Dilemma HAVO WERKBLAD DILEMMA ACTUALITEIT HOOGGERECHTSHOF Lees het artikel ‘Politieke benoemingen of onafhankelijke rechters?’. 1 Het Amerikaanse Hooggerechtshof toetst wetten aan de Grondwet. Leg op basis van een voorbeeld uit wat hier precies mee bedoeld wordt. …………………………………………………………………………………………….…….. …………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………...…………………………………………… 2 In de Verenigde Staten ligt de wetgevende macht bij het Congres (Huis van Afgevaardigden en de Senaat), de uitvoerende macht bij de president en de rechterlijke macht bij het Hooggerechtshof en lagere rechtbanken. Vorige week floot het Hooggerechtshof president Obama nog terug. Vind je het terecht dat het Hooggerechtshof een beslissing van de president kan tegenhouden? Beargumenteer je antwoord en maak daarbij gebruik van een voorbeeld. ………………................................................................................................................... …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… 3 Vergelijk de verdeling van de drie machten in de Verenigde Staten met de trias politica in Nederland. Wat valt je op? En welke verdeling vind je democratischer? ………………………...………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… 4 De Senaat kan een door de president voorgedragen kandidaat afwijzen. Welke politieke redenen kan de Senaat hebben om niet in te stemmen met Obama’s kandidaat? Maak in je antwoord gebruik van de begrippen conservatief en progressief. …………………………..…..……………………………………………………………...…… …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… © Malmberg 1 Dilemma HAVO 5 Stelling: “Rechters horen onafhankelijk en onpartijdig te zijn. Daarom zou een rechter nooit door een president of een parlement benoemd mogen worden.” Ben je het met deze stelling eens of oneens? Beargumenteer je antwoord. ……...…………..……………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… 6 Zolang er geen nieuwe rechter is, staat het 4-4 in het Hooggerechtshof. In een aantal zaken zal deze rechtbank geen uitspraak doen en blijft een eerdere uitspraak gehandhaafd. Leg voor de volgende uitspraken uit of dit in het voordeel van de Democraten of juist in het voordeel van de Republikeinen is. Beperking abortusklinieken: ……….………………………………………………………… …..…….………………………………………………………………………………………… Uitbetaling overuren: …………………………………………………………………………. …..…..…………………………………………………………………………………………... 7 De Democraten willen dat Obama op de korte termijn een nieuwe rechter benoemd, zodat het Hooggerechtshof kan blijven functioneren. Geef een andere reden waarom de Democraten voor een snelle benoeming zijn. Maak daarbij gebruik van een voorbeeld. …………………………………………………………………………………………………… ………...…….…..………………………………………………………………………….…… …………………………………………………………………………………………………… 8 De Republikeinen zien een snelle benoeming niet zitten. Senator Kelly Ayotte vindt dat in een belangrijk presidentieel verkiezingsjaar het volk mee zou moeten beslissen over de nieuwe rechter. Op welke manier kan de Amerikaanse kiezer invloed uitoefenen op de keuze voor een nieuwe opperrechter? Beargumenteer je antwoord. ……………….…..……………………………………………………………………………… .………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… © Malmberg 2 Dilemma HAVO Bij de volgende vragen horen verschillende bronnen. Het is mogelijk om een aantal opdrachten in de klas te maken en andere opdrachten thuis. 9 Bekijk het nieuwsfragment (bron 1). Rechter Scalia heeft het over controversiële onderwerpen zoals homorechten en abortus. Zijn deze onderwerpen in Nederland ook controversieel? Beargumenteer je antwoord. ….……………………………………………………………………………………………..… ….……………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………… 10 Obama zei dat rechter Scalia een scherpe geest en markante standpunten had. Wat bedoelt Obama in dit geval met ‘markant’? Verwijs in je antwoord naar de politieke achtergrond van zowel Scalia als Obama. …………………………………………………………………………………………………... …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… 11 Obama heeft het in dit fragment ook over het nemen van zijn grondwettelijke verantwoordelijkheid. Vind je het terecht dat de Amerikaanse president een opperrechter kan voordragen? Beargumenteer je antwoord. …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… 12 De Amerikaanse presidentsverkiezingen en andere politieke gebeurtenissen krijgen veel aandacht in de Nederlandse media. Bekijk de eerste vijf minuten van een fragment van Zondag met Lubach over de Amerikaanse presidentsverkiezingen (bron 2, onderste fragment). Wat is de boodschap van Arjen Lubach en deel je zijn mening? Beargumenteer je antwoord. …………………………….………………………………………………………………..…… …………………………………………………………………………………………….……. …………………………………………………………..………………………..…………….. …………………………………………………………………………………………………… © Malmberg 3