Speech Opening Atlas Theater

Speech uitgesproken door de CvdK van Drenthe
Bij de opening van het Atlas theater in Emmen
15 oktober 2016
Het theater waar Emmen zo lang op heeft
gewacht
Dames en heren,
Dat ik hier sta beschouw ik als een klein wonder. In
een theater stap je per definitie een wonderlijke
wereld binnen. Maar dat bedoel ik niet.
Twee jaar geleden, het was hier, maar dan tien
meter lager. In een desolate, zanderige bouwput liet
ik mij als een soort Mad Max rondrijden in een
monsterlijk vehikel, bestuurd door jongeren van
theaterschool Loods13. Alleen dat getal al.
Ik deed dat om ergens in die woestenij een eerste
steen te leggen. Geen idee trouwens waar die
steen is gebleven. Misschien kan iemand mij die
even aanwijzen.
Voor mij was dit spektakel een “bijna doodervaring”.
Ik dacht werkelijk: overleef ik dit wel?
Maar dat deed ik.
1
Volgende week komt Hans Klok hier en hij noemt
dit theater al direct het House of Horror. Met mijn
benauwde ervaringen hier ter plaatse zou ik zonder
meer als assistent van Hans Klok kunnen optreden.
Hij mag alles met mij doen. Ik ken hier geen angst
meer. Dat heb ik gehad.
Hans Klok verkoopt illusies. Doet Emmen dat ook?
Dat vroeg ik mij toen wel af. Daar in die gigantische
bouwput. Overleeft ook Emmen dit wel? Het zal
toch geen permanent House of Horror worden?
Die gigantische operatie in het centrum, de vele
euro’s die dat moest kosten. Allemaal in combinatie
met de bouw van Wildlands. Een ongekend
huzarenstukje.
Naar verluidt is die combinatie een ideetje van
Cees Bijl. Ik weet dat niet, ik was er niet bij. Maar
het zou kunnen. Ik ervaar inmiddels wekelijks dat ie
ze verzint waar je bij staat. En hij is niet vies van
een gokje.
Welnu, die gok heeft goed uitgepakt.
Emmen is alive and kicking.
Wildlands trekt veel bezoekers en het theater is nu
klaar. Klaar om Emmen omhoog te stoten als
culturele stad.
Want met zo’n theater, ja dan durf ik het hier wel
een stad te noemen.
2
Zo zijn we hier dan, met elkaar, in het Atlastheater.
Het theater waar Emmen zo lang op heeft gewacht.
Dit allemaal is dus geen illusie. Het is er, het is af.
Een écht theater. En wat voor één.
Een plaatje is het, een plaatje met dat mooie
golvende dak.
De bedenkster van de naam Atlastheater, mevrouw
Lida Slot, zag daarin de vleugels van een vlinder.
De Atlasvlinder.
Ik moet bekennen dat mijn fantasie soms te kort
schiet. Dat van die vlinder had ik niet zo gauw
bedacht. Knap!
Ze refereerde ook nog naar de mythologische figuur
Atlas die de wereld op zijn schouders droeg… De
wereld die in Wildlands zo mooi samengevat tot
leven komt.
Nu is dat van die wereld een misvatting.
Altlas droeg namelijk niet de aarde op zijn sterke
schouders.
Nee…. De hele wereld op je nek nemen, dat doen
alleen sociaal democraten.
Nee…. Altlas droeg het firmament, het
hemelgewelf, op zijn schouders.
Het firmament, waar de sterren schitteren in een
betoverende omgeving.
3
Kijk dat vind ík nu weer mooi gevonden voor een
theater. Knap!
Ik zei al: dit is het theater waar Emmen zo lang op
heeft gewacht.
Er is een tijd geweest dat de Emmenaren genoegen
moesten nemen met een krappe aula van het
Gemeentelijk Lyceum. Een heel lange tijd.
Daar deed men het mee in Emmen! Decennia lang.
Sommigen spreken over die periode in termen van:
het verdriet van cultureel Emmen.
Hoe dat kan? Welnu, ik houd van eenvoudige
verklaringen: Emmen had gewoon andere
prioriteiten.
Emmen zelf werd in de jaren vijftig ineens een
boomtown, waar industrie werd ingevlogen, dat
waren nog eens tijden, het verhaal is u bekend.
Voor die stevige bevolkingsaanwas moest Emmen
natuurlijk ook het nodige vertier organiseren. En
toen werd niet direct gedacht aan kunst en cultuur.
Het moet gezegd.
4
Was dat een probleem? Welnee, er was sport, en
Emmen had natuurlijk ook dat fantastische
Noorderdierenpark in het centrum.
Ook op andere terreinen liep dat kleine maar snel
groeiende dorpje verrassend ver voorop. In
Angelslo – in één van die onvolprezen nieuwe
wijken – verrees in 1963 het modernste zwembad
van Europa!
Geheel terzijde: Ik begrijp dat dit bad nu nodig aan
vervanging toe is. Ik heb een besparingstip: gebruik
het golvende ontwerp van dit theater ook voor een
nieuw Aquarena.
Dat hergebruik bespaart u de kosten van een
architect. Zo kan wethouder Arends er wellicht toch
een zwembaantje bij plussen. Het is maar een idee.
En trouwens: Mocht u een prijsvraag voor een
nieuwe naam voor dit bad uitschrijven: mijn
inzending is: Vlinderslag….. Knap!
De prijs kunt u sturen naar Assen, Westerbrink 1.
Andere keuzes dus dan sport, de keuze voor kunst
en cultuur bleek belangrijk voor het
vestigingsklimaat in de groeisteden. De sociale
opvattingen van de grote meneer Frits Philips. Die
opvattingen wortelden zo ook in het Noorden.
5
Sport én Cultuur! Dat had men goed in de gaten.
Emmen kon natuurlijk niet helemaal achter blijven.
En dus werd in 1954 een nieuwe schoolaula
gebouwd, mede onder druk van de kersverse
industriëlen, die een hotel, een bioscoop en een
theater op hun wensenlijstje hadden staan.
In 1968 werd deze zaal omringd met nieuwbouw en
zo ontstond Theater De Muzeval.
Met alle respect overigens voor de mensen die zich
met hart en ziel hebben ingezet voor een mooi
aanbod in De Muzeval. Zij deden hun stinkende
best. En ook met succes.
Maar De Muzeval was al zo gedateerd dat het bijna
weer modern werd. Of beter gezegd: retro.
Iemand zei: het lijkt wel of je er nog met guldens
kunt betalen.
Het werd dus tijd voor wat anders en het is nu
anders.
Met de verhuizing van het dierenpark naar
Wildlands kwam er nieuwe ruimte, letterlijk en
figuurlijk, nieuwe ruimte voor kunst en cultuur.
Een wakkere wethouder overigens zonder
cultuurbeleid in zijn portefeuille, riep voor een volle
zaal: ‘de binnenstad van Emmen heeft al heel veel
6
goeds, maar kan qua cultuur nog wel een opkikker
gebruiken”.
En zo is het. Nee, zo wás het!
Want nu is het er. Het theater waar, ik zeg het nog
maar een keer, het theater waar Emmen zo lang op
heeft gewacht.
En het was het wachten waard. Prachtig, groots,
noem superlatieven en ze passen hier.
En het eerste jaar kan dit theater al een zeer
aantrekkelijk programma presenteren!
Dames en heren,
Cultuur, de kunsten, het maakt ons tot de mensen
die we zijn. Zonder hen raken we vervreemd van
onze wortels, van onze geschiedenis en van elkaar.
Ik vind dat kunst en cultuur een essentiële bindende
waarde hebben. Een waarde die we als overheid
moeten koesteren en uitdragen.
Juist in een tijd waar onze samenleving scheurtjes
vertoond hebben we de kunst nodig, en hebben we
een goed cultureel klimaat nodig juist als die
verbindende factor. Een factor die mede kan
voorkómen dat scheurtjes breuklijnen worden.
Dát is mijn boodschap aan u, dat is mijn boodschap
aan “Den Haag”.
7
Kunst is méér dan markt, Cultuur is méér dan
markt. Dat vind ik ook wel een mooi thema voor de
Tweede Kamerverkiezingen.
Emmen heeft lef getoond.
Lef getoond toen velen, en wellicht zijn zij ook
onder u, cynisch reageerden op de grootse
plannen.
Die hoeveelheid lef, dat ondernemerschap is
bijzonder. Daar wil ik wel meer van zien in Drenthe.
En dat kan ook.
De moed om te blijven vernieuwen én door te
zetten, ook tegen het cynisme in: Gewoon doen!.
Laat Emmen die lef vooral vasthouden. Laat
Drenthe er van leren!
Ik feliciteer u allen hier in deze zaal, ik feliciteer
Emmen en ik feliciteer Drenthe met dit theater.
Met een compliment voor iedereen die hier zo hard
aan heeft gewerkt. U mag er terecht trots op zijn.
Ladies and gentlemen, Let the show begin!
8