zika

DEPARTMENT KLINISCHE WETENSCHAPPEN | MEDISCHE DIENSTEN
Kronenburgstraat 43/3, 2000 Antwerpen | Fax: +32 3 247 64 10
Laatst bijgewerkte versie (03/11/2016 – UM) zie: www.reisgeneeskunde.be
ZIKAVIRUS
Het zikavirus is net zoals het dengue en chikungunyavirus een arbovirose (arbovirosen = virale infectieziekten
overgebracht door geleedpotigen, o.a. insecten) die wordt overgedragen door de overdag stekende Aedes-mug.
Dengue-, chikungunya- en zikavirus veroorzaken zeer gelijkaardige klachten en zijn niet van elkaar te
onderscheiden op basis van symptomen. Bovendien komen deze 3 virussen voor in deels overlappende
gebieden.
WAAR KOMT ZIKAKOORTS VOOR?
In 2007 was er een zikavirus epidemie in Micronesië, in 2013 in Frans Polynesië en sinds 2015 in Zuid-Amerika,
Centraal- Amerika, de Caraïben, Florida (VS), enkele landen in Zuid-Oost Azië en enkele eilanden in de Stille
Oceaan. Er zijn ook andere regio’s waar het zikavirus voorkomt, maar momenteel is daar geen uitbraak.
Voor meer informatie over waar het zikavirus voorkomt zie:
ECDC zikakaart: http://ecdc.europa.eu/en/healthtopics/zika_virus_infection/zika-outbreak/Pages/Zikacountries-with-transmission.aspx
OVERDRACHT
Het zikavirus wordt voornamelijk overgedragen via steken door de Aedes-mug. Bij zwangere vrouwen kan
het virus worden overgedragen naar het ongeboren kind. Er zijn enkele gevallen gerapporteerd van seksuele
overdracht tussen man en vrouw en tussen mannen. Ook via bloedtransfusie is besmetting mogelijk.
SYMPTOMEN VAN ZIKAKOORTS
Een zika infectie verloopt in 80% van de gevallen asymptomatisch. Bij de overige 20% ontstaan klachten 3 tot 12
dagen na besmetting met voornamelijk koorts, hoofdpijn, spier- en gewrichtspijn, huiduitslag, vermoeidheid,
rode ogen. Meestal verloopt de ziekte mild. Zelden ontstaan er zoals bij andere virale infecties neurologische
complicaties (zoals Guillain-barré).
PREVENTIE
Op dit ogenblik bestaat er geen vaccin tegen zika. Beschermende maatregelen tegen muggenbeten vormen
de hoeksteen van de preventie. De overbrengende Aedes-mug steekt vooral in de voormiddag (vooral van +
9u - 11u), en in de namiddag tot voor zonsondergang (vooral van + 13u - 17 u). Meer informatie over de
muggenwerende maatregelen: http://www.reisgeneeskunde.be/itg/Uploads/MedServ/NMAATREGELEN.pdf
TESTEN
Zwangeren en koppels met een zwangerschapswens die in een gebied zijn geweest waar een zika uitbraak is,
kunnen zich laten testen. Indien zij ziek zijn (geweest) gebeurt dit best zo snel mogelijk. Indien er geen
klachten zijn, is het beste moment om te testen 3 weken na terugkeer. Contacteer uw arts, een afdeling
infectieziekten of een reiskliniek voor meer informatie.
ZIKA EN ZWANGERSCHAP
Het zikavirus kan overgedragen worden van de moeder op haar nog ongeboren kind tijdens de zwangerschap.
Het zikavirus kan afwijkingen veroorzaken bij het ongeboren kind zoals groeiachterstand, oogafwijkingen,
gehoorstoornissen, neurologische afwijkingen zoals microcefalie (te kleine schedel), artrogrypose
(gewrichtsafwijkingen) en kan tot een miskraam leiden. Omwille van de associatie tussen zikakoorts tijdens
de zwangerschap en afwijkingen bij de foetus worden zwangeren en vrouwen met een zwangerschapswens
tijdens of vlak na de reis af geraden om te reizen naar landen waar een zika uitbraak is.
Indien de reis niet kan worden uitgesteld zijn rigoureuze antimugmaatregelen overdag aanbevolen en is het
wenselijk om de verloskundige of gynaecoloog te informeren over het verblijf in een gebied waar een zika
epidemie is.