lesidee

LESIDEE september 2012
Tientallen kreeften in park Breda
OVER HET LESIDEE
Samenvatting
In het artikel wordt melding gemaakt van de Amerikaanse rivierkreeft. Deze exoot wordt
steeds vaker waargenomen in Nederland. Aan de hand van een aantal vragen wordt gekeken
wat geleedpotigen zijn en wat een exoot is. Ook wordt er gezocht naar maatregelen die tegen
deze exoot kunnen worden genomen.
Hoort bij
leerjaar 1 alle niveaus
Trefwoorden
exoot, kreeft, kreeftachtigen, geleedpotigen, ordening
LESIDEE
Brontekst
AMSTERDAM - In het Sonsbeeckpark in Breda zijn zondag tientallen rode Amerikaanse
rivierkreeften gesignaleerd. De geleedpotigen maakten de oversteek van de ene vijver naar de
andere, meldt Omroep Brabant maandag.
De kreeften marcheerden over het gras en werden gadegeslagen door kinderen die genoten
van het zomerweer. De plaatselijke jeugd haalde emmers om de beesten te vangen. 'Sommige
mensen zetten de kreeften op de barbecue,' zegt een jongen tegenover de cameraploeg.
Vanwege de grote hoeveelheid regen staat het water in de vijvers hoog. De kreeften hoeven
daarom weinig moeite te doen de kade op te klimmen. Volgens biologen zijn de kreeften een
plaag, omdat ze alles opvreten wat ze tegenkomen.
Bron: http://www.nu.nl/opmerkelijk/2894115/tientallen-kreeften-in-park-breda.html
(27-08-2012)
Links



Filmpje van de overstekende kreeften, door Omroep Brabant (1:30).
http://www.youtube.com/watch?v=L2jhkemUwS0
Uitzending van Keuringsdienst van Waarde over de rivierkreeft (23:44).
http://keuringsdienstvanwaarde.kro.nl/seizoenen/2008/afleveringen/25-09-2008
Verspreidingsgebied van de Amerikaanse rode rivierkreeft in Nederland.
http://www.nederlandsesoorten.nl/nsr/concept/000000016001/presenceAndDistrib
ution
1
© Uitgeverij Malmberg
LESIDEE september 2012
Vragen
De rode Amerikaanse rivierkreeft komt, zoals de naam al zegt, oorspronkelijk uit Amerika. Er
zijn veel organismen die oorspronkelijk niet uit Nederland komen, maar hier inmiddels wel
wonen en het heel erg naar hun zin hebben. Zulke soorten noemen we 'exoten'. In Nederland
zijn ongeveer 650 exoten bekend. Sommige soorten, zoals de muskusrat en de
reuzenberenklauw, worden al bijna niet meer als exoot gezien. Andere soorten, zoals de
Japanse oester en de tijgermug, zien we nog niet heel veel. Toch kunnen ook deze organismen
een plaag gaan vormen.
1
De rode Amerikaanse rivierkreeft wordt ingedeeld bij de geleedpotigen.
Welke kenmerken hebben alle geleedpotigen?
2
Welke andere groepen van geleedpotigen kennen we?
3
Waarin onderscheiden de kreeftachtigen zich van de andere groepen geleedpotigen?
Hoe is de Amerikaanse rivierkreeft hier terechtgekomen? Hij is niet vanzelf de oceaan
overgezwommen, maar is ingevoerd door de mens die hem in de natuur heeft uitgezet.
4
Ruim veertig jaar geleden is de kreeft in Spanje uitgezet om te kweken.
Waarom zou men dat gedaan hebben?
5
De Amerikaanse rivierkreeft is een goede zwemmer. Maar hij kan zich ook op een
andere manier voortbewegen.
Hoe?
6
In Amerika is deze kreeft geen plaag, omdat hij daar wordt gegeten door natuurlijke
vijanden.
Komen dezelfde natuurlijke vijanden ook in Nederland voor?
7
Zou het een oplossing kunnen zijn om deze vis uit Amerika te halen en deze hier vrij te
laten in Nederland? Geef een argument bij je antwoord.
2
© Uitgeverij Malmberg
LESIDEE september 2012
Antwoorden
1
2
3
4
5
6
7
Geleedpotigen zijn tweezijdig symmetrisch, hebben een pantser (uitwendig skelet) en
de poten zijn geleed (bestaan uit kleine stukjes). De cellen van geleedpotigen hebben
geen celwand en geen bladgroenkorrels, maar wel een celkern.
Duizendpoten, spinachtigen en insecten.
Het aantal poten. Kreeftachtigen hebben tien poten of meer. Insecten hebben zes
poten, spinachtigen acht poten en duizendpoten hebben heel veel poten.
De kreeften zijn uitgezet om ze als voedsel te gebruiken.
De Amerikaanse kreeft kan goed lopen en zich dus over land verplaatsen. (Hij haalt
adem door middel van kieuwen en kan dus niet te lang in de droge lucht lopen.)
Nee. (De kreeft wordt in Nederland wel gegeten door bijvoorbeeld de snoek, baars,
fuut, reiger en eend.)
Argument voor:

Je kunt de hoeveelheid Amerikaanse rivierkreeft verminderen.
Argument tegen:

Een nieuwe exoot komt ons land binnen die ook een plaag kan worden. Deze
nieuwe exoot eet waarschijnlijk meer dan alleen de kreeft, en kan zo invloed hebben op
de stand van andere soorten.
3
© Uitgeverij Malmberg