Soorten aandelen

Postacademische
specialisatieopleiding
Ondernemingsrecht:
‘Soorten aandelen’
mr. dr. R.A. Wolf
Bijeenkomst 2, 5 maart 2015
Universiteit Leiden. Bij ons leer je de wereld kennen.
Programma
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
Wat zijn aandelen?
Soorten aandelen
Gelijkheidsbeginsel
Orgaan en BVA
Bepaalde soort en bepaalde aanduiding
Stemrechtloze aandelen en knelpunten
Afbreuk doen en instemming
Certificaten en art. 8
Participatiebewijzen
Redelijkheid en billijkheid
Casus
Universiteit Leiden. Bij ons leer je de wereld kennen.
Wat zijn aandelen?
Universiteit Leiden. Bij ons leer je de wereld kennen.
Bewijs van gewoon aandeel?
Universiteit Leiden. Bij ons leer je de wereld kennen.
Aandeel aan toonder?
Universiteit Leiden. Bij ons leer je de wereld kennen.
Preferent aandeel?
Universiteit Leiden. Bij ons leer je de wereld kennen.
Verzamelbewijs?
Universiteit Leiden. Bij ons leer je de wereld kennen.
Niet-royeerbaar certificaat?
Universiteit Leiden. Bij ons leer je de wereld kennen.
Participatiebewijs?
Universiteit Leiden. Bij ons leer je de wereld kennen.
Wat zijn aandelen?
NV: art. 79:
“Aandelen zijn gedeelten, waarin het maatschappelijk kapitaal bij de
statuten is verdeeld.”
Negatieve definitie van aandeel in de flex-BV:
“Rechten die stemrecht noch aanspraak op uitkering van winst of
reserves omvatten, worden niet als aandeel aangemerkt.” (art. 190)
De wet noch de toelichting daarop geven een - echte, positieve –
definitie van een aandeel.
Universiteit Leiden. Bij ons leer je de wereld kennen.
Definitie BV
Definitie BV (art. 175):
“De besloten vennootschap met beperkte
aansprakelijkheid is een rechtspersoon met een in een of
meer overdraagbare aandelen verdeeld kapitaal. De
aandelen zijn op naam gesteld. Een aandeelhouder is
niet persoonlijk aansprakelijk voor hetgeen in naam van
de vennootschap wordt verricht en is niet gehouden
boven het bedrag dat op zijn aandelen behoort te worden
gestort in de verliezen van de vennootschap bij te
dragen, onverminderd het bepaalde in artikel 192. Ten
minste één aandeel met stemrecht wordt gehouden door
een ander dan en anders dan voor rekening van de
vennootschap of een van haar dochtermaatschappijen.”
Universiteit Leiden. Bij ons leer je de wereld kennen.
Literatuur
‘een aandeel is een aandeel indien het als zodanig
uitgegeven is’
Gemene deler:
-  lidmaatschapsverhouding tot de vennootschap;
-  vermogensrecht (art. 3:6 BW) van eigen aard.
Universiteit Leiden. Bij ons leer je de wereld kennen.
Rechtsverhouding
Aandeelhouder ß à vennootschap: lidmaatschapsverhouding
ingevuld door wet, statuten en (eventueel) reglement.
in beginsel financiële en zeggenschapsrechten (bijv. dividend en
stemrecht)
open norm: vennootschappelijke redelijkheid en billijkheid, kring van
betrokkenen (art. 8)
Universiteit Leiden. Bij ons leer je de wereld kennen.
Aandelen NV
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
op naam of aan toonder (art. 82);
bij nemen nominale bedrag storten (art. 80 lid 1);
ten hoogste ¾ kan later worden gestort (art. 80 lid 1);
storting in geld, eventueel vreemde valuta (art. 80a);
inbreng in natura mogelijk (art. 80b);
aandeelbewijzen aan toonder alleen bij volstorting (art. 82);
aandeelhoudersregister (art. 85);
uitgifte of levering van aandeel à notariële akte (art. 86), tenzij –
mbt levering – toonderaandeel;
•  geen eigen aandelen nemen (art. 95).
Universiteit Leiden. Bij ons leer je de wereld kennen.
Aandelen BV
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
alleen op naam (art. 175 - vgl. art. 202 mbt certificaten);
bij nemen nominale bedrag storten (art. 191 lid 1);
uitstel van gehele stortingsplicht mogelijk (art. 191 lid 1);
storting in geld, eventueel vreemde valuta (art. 191a);
inbreng in natura mogelijk (art. 191b);
ook aandeelbewijzen (voorheen niet, wijziging Wet Flex-BV);
aandeelhoudersregister (art. 194);
aanbiedingsregeling (art. 195) - besloten karakter van de BV;
uitgifte of levering van aandeel à notariële akte (art. 196);
geen eigen aandelen nemen (art. 205);
statutaire verplichtingen (art. 192 en 192a).
Universiteit Leiden. Bij ons leer je de wereld kennen.
Gelijkheidsbeginsel: aandelen en
aandeelhouders
•  Aandelen: aan alle aandelen gelijke rechten en verplichtingen
verbonden in verhouding tot hun bedrag (art. 92/201 lid 1).
•  Afwijking in de statuten mogelijk (regelend recht) à soorten
aandelen.
•  HR 14 december 2007, NJ 2008, 105 (DSM): loyaliteitsdividend
toegestaan, mits geen schending van art. 92/201 lid 2. HR heeft
echter DSM-regeling niet (inhoudelijk) getoetst. Niet per se
bepaalde soort aandelen noodzakelijk. Redelijke en objectieve
rechtvaardiging voor afwijking. In literatuur discussie.
•  Aandeelhouders: vennootschap moet aandeelhouders in gelijke
omstandigheden gelijk behandelen (art. 92/201 lid 2).
Universiteit Leiden. Bij ons leer je de wereld kennen.
SOORTEN AANDELEN (ALGEMEEN - niet
limitatief)
•  Gewone aandelen;
•  (Cumulatief) Preferente aandelen;
•  Prioriteitsaandelen;
•  Certificaten van aandelen;
•  Oprichters- en winstbewijzen;
•  Letteraandelen/tracking stock;
•  Participatiebewijzen.
Universiteit Leiden. Bij ons leer je de wereld kennen.
Gewone aandelen
•  Art. 118/228 lid 1;
•  Iedere aandeelhouder heeft stemrecht, tenminste één stem;
•  Hoofdregel: ‘nominale waarde bepaalt aantal
stemmen’ (evenredigheid);
•  BV: afwijking mogelijk: koppeling tussen nominale waarde en
aantal stemmen losgelaten (art. 228 lid 4 en 5);
•  NV: slechts in beperktere mate afwijking mogelijk (art. 118 lid 4 en
5);
•  zeggenschaps- en financiële rechten: vergaderrecht, oproepingsen agenderingsrecht, recht op uitkering (winst en reserves) etc.
Universiteit Leiden. Bij ons leer je de wereld kennen.
Preferente aandelen
•  Bijzondere, statutaire, financiële rechten (art. 105/216, 23b, 96a/
206a lid 2a);
•  Gewoon preferent: vast percentage van (volgestort) nominale
bedrag. Overwinst voor gewone aandelen;
•  Cumulatief preferent: naast preferentie, voorrang op percentage
niet uitgekeerde jaarwinst, evt. verder winstdelend;
•  Winstdelende prefs: naast vast percentage van nominale waarde
ook recht op percentage van overwinst. Dus minder voor gewone
aandeelhouders;
•  Financieringsaandelen: voorzien in kapitaalsbehoefte van
vennootschap;
•  Beschermingsaandelen: afweer van onvriendelijke overname
(beschermingsconstructie) – denk aan KPN.
Universiteit Leiden. Bij ons leer je de wereld kennen.
Prioriteitsaandelen
• 
• 
• 
• 
Art. 92/201 lid 3;
Aandelen van bepaalde soort of aanduiding;
Bijzondere, statutaire zeggenschapsrechten;
Geen doorkruising van dwingendrechtelijke bevoegdheden die aan
AV zijn toegekend;
•  Bijvoorbeeld: voorstel- of goedkeuringsrecht van prioriteit of
voordracht tot benoeming bestuurder;
•  Vaak geen of beperkt recht op deling in winst en/of reserves;
•  Vaak op naam.
Universiteit Leiden. Bij ons leer je de wereld kennen.
SOORTEN AANDELEN IN DE FLEX-BV (1)
•  Aandelen met volledig stemrecht: aandelen met stemrecht ten
aanzien van alle voorkomende onderwerpen in de algemene
vergadering (ongeacht het aantal stemmen dat op deze aandelen
kan worden uitgebracht) (art. 2:228 lid 1 BW);
•  Stemrechtloze aandelen: aandelen die geen stemrecht hebben in
de algemene vergadering (ongeacht of deze aandelen stemrecht
toekomt in een vergadering van houders van stemrechtloze
aandeelhouders) (art. 2:228 lid 5 BW);
•  Beperkt stemgerechtigde aandelen: aandelen met beperkt
stemrecht ten aanzien van alle besluiten in de algemene
vergadering (art. 2:228 lid 2 jo. lid 4 BW);
Universiteit Leiden. Bij ons leer je de wereld kennen.
SOORTEN AANDELEN IN DE FLEX-BV (2)
•  Winstrechtloze aandelen: aandelen die geen recht geven op
uitkering van winst of reserves (art. 2:216 lid 7 BW);
•  Beperkt winstgerechtigde aandelen: aandelen die beperkt recht
geven op uitkering van winst en/of reserves (art. 2:216 lid 7 BW);
•  Aandelen met gedifferentieerd stemrecht: aandelen waarop meer
dan één stem kan worden uitgebracht ten aanzien van alle
besluiten in de algemene vergadering (art. 2:228 lid 3 jo. lid 4 BW).
NB: dit zijn nieuwe soorten aandelen naast reeds bestaande
mogelijkheden als (cumulatief) preferente aandelen en
prioriteitsaandelen
Universiteit Leiden. Bij ons leer je de wereld kennen.
ORGAAN EN BVA
Art. 2:189a BW: uitgebreid met aandelen van bepaalde aanduiding.
Orgaan van de BV is onder meer de vergadering van houders van
aandelen van een bepaalde soort of aanduiding. Dus bijvoorbeeld ook
de vergadering van winst- of stemrechtloze aandeelhouders.
Tal van mogelijkheden (tenzij dwingend recht) om aan een orgaan
bepaalde bevoegdheden toe te kennen (bijvoorbeeld):
•  benoeming bestuurders/commissarissen (art. 2:242/252 BW);
•  instructierecht (art. 2:239 lid 4 BW);
•  toekennen van vergaderrecht aan certificaten (art. 2:227 lid 2 BW);
•  bestemming winst en vaststelling uitkeringen (art. 2:216 BW).
Universiteit Leiden. Bij ons leer je de wereld kennen.
ORGAAN EN BVA
•  toekenning van bevoegdheid van een enkel besluit kan,
nl. aan BVA
•  besluitvorming BVA niet wettelijk geregeld
•  tip: in statuten vastleggen
•  Zie WPNR 2013/6962, en 6969 (Boschma e.a. vs.
Stokkermans)
Universiteit Leiden. Bij ons leer je de wereld kennen.
Soortaanduiding?
Universiteit Leiden. Bij ons leer je de wereld kennen.
Stelling 1
Het onderscheid tussen aandelen van een bepaalde soort
en aandelen van een bepaalde aanduiding is vaag.
Daarom moet in art. 2:178 lid 1 BW ook ‘aandelen van een
bepaalde aanduiding’ worden vermeld.
Universiteit Leiden. Bij ons leer je de wereld kennen.
Soort of aanduiding
Aandelen van een bepaalde soort of aanduiding:
•  Aanduiding bijvoorbeeld nummering of letter;
•  Soort of aanduiding vermelden in
aandeelhoudersregister (art. 194);
•  Soort ook vermelden in statuten, aanduiding echter niet
(art. 178);
•  Onderscheid tussen bepaalde soort of bepaalde
aanduiding niet duidelijk.
Universiteit Leiden. Bij ons leer je de wereld kennen.
Parlementaire geschiedenis
•  ‘Zeggenschap kan niet alleen worden toegekend aan
een nieuw uitgegeven soort aandelen, maar ook aan
bestaande aandelen met een bepaalde aanduiding.’ (EK
2011/12, 31 058 en 32 426, nr. E, p. 24);
•  In art. 178 geen ‘bepaalde aanduiding’: ‘Zou een
dergelijke aanduiding is de statuten moeten worden
vermeld, dan zou de beoogde flexibiliteit niet worden
gerealiseerd’ (EK 2011/12, 31 058 en 32 426, nr. C, p.
16);
Universiteit Leiden. Bij ons leer je de wereld kennen.
Parlementaire geschiedenis
Voorbeeld art. 242:
“Om de mogelijkheden van besluitvorming te verruimen, voorziet
artikel 242 in de mogelijkheid dat de statuten bepalen dat
bestuurders worden benoemd door een vergadering van houders
van aandelen van een bepaalde soort of aanduiding. Het wordt
hiermee mogelijk dat aandeelhouders of groepen van
aandeelhouders ieder een eigen bestuurder benoemen.” en “De
expertgroep heeft opgemerkt dat de expliciete grondslag in artikel
242 voor een statutaire regeling desondanks gewenst is vanwege
haar eenvoud en ondubbelzinnigheid. Deze aanbeveling is
overgenomen.”
Universiteit Leiden. Bij ons leer je de wereld kennen.
Conclusie
•  Zeggenschapsrechten moeten sowieso in de statuten worden
omschreven en aan (de vergadering van houders van die)
aandelen worden toegekend (art. 201 lid 3);
•  Redenering van minister (dus) niet juist. In art. 178 kan ook
‘bepaalde aanduiding’ worden opgenomen;
•  Onderscheid is vaag, zie art. 228 lid 5: stemrechtloze aandelen zijn
soort aandelen en worden in de statuten als stemrechtloos
aangeduid;
•  Bepaalde aanduiding voor de praktijk makkelijk om aandelen en de
houders daarvan makkelijk te kunnen onderscheiden (identificatie).
Zie verder Wolf, JBN 2014/11.
Universiteit Leiden. Bij ons leer je de wereld kennen.
STEMRECHTLOZE AANDELEN
•  statutair creëren voor of na uitgifte (na: met instemming)
(zie Wolf, WPNR 2014/7011);
•  alle aandeelhoudersrechten, behalve stemrecht in
algemene vergadering (ook enquêterecht en vordering
art. 15 jo. 8);
•  houder van SA wel stemrecht in vergadering van
houders van SA’s;
•  aandelen van bepaalde soort en aanduiding
•  ten minste enig recht op uitkering van winst of reserves
(vgl. art. 190).
Universiteit Leiden. Bij ons leer je de wereld kennen.
STEMRECHTLOZE AANDELEN
•  alleen in de BV, niet in de NV (pleidooi daarvoor: Wolf,
TvOB 2014-2, p. 42 e.v.);
•  aanbiedingsregeling van art. 195: wel reflecteren op SA,
niet op gewone aandelen, tenzij;
•  voorkeursrecht van art. 206a: uitgesloten ook voor SA,
tenzij;
•  belangrijke bescherming in art. 216 lid 6 jo 8 en 231 lid
4;
•  berekening meerderheden en quora: hoofdregel = nee,
zie 24d lid 1, tenzij (zie lid 2).
Universiteit Leiden. Bij ons leer je de wereld kennen.
Definitie
Eigen definitie:
Het stemrechtloze aandeel is een vermogensrecht op
naam, in de vorm van een aandeel uitgegeven door de
BV, dat kapitaal in een BV vertegenwoordigt, waaraan de
rechten en verplichtingen volgens de wet en de statuten
van de BV zijn verbonden, waaronder het recht op winst
en/of reserves van die BV, doch aan welk aandeel geen
stemrecht in de algemene vergadering is verbonden.
Universiteit Leiden. Bij ons leer je de wereld kennen.
Voor- en nadelen
Voordelen:
•  financiële deelname zonder aantasting (aanvankelijke)
stemverhoudingen
•  lage invoeringskosten
•  internationaal bekend
•  echt geen stemrecht in AV
Nadelen:
•  complexiteit van statutaire regelingen
•  geen flexibele figuur
Universiteit Leiden. Bij ons leer je de wereld kennen.
KNELPUNTEN
•  Fusie
•  Splitsing
•  Omzetting
BV kent wel SA. NV niet!
Universiteit Leiden. Bij ons leer je de wereld kennen.
FUSIE | BV MET SA EN NV
•  Verdwijnende BV met SA en verkrijgende NV;
•  Uitgangspunt: aandeelhouderschap van SA wordt voortgezet
in NV, art. 2:311 lid 2 BW;
•  “Stemt SA niet in”, dan schadeloosstelling ex art. 2:330a BW;
•  NV kent echter geen SA;
•  Aandeelhouder in NV met gering stemrecht? Wijziging van
zeggenschapsverhoudingen;
•  Bijzondere rechten toegekend aan SA? Art. 2:231 lid 4 BW
wel bij fusie van toepassing!
Universiteit Leiden. Bij ons leer je de wereld kennen.
SPLITSING | BV MET SA EN NV
•  Splitsende BV met SA en verkrijgende NV;
•  Uitgangspunt: aandeelhouderschap van SA wordt voortgezet
in NV, art. 2:334e lid 1 BW;
•  Uitzondering art. 2:334e lid 3 sub d BW:
•  “Stemt SA niet in”, dan schadeloosstelling ex art. 2:334ee1
BW;
•  NV kent echter geen SA;
•  Aandeelhouder in NV met gering stemrecht? Wijziging van
zeggenschapsverhoudingen;
•  Bijzondere rechten toegekend aan SA? Art. 2:231 lid 4 BW
wel bij splitsing van toepassing!
Universiteit Leiden. Bij ons leer je de wereld kennen.
OMZETTING BV MET SA IN NV
•  BV heeft SA en zet zich om in NV;
•  Uitgangspunt: aandeelhouderschap van SA wordt voortgezet
in NV;
•  “Stemt SA niet in”, dan schadeloosstelling ex art. 2:181 lid 3
BW;
•  Art. 2:181 lid 4 BW geeft regeling over schadeloosstelling;
•  NV kent echter geen SA;
•  Aandeelhouder in NV met gering stemrecht? Wijziging van
zeggenschapsverhoudingen;
•  Kapitaalgrens NV van € 45.000. Bijstorten?
•  Bijzondere rechten toegekend aan SA? Art. 2:231 lid 4 BW
n.v.t. (wel bij fusie en splitsing), zie art. 2:181 lid 5 BW
Universiteit Leiden. Bij ons leer je de wereld kennen.
Afbreuk doen & instemming
Universiteit Leiden. Bij ons leer je de wereld kennen.
Stelling 2
‘Afbreuk’ als bedoeld in art. 2:216 lid 8 BW en ‘specifiek
afbreuk’ als bedoeld in art. 2:231 lid 4 BW moet eng
worden geïnterpreteerd.
Universiteit Leiden. Bij ons leer je de wereld kennen.
Algemene beschermingsregels Boek 2 BW
(BV)
Categorieën:
a. unanimiteit (art. 226 lid 2 en 3, 228 lid 4 en 5 en 231 lid 3, 242 lid
2, 252 lid 1 en 253);
b. goedkeuring (art. 231 lid 4 en 231a lid 1);
c. instemming (art. 195 lid 3, 208 lid 3 en 4, 216 lid 6 en lid 8 en 227
lid 4); en
d. vrijstelling (art. 192 lid 1, 192 lid 3 jo. 192a en 195 lid 4).
Universiteit Leiden. Bij ons leer je de wereld kennen.
Instemming art. 216 lid 8
Instemming van alle houders van aandelen aan wier rechten de
statutenwijziging afbreuk doet;
1. daadwerkelijk afbreuk doen;
2. afbreuk: (i) ruime en (ii) enge opvatting;
Ruime opvatting: “Een hoger winstrecht voor houders van bepaalde
aandelen leidt de facto tot een lagere winstuitkering aan houders van
andere aandelen. Dit moet worden gekwalificeerd als ‘afbreuk’.” (EK
2011/12, 31 058/32 426, nr. C, p. 23);
Enge opvatting: statutaire wijzigingen van het direct aan het aandeel
verbonden financiële recht (o.a. Dortmond en Stokkermans).
Universiteit Leiden. Bij ons leer je de wereld kennen.
Goedkeuring art. 231 lid 4
•  Besluit tot statutenwijzing;
•  Specifiek afbreuk aan recht van houders van aandelen van
bepaalde soort of aanduiding;
•  Goedkeurend groepsbesluit (per soort/aanduiding aandelen);
•  Tenzij wijzigingsbevoegdheid voorbehouden en onverminderd evt.
instemmingsvereiste (bijv. art. 216 lid 8);
•  Afbreuk: wijziging in statutaire rechten die aan die soort aandelen
zijn verbonden, waaronder ook invoering van
wijzigingsbevoegdheid;
•  Welke gevolg heeft ontbreken goedkeuring? PG laat zich daarover
niet uit. Nietig/vernietigbaar (?)
Universiteit Leiden. Bij ons leer je de wereld kennen.
Conclusie
Ruime opvatting zou leiden tot een - onbedoeld ‘vetorecht’ (bijvoorbeeld voor de stemrechtloze
aandeelhouder)
In voorkomend geval niet in het belang van de
vennootschap.
Art. 8 zou in voorkomend geval voor de beknelde
aandeelhouder een oplossing kunnen bieden.
Universiteit Leiden. Bij ons leer je de wereld kennen.
Kring van betrokkenen ex art. 8
Universiteit Leiden. Bij ons leer je de wereld kennen.
Stelling 3
De certificaathouder zonder vergaderrecht behoort niet tot
de kring van betrokkenen, zoals bedoeld in art. 2:8 BW.
Aan hem komt daarom niet een vordering tot vernietiging
van besluiten ex art. 2:15 lid 1 sub b BW toe.
Universiteit Leiden. Bij ons leer je de wereld kennen.
Certificaten van aandelen
•  Scheiding zeggenschaps- en financiele rechten;
•  Driehoeksverhouding: vennootschap, administratiekantoor (AK) en
certificaathouder;
•  AK is juridisch eigenaar van de aandelen en oefent alle aan de
aandelen verbonden rechten uit;
•  Verhouding AK-certificaathouder: administratievoorwaarden;
•  NV: Certificaten met en zonder medewerking van de vennootschap
(niet wettelijk geregeld);
•  BV: Certificaten met en zonder vergaderrecht (art. 227);
•  Niet-royeerbare, beperkt royeerbare, royeerbare certificaten;
•  Wettelijke, gemeenschappelijk pandrecht voor certificaathouder
(art. 3:239 BW);
•  Certificaat van aandeel is vorderingsrecht op naam, levering
volgens 3:94 BW, tenzij in administratievoorwaarden anders is
bepaald (soms notariële akte).
Universiteit Leiden. Bij ons leer je de wereld kennen.
Certificaten met of zonder medewerking
uitgegeven
Oud recht:
•  Bewilligd/niet-bewilligd: geen wettelijke regels
•  Ruime leer: iedere vorm van feitelijke betrokkenheid bij certificering
leidt tot medewerking van de vennootschap
•  Enge leer: rechtshandeling gerichte benadering. Statuten van
vennootschap ‘met medewerking uitgeven’, uitgifte besluit,
aanvaarding in administratievoorwaarden;
•  Rechtspraak:
⁻  Hof A’dam (OK) 21 juni 2007, JOR 2007/182 (Kalter/The
Greenery), r.o. 3.2
⁻  Rb. A’dam 25 augustus 2010, JOR 2010/301 (CFS), m.nt. Nowak,
r.o. 4.3.
Universiteit Leiden. Bij ons leer je de wereld kennen.
Certificaten met en zonder vergaderrecht
Nieuw BV-recht:
•  Vergaderrecht (art. 227 lid 1):
recht om AV bij te wonen en daar het woord te voeren;
•  De statuten kennen vergaderrecht toe (art. 227 lid 2);
•  Aan vergaderrecht gekoppelde rechten, bijvoorbeeld oproeping,
machtiging tot bijeenroepen AV etc., maar ook art. 3:259 BW;
•  “Uitgangspunt (…) is dat de vennootschap zelf bepaalt of er
certificaten met vergaderrecht worden toegelaten, en zo ja, aan
welke certificaten dat vergaderrecht toekomt. Het zijn (…) in
beginsel de aandeelhouders die bepalen in hoeverre de
besluitvorming in de algemene vergadering open staat voor
anderen” (TK, 31 058, nr. 3, p. 81, MvT).
Universiteit Leiden. Bij ons leer je de wereld kennen.
Voorkomen?
Universiteit Leiden. Bij ons leer je de wereld kennen.
Voorkomen?
Universiteit Leiden. Bij ons leer je de wereld kennen.
Certificaathouder zonder vergaderrecht
en art. 8
Behoort de certificaathouder zonder vergaderrecht tot de
kring van betrokkenen in de zin van art. 8?
Drie opvattingen:
1.  Ja
o.a. Nowak, Van Schilfgaarde & Huizink
2. Nee
o.a. Dortmond, Hamers, Schwarz, Stokkermans & Wolf
3. Redelijk belang-benadering
o.a. Assink & Brink
Universiteit Leiden. Bij ons leer je de wereld kennen.
Vernietiging van besluiten ex art. 15 lid 1
sub b
Komt de certificaathouder zonder vergaderrecht de
vordering ex art. 15 lid 1 sub b toe?
Drie opvattingen:
1.  Wel behoren tot kring van art. 8, dus wel art. 15
(ruime opvatting)
2. Niet behoren tot kring van art. 8, maar wel art. 15
(redelijk belang-benadering, financieel oogpunt)
3.  Niet behoren tot kring van art. 8, dus geen art. 15
(enge opvatting)
Universiteit Leiden. Bij ons leer je de wereld kennen.
Conclusie
Opvatting 3 is juist, omdat:
•  sluit aan bij PG;
•  strook met jurisprudentie onder oud recht;
•  er heeft geen toekenning en aanvaarding van
bevoegdheden tussen vennootschap en
certificaathouder plaatsgevonden;
•  certificaathouder heeft andere mogelijkheden voor
redres: 6:162, schorsing besluit in KG en enquêterecht.
Zie verder: Wolf, Ondernemingsrecht 2014/2.
Universiteit Leiden. Bij ons leer je de wereld kennen.
Certificaten, vergaderrecht & overgangsrecht
•  Specifiek overgangsrecht: art. V.2 lid 1 en 6 Invoeringswet Flex-BV
(Stb. 2012, 300);
•  Vennootschap schrijft uiterlijk 1 oktober 2013 vergadergerechtigde
certificaathouders in;
•  Bewilligde certificaathouders kunnen inschrijving verzoeken;
•  Weigert de vennootschap, dan verzoek bij rechtbank;
•  Aan bewilligde certificaten bij eerste statutenwijziging vergaderrecht
verbinden;
•  Oude oproepingsvereisten (art. 223 lid 2 en 3 oud BW) kunnen van
belang blijven.
Universiteit Leiden. Bij ons leer je de wereld kennen.
Certificaten, vergaderrecht & overgangsrecht
•  Discussie bewilligd/niet-bewilligd blijft, ook in BV, van belang.
•  Wat te doen in onzekere periode? Risicoanalyse.
•  Is het overgangsrecht tekstueel sluitend?
Lid 1: de vennootschap, art. 194 spreekt over bestuur;
Lid 6: vergaderrecht verbinden aan houders van certificaten? art.
227: aan certificaten;
Geldt lid 1 ook voor nieuwe certificaten, dwz certificaten met
vergaderrecht uitgegeven na 1 oktober 2012?
Universiteit Leiden. Bij ons leer je de wereld kennen.
Winstbewijzen
•  Winstbewijzen: statutair winstrecht ex art. 216 jo. 232
•  Contractuele verhouding à flexibel
•  Geen inbreng, geen stemrecht
Let op: vennootschappelijke redelijkheid en billijkheid in
acht nemen!
Universiteit Leiden. Bij ons leer je de wereld kennen.
Participatiebewijzen (I)
•  tegen storting of inbreng verkregen en
vertegenwoordigen kapitaal in de vennootschap;
•  aan een participatiebewijs zijn soms alle rechten die
een aandeelhouder toekomen verbonden, behalve het
stemrecht;
•  aanspraak op een deel van de winst en/of het
liquidatiesaldo;
•  statutaire basis (art. 2:216 BW) en contractuele
grondslag (participatievoorwaarden);
Universiteit Leiden. Bij ons leer je de wereld kennen.
Participatiebewijzen (II)
•  overdracht soms beperkt;
•  overdracht door middel van akte van cessie (art. 3:94
BW);
•  vennootschappelijke redelijkheid en billijkheid in acht
nemen (zie ECLI:NL:GHAMS:2014, JIN 2014/216 en
217, m.nt. R.A. Wolf);
•  een vergeten rechtsfiguur, opleving na de Flex-BV?
Universiteit Leiden. Bij ons leer je de wereld kennen.
Redelijkheid en billijkheid
•  BV is flexibeler geworden, niet eenvoudiger;
•  Vennootschappelijke redelijkheid en billijkheid (art. 8);
Let op kring van betrokkenen. Discussie of houder van certificaten
zonder vergaderrecht tot die kring behoort. Zie ook Rb. A’dam 25
augustus 2010, JOR 2010/301 (CFS), m.n.t Nowak.
•  In literatuur onderkent dat meer nadruk op deze open norm binnen
de BV komt te liggen;
•  Vernietiging van besluiten wegens schending van deze norm (art.
15), sterk casuïstisch.
•  Marginale toetsing, zie HR 12 juli 2013, NJ 2013/461 en JOR
2013/301 (VEB c.s./KLM)
Universiteit Leiden. Bij ons leer je de wereld kennen.
Casus
Universiteit Leiden. Bij ons leer je de wereld kennen.
Vragen/discussie?
mr. dr. R.A. Wolf
universitair docent Ondernemingsrecht
advocaat Steins Bisschop & Schepel
•  071 – 527 7235
•  [email protected]
Universiteit Leiden. Bij ons leer je de wereld kennen.