URANIUM RESTSTOFFEN: radioactief afval management en ondergrondse berging Ewoud Verhoef Inhoud • • • • 2 Radioactief afval Radioactief afval beleid Verwerking & Opslag Eindberging Inhoud • • • • 3 Radioactief afval Radioactief afval beleid Verwerking & Opslag Eindberging Uranium Reststoffen 500 Mwatt 4 AFVAL PRODUCENTEN • 2 kernenergiecentrales 1 in bedrijf 1 stilgelegd • 2 research reactorcentra • U-verrijkings plant • industrie • gezondheidszorg • research 5 AFVALSOORTEN • hoogactief: 6 - kernenergiecentrales - research reactoren • laag- & middelactief: - kernenergiecentrales - research reactoren - research - (nucleaire) industrie - nucleaire geneeskunde • NORM - calcinaat (P industrie) - verarmd U AFVAL HOEVEELHEID Huishoudelijk afval Gevaarlijk afval 7 Ziekenhuis afval LMRA HRA VERVAL VAN RADIOACTIVITEIT 2500 2000 TBq 1500 1000 500 0 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 totale activiteit zonder verval totale activiteit met verval 8 2003 2004 2005 2006 2007 Inhoud • • • • 9 Radioactief afval Radioactief afval beleid Verwerking & Opslag Eindberging ISOLEREN, BEHEERSEN, CONTROLEREN • door de maatschappij 100 - 300 jaar • door de natuur / geologie miljoenen jaren 10 ISOLEREN, BEHEERSEN, CONTROLEREN • • • • alle radioactief afval >>>> COVRA alle behandeling op één industriële locatie langdurige opslag, in gebouwen eindberging na > 100 jaar • stabiel overheidsbeleid sinds 1984 11 COVRA PRINCIPES • vervuiler betaalt • geen winst • geen nacalculatie • COVRA neemt eigendom over • toekomstige kosten dekken via voorzieningenfonds • kapitaal groeifonds 12 Inhoud • • • • 13 Radioactief afval Radioactief afval beleid Verwerking & Opslag Eindberging COVRA 1 2 3 4 5 6 7 3 2 4 1 5 7 14 6 kantoor afvalbehandeling LMRA opslag HRA opslag schroot NORM verarmd U 15 LAAG & MIDDEL RADIOACTIEF AFVAL • bewezen technologie • eenvoudige opslaggebouwen • minimale installaties • stabiel product • kleine eenheden • repareerbaar 16 LAAG & MIDDEL RADIOACTIEF AFVAL 17 NORM – Verarmd Uranium 18 NORM – Verarmd Uranium 19 HOOG RADIOACTIEF AFVAL 20 HOOG RADIOACTIEF AFVAL Ontwerpeisen HABOG Alle gebeurtenissen < 10-6 • aardbevingen VI½ Mercali • vliegtuig crash (F16-A Falcon fighter) • overstroming +10 m NAP • lpg gaswolk explosie • wind 125 m/s 21 Inhoud • • • • 22 Radioactief afval Radioactief afval beleid Verwerking & Opslag Eindberging EINDBERGING STEENZOUT 23 KLEI SELF HEALING VAN BOOMSE KLEI (µCT) niet-destructieve volume scanning met röntgen Direct na het maken van een fractuur 24 Na 2 weken Eindbergingsconcepten Zweden, Finland 25 Frankrijk, Nederland Zwitserland, België Eindberging principe 26 Finland, ONKALO HRA 27 Finland, ONKALO HRA 28 Finland, ONKALO HRA 29 Eindberging - WIPP 30 Eindberging - WIPP 31 Cigar Lake mijn (Saskatchewan Canada) 32 Dunarobba, Italië Bos bewaard in klei van1.5 miljoen jaar oud 33 WIPP 34 ONDERZOEKSPORGRAMMA EINDBERGING VAN RADIOACTIEF AFVAL 35