Wat doet BIO BIO = ‘Belgische Investeringsmaatschappij voor Ontwikkelingslanden’ Opgericht in 2001, 50% Belgische Staat/50% Belgische Maatschappij voor Internationale Investeringen (BMI) Bijkomende financiering van de staat (totaal 603 miljoen euro toegezegd sinds 2001) Bedrijfsfinanciering in ontwikkelingslanden via participaties (aandelen) en leningen Wat doet BIO Hoe? Rechtstreeks en via ‘intermediaire fondsen’ (beleggingsfondsen) Waar? LDC, LIC en LMIC (OESO-DAC) Focus op partnerlanden en Centraal-Afrika (10%) Waarin? KMO’s in agro-industrie, farma, ICT, industrie, … Microfinancieringsinstellingen Financiële intermediairs: banken, diensten, ... Infrastructuurwerken BIO nv OF Infrastructuur MFI’s Intermediaire n Banks KMOF KMO NBFI’s KMO Intermediaire Fondsen EF LMF TAF SF KMO BIO in cijfers 581,5 miljoen euro beschikbare middelen, bijna uitsluitend vanuit de overheid 331 miljoen euro netto verbintenissen 179 miljoen euro uitstaande investeringen (uitbetalingen minus terugbetalingen) 85 lopende projecten, meer dan 140 afgesloten contracten tot nog toe Verwacht rendement 5%, gerealiseerd rendement tussen 2007 en 2010 van 1,1% 36 personeelsleden in 2010 4 miljoen euro winst in 2010 Waarom evaluatie 11.11.11 ‘Private sector’ wordt steeds belangrijker in ontwikkelingssamenwerking, steeds meer hulpmiddelen (ODA) naar ‘private sector’ Zeer sterke groei BIO in laatste jaren (zie Grafieken) Achterliggende visie: ontwikkeling = groei 11.11.11 vindt groei niet genoeg, ook duurzaam, herverdeling en gelijke kansen 2008: Evaluatie DGD signaleerde al problemen in werking 2012: evaluatie door bril 11.11.11 Groei van BIO, 2001-2010 350 8% 300 7% 6% 250 5% 200 4% 150 3% 100 2% 50 1% 0 0% 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Toelages (als % ODA) Netto verbintenissen Toelages (absoluut) Groei van totale ODA, niet-gouvernementele hulp, gouvernementele hulp en BIO (basis 2007 = 1) 6.00 5.00 4.00 Totale ODA Niet-gouvernementele hulp Gouvernementele hulp BIO 3.00 2.00 1.00 0.00 2008 2009 2010 BIO en de 0,7 • Uitgave voor ontwikkeling of belegging? Waarom evaluatie 11.11.11 Vragen: Dragen investeringen BIO bij tot duurzame ontwikkeling en armoedebestrijding? Realiseert BIO haar missie volgens de opgelegde basisprincipes? Additionaliteit: financiering moet complementair zijn met de markt Katalysator: financiering moet bijkomend kapitaal aantrekken Lokale meerwaarde: lokale bedrijfsleven versterken ‘good governance’ Duurzame ontwikkeling: ook sociale en ecologische rendabiliteit Transparantie: transparant, maatschappelijk verantwoord en ethisch ondernemen Bevindingen 11.11.11? (1) Focus financieel rendement ten koste van ontwikkelingsrelevantie, kwantiteit > kwaliteit Evaluatiesysteem projecten zet niet voldoende in op ontwikkeling (GPR) : op basis van een puntensysteem raken projecten met een minimumscore voor ontwikkeling toch gefinancierd wegens aantrekkelijke returns, scores voor financieel rendement geven de doorslag Efficiëntie van BIO ligt te laag te weinig LT-planning Lange pijplijn Te weinig dossiers per beheerder (in vgl. met Den., Noor.) Verloning/managementvennootschap Dit allemaal met enorme groei van middelen Veel geld niet omgezet Zonder opbrengsten uit spaarmiddelen (5 miljoen euro in 2010) verlieslatend Bevindingen 11.11.11 (2) ‘intermediaire fondsen’: Nauwelijks controle, geen transparantie, structureel gebruik van belastingparadijzen: jaarlijks verlies voor ontwikkelingslanden waarin Europese DFI’s investeren = 430 miljoen euro (Eurodad) BIO neemt te weinig risico: 2 maal Mathëus Focus op grote, industriële ondernemingen met bewezen groei en rendement Focus op ‘sterkere’ groeilanden in midden inkomenscategorie Bevindingen 11.11.11? (3) Ontwikkelingsrelevantie in sectoren als agro-industrie, microfinanciering, commerciële banken, … onvoldoende aangetoond (fitnesscentrum zie foto) Evaluatiesysteem onvoldoende gericht op ontwikkeling (op jobcreatie) Jobs?: 35 000 euro per bijkomende job in 2010 Investeringen vaak gepaard met grote sociale en ecologische kosten (asperges en ethanol in Peru, groenten in Senegal, …) (zie foto) Focus op ‘hernieuwbare energie’, niet altijd ‘schone energie’ (Special Purpose Vehicles) BIO investeert ook in fossiele brandstoffen Aanbevelingen 11.11.11? (1) 11.1111 vraagt de Belgische overheid: Hervorming van BIO: uitvoeringsbesluiten bij wet-BIO Herziening van verwacht rendement Enkel ontwikkelingsrendement als maatstaf Structurele samenwerking met andere actoren van Belgische OS (BTC, DGD, …) om lokale verankering te verzekeren ‘Financiële intermediairs’ enkel indien controle en transparantie zijn verzekerd Geen belastingparadijzen Focus op ‘missing middle’ Coherent investeringsbeleid voor ‘schone energie’, geen investeringen in fossiele brandstoffen Aanbevelingen 11.11.11? (2) 11.1111 vraagt BIO: Focus op financiering in lokale valuta en expertisefonds voor plaatselijke capaciteitsopbouw Aanpassing evaluatie-instrument zodat kwaliteit en ontwikkelingsrelevantie primeren Efficiënt beheer ‘Good governance’: relatie management/beheer, verloning management, niet-productief spaargeld, … Transparantie Meer info? Lees 11.Dossier « Ondernemen tegen armoede? De Belgische Investeringsmaatschappij voor Ontwikkelingslanden onder de loep? »