Community of Practice
advertisement
Community of Practice De principes van leervriendschap Dr. Marc Coenders [email protected] Community, wat betekent dat voor jou? Vertrekvragen: Wat is het belang van ‘community’? Wat kunnen we leren van traditionele gemeenschappen? Waar komt het concept ‘community of practice’ vandaan? In welke opvatting over leren past het? Wat is een community of practice? Hoe ga ik om met pseudo-communities? Veel maatschappelijke problemen worden veroorzaakt door gebrek aan community! Little Rock Nine Het belang van community… … gaat gepaard met allerlei spanningsvelden tussen … oud en nieuw subculturen wat mensen nastreven 21ste eeuw: Opkomende organisaties. Arbeidsproductiviteit. Verticale en rationele structuren. Metropolen Sociaal regelsysteem. Traditionele gemeenschappen en Organisaties Traditionele gemeenschap Organisaties 1945 Succesvolle traditionele gemeenschappen… …hadden de volgende eigenschappen begrenzing: er is een definitie van lidmaatschap waardoor duidelijk is wie tot de gemeenschap behoort en wie niet doel: de gemeenschap heeft een reden van bestaan dat uitstijgt boven gewoon bij elkaar zijn regels: er zijn regels die aangeven hoe je je binnen de gemeenschap hoort te gedragen waarbij wangedrag tot uitsluiting kan leiden zorg: de leden van de gemeenschap zijn begaan met de situatie van de ander en proberen bij te dragen aan het welzijn van de ander zelfbeschikking: de leden van de gemeenschap zijn vrij om te bepalen hoe men te werk gaat en wie men toelaat als lid van de gemeenschap Bron: Carol Ann Ogdin Is er iets veranderd? Nee en Ja: Het vormen van gemeenschappen is een complex proces dat al sinds mensenheugenis aan de gang is! Huidige gemeenschappen zijn minder gericht op regels en behoud, meer op ontwikkeling, het nieuwe en het geheel! Het belang van community… … is LEREN … voor een kleine planeet 1964 Global village Opkomst massamedia Alles hangt met alles samen En wie ben jij? Community ≠ Organisatie Delen en samenhang Community Commucation Commom knowledge Creative Commons Community of Practice De opkomst van een concept Studie van Julian Orr naar de monteurs van kopieermachines Alarmerende rapporten over de toestand van het 1991 Lave en Wenger Amerikaanse onderwijs Situated Learning 1980 1970 De term apprenticeship 1998 Etienne Wenger (meester-gezel leren) Communities of Practice verdwijnt uit de literatuur Oprichting van het Institute for Research on Learning (Palo Alto Xerox Parc) Geciteerd in de literatuur over onderwijs, kennismanagement, economische geografie, politieke wetenschappen, enz. Community of practice 1991 Sociale theorie over leren Acquisitie metafoor Participatie metafoor Informatie Objectief Bezit Kennis Bekwaamheid, Ervaring, Verbonden met de praktijk Tot je nemen en verwerken van informatie Leren Participeren in de praktijk, jezelf manifesteren Rol van de docent De persoon die mensen coacht op ontwikkeling van competenties De persoon die gericht is op de overdracht (van bestaande kennis). Acquisitie en participatie Niet kiezen voor één van beide… … maar opnieuw aandacht vragen voor: de rol van sociale processen de informele setting de persoonsgebonden kennis het alledaagse gebeuren Community of Practice is… Een groep mensen die een vergelijkbare rol of doel hebben in een project of onderneming, en kennis en ervaring willen uitwisselen over de vraagstukken waar ze tegen aanlopen en daar samen verder mee willen komen. het gaat in essentie om… Het stellen van vragen en… …het vinden van iemand… …met een soortgelijke vraag Communities komen op en groeien vanuit gedeelde vragen! … en zijn geschikt voor: terugkerende vragen...gemene problemen...lastige kwesties. verdere verkenning en uitwisseling van gezichtspunten. Structurele elementen van een CoP Community Opstarten Intrigerende Transformeren vragen Praktijk Uitvoeren Domein Wat levert het op? Persoonlijke ontwikkeling Ontmoetingen Concretisering Nieuwe ideeën Community Kortere lijnen Herkenning en erkenning Veiligheid Werkvormen Nieuwe verbindingen Betrokkenheid vanuit onverwachte hoeken Wat help en wat niet? Succesfactoren Struikelstenen Tijd om deel te nemen Eigen mening voorop stellen Bereidheid om te willen leren Onregelmatig deelnemen Actief deelnemerschap Denken dat je al klaar bent Activiteiten plannen Reageren i.p.v. waarderen Dialoog boven discussie Vergaderhouding Informele sfeer Té gezellig Drie rollen Facilitator versterkt het leerproces Convener brengt mensen samen Technology steward zorgt voor de juiste tools Community ontstaat van binnenuit Leren gaat ultiem over zingeving en de vraag ‘Wie ben ik?’ Identiteit Verhalen Plaats Goede verhalen dienen als ‘springplank’ voor mensen waardoor ze een sprong maken in het begrijpen van complexe problemen Leren is onderdeel van de alledaagse werkelijkheid Levende structuren Creëer een sterk centrum. Zorg voor spannende momenten… …en een prettig ritme. Laat eigenheid toe. Heb aandacht voor verschillen. Vormloosheid en kopieergedrag vormen de tegenhangers van een positieve ruimte. Bron: Alexander, C. (2002). The phenomenon of life: The nature of order, Book 1 An essay of the art of building and the nature of the universe. Berkeley: The Center for Environmental Structure De pseudo-community voorbij… Vluchtgedrag mogelijk Pseudo gemeenschap Persoonlijke communicatie Individuele verschillen hebben de overhand Loslaten van vooroordelen; er ontstaan nieuwe openingen Of men groeit door, of men valt uiteen Chaos Loslaten Respectvol luisteren Échte gemeenschap Vertrouwen Op naar volwassenheid en competentie Samenwerking en zichtbaarheid nieuwe verantwoordelijkheden goede herinneringen het wordt een eenheid deelname op basis van vrijwilligheid Cohesie initiatief nemen Volwassenheid Competentie Transformatie Oriëntatie Duur Geleerde lessen Urgentie: schuilt in de gezamenlijke opgave en wordt door het formuleren van vragen geactiveerd Ondernemende houding: aanzetten tot ondernemerschap. Ondernemerschap wil zeggen kansen opzoeken en initiatief nemen. Legitimeren in formele circuits: opkomende initiatieven niet afzetten tegen wat mag, maar ideeën van onderop de ruimte geven en goed faciliteren. Vakmanschap: met elkaar praten over het werk in termen van hoe het beter kan en moet. Community of Practice is geen romantisch concept Principes van leervriendschap Principe 1. Het vanzelfsprekende wordt bevraagd. Principe 2. Iedereen is eigenaar van zijn eigen leerproces en verantwoordelijk voor het collectieve leren. Principe 3. De rol in de community / netwerk is dynamisch. Principe 4. Je bent een kritische vriend vanuit een gevoelige afstand. Principe 5. Persoonlijke verbinding om een doorgaand proces te laten ontstaan.
