Dilemma VWO WERKBLAD DILEMMA ACTUALITEIT HOOGGERECHTSHOF Lees het artikel ‘Politieke benoemingen of onafhankelijke rechters?’. 1 Het Amerikaanse Hooggerechtshof toetst wetten aan de Grondwet. Leg uit waarom de Grondwet in een parlementaire democratie een grote rol speelt. Verwijs in je antwoord ook naar het verschil tussen een gewone wet en de Grondwet. …………………………………………………………………………………………….…….. …………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………...…………………………………………… 2 In de Verenigde Staten ligt de wetgevende macht bij het Congres (Huis van Afgevaardigden en de Senaat), de uitvoerende macht bij de president en de rechterlijke macht bij het Hooggerechtshof en lagere rechtbanken. Vorige week floot het Hooggerechtshof president Obama nog terug. Vind je het terecht dat het Hooggerechtshof een beslissing van de president kan tegenhouden? Beargumenteer je antwoord en maak daarbij gebruik van een voorbeeld. ………………................................................................................................................... …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… 3 Vergelijk de verdeling van de drie machten in de Verenigde Staten met de trias politica in Nederland. In welk land zijn de machten strikter gescheiden? Geef daarbij ook aan of dat land om die reden ook democratischer is. ………………………...………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… 4 De Senaat kan een door de president voorgedragen kandidaat afwijzen. Welke politieke redenen kan de Senaat hebben om niet in te stemmen met Obama’s kandidaat? Maak in je antwoord gebruik van de begrippen conservatief en progressief. …………………………..…..……………………………………………………………...…… …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… © Malmberg 1 Dilemma VWO 5 Stelling: “Een rechter mag best een politieke voorkeur hebben, zolang een rechter zich in rechtszaken maar onpartijdig en onafhankelijk opstelt.” Ben je het met deze stelling eens of oneens? Beargumenteer je antwoord. ……...…………..……………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… 6 Zolang er geen nieuwe rechter is, staat het 4-4 in het Hooggerechtshof. In een aantal zaken zal deze rechtbank geen uitspraak doen en blijft een eerdere uitspraak gehandhaafd. Leg voor de volgende uitspraken uit of dit in het voordeel van de Democraten of juist in het voordeel van de Republikeinen is. Beperking abortusklinieken: ……….………………………………………………………… …..…….………………………………………………………………………………………… Uitbetaling overuren: …………………………………………………………………………. …..…..…………………………………………………………………………………………... 7 Noteer twee redenen waarom de Democraten pleiten voor een snelle benoeming van een nieuwe rechter. Geef per reden aan of je dit ook een legitieme reden vindt. 1. …..…………………………………………………………………………………………… ………...…….…..………………………………………………………………………….…… 2. ………………………………………………………………………………………………... …………………………………………………………………………………………………… 8 De Republikeinen zien een snelle benoeming niet zitten. Senator Kelly Ayotte vindt dat in een belangrijk presidentieel verkiezingsjaar het volk mee zou moeten beslissen over de nieuwe rechter. Op welke manier kan de Amerikaanse kiezer invloed uitoefenen op de keuze voor een nieuwe opperrechter? Beargumenteer je antwoord. ……………….…..……………………………………………………………………………… .………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… © Malmberg 2 Dilemma VWO Bij de volgende vragen horen verschillende bronnen. Het is mogelijk om een aantal opdrachten in de klas te maken en andere opdrachten thuis. 9 Bekijk het nieuwsfragment (bron 1). Rechter Scalia heeft het over controversiële onderwerpen zoals homorechten en abortus. Zijn deze onderwerpen in Nederland ook controversieel? Beargumenteer je antwoord. ….……………………………………………………………………………………………..… ….……………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………… 10 In een speech omschrijft Obama de overleden rechter Scalia. Uit welke opmerking of welk woord kun je opmaken dat Obama de mening van Scalia niet altijd deelde? Geef hiervoor ook een verklaring. …………………………………………………………………………………………………... …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… 11 Obama heeft het in dit fragment ook over het nemen van zijn grondwettelijke verantwoordelijkheid. Obama is het staatshoofd van de Verenigde Staten. Vind je dat ons staatshoofd dezelfde bevoegdheid (voordragen kandidaten voor hoge posities binnen de rechterlijke macht) zou moeten hebben? Beargumenteer je antwoord. …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… 12 De Amerikaanse presidentsverkiezingen en andere politieke gebeurtenissen krijgen veel aandacht in de Nederlandse media. Bekijk de eerste vijf minuten van een fragment van Zondag met Lubach over de Amerikaanse presidentsverkiezingen (bron 2, onderste fragment). Wat is de boodschap van Arjen Lubach en deel je zijn mening? Beargumenteer je antwoord. …………………………….………………………………………………………………..…… …………………………………………………………………………………………….……. …………………………………………………………..………………………..…………….. © Malmberg 3