krijgt een punt. Degene met de meeste punten wint.
1 Wijs als eerste de naam Jezus aan in de Bijbel.
2 Vind als eerste het Bijbelboek Esther.
3 Sla als eerste een boek van één van de profeten open.
4 Laat het laatste hoofdstuk van het boek Mattheüs zien.
5 Lees als eerste uit het boek Spreuken, een spreuk voor.
6 Tel in de inhoudsopgave hoeveel Bijbelboeken het Oude Testament heeft.
7 Laat als eerste een Bijbelboek zien die begint met een ‘J’.
8 Welke Bijbelboek heeft de kortste naam? Zoek die zo snel mogelijk op?
9 Vind als eerste het volgende vers: Deuteronomium 6:4
10 Hoeveel hoofdstukken telt het boek Jakobus?
11 Laat de witte pagina tussen het Oude en Nieuwe Testament zien.
12 Vind als eerste een Bijbelboek dat vernoemd is naar een plaats.
wist-je-datje
Wist je dat de katholieken een
aantal extra boeken in de Bijbel
hebben staan. Deze boeken
worden de apocriefe of deuterocanonieke boeken genoemd.
3
Denkstof-video (
15 min.)
In bijlage 1 vind je de uitgeschreven tekst van de video. Na het bekijken kun je kort, maximaal 10
minuten met elkaar in gesprek gaan over de video. Je kunt hier de volgende vragen voor gebruiken:
1 Wat vind jij van de Bijbel?
2 Wat valt je op als je in vogelvlucht hoort hoe de Bijbel
is opgebouwd?
3 Vind je dat de Bijbel voor jou is geschreven?
Waarom wel of niet?
4
De Bijbel over de Bijbel (
30 min.)
Rikko legt in de video uit hoe de Bijbel is opgebouwd. In het Nieuwe Testament staan vooral brieven.
Het grootste gedeelte van deze brieven zijn zo’n 2000 jaar geleden door Paulus geschreven. Twee
daarvan waren gericht aan Timoteüs. Paulus zag in de veel jongere Timoteüs een goede leider. In zijn brieven
geeft Paulus advies. Ook advies over de Bijbel...
Lees 2 Timoteüs 3: 14-17
Maar jij, blijf bij alles wat je geleerd hebt en met overtuiging hebt aangenomen. Je weet wie je leraren waren en bent van
kindsbeen af vertrouwd met de heilige geschriften die je wijsheid kunnen geven, zodat je wordt gered door het geloof in
Christus Jezus. Elke schrifttekst is door God geïnspireerd en kan gebruikt worden om onderricht te geven, om dwalingen en
fouten te weerleggen, en om op te voeden tot een deugdzaam leven, zodat een dienaar van God voor zijn taak berekend is en
voor elk goed doel volledig is toegerust.
1 Vind jij de Bijbel belangrijk? Licht eens toe?
2 Wat is volgens dit gedeelte het doel van de Bijbel (schriftteksten)? Probeer er drie te vinden.
3 Kun je iets met deze tekst voor jouw persoonlijke leven? Waarom wel of niet?
Een zwaard
Een andere tekst uit een brief uit het Nieuwe Testament.
Lees Hebreeën 4:12
Want levend en krachtig is het woord van God, en scherper dan een tweesnijdend zwaard: het dringt diep door tot waar ziel
en geest, been en merg elkaar raken, en het is in staat de opvattingen en gedachten van het hart te ontleden.
1 Probeer deze tekst (bijna een soort gedicht) eens in eigen woorden te omschrijven.
2 Wat heeft de Bijbel voor invloed op jou?
5
De Bijbel als film (
10 min.)
Vaak wordt de Bijbel verweten dat deze oubollig, moeilijk en
saai is. En ja, er staan een hoop pittige verhalen en gebeurtenissen in de Bijbel. Het is niet altijd makkelijk en eenvoudig om de Bijbel
door te lezen. Het kan helpen om de verhalen levend te maken door je voor
te stellen dat je in het verhaal mee loopt. Dan worden de verhalen een stuk
spannender.
Hieronder staat een willekeurig verhaal uit het leven van koning David. De
groepsleider leest het verhaal langzaam voor. Sluit je ogen en probeer dit
verhaal als een film voor je te zien. Probeer je in te denken dat jij één van die
mannen was die met David was meegegaan.
wist-je-datje
Wist je dat de waarde van de
Gutenberg-Bijbel die in de 15de
eeuw gedrukt werd geschat
wordt op 25 tot 35 miljoen dollar.
Er zijn tegenwoordig nog maar 21
volledige exemplaren.
‘Drie dagen later kwamen David en zijn mannen bij Siklag aan. Tijdens hun afwezigheid hadden de Amalekieten
een plundertocht ondernomen in de Negev; ook Siklag hadden ze overvallen. Ze hadden de stad in de as gelegd
en de vrouwen, van jong tot oud, als gevangenen weggevoerd. Er was niemand gedood, maar ze hadden de
vrouwen op hun tocht meegevoerd. Toen David en zijn mannen bij Siklag aankwamen en zagen vdat de stad in
de as was gelegd en dat hun vrouwen en kinderen waren weggevoerd, begonnen ze luidkeels te jammeren, tot
ze geen kracht meer hadden om te huilen. Ook de beide vrouwen van David waren verdwenen: Achinoam uit
Jizreël en Abigaïl, de vroegere vrouw van Nabal uit Karmel. David kreeg het zwaar te verduren, want zijn mannen
waren zo verbitterd over het verlies van hun kinderen dat ze hem dreigden te stenigen. Daarom zocht hij steun
bij de HEER, zijn God. Hij vroeg de priester Abjatar, de zoon van Achimelech, om met het priestergewaad bij hem
te komen. Abjatar kwam met het priestergewaad en David raadpleegde de HEER: ‘Moet ik deze bende achtervolgen? Zal ik ze inhalen?’ ‘Ja,’ antwoordde de HEER. ‘Achtervolg hen; je zult ze zeker inhalen en de gevangenen
bevrijden.’
David ging met zijn zeshonderd mannen op weg. Bij het dal van de Besor gekomen hielden de achterblijvers halt,
tweehonderd man die te uitgeput waren om het dal over te steken. Met vierhonderd man zette David de achtervolging voort. Onderweg vonden ze een Egyptenaar, die bij David werd gebracht. Hij kreeg wat brood te eten en
water te drinken, en ook gaven ze hem een plak gedroogde vijgen en twee plakken rozijnen. Daardoor kwam hij
weer op krachten; hij had namelijk drie dagen en drie nachten niets gegeten of gedronken. Daarna vroeg David
hem bij wie hij hoorde en waar hij vandaan kwam, en hij antwoordde: ‘Ik ben een Egyptenaar, de slaaf van een
Amalekiet. Toen ik drie dagen geleden ziek werd, heeft mijn meester me achtergelaten. We waren op plundertocht
in de Negev en hebben overvallen gedaan op de Keretieten, de Judeeërs en de Kalebieten; en Siklag hebben we
in de as gelegd.’ ‘Kun jij me de weg wijzen naar jullie bende?’ vroeg David. ‘Dat wil ik wel doen,’ antwoordde de
Egyptenaar, ‘maar zweer me dan eerst bij God dat u me niet zult doden of aan mijn meester uitleveren.’
De Egyptenaar leidde David naar het kamp van de Amalekieten. Daar zaten ze, in groepjes verspreid, te eten
en te drinken. Ze deden zich te goed aan de enorme buit die ze in het land van de Filistijnen en in Juda hadden
vergaard. De volgende dag overviel David hen en bestookte hen van de vroege ochtend tot de late avond.
Niemand ontkwam, op vierhonderd jongemannen na, die op hun kamelen wegvluchtten. Alles wat de Amalekieten
hadden weggeroofd viel nu in Davids handen; ook zijn beide vrouwen bevrijdde hij. Niet het minste of geringste
van de buit ontbrak: alle kinderen waren er nog en alles wat ze verder maar hadden meegenomen. Alles werd
door David mee teruggevoerd. Hij legde beslag op de schapen, geiten en runderen; die werden meegevoerd, voor
hun eigen vee uit. ‘Dit is Davids buit,’ zo zeiden ze’.
Dit verhaal staat in 1 Samuel 30
Bespreek daarna het volgende:
1 Kwam het verhaal tot leven? Zo ja, wat hielp jou hierbij?
2 Wat zegt het verhaal jou voor vandaag de dag?
3 Als dit verhaal een film was, welke acteur zou je welke rol geven? Denk hierbij aan de rol van David, de priester,
de leider van de Amalekieten, de vrouw van David en de Egyptenaar.
6
Meer informatie over de Bijbel (
5 min.)
Wijs de mensen van je groep op onderstaande mogelijkheden om meer te ontdekken over dit
thema. De tips staan ook op de papieren die aan hen zijn uitgedeeld. Vraag of iemand uit de
groep nog aanvullende ideeën of tips heeft.
De grote Bijbelquiz
Elk jaar wordt door de EO en NCRV de Grote Bijbelquiz uitgezonden. In deze quiz wordt de Bijbelkennis van de
kandidaten getest. Wil je ook weten wat jij van de Bijbel weet, bekijk dan de meest recente quiz. Ga hiervoor naar:
www.eo.nl/tv/degrotebijbelquiz/
De Jongerenbijbel
Speciaal voor jou is de Jongerenbijbel geschreven. Behalve dat deze Bijbel in eigentijdse woorden in opgeschreven zit dit boek ook vol met weetjes en verdieping. Daarnaast kun je je eigen cover maken en zo de Bijbelomslag
aanpassen aan jouw wensen. Online is deze Bijbel ook te lezen. Kijk maar eens op www.jongerenbijbel.nl
Films over de Bijbel
Vind je het lastig om in de Bijbel te lezen maar heb je wel interesse in de verhalen uit de Bijbel. Tal van verhalen zijn
verfilmd. Een paar tips: Prince of Egypt, een tekenfilm over het leven van Mozes, The Passion of the Christ over
het lijden en sterven van Jezus, Jesus of Nazareth over het leven van Jezus, David and Bathsheba over koning
David.
Denkstof Seizoen 3
1 Wie is God?
2 Schepping: we hebben de wereld in bruikleen
3 Zondeval: waarom gaan de dingen mis?
4 Waarom zoveel religies?
5 Waarom zou je geloven?
6 Onrecht: vecht ertegen!
7 Wat betekent Goede Vrijdag?
8 Wat betekent Pasen?
9 Hemelvaart en Pinksteren: Jezus undercover in jouw leven
10 God’s liefde is geen ruilhandel
11 Waarom hebben christenen rituelen?
12 Waarom naar de kerk?
13 Een stoomcursus Bijbel
14 De toekomst: een nieuwe hemel en een nieuwe aarde
15 Wat betekent Kerst?
16-09-2012
23-09-2012
30-09-2012
7-10-2012
14-10-2012
21-10-2012
28-10-2012
04-11-2012
11-11-2012
18-11-2012
25-11-2012
02-12-2012
09-12-2012
16-12-2012
23-12-2012
Reinier Sonneveld
Joëlle Rothuizen
Jurjen van Houwelingen
Rikko Voorberg
Almatine Leene
Jurjen van Houwelingen
Joëlle Rothuizen
Francien van der Valk
Corjan Matsinger
Joëlle Rothuizen
Rikko Voorberg
Francien van der Valk
Rikko Voorberg
Corjan Matsinger
Reinier Sonneveld
Denkstof Seizoen 2
Bekijk de video’s en bijbehorende Bijbelstudies van Denkstof seizoen 2 op www.eo.nl/denkstof.
Colofon
Auteur en presentator video: Rikko Voorberg
Productie & Eindredactie: Evangelische Omroep: Ellen Danhof, Zendtijd voor Kerken: Aart Wiersma
Bijbelstudie: Matthijs Westerkamp
Bijlage 1: tekst van Denkstof video
Een stoomcursus Bijbel
Ik ga je zo een stoomcursus Bijbel geven, maar eerst even over mijn opa. Die man heeft hier húisgehouden! Hij
was meester-ontploffer. Hier stonden ooit bunkers. Oude rommel, nog uit de oorlog. Maar die begonnen in te
stortten, dat was gevaarlijk voor toeristen, en die vervelende herinneringen aan de oorlog, dat was natuurlijk ook
niks... Maar hoe krijg je die kolossen ooit weg? Nou, mijn opa vulde het boeltje met dynamiet en bam! Daar gingen
ze...
Hier heb je mijn opa. Kijk die stoere jas, die dikke sigaar. Hij regelt dat wel even. Wat een vent. Mijn geschiedenis. Ik
ben er trots op. Míjn opa. En hij was niet alleen een goede aannemer, maar ook diepgelovig. Hij vertelde niet alleen
zijn eigen geschiedenis door, maar ook de Joodse geschiedenis, die van de Bijbel We hadden zogezegd een eigen
familiealbum én dat van de Joden.
“Je vader doet het best
aardig, maar je hebt maar
één echte Vader”
Nou, mijn beloofde stoomcursus over de Bijbel
dus. De Bijbel begint met de Tora. Die bestaat
uit vijf boeken. De kern daarvan is dat de Joden
gevangen zitten in Egypte en daaruit worden
bevrijd. Vervolgens kunnen ze zich dan vestigen
in het land Israël. God is een bevrijder en dat
moet íedereen weten.
Een tweede serie in de Bijbel heet: ‘De geschriften’, vijftien verhalen over hoe het verder ging met dat volkje, hun hoogte- en dieptepunten. En gedichten, die ze
gebruiken tijdens hun feesten, als we vieren dat ze bij die bevrijdende God horen. Dan volgen een hele serie profetieën: maar liefst negentien stuks! Want de grote opdracht luidde: de wereld laten zien wie God is. Maar daarin
waren ze niet bepaald geslaagd en de profeten zeggen keer op keer: doe het nou wel, mensen moeten écht weten
hoe mooi God is!
Dit, eerste deel heet het Oude Testament. Dat is allemaal voor het jaar nul geschreven. Dan volgt het
tweede deel, het Nieuwe Testament. Dat gaat over Jezus en zijn volgelingen van na het jaar nul.
Jezus pakt namelijk de oude missie weer op: hij laat aan de wereld zien wie God is. En wel zo precies, dat de oude
opdracht nu eindelijk is vervuld. Zijn levensverhaal wordt maar liefst vier keer vertelt in de zogeheten ‘evangeliën’.
Vervolgens krijg je een stapel brieven, tweeëntwintig maar liefst. Het is een selectie van de briefwisselingen van de
nieuwe kerk, brieven aan Griekenland, Turkije, Rome, Jeruzalem. Want de boodschap van die Joodse God wordt
nu wel opgepikt: God is niet meer ‘opgesloten’ in Israël, maar gaat als een lopende vuurtje de wereld rond. En
zo samen is dit dan de Bijbel – en dat woord betekent eigenlijk niets meer dan ’boeken’, inderdaad 66 boekjes bij
elkaar...
Maar wat heb d’r nú aan? Waarom vertelde mijn opa dit? De Bijbel is door en door Joods, maar wij Voorbergen
zijn toch geen Joden...?
Nou, Jezus vindt bloedbanden onbelangrijk. Wat je gelooft, waar jij je voor gaat, dát bepaalt voor hem bij wie je
hoort. En zó kun je dus volgens Jezus toch zomaar familie van die oude Abraham worden. Omdat je in dezelfde
God gelooft. En dan wordt dat Joodse familiealbum opeens ook jouw familiealbum. Elke atheïst, christen, agnost,
jood, moslim, Griek en Turk kan kind van Abraham worden: als je gelooft in de goede God die onze wereld
heeft gemaakt en de mens wil redden van zichzelf, dan bén je familie. Dus sinds Jezus komst ben jij ook
welkom.
Ik ben trots op opa. Maar opa zou zeggen: ’Je vader doet het best aardig, maar je hebt maar één echte Vader. En
dat is de God van Abraham, Isaak, Jakob... en Opa Voorberg.’ Ik mag mijn opa wel. Stoere kerel. Goed verhaal.