Acute en chronische effecten van luchtvervuiling op de

Acute en chronische effecten van luchtvervuiling
op de Leuvense long transplant populatie
Stijn Verleden
Lung Transplant Unit
Laboratory of Respiratory Research
KULeuven; Belgium
1.Inleiding
Bos = Bronchiolitis Obliterans Syndrom of chronische afstoting blijft nog steeds een probleem na transplantatie
2. De effecten van luchtverontreiniging
Nieuwsbrief nummer 33 – September 2012
6
De concentratie van fijn
stof op 19/2/2008
dicht(<173 m) tot grote weg
verder (>173 m) van grote
weg
Luchtverontreiniging zorgt voor meer ontsteking rond de luchtwegen en voor meer chronische afstoting
Voor deze studie werden 281 patiënten onderzocht die een longtransplantatie hadden ondergaan in UZ Leuven
tijdens de periode 1997-2009 en die in Vlaanderen wonen. Ongeveer de helft van deze patiënten ontwikkelden
binnen de vijf jaren na de longtransplantatie chronische afstoting, in vakjargon bronchiolitis obliterans syndroom
(BOS). Het mechanisme van BOS is voorlopig nog niet helemaal duidelijk maar het komt aanzienlijk meer voor bij
longtransplantaties dan bij andere orgaantransplantaties – waarschijnlijk omwille van het directe contact van de long
met de omgeving. Gedurende het onderzoek ontwikkelden 117 patiënten BOS en zijn er 61 patiënten overleden. Een
duidelijke patroon tekende zich af voor de nabijheid van een grote weg, een bron van luchtverontreiniging,
onafhankelijk van geslacht, leeftijd en type transplantatie. Aangezien vervuilende stoffen (uitlaatgassen) ontstekingen
veroorzaken, hebben ze ook een impact op het overlevingspercentage bij orgaantransplantaties. Patiënten die binnen
een straal van 173 meter van een grote weg woonden, hadden dubbel zoveel kans om de long(en) af te stoten en
meer dan dubbel zoveel kans om te sterven, in vergelijking met patiënten die verder van grote weg woonden.
Volgens de resultaten betekent een vertienvoudiging van de afstand tussen hoofdweg en woonplaats 43 % minder
kans op afstoting en 28 % minder kans op overlijden. Bij 207 longtransplantatiepatiënten werd er gekeken naar de
ontsteking in de longen (door middel van bronchoscopie met een spoeling van de longen) en in het bloed. Ook hier
werd een verband gevonden tussen de ontsteking en de afstand tot een hoofdweg: hoe dichter bij een hoofdweg,
hoe groter de ontsteking. Volgens de onderzoekers duiden de resultaten aan dat één op vier gevallen van chronische
afstoting en bijna één derde van de overlijdens bij longtransplantaties te wijten is aan luchtverontreiniging door
wegverkeer. Er is echter geen reden tot paniek aangezien de onderzoekers ook konden aantonen dat azithromycine
beschermt tegen het effect van luchtvervuiling waardoor het voorkomen van BOS en het aantal overlijdens veel lager
lag.
Nieuwsbrief nummer 33 – September 2012
7
Azithromycine (Zitromax) beschermt tegen luchtvervuiling
All observations
unadjusted
adjusted for
covariates *
Patients on
azithromycin
Overall rejection
N
OR 95% CI
p
1276
1.040.004
(401)†
1.13
1.22
1256
0.98(393)‡
1.07
1.17
0.12
N
OR
unadjusted
adjusted for
covariates *
Patients no
azithromycin
300 (118)
1.05
297 (117)
1.04
N
OR
unadjusted
adjusted for
covariates *
976 (283)
1.14
959 (276)
1.08
95% CI
0.911.21
0.881.23
N
1179
(193)
1162
(189)
B-type rejection
OR 95% CI
1.041.15
1.27
1.011.12
1.25
p
N
OR
0.50
285 (63)
1.04
0.63
282 (63)
1.05
95% CI
0.861.24
0.841.30
95% CI
p
N
OR
1.040.007 894 (130) 1.19
1.26
0.971.20
0.17 880 (126) 1.15
95% CI
1.061.34
1.011.31
p
0.004
0.035
p
0.71
0.66
p
0.003
0.033
3. Preventie en behandeling van chronische afstoting – klinische studies
Klinische studies zijn noodzakelijk om het potentieel van vitamine D en Montelukast aan te tonen.
Vitamine D
In andere chronische longziekten zoals in COPD is reeds aangetoond dat vitamine deficiëntie zeer frequent voorkomt
en ook een belangrijke klinische impact heeft.
Iedereen krijgt de noodzakelijke hoeveelheid vitamine D. De vraag is of zeer hoge spiegels inderdaad beter zijn. In deze
studie werd vastgesteld dat ongeveer de helft van de patiënten vitamine D deficiënt zijn. Daarenboven hadden
patiënten die vitamine D deficiënt zijn een lagere longfunctie dan patiënten die normale vitamine D spiegels hebben.
Om deze reden zijn we een klinische studie gestart om aan te tonen dat supplementatie met vitamine D leidt tot een
hogere longfunctie en misschien zelfs een lagere frequentie van chronische afstoting.
Nieuwsbrief nummer 33 – September 2012
8
Montelukast studie
Montelukast is een ongevaarlijk medicijn dat al langdurig wordt
gebruikt ter behandeling van astma. In afstoting na beenmerg
transplantatie is aangetoond dat het een beschermend effect
biedt. Dit onderzoek in een kleine patiëntengroep toont aan dat
ook in longtransplantatie patiënten er een potentieel is
aangezien de daling in longfunctie lager ligt in patiënten
behandeld met montelukast in vergelijking met patiënten die
niet behandeld zijn met montelukast.
Een klinische studie is gestart om dit verder te onderzoeken. Patiënten die een nieuwe diagnose van chronische afstoting
krijgen, worden hierin geïncludeerd.
4. Studie met explant longen
Experimenteel werk met explant longen toont waar de afstoting precies plaats vindt. Zo kan er in de toekomst gerichter naar
een therapie gezocht worden . Deze beeldjes tonen aan dat de luchtwegen van patiënten met afstoting verstopt geraken. Er
is echter geen probleem met de longblaasjes.
Nieuwsbrief nummer 33 – September 2012
9