Nederlands tweede semester

Nederlands tweede semester
Filmbespreking Dead Poets Society (DW 1)
Introductie
Waarom DPS (Dead Poets Society) in lessen Nederlands?

Nadenken over toneel & dramatiek

Lichaamstaal

Over poëzie

Over literatuur

Over communicatie

Over spreken voor een publiek

Studie van taal die de film gebruikt om boodschap uit te drukken
Robin Williams .... John Keating
Robert Sean Leonard .... Neil Perry
Ethan Hawke .... Todd Anderson
Josh Charles .... Knox Overstreet
Gale Hansen .... Charlie Dalton
Dylan Kussman .... Richard Cameron
Allelon Ruggiero .... Steven Meeks
James Waterston .... Gerard Pitts
Norman Lloyd .... Mr. Nolan
Kurtwood Smith .... Mr. Perry
Carla Belver .... Mrs. Perry
Leon Pownall .... McAllister
George Martin .... Dr. Hager
Door op te schrijven wat je vaststelt bij het bekijken van een film, ben je er actiever mee bezig.
AUTEUR
REGISSEUR
WAAR
WANNEER
TOM SCHULMAN
PETER WEIR
USA
1959
Verhaal: Keating (Robin Williams) doceert in 1959 Engels aan een deftige kostschool voor jongens waar
ijzeren discipline heerst. Zijn filosofie 'the purpose of education is to think for yourself' valt in slechte
aarde bij de staf en de ouders, maar maakt hem razend populair bij de leerlingen. De nadruk van de film ligt
op de ontwikkeling van een klein groepje jongens die Keatings lessen ter harte nemen met tragische
gevolgen. (http://www.mda.dds.nl/T-1989-4.htm)
Personages
John Keating: Nieuwe leraar Engels, vervangt iemand. Komt van London naar USA.
Neil Perry: Initiatiefnemer. Neemt graag leiding, organiseert. Idealistisch. 100% voor gaan, of helemaal
niet. Pleegt zelfmoord. Acteur, die rol van acteur speelt. Als hij eigenlijk acteert, meent hij alles serieus.
Geraakt niet over het obstakel vader.
Todd Anderson: Hoofdpersoon. Eerst en laatst in beeld. Maakt evolutie door: stottert eerst, maar leert
zijn mening zeggen en gedichten maken. Kan op het einde niets anders dan z’n gedacht zeggen, en neemt
daarbij risico. Zit altijd in de omgeving bij cruciale beslissingen. Kent alle achtergronden. Kan niet op tegen
zijn broer, die was eerste van de klas.
Knox Overstreet: Uitgenodigd bij de Danburry’s. Worstelt met dilemma’s. Regels volgen of Carpe Diem?
Volgt zijn emoties en Carpe Diem-principe. Boekt hierdoor vooruitgang! Chris weigert niet. Verder
ontwikkeling? Naamkeuze niet toevallig: moet veel straten oversteken.
Charlie Dalton: Outlaw, breekt graag regels. De eerste om: de bladeren uit het boek te scheuren / meisjes
binnen te brengen bij DPS / te weigeren om ontslagbrief Keating te ondertekenen. Avonturier. Phone call
from God => straf: op school blijven.
Richard Cameron: Behoorlijk rosharig. Regels, wetten, punten, kennis. Evolueert niet. Blijft regels volgen.
Keating treft schuld volgens hem.
Steven Meeks: Kleiner, bril. Helpt iedereen. Wordt erbij gesleurd omdat hij veel goed kan, voor de rest
ballast => jas van Meeks = tafelkleed.
Gerard Pitts: Langste en grootste. Meest onzekere van de bende. Stoot z’n hoofd. Twijfelt aan veel. Geen
voortrekker, maar kan eigen keuzes maken. Derde die rechtstaat.
Verder: Mr. Nolan, Mr. Perry, Mrs. Perry, McAllister, Dr. Hager
De School

Welton Boarding School. USA. Internaat. School voor rijken en dikke nekken. Het licht van de kennis. 4
pijlers van de wijsheid: traditie, eer, discipline, uitmuntendheid.

4 vakken. Wetenschappen (taken, werk), driehoeksmeting (punten, dreiging), Latijn (drill), Engels.
Nabespreking
Structuur in het verhaal
a. Voorstelling
b. Keating introduceert Carpe Diem + versch. reacties
c. Ontwikkeling
d. Resultaat voor ieder personage
e. Loutering en eerherstel
Contrasten

Vrijheid  Onvrijheid, Cultuur  Vrijheid.

Bv Kwetterende zwerm uniforme vogels vliegt op. Klokken luiden.  Schoolsysteem met kwetterende
zwerm uniforme leerlingen die aangemaand worden tot discipline.

Carpe Diem = doorbreking van het contrast cultuur/natuur.

Todd, de enige die geen gedicht geschreven heeft, is de enige die erin slaagt één te maken.

Neil, de enige die het boeltje organiseert, is de enige die zijn leven niet kan organiseren zoals hij wil.

Triomf, opluchting bij Neil na toneel.  Wordt weggevoerd als een crimineel.
Beklemtoning afstand(elijkheid) ouders-kind.

Geen contact bij troosten kinderen: witte/zwarte handschoenen  zinloos

Fotokader met Neil & vader. Letterlijke afstand tussen de twee, geforceerd in kostuum.
Aankondiging van de dood van Neil

Dode ezel/os op toneel

Carpe Diem, even if it kills me.
Tempo

Van traag (tocht naar grot) tot vlug

Muziek volgt het tempo.
Overgangen

Altijd afkapping, nooit overwaaieffect (zoals in Powerpoint)

Altijd link met vorige scène
o
Woorden (gedichten, YAWP)
o
Structuur (zie Tweede grotbijeenkomst + telefoongesprek)
o
Kleuren
Herhaling van scènes

Zeer veel herhaalde scènes of elementen uit scènes

Tocht naar grot / tocht voor zelfmoord (passeren schilderij, trap, schaduw, muziek, donkerblauwe
schimmen)

Barbaric YAWP + echo na telefoongesprek
Muziek

Altijd met betrekking tot scène: ondersteuning van de emoties

Aboriginalmuziek

Ontbreken van muziek op bepaalde momenten ook bedoeld.
Kleuren

Geel: overgeconcentreerd

Oranje: eetlustbevorderend

Groen: rustgevend

Wit (sneeuw): afstand, respect,

Rood: felheid, liefde

Zacht bruin: blijven zitten

Blauw: visionair, religieus (Aya Sofia: blauw licht valt binnen  men wordt gek)
Scènes onder de loep
Scènes die er niet in móeten voor het verhaal, die op niets slaan, bevatten vaak een boodschap.
Les Understanding Poetry

Prittchard wordt uit boek gescheurd

Hoe waardevol is een dergelijke benadering? Meten (wetenschap)  eigen appreciatie
Kritiek van Keating: je kan niet meten: zo lang en zo breed: ik vind het zo mooi.
Tocht van school naar grot

Tocht van school (centrum van cultuur) naar grot (buik van de natuur): veel wat er niet moet zijn

Kleur: donker, blauw

Muziek

Wat zie je echt? Schimmen die afdalen. Geen gezicht, alleen monnikspij (spoken)

Lampjes, rook: kaarsen, wierook  beklemtoont het religieuze aspect

Ronddansen doet denken aan natuurgodsdienst  religieus aspect

Tocht van grot terug naar school similair. Ook schaduwen, gezien van achteren.
Tweede grotbijeenkomst + telefoongesprek

Hoe meer bijeenkomsten, hoe meer originaliteit

Gedichten van Neil: “Als je niet kan leven hoe je wil leven, kan je beter niet leven”.
“Bij mijn sterven ontdekken dat ik niet geleefd heb.”

Element ‘dood’ zit altijd in bijeenkomsten (horrorverhalen, urban legends)

- Volledige chaos in de grot + Knox met chaos in hoofd
- Komende orde door saxofoon + Knox ordent z’n gedachten
- Volledige ordening + Knox besluit Chris te bellen

Ook in het telefoongesprek deze volgorde
- Er zal misschien dit en dat gebeuren (chaos)
- Carpe Diem, even if it kills me (ordening)
- Telefoneert met Chris, goeie afloop (orde) herhaling van YAWP.
Wandelles

Keating stapt rond met leerlingen op plein.

Directeur ziet hem  Voorbereiding op problemen.

Het kijkend stilzwijgen van de directeur (2 seconden) is gebruiksvriendelijker en symbolischer dan
lange gesprekken die weigerachtige houding van directeur tgo Keating zouden uitdrukken.
Derde grotbijeenkomst

Meisjes zijn niet belangrijk voor Dalton.
o Vergeet één van de namen.
o Haalt bekende Shakespeares aan: ‘speciaal voor jou geschreven’.
Knox op de fuif

Chet Danburry klopt op Mutt Sanders’ brother.

Chris is verwonderd dat Chet op hem klopt: “you hit him!”  Geen goede basis voor relatie.
Keating – Neil gesprek

Neil blijft zitten, Keating komt naar hem.

Neil liegt zeker! (Prutsen, zenuwachtig glimlachen, wegkijken,…)

Keating heeft het door, maar zwijgt  Vertrouwenssituatie
Afstandsspelletje Chris / Knox

Chris wandelt rond Knox en loopt daarna weg van hem  Illustratie van intenties.

“Neem afstand”. Chris neemt zelf afstand, maar wenkt Knox dan. Knox doet blijdschapsdans. Chris
vindt het plezant. Vanaf dan neemt Knox’ leven een andere wending.

Op achtergrond: auto, zelfde model, kleur en filmen als die waarin Neil weggevoerd werd.
Toneel

Scène van bos, bomen, duisternis.

Viering bij dode os/ezel. Religieuze handeling (water uitgieten, offer).

Doet denken aan DPS-grot, maar contrast!

Toneel gemaakt door mensen (cultuur), grot gemaakt door natuur.

Op het einde zegt Neil, als acteur (zowel in de film DPS als in het toneelstuk Midsummer Night’s
dream), de woorden die hij meent tgo zijn vader. Good night + vraag om vergeving

Hoofddeksel van Neil: doornenkroon, symboliseert lijdensweg. Is het enige wat hij meeneemt naar huis.
Voor het thuiskomen van Neil

Oog op het tafeltje: bedoeld

Asbak / sigaretten / drank  zenuwen van de moeder

Rook van sigaretten  verwijzing naar religie (wierook)

Lamp die eruitziet als kandelaar  kaars, religie

Foto op tafeltje: moeder op stoel in open lucht, Neil en z’n vader geforceerd en afstandelijk in kostuum

Moeder kijkt op dezelfde manier door venster als directeur naar Keatings wandelles  problemen…

Op voorgrond: bureau met bureauschrijfset: zelfde als van Todd
De zelfmoord

Pyjama op bed: ok, maar kaars (religieus element) en vliegtuig (symboliseert het wegvliegen).

Tocht van Neil naar z’n zelfmoord similair aan tocht naar grot.
o Dezelfde muziek.
o Blauwe, afdalende schaduw.

Hij passeert een kader met romantici: vroeger…

Eerst zie je Neil z’n ogen nog, dan nog z’n gezicht, maar ook dat hult zich langzaam in schaduw.

Camera neemt letterlijk afstand (zoomt uit) van Neil voor zijn zelfmoord.

Perry Senior wordt wakker, gaat op verkenning en passeert drakenkop  stapt zijn nachtmerrie in.

Moeder mag emoties niet tonen: “Houd op, stop it”.
Todds reactie op de zelfmoord

Todd wordt wakker. Kon even goed Neil zijn in ziekenhuisbed.

Todd heeft ’t door, moet kotsen. Ze duwen sneeuw in zijn mond.

“Alles is ok” terwijl er niets ok is.

Perspectief camera: Todd wordt opgezogen in sneeuwlandschap.

Cameron staat alleen met zijn mening tegenover de rest.

Todd kan eindelijk z’n gedacht zeggen zonder te stotteren.
Andere
Inhoudelijke vragen

Heeft Keating schuld aan zelfmoord van Neil?

Had Neil andere mogelijkheden?
o Weglopen (iets anders gaan doen, eventueel naar een organisatie)
o Negeren (schrijf me in waar je wil, ik doe niets!)
De rol van Neils vader

Perry Senior heeft oogkleppen. Is zelf nooit geraakt waar hij wilde.

Duwt z’n zoon in een richting, zonder rekening te houden met de omstandigheden.

Metafoor: Puck = Neil, Oberon = Perry senior
(Puck: elf, Oberon: vader van Puck. Rechtlijnige koning. Volk vreest hem.)

In toneelzaal wordt Oberon vernoemd, dan komt Perry Senior binnen.

Neil haalt de naam Oberon aan, gaat binnen in zijn kamer en ziet zíjn Oberon zitten.

Er is geen reden om te stoppen: het is wat hij wil!

“Je stopt met toneel, al eindigt de wereld morgen.” En dat gebeurt ook: niet alleen zijn leven stopt, ook
dat van zijn vader.

Keating geeft tips die Neil op het moment zelf (confrontatie vader) niet kan uitvoeren. Mensen hebben
invloed op anderen, soms decennia lang. Als je er alleen voorstaat, kan je je niet van die invloed verlossen.)