Document

Van stedelijk groen naar een ecologisch
paradijs in hartje Amsterdam
Een urbaan-ecologisch onderzoek naar de bevordering van de
biodiversiteit en de ecologische kwaliteit van het GWL-terrein
20 december 2012
Agenda
•
•
•
•
Introductie
Sociaal onderzoek
Ecologisch onderzoek
Aanbevelingen
• Discussie
Wie zijn wij?
Isabelle Bense
Caspara Hubar
Ramona Eikelenboom-Kil
Rutger Wilschut
Marly Wetzels
Erik-Jan Bijleveld
Waarom dit project?
• Wageningen Universiteit - ACT project
• Project van 8 weken
• Opdracht van de Koepelvereniging
Wat hebben wij gedaan?
• Probleemstelling:
Het gebrek aan kennis over ecologische mogelijkheden
passend binnen de wensen van bewoners met betrekking
tot het groen in de wijk.
• Sociaal & ecologisch onderzoek op het GWLterrein
Methoden
Sociaal:
• Raadplegen documenten over GWL-terrein
• Enquête onder bewoners
Ecologisch:
• Inventarisatie
• Waarneming.nl
• Gesprek met stadsecoloog
Sociaal onderzoek
Visie van bewoners & bereidheid tot
meehelpen in onderhoud
De visie van de bewoners
•
•
•
•
Meer begroeiing op pleinen
Meer variatie in de groenstroken
Hagen: verschillende hoogtes en voller
Meer fauna in gehele wijk
Maar zijn bewoners ook bereid om mee te helpen in
het beheer om dit te realiseren?
De tevredenheid van de bewoners
Tevreden met
Percentage
(N=40)
De wijk in het algemeen
95%
Het groen in de wijk
70%
Het onderhoud door Stadsdeel West
47.5%
Het onderhoud door bewoners
75%
Negatieve punten groenonderhoud
Onderhoud van gras
Geluidshinder (i.v.m. broedseizoen)
Takjes worden niet opgeruimd (lekke banden)
Stokrozen gaan kapot
Liefdeloos
De bereidheid van de bewoners
• Bereid om mee te helpen met onderhoud: 55%.
• Geen verschil tussen:
– Wel of geen lid zijn van een bewonerswerkgroep
– Bezit van huur- of koopwoning
– Wel of geen bezit van privétuin
Waardering
Ecologisch onderzoek
Introductie, Ecologische identiteit &
Ecologische potentie
Ecologie
• Wat is ecologie?
– Studie naar interacties tussen organismen en hun omgeving op
verschillende niveaus: individuen, populaties, gemeenschappen
en ecosystemen.
• Wat is een ecosysteem?
– Alle organismen en hun interacties binnen een afgebakende
ruimte met bepaalde abiotische omstandigheden.
De stad als ecosysteem
Wat maakt de stad een bijzonder ecosysteem?
-
Klimaat
Luchtvochtigheid
Stenen oppervlaktes
Vervuiling
Verstoring
Snelle veranderingen
Amsterdam
- Verbazingwekkend groene stad: >800 plantensoorten
- Veel groene corridors
Foto: Google Earth
Foto: Dienst ruimtelijke ordening
Het urbane floradistrict
Veel plantensoorten zijn typisch voor stedelijk gebied
-
Warmteminnende soorten
‘Steensoorten’
Neofyten
Pioniersoorten
‘Tuinvlieders’
Opdeling op basis van Denters (2004) in:
- Stadsafhankelijke soorten
- Stadsminnende soorten
Fauna
Diverse diersoorten zijn afhankelijk van een ‘stenen habitat’
Gierzwaluw
Zwarte roodstaart
Foto:Pawel Kuźniar
Foto: Marek Szczepanek
Laatvlieger
Foto: Markus Nolf
Inventarisatie flora
- 227 plantensoorten (180 natuurlijk, 47 aangeplant)
- 23 Stadsafhankelijke soorten, 19 stadsminnende soorten
- Inventarisatie in voorjaar kan nog meer soorten opleveren
Pastinaak
Prachtklokje
Foto: Ton Denters
Foto: Darkone
Rode spoorbloem
Foto: Ton Denters
Bijzondere planten op het terrein
Donzige klaproos
Klein glaskruid
Tripmadam
Stekelkamgras
Foto’s: Ton Denters
Gele helmbloem
Fauna op het GWL-terrein
18 Vogelsoorten, 11 Insectensoorten
• Inventarisatie incompleet vanwege het seizoen van inventariseren
Huismus
Grote gele kwikstaart
Dagpauwoog
Boomblauwtje
Foto: Dario Sanchez
Foto: J.M. Garg
Foto: Erik-Jan Bijleveld
Foto: Holger Gröschl
Ecologische identiteit
Het ‘groen’ op het GWL-terrein valt op door door:
- Hoge diversiteit aan plantensoorten
- Veel bijzondere plantensoorten
- Vogelvriendelijkheid: o.a. veel Huismussen
- Veel typen habitat (hagen, grasstroken, moestuinen, pleinen)
Ecologische potentie: flora
Muurplanten:
Oeverplanten:
Hooiland-planten:
Muurvaren
Tongvaren
Foto: Hagen Graebner
Foto: Kurt Stüber
Pijlkruid
Kleine watereppe
Zomerfijnstraal
Blaassilene
Foto: Wiki commons user Teunie
Foto: Stan Shebs
Foto: Hagen Graebner
Foto: Teun Spaans
Ecologische potentie: fauna
Tuinfluiter
Watervleermuis
Gewone grootoorvleermuis
Foto: Jakub Stank
Foto: Gilles San Martin
Foto: Markus Nolf
Vroege glazenmaker
Lantaarntje
Landkaartje
Foto: Christian Fischer
Foto: Luc Viatour
Foto: Jörg Hempel
Aanbevelingen
Elementen voor een
diervriendelijk wijk
Foto: Bijenhotels.nl
Foto: Wiki commons user Stunteltje
Foto: vogelhuisje.org
Versterken ecologische identiteit
Gericht ‘tuinieren’ in de wijk om bijzondere en ecologisch
interessante soorten te bevoordelen
- Verspreiden van zaden
- Verspreiden van wortelstokken
Tweekleurig springzaad
Stokroos
Zegekruid
Foto: Wiki commons user Hectonichus
Foto: Marc Ryckaert
Foto: Zanchetta Fabio
Aanpassingen in beheer
Foto: Caspara van Hellenberg Hubar
Foto: Wikimedia commons gebruiker Rasbak
Foto: Caspara van Hellenberg Hubar
Foto: Oliver Herold
Nieuwe elementen
•
•
•
•
Vlindertuin
Vijver
Muurplantenreservaat
Natuurlijke oever
Foto: Hans Hillewaert
Foto: Dominicus J. Bergsma
Foto: Billy Hathorn
Verder onderzoek
- Waterleliegracht: waterkwaliteit & ecologie
- Inventarisatie fauna in de wijk
Vragen?