Complexe verpleegkundige zorg Complexiteit van (verpleegkundige) zorg wordt gedefinieerd als de mate waarin verpleegkundigen en verzorgenden in hun werkzaamheden te maken hebben met routines of juist onvoorspelbaarheid. Om goede zorg te kunnen geven, moet helder zijn waar de verpleging voor staat. De adoptie van het gezondheidsconcept van Huber (1) door het UMCG verwoord in haar missie, samen met de keuze van complexe zorg betekent dat de verpleging staat voor het stimuleren van veerkracht, eigen regie en functioneren, concreet vertaald in: Observatie en bewaking (technologische overname) van lichaamsfuncties bij complexe aandoeningen Ondersteuning / interventies bij problemen met het dagelijks functioneren, inclusief problemen tgv ziekte en of behandeling (zoals wonden, voedingsproblemen) en tekortschietende zelfredzaamheid Ondersteuning bij psychologisch welbevinden, vinden van zingeving, sociaal maatschappelijke participatie en shared decision making) Organisatie van de verpleegkundige zorg inclusief het zorgdragen voor continuïteit (in tijd en plaats) tijdens opname, maar ook in de keten Onderwijs, onderzoek en innovatie Complexe zorg in het UMCG Het UMCG focust op complexe zorg en heeft daarbij drie speerpunten geformuleerd: Oncologie, Transplantatie en Acute zorg, deze worden in de vorm van centra georganiseerd. De complexiteit van zorg neemt toe door medisch inhoudelijke ontwikkelingen en demografische factoren (vergrijzing). Als gevolg van aangescherpte kwaliteit‐ en kwantiteitsnormen vinden regionale verschuivingen plaats en worden er andere vormen van samenwerking (netwerken) gevonden. Doel is ‘de beste zorg voor alle patiënten’ , dichtbij als het kan, verder weg als het moet. In het UMCG is dit zichtbaar in een toename van het aantal complexe patiënten. Dit proces wordt versterkt door de zorgverzekeraars, zij dringen aan op concentratie van complexe zorg en patiënten binnen het UMCG. De bekwaamheid van patiënten om met hun aandoening of beperking om te gaan, staat centraler dan ooit (zie advies Anders kijken, anders leren, anders doen: grens overstijgend leren en opleiden in zorg en welzijn in het digitale tijdperk). Patiënten willen eigen regie en de overheid verlangt van de zorgverleners dat zij deze wens faciliteren. Van verpleegkundigen vraagt dit een andere rol en andere competenties. Kader voor het verpleegkundig werk is naast wetgeving, patiëntveiligheid en kwaliteit (fig.2) Deze kunnen gerealiseerd worden door de toepassing van EBP (klinisch redeneren op basis van kennis en wetenschap). 1 Huber M, Knottnerus JA, Green L, van der Horst H, Jadad AR, Kromhout D, et al. How should we define health? Br Med J 2011 JUL 26;343:d4163 Van Vliet K, Grotendorst A, en Roodbol PF Anders kijken, anders leren, anders doen: grensoverstijgend leren en opleiden in zorg en welzijn in het digitale tijdperk. Advies rapport Kwaliteitsinstituut, november 2016 observatie, overname vitale functies ondersteuning, interventies bij problemen mbt functioneren, somatisch, mentaal, sociaal, spiritueel Organisatie, 24 uurs zorg, continuiteit, overdracht shared decision making onderwijs, werkbegeleiding, scholing (registratie, herregistatie) Figuur 2. Schematisch overzicht werk verpleging (pfr) Verplegen in het UMCG onderscheidt zich vooral door de complexiteit van de patiëntenzorg waarbij veel patiënten potentieel vitaal bedreigd zijn. Er kan in veel gevallen niet op routines terug gevallen worden omdat behandelingen nieuw zijn en standaarden, voorlichtingsmateriaal en dergelijke nog niet altijd ontwikkeld zijn. Dit vraagt om nieuwe (multidisciplinaire) zorgconcepten. Verpleging en technologie2 De groei van technologische mogelijkheden heeft een enorme impact op o.a. zorg en kan burgers helpen bij de zorg voor hun eigen gezondheid, hun functioneren ondersteunen en hun sociale netwerken versterken. Zorg met behulp van technologie is in volle gang en zal toenemen. Verpleegkundigen zullen in toenemende mate moeten kunnen beschikken over en omgaan met digitale middelen. 2 Bron: Anders kijken, anders leren, anders doen. Grensoverstijgend leren en opleiden in zorg en welzijn in het digitale tijdperk. Dr.Katja van Vliet, Drs. Ans Grotendorst, Prof. Dr. Petrie Roodbol