Passie voor papegaaien Dierenarts en gedragstherapeut Gerd Theel is gek van papegaaien. Hij heeft ze zelf, ziet ze dagelijks in zijn praktijk en kan zich nog steeds verwonderen over hun schoonheid en intelligentie. ‘’En toch’’ vindt hij, ‘’zouden we eigenlijk geen papegaaien als huisdier moeten hebben.’’ ‘’Ik ben geen papegaaienarts of –specialist’’, begint Theel zijn verhaal. ‘’Ik ben een eerstelijnsdierenarts en zie ‘gewoon’ meer kromsnavels dan een gemiddelde dierenarts. Waar ze bij een gemiddelde praktijk zo eens per drie of vier maanden een kromsnavel behandelen, krijg is er hier vijf tot tien per week in mijn praktijk.’’ Amsterdam ‘’Ik heb in amsterdan gewerkt bij een praktijk waar veel kromsnavels kwamen’’, vertelt Theel. ‘’Daar heb ik geleerd hoe je vogels moet behandelen, hanteren, bloed afnemen. Ik werd handiger en kreeg er meer lol in, mensen kenden me en zo behandelde ik steeds meer kromsnavels. Bij deze dieren is kennis van hun gedrag essentieel. Gedrag is het leukste ‘onderdeel’ van de papegaai, het boeit me enorm. Onlangs heb ik daarom bij Tinley, na vier modules en evenveel jaren de eerste op wetenschappelijk onderzoek gebaseerde opleiding tot gedragstherapeut voor papegaaien afgerond. Ik ben nu een van de tien officieel gediplomeerde gedragstherapeuten op dit gebied.’’ Kortwieken “ Ik zie nog steeds kromsnavels die eenzijdig gekortwiekt zijn, waardoor zo’n dier compleet uit balans is. Of mensen die de laatste twee slagpennen laten zitten omdat het er mooier uitziet. Ik vergelijk dat altijd met bergbeklimmen met alleen je pink. Er komt zoveel kracht op die buitenste slagpennen, dat de kans groot is dat ze breken. En inderdaad: met een goede schaar en als je weet wat je moet doen, hoeft kortwieken geen grote klus te zijn. Maar dat is het wel als je niet weet hoe je zo’n vogel moet vasthouden.’’ Omdat ‘ie zo mooi is Op de vraag wat de meest voorkomende handelingen zijn die hij uitvoert bij kromsnavels, antwoordt Theel: ‘’Het behandelen van wondjes, kortwieken, knippen van de nagels en chippen van vogels. En constateren dat een kromsnavel gewoon niet goed verzorgd wordt, en daarom niet gezond en gelukkig is. Het is extreem frustrerend dat nog steeds 95 procent van de gezondheidsproblemen die ik zie bij vogels, wordt veroorzaakt door verkeerde huisvesting en voeding. Veel mensen hebben geen idee hoe een dier dat zo intelligent is als een papegaai, behandeld dient te worden. Ze zien een kaketoe op tv, gaan naar een papegaaienwinkel en krijgen een kaketoe aangesmeerd, omdat ‘ie zo mooi is. Dan komt zo’n dier, met de intelligentie van een drie- à vierjarig kind, in een kooitje in de woonkamer. En als ‘ie gaat krijsen –en dat doen ze allemaal- of bijten, komt hij dat kooitje nooit meer uit. En als hij niet apathisch wordt door de eenzame opsluiting en hij blijft herrie en rommel maken, dan moet hij weer weg. Dat is waarom ik vind dat papegaaien –en met name kaketoes en grote ara’s- niet geschikt zijn als huisdier. Het zijn wilde en dus niet gedomesticeerde dieren. Ze stellen zulke hoge eigen en kunnen zulke ernstige welzijnsproblemen krijgen. Dat je ze dat niet moet aandoen. Ik heb zelf 3 senegalpapegaaien. Die zitten samen in een kooi, gaan mee op vakantie en komen veel buiten. En toch vraag ik me regelmatig af of ik wel goed bezig ben.’’ ‘’ Een deel van de schuld ligt bij de kwekers’’, vertelt Theel. ‘’Inmiddels weten we dat vogels die meteen uit het ei met de hand worden opgefokt, met een jaar of drie, vier –als ze geslachtsrijp worden- gedragsstoornissen krijgen, omdat ze elementaire lessen van hun ouders misliepen. Vogels dienen door hun ouders te worden grootgebracht. Na een week of vijf, zes kunnen ze dan in een groepje met de hand gevoed worden en als ze zelfstandig kunnen eten, met een week of twaalf, kunnen ze naar de particulier. Bij de meeste kleine kwekers is dat bewustzijn inmiddels wel gegroeid, maar veel grotere bedrijven doen simpelweg wat het meeste geld oplevert.’’ Badkuip friet Alle kromsnavels zijn sociale dieren en volgens Theel is het daarom dierenmishandeling om ze solitair te houden. ‘’Het is van de zotte dat dit niet aan de consument wordt verteld als hij een agapornis koopt. En wat denk je van winkels die alleen zaden verkopen als papegaaienvoer en een parkiet die elke week een stengel trosgierst krijgt. Dat is hetzelfde als je kind een badkuip friet met mayonaise voorzetten. Juist omdat deze dieren uit het zicht zijn en nooit op straat komen, kan dit dierenwelzijnprobleem zo uit de hand lopen. Kromsnavels zijn intelligente dieren, soms ben ik bang dat ze intelligenter zijn dan de mensen die ze (ver)kopen.’’ Bron: Tijdschrift voor diergeneeskunde maart 2012