World Wide Web

Internet
Herman Van den Borre
1
Inhoud cursus









Inleiding
Opzoeken van gegevens - Surfen
Hard- en Software
Downloaden van programma’s
Virussen en andere gevaren
E-mail
Nieuwsgroepen
Chat
Eigen website maken
2
Wat is Internet ?

Netwerk van computers
◦ Computers kunnen met elkaar communiceren
◦ Communicatie gebeurt via een bepaald protocol
Verspreid over de ganse wereld
 Bevat een aantal diensten

◦
◦
◦
◦
World Wide Web (www)
Elektronische post (e-mail)
Discussieforums
Gegevensoverdracht (ftp)
3
Geschiedenis van Internet

Jaren 60
◦ Koude oorlog
◦ Militair: gegevens op verschillende computers
◦ Gegevens versturen in pakketten

1969: Arpanet
◦ 4 Amerikaanse universiteiten
◦ Onderlinge communicatie

Jaren 80
◦ Netwerken met dezelfde technologie
◦ Eind jaren ’80: netwerken onderling verbonden: Internet

Vanaf 1990 toegang voor particulieren
4
Voordelen Internet

Enorme hoeveelheid informatie ter beschikking
◦ Soort encyclopedie met meer mogelijkheden (video,
geluid, …)

Toegankelijk voor iedereen
◦ Informatie is meestal voor iedereen toegankelijk
◦ Iedereen kan informatie plaatsen

Vrij
◦ Niet aan wetten gebonden
◦ Er bestaat geen firma “Internet”
5
Nadelen Internet

Geen zekerheid over juistheid informatie
◦ Iemand kan foute informatie plaatsen

Sommige gebruikers hebben minder
goede bedoelingen
◦ Verspreiden van virussen
◦ Telefoonkosten opdrijven
◦ Persoonlijke gegevens bemachtigen
6
Werking Internet

Hostcomputer
◦ Permanente verbinding met Internet
◦ Soorten
 Verleent anderen toegang tot het net (ISP)
 Verzorgen communicatie tussen providers

Clientcomputer
◦ Onze computer thuis
7
Communicatieregels
Communicatie = zelfde taal spreken
 Taal voor computercommunicatie = protocol
 Internet protocol = TCP/IP

◦ Transport Control Protocol / Internet Protocol

Client verbonden met host via PPP
◦ Point to Point Protocol

Elke computer heeft uniek adres (IP-adres)
8
Schematische voorstelling
INTERNET
host
client
host
client
host
host
client
host
client
client
9
Mogelijkheden op Internet

Toepassingen
◦
◦
◦
◦
◦

World Wide Web (surfen)
E-mail
Chatten (babbelbox)
FTP (gegevensoverdracht)
Discussieforums of nieuwsgroepen
Elke toepassing heeft zijn eigen protocol
10
Surfen
World Wide Web (WWW)
 Multimedia informatie bekijken

◦
◦
◦
◦
Teksten
Figuren
Geluid
Video
Browser: Programma om Internet pagina’s te
bekijken
 HyperText Transfer Protocol (http)

11
E-mail


Berichten sturen naar andere gebruikers
Protocols:
◦ Verzenden
 Simple Mailing Transfer Protocol
 SMTP
◦ Ontvangen
 Post Office Protocol
 POP

Mogelijkheden
◦ Adres bij provider
◦ Adres bij mail dienst (webbased)
12
Chatten
Babbelbox of Chatbox
 Online met andere computergebruikers praten
 Vroeger berichten intypen
 Nu is echt praten mogelijk met webcam en
micro

◦ Breedbandverbinding
◦ Webcam
◦ Micro en boxen of koptelefoon met micro
13
Gegevensoverdracht


Bestanden versturen via Internet
Downloaden
◦ Van Internet naar gebruiker

Uploaden
◦ Van gebruiker naar Internet

Protocol
◦ File Transfer Protocol
◦ FTP
14
Nieuwsgroepen
Soort e-mail naar alle leden van de groep
 Geen directe interactie
 Protocol

◦ Net News Transfer Protocol (NNTP)
◦ Tegenwoordig ook via SMTP en POP
15
IP-nummer of IP-adres
Uniek nummer voor elke computer op
Internet
 Bestaat uit 4 getallen (0 tot 255)
gescheiden door punten

◦ vb: 25.11.122.254

Dynamische toekenning
◦ Aantal mogelijke adressen: 4.294.967.296
◦ Bij elke verbinding een ander adres
16
Domein
Nummers onhandig voor mensen
 Domain Name System (DNS)

◦ Namen omzetten in nummers
◦ Naam = internetadres (URL)

Uniform Resource Locator
17
URL
http://www.pcvo.be
 Onderdelen:

◦
◦
◦
◦
protocol: http://
www: computer van world wide web
pcvo.be: domeinnaam van de hostcomputer
be: hoofddomeinnaam (meestal geografische
begrenzing)
18
Hoofddomeinen

Amerikaanse
◦
◦
◦
◦
◦
◦

com: commercieel
edu: educatief
mil: militair
gov: overheid
org: organisatie
net: netwerk
Andere
◦ be: Belgie
◦ nl: Nederland
◦ eu: Europa
19
Downloaden Firefox
Open Internet Explorer
 Surf naar www.mozilla.com
 Klik op link Download Firefox - Free

20
Installeren Firefox

Klik op de knop Uitvoeren
21
Welkomstvenster

Klik op Volgende
22
Licentieovereenkomst
Accepteer de voorwaarden in de
licentieovereenkomst
 Klik op Volgende

23
Installatietype
Kies de aangepaste installatie
 Klik op Volgende

24
Optionele onderdelen
Vink alles uit
 Klik op Volgende

25
Installatielocatie

Klik op Volgende
26
Snelkoppelingen instellen

Klik op Volgende
27
Startmenumap
Klik op Installeren
 Het installeren begint

28
Installatie voltooien
Vink Mozilla Firefox nu starten uit
 Klik op Voltooien

29
Opstarten Firefox
Dubbelklik op het icoon van Mozilla
Firefox
 Mogelijke schermen:

◦ Instellingen importeren (als je al met een
andere browser gewerkt hebt)
◦ Standaardbrowser instellen
30
Instellingen importeren

In de klas:
◦ Kies Niets importeren

Thuis:
◦ Als je op je computer al
gewerkt hebt met
Internet Explorer
 Kies Microsoft Internet
Explorer
◦ Als je op je computer
nog niet gewerkt hebt
met Internet Explorer
 Kies Niets importeren

Klik op Volgende
31
Standaardbrowser instellen
Deze controle altijd uitvoeren bij het
starten van Firefox aanvinken
 Klik op knop Ja

32
Adobe Acrobat Reader downloaden
Surf naar www.adobe.be
 Selecteer Nederlands als taal

33

Klik op de link Get Adobe Reader
34

Klik op de knop Nu Downloaden
35
Klik op de knop Bestand opslaan
 Soms moet je 2x op deze knop klikken
(niet dubbelklikken)

36
Installeren Reader


Dubbelklik op het icoon op je bureaublad
Standaardtoepassing
◦ Dit scherm verschijnt als er al een versie van
Reader op je systeem aanwezig is
◦ Kies voor Adobe Reader 8.1.2
◦ Klik op Volgende
37
Doelmap

Klik op Volgende
38
Installatie starten

Klik op Installeren
39
Installatie afronden

Klik op Voltooien
40
Maximaliseren/Verkleinen
Schermonderdelen
Menubalk
Minimaliseren
Afsluiten
Titelbalk
Adresbalk
Knoppen
Zoekbalk
Bladwijzerwerkbalk
Statusbalk
41
Navigatiewerkbalk
Vorige
Vernieuwen
Volgende
Start
Stoppen
Pagina weergeven
URL
Laatst bezochte pagina’s
Zoeken
42
Werkbalken aanzetten
1. Klik op Beeld
2. Vink werkbalk aan
43
Printen vanuit Adobe Reader




Surf naar Website met
PDF bestand
Klik op de link naar
het bestand. (Reader
start automatisch op)
Klik op het icoontje
met de printer
Het venster Afdrukken
verschijnt
◦ Selecteer de printer
◦ Selecteer bij Afdrukbereik wat je wilt printen
◦ Klik op de knop OK
44
Startpagina Firefox instellen







Open Firefox
Surf naar de website die je
als startpagina wilt hebben
Klik op Extra > Opties
Activeer de optie
Algemeen
Verander de optie Als
Firefox start naar Mijn
startpagina tonen
Klik op de knop Huidige
pagina gebruiken
Klik op OK
45
Downloadmap instellen







Maak een nieuwe map
Downloads in de map Mijn
Documenten
Open Firefox
Klik op Extra > Opties
Activeer de optie
Algemeen
Klik in het vak Downloads
op de knop Bladeren en ga
naar de zonet gemaakte
map Downloads
Vink de opties aan zoals in
het voorbeeld
Klik op OK
46
Privacy instellen







Open Firefox
Klik op Extra > Opties
Activeer de optie
Privacy
Vink alle opties aan bij
Privégegevens
Klik op knop
Instellingen
Vink alle opties aan in
het venster
Privégegevens
opruimen
Klik op OK (2x)
47
Zoekinstrumenten

Definitie
◦ Speciale websites gemaakt om gegevens op te zoeken
op Internet

Eigenschappen
◦ Websites worden geïnventariseerd door mens of
computer
◦ Kunnen in categorieën onderverdeeld zijn

Voorbeelden
◦
◦
◦
◦
www.google.be
www.altavista.be
www.lycos.be
www.yahoo.be
48
Zoeken met Google

Surf naar www.google.be
URL
(adres
website)
Zoekterm
49
Resultaten bekijken

Typ de zoekterm en klik op Google zoeken
Links
Zoekvak
Knop Zoeken
Statistiek
Titel website
URL website
Grootte
50
Zoekterm


Geen onderscheid tussen hoofdletters en kleine letters
Stopwoorden worden genegeerd
◦ Een, het, en, …

Meerdere zoektermen
◦ Na elkaar intypen met spatie ertussen
 Geeft alle pagina’s waarop de zoektermen samen voorkomen
 pcvo meetjesland
◦ Aantal zoektermen na elkaar tussen aanhalingstekens
 Geeft alle pagina’s waarop zoektermen na elkaar voorkomen
 “pcvo meetjesland”
◦ Aantal zoektermen na elkaar gescheiden door |
 Geeft alle pagina’s waarop één van de zoektermen voorkomt
 pcvo | meetjesland
51
Beperkende sleutelwoorden

Websites uit een bepaald land
◦ Sleutelwoord site:
◦ pcvo site:be

Vermeldingen in de URL
◦ Sleutelwoord inurl:
◦ inurl: pcvo

Verwijzingen naar een site
◦ Sleutelwoord link:
◦ link: www.pcvo.be

Zoeken in titels van sites
◦ Sleutelwoord intitle:
◦ intitle: pcvo

Zoeken naar bepaalde bestandstypes
◦ Sleutelwoord: filetype:
◦ pcvo filetype: pdf
52
Geavanceerd zoeken
Aantal weergegeven
sites
Taal
Land
Filetype
Inurl
Intitle
Site
53
Speciale mogelijkheden

Plaatjes zoeken
◦ Klik op afbeeldingen
◦ Geef zoekterm
◦ Gevonden afbeeldingen worden verkleind weergegeven

Rekenmachine
◦ Bewerking intypen in zoekvak
◦ Klik op knop Zoeken

Webpagina’s vertalen
◦ Voor niet Engelstalige websites
◦ Alleen als gezocht wordt in het engels

Ik doe een gok
◦ De eerst gevonden pagina wordt onmiddellijk getoond
54
Virussen

Definitie
◦ Klein softwareprogramma geschreven met de
bedoeling (in)directe schade toe te brengen aan je
systeem of aan het Internet- en e-mail verkeer in het
algemeen

Installatie virus
◦ Installeert zichzelf zonder dat de gebruiker het weet
◦ Door handeling van de gebruiker (openen van een
besmette bijlage)

Meeste virussen geschreven voor Windows
55
Voorbeelden van schade
Bestanden worden gewist
 Gegevens worden beschadigd
 Vertrouwelijke gegevens worden gestolen
 Systeem vertraagt
 Systeem kan niet meer opstarten
 Systeem herstart te pas en te onpas
 Je computer wordt gebruikt om websites aan te vallen
 Je computer wordt door anderen gebruikt
 Je wordt in verlegenheid gebracht

56
Aantasting computer

Besmetting
◦ Via contact met een ander systeem
◦ Diskette, geheugen stick, netwerk, Internet

Incubatietijd
◦ Tijd tussen besmetting en merken van de eerste
symptomen
◦ Kan kort zijn (virus wordt onmiddellijk actief)
◦ Kan lang zijn (virus wordt na een tijd actief)


Virus wordt actief
Virus verwijderen
57
Soorten virussen








Wormvirus
Macrovirus
Bestandsvirus
Bootvirus
Trojan horse
Webbug
Hoax
Cookies
58
Wormvirus
Actief binnen netwerksystemen
 Vaak om informatie door te sluizen
 Worden dikwijls per e-mail verstuurd
 Vb: Sasser virus

59
Macrovirus
Maken gebruik van de macrotechniek
 Macrotechniek: mogelijkheden om zaken
te automatiseren in Word, Excel
 Doel: gegevens beschadigen

60
Bestandsvirus

Infecteren programmabestanden
◦ .com
◦ .exe
Kunnen daardoor zichzelf opstarten
 Eens opgestart zijn ze automatisch in
staat zichzelf te verspreiden

61
Bootvirussen
Boot bevat informatie om computer op te
starten
 Bootvirussen beschadigen deze gegevens
 Resultaat: PC start niet meer op

62
Trojan Horse
Doel: anderen (virusschrijver) toegang
geven tot jouw systeem
 Vb: Backdoor, Netbus en Subseven

Webbugs
• Kleine bestandjes ingebakken in
webpagina’s bedoeld om je surfgedrag te
volgen
63
Hoax
Valse virusmelding
 Soort kettingbrief
 Herkennen

◦ Het gaat om iets ergs of er zal iets erg gebeuren
◦ Er wordt gevraagd om bericht door te sturen
◦ Er bestaat nog geen remedie tegen het onheil
Bij twijfel: kijk op
http://www.nepwaarschuwing.nl
 Kettingbrieven nooit doorsturen

64
Cookies
Blijvende gegevens op je eigen PC
 Kunnen ook gebruikt worden om je
surfgedrag in de gaten te houden
 Oorspronkelijk bedoeld om tijd te
winnen

◦ Website skynet schrijft cookie met taalkeuze
van de gebruiker
65
Page Jacking
Kopie van een populaire website waaraan
een script toegevoegd is waarmee de
bezoeker doorverbonden wordt naar een
andere pagina
 Herkennen

◦ Moeilijk
◦ Dikwijls klopt webadres niet met onderwerp
waarover site handelt
66
Typfoutpiraterij
Bij maken van een typfout kom je toch op een
website terecht
 Manier van werken malafide personen:

◦ Rekenen op typfouten van de gebruiker
◦ Profiteren van de populariteit van andere websites
◦ Meestal maar één letter verschil in de URL


Dikwijls kom je op een porno site
Voorkomen
◦ URL juist intypen
67
Mouse trapping
De knop “Vorige” wordt onklaar gemaakt
waardoor je gevangen zit op de site
 Remedies

◦ Klik




met RM op knop “Vorige”
of op pijltje naast knop “Vorige”
of op het pijltje rechts van de adresbalk
en kies één van de aanwezige sites
◦ Typ een nieuwe URL in de adresbalk
68
Speciale programma’s
De gebruiker wordt gevraagd om een
programma (plug in) te installeren om de
website te kunnen bekijken
 Manier van werken malafide persoon

◦ Soms wordt telefoonverbinding opgezet met exotisch
land
◦ Je persoonlijke gegevens worden doorgegeven
◦ Je surfgedrag wordt geanalyseerd

Remedie
◦ Plug in niet installeren bij twijfel over oorsprong
69
Spam

Wat is spam
◦ Mail die in grote hoeveelheden en ongevraagd wordt
verstuurd
◦ Bevat vaak een commerciële, bedrieglijke en/of
schadelijke boodschap
◦ Adressen worden vaak verkregen zonder medeweten
van de houder
◦ De afzender gebruikt bijna altijd een valse identiteit

Shoulder Pork and ham luncheon meat
70
Waarom is Spam schadelijk
Niet te stoppen met sticker
 Goedkoop voor de verzender
 Ontvanger betaalt

◦ Provider rekent transportkosten door
◦ Gebruiker betaalt telefoonrekening
Verstopt onnodig mailboxen
 Mailservers raken overbelast
 Kan virussen bevatten

71
Hoe komen spammers aan adressen


Handel in CD’s met adressen
Mailharvesters
◦ Computerprogramma dat e-mailadressen zoekt op
internet




In nieuwsgroepen
Op webpagina’s
In logfiles van chatboxen
In Whitepages (telefoonboeken voor e-mail adressen)
◦ Kunnen tot 1500 adressen per minuut stelen

Computerprogramma dat e-mail adressen
maakt
72
Spam voorkomen
Gebruik je normale e-mail adres alleen met vrienden of
zakenrelaties
 Gebruik in de andere gevallen een gratis e-mail account
(Hotmail, Gmail,Yahoo…)
 Reageer nooit op spam, ook niet als je de mogelijkheid
hebt om uit te schrijven
 Gebruik een spam filter
 Adresmunging

◦ Schrijf je e-mail adres op een alternatieve manier
◦ Voorbeelden:
 Naam(apestaartje)voorbeeld(punt)be
 [email protected] (verwijder killspam. voor het juiste
adres)
73
Spyware


Verstopt programma waarmee gegevens van de gebruiker
doorgestuurd worden naar de makers van de spyware
Gevolgen en risico’s
◦ Inbreuk op je privacy
◦ Verbruikt processortijd en bandbreedte
◦ De maker van de spyware kan alles op je PC installeren
 Uitbreiding op je browser om advertenties te genereren
 Je surfgedrag in kaart brengen
◦ Dikwijls slecht geprogrammeerd en daardoor systeemvertragend
◦ Spyware verdwijnt niet door het verwijderen van de software
waarmee ze meegekomen is
74
Adware
Programma’s die ervoor zorgen dat je met
bepaalde intervallen of bij bezoek van bepaalde
websites webpagina’s met advertenties te zien
krijgt.
 Worden geïnstalleerd als losstaand programma
of in combinatie met spyware
 Remedie:

◦ Gebruik een anti-adware programma
◦ Vb: AD-Aware
75
Phishing


Engelse term voor het vissen naar persoonlijke
gegevens
Via e-mail
◦ Bericht waarin verzocht wordt je persoonlijke gegevens door te
geven (bankgegevens, kredietkaart, pincode, wachtwoorden, …)
◦ Lijkt net echt

Via virus
◦ Er wordt software geïnstalleerd die je toetsaanslagen registreert
en doorgeeft via Internet
◦ Engelse term: keylogger
76
Phishing bestrijden

Keyloggers verwijderen
◦ Via scan met up-to-date antivirus programma

Mail controleren
◦ Plaats cursor op link in bericht
◦ Controleer of getoonde link overeenkomt met de werkelijke
link

Bescherming
◦ Geen enkele organisatie vraagt via e-mail naar bankgegevens,
kredietkaart, pincode, wachtwoorden, …
◦ Bij vraag naar persoonlijke gegevens: raadpleeg de helpdesk van
de bewuste instelling
◦ Verwijder het bericht
77
Maatregelen
Installeer minstens een antivirus programma
 Installeer beter een totaalpakket voor internetbeveiliging
 Zorg ervoor dat je software altijd up-to-date is

◦ Windows update
◦ Antivirus up-to-date
Installeer een anti spyware programma
 Installeer niet zomaar lukraak allerlei software
 Zorg ervoor dat je geen automatische bevestiging stuurt op criminele mail

◦ Zet autovoorbeeld uit in je mailprogramma
◦ Stel je e-mail programma zo in dat het downloaden van afbeeldingen verhinderd
wordt
Verwijder onmiddellijk verdachte e-mail
 Wis geregeld de geschiedenis, bestanden en cookies in je browser

78