Meer behandeling op maat bij reuma

Deze pagina is financieel mogelijk gemaakt door de Vereniging Innovatieve Geneesmiddelen | De Vereniging Innovatieve Geneesmiddelen heeft hierbij geen redactionele betrokkenheid. 3
Reumatoloog Hein Bernelot Moens:
‘Meer behandeling op maat bij reuma’
Behandelwijzen van reuma hebben een aanzienlijke ontwikkeling doorgemaakt. Die trend zet voorlopig
nog wel door, vertelt reumatoloog Hein Bernelot Moens. Personalised medicine oftewel behandeling op
maat, speelt daarin een belangrijke rol.
Door Marjolein Straatman
Een grote groep
mensen
met
reuma leidt ondanks de ziekte
een redelijk normaal leven, met werk en een gezin.
Ook is het aantal patiënten bij wie
een operatie noodzakelijk is, omdat
een gewricht bijvoorbeeld te veel beschadigd is, aanzienlijk kleiner geworden. Er is de laatste twintig jaar
grote winst geboekt”, zegt Hein
Bernelot Moens. Hij is reumatoloog
bij de Ziekenhuisgroep Twente en
voorzitter van de Nederlandse
Vereniging voor Reumatologie.
“Er liggen
enorme kansen”
Betere toepassing
De behaalde winst komt voor een
deel door betere toepassing van bestaande geneesmiddelen, zoals
prednison en methotrexaat. Die
vormen de basisbehandeling voor
mensen met reumatoïde artritis,
een van de bekendste vormen van
reuma. Zorgverleners zetten reumageneesmiddelen effectiever en
vroeger in, vervolgt Bernelot Moens.
Dit gebeurt in betere combinaties
met vaak hogere doseringen die
meer zijn toege-
“Beter
voorspellen wat
succesvol is”
“De focus
verschuift naar
persoonlijke
kenmerken”
sneden op het stadium waarin de
ziekte zich bevindt.
Nieuwe middelen
“Daarnaast kennen we een serie relatief nieuwe geneesmiddelen; de
biologische. Deze middelen werken gericht op bepaalde plekken
in het ontstekingsmechanisme
van reuma en remmen een proces
in de ontsteking af. Ze vormen een
waardevolle aanvulling op het arsenaal aan geneesmiddelen dat er
al was.” Met deze aanvulling ontstaat bij 70 tot 75 procent van de
mensen met reumatoïde artritis
remissie, oftewel de ziekte komt
tot rust. De behandeling is chronisch en de biologische geneesmiddelen zijn erg kostbaar. Maar door
de opkomst van biosimilars neemt
de concurrentie toe, waardoor de
prijzen dalen.
Resetten
In een ideaal scenario is de medische wetenschap er in een eerder
stadium bij. Zo heeft de reumatoloog de hoop dat op termijn, nog
vóórdat de ziekte zich bij
iemand kan
Hein Bernelot Moens
Reumatoloog
ontwikkelen simpel gezegd ‘de
knop kan worden omgezet’. “Wetenschappers buigen zich nu over
de vraag welke ontregelingen in het
immuunsysteem bijdragen aan de
ontwikkeling van reuma en waar
je de boel kunt ‘resetten’, zodat gewrichtsontsteking wordt voorkomen. Dat is voor iedereen anders.
Reumatoïde artritis heeft veel gezichten en is heel complex.”
Op maat
Zoals bij andere ziekten al gebeurt,
gaat behandeling op maat een rol
spelen in de behandeling van reuma. Behandelwijzen worden hierbij nog gerichter, omdat ze inspelen op persoonlijke kenmerken zoals genetische. “Natuurlijk maken
we nu al de best mogelijke keuze
voor de patiënt. In principe kun je
het afstemmen van doseringen op
iemands gewicht en lengte, ook
onder behandeling op maat verstaan. Wel verschuift de focus in
geneeskunde steeds meer naar
persoonlijke kenmerken, zoals de
aanwezigheid van bepaalde stoffen
in het bloed of het DNA.”
Persoonskenmerken
De behandeling van reuma kan nu
al worden aangepast aan dergelijke kenmerken. Zo bevat het bloed
van 70 procent van de mensen met
reumatoïde artritis een specifiek eiwit dat de overige 30 procent mist,
waardoor de ene groep beter op een
reumageneesmiddel reageert dan de
andere. “Hierop kunnen we dus vrij
simpel de keuze voor een medicijn
aanpassen. Naar verwachting wordt
die werkwijze doorgetrokken. In de
toekomst meten we nog veel vaker
eigenschappen van het bloed om
daar eventueel de behandeling op af
te stemmen. Ook andere persoonlij-
ke kenmerken kunnen van belang
worden. Denk aan de afbraak van
geneesmiddelen in de lever; die is
bij iedereen anders. Hier kun je dus
ook de dosering op aanpassen, al ge-
“Reumatoïde
artritis heeft veel
gezichten”
beurt dit nu nog mondjesmaat.”
Voorspellen
Dat de kennis over reuma zich alleen nog maar verder verdiept en
uitbreidt, lijdt volgens Bernelot
Moens geen twijfel. Ontwikkelingen zoals in big data kunnen hieraan bijdragen. “Er zijn steeds meer
data beschikbaar over mensen. We
weten nu bijvoorbeeld al dat biologische geneesmiddelen beter werken
bij mensen die niet roken. In de toekomst kunnen we met behulp van
data nog meer factoren gaan meewegen in de keuze voor geneesmiddelen. Niet alleen is steeds beter te
voorspellen welk geneesmiddel bij
de patiënt succesvol zal zijn, ook valt
er dan veel meer te zeggen over de
bijwerkingen die een persoon krijgt.
Er liggen enorme kansen.”
Meer informatie? Mail naar
[email protected]