Gemeenschap van Sant’Egidio Religies en culturen in dialoog 100 jaar na WO I VREDE is de TOEKOMST Antwerpen, 7 – 9 september 2014 PROGRAMMA Gemeenschap van Sant’Egidio Religies en culturen in dialoog 100 jaar na WO I VREDE is de TOEKOMST Antwerpen, 7 – 9 september 2014 ZONDAG 7 september ochtend Eucharistieviering Onze-Lieve-Vrouwekathedraal 10.00 u Hoofdcelebrant Johan Bonny Bisschop van Antwerpen In aanwezigheid van de vertegenwoordigers van de christelijke kerken en kerkgemeenschappen 3 ZONDAG ZONDAG namiddag namiddag 7 september 7 september Openingszitting Stadsschouwburg Vertaling naar: Engels, Frans, Italiaans, Nederlands, Arabisch, Duits, Hebreeuws, Japans, Russisch, Spaans 17.00 u Voorzitter Hilde Kieboom MUZIEK Gemeenschap van Sant’Egidio Getuigenis Inleiding Yezidi Gemeenschap, Parlementslid, Irak Vian Dakheel Kris Peeters Co-formateur van de Federale Regering, België Bart De Wever Vrede is een werkplaats voor iedereen: de bijdrage van de godsdiensten Burgemeester van Antwerpen Ignatius Afrem II Johan Bonny Bisschop van Antwerpen Boodschap van Paus Franciscus Toespraken Andrea Riccardi Stichter van de Gemeenschap van Sant’Egidio Zygmunt Bauman Socioloog en auteur, Polen Herman Van Rompuy Syrisch-orthodox patriarch van Antiochië en het hele Oosten Abraham Skorka Rabbijn, Argentinië Shawki Ibrahim Abdel-Karim Allam Grootmoefti van de Arabische Republiek Egypte Gijun Sugitani Opperste raadgever van de Tendai Boeddhistische School, Japan Voorzitter van de Europese Raad 4 5 MAANDAG MAANDAG ochtend ochtend 8 september 8 september PANEL 1 PANEL 2 Godsdiensten en geweld Duurzame ontwikkeling en de strijd tegen armoede in de 21ste eeuw Auditorium KBC Auditorium BNP Paribas Fortis Vertaling naar: Engels, Frans, Italiaans, Nederlands, Arabisch, Spaans Vertaling naar: Engels, Frans, Italiaans, Nederlands 9.30 u 9.30 u Schoenmarkt 35 Voorzitter Marc Stenger Katholiek bisschop, Frankrijk Wapper Voorzitter David Rosen Rabbijn, Internationaal directeur van Interreligieuze Zaken, AJC Bijdragen Muhammad Abdul Khabir Azad Bijdragen Grootimam van de Moskee van Lahore, Pakistan Gerard Bodifee Paul Bhatti Christophe De Margerie Voorzitter van het Verbond van alle Minderheden, Pakistan Samir Franjieh Opiniemaker en politicus, Libanon Abdul Majeed Al-Najjar Lid van de Grondwettelijke Assemblee, Tunesië Domenico Quirico Journalist “La Stampa”, Italië Abraham Skorka Filosoof en wetenschapper, België Voorzitter en directeur-generaal van TOTAL, Frankrijk Augusto Forti Vice-president van “Ideasolidarité”, Italië Mauro Gambetti Custos van het Heilig Convent van Assisi, Italië Jeffrey D. Sachs Directeur van het Earth Institute, Columbia University, VS Rabbijn, Argentinië Jerry White Ministerie van Buitenlandse Zaken, VS 6 7 MAANDAG MAANDAG ochtend ochtend 8 september 8 september PANEL 3 PANEL 4 Religieuze en humanistische gelovigen in een geglobaliseerde wereld Economie in dienst van de vrede Thomas More, Campus Carolus, Aula 005 Korte Nieuwstraat 33 Vertaling naar: Engels, Frans, Italiaans, Nederlands 9.30 u Voorzitter Jean-Pierre Delville Katholiek bisschop, België Bijdragen Eddy Caekelberghs Thomas More, Campus Carolus, Aula 006 Korte Nieuwstraat 33 Vertaling naar: Engels, Frans, Italiaans, Nederlands 9.30 u Voorzitter Michel Camdessus Eregouverneur van de Banque de France, Frankrijk Bijdragen Martin Junge RTBF-journalist, België Secretaris-generaal van de Lutherse Wereldfederatie Jean-Arnold de Clermont Sudheedra Kulkarni Hervormde Kerk van Frankrijk Nedim Gürsel Schrijver, Turkije Mohammad Sammak Nationaal Islamitisch-Christelijk Comité voor Dialoog, Libanon Avraham Steinberg Rabbijn, Hebreeuwse Universiteit, Israël Schrijver, India Thomas Leysen Voorzitter van KBC en Umicore, België Katherine Marshall Hoofdadviseur van de Wereldbank, VS Antonio Tajani Vice-voorzitter van het Europees Parlement Roberto Toscano Ambassadeur, Italië Luc Van Der Kelen Journalist “Het Laatste Nieuws”, België 8 9 MAANDAG MAANDAG ochtend ochtend 8 september 8 september PANEL 5 PANEL 6 De gelovige: een mens van vriendschap Op zoek naar vrede Thomas More, Campus Carolus, Aula 109 Karel de Grote-Hogeschool, Campus Groenplaats Vertaling naar: Engels, Frans, Italiaans, Nederlands, Japans Vertaling naar: Engels, Frans, Italiaans, Nederlands, Arabisch 9.30 u 9.30 u Korte Nieuwstraat 33 Voorzitter Ambrogio Spreafico Voorzitter Matteo Zuppi Katholiek bisschop, Italië Katholiek bisschop, Italië Bijdragen Bijdragen Anba Epiphanios Sayyed Mohammad Ali Abtahi Orthodox bisschop, Koptische Kerk, Egypte Antoine Guggenheim Voorzitter van het Instituut voor Interreligieuze Dialoog, Iran Directeur van het “Collège des Bernardins”, Frankrijk Abdullah Demirbaş Burgemeester van Diyarbakir, Turkije Albert Guigui Sarra Fadika Opperrabbijn van het Centraal Israëlitisch Consistorium, België Vice-voorzitter van het Parlement, Ivoorkust Jürgen Johannesdotter Luthers bisschop, Duitsland Vice-voorzitter van het Parlement, CentraalAfrikaanse Republiek Koichi Kawamoto Slaheddine Jourchi Directeur van het Academisch Onderzoekscentrum Rissho Kosei Kai, Japan Mensenrechtenactivist, Tunesië Serafim Voorzitter van het Moro Islamic Liberation Front, Filippijnen Orthodox metropoliet, Roemeens patriarchaat 10 Aula Swaelen, Nationalestraat 5 Lea Koyassou Doumta Al-Hajj Murad Ebrahim 11 MAANDAG MAANDAG ochtend ochtend 8 september 8 september PANEL 7 PANEL 8 Azië: godsdiensten en de waardigheid van het menselijk leven Martelaren van onze tijd Auditorium Elzenveld Auditorium ING, Lange Gasthuisstraat 20 Vertaling naar: Engels, Frans, Italiaans, Nederlands, Japans Vertaling naar: Engels, Frans, Italiaans, Nederlands, Russisch 9.30 u 9.30 u Lange Gasthuisstraat 45 Voorzitter Agostino Giovagnoli Gemeenschap van Sant’Egidio, Italië Voorzitter John Olorunfemi Onaiyekan Kardinaal, aartsbisschop van Abuja, Nigeria Bijdragen Bijdragen Said Aqil Siroj Jesus Delgado Voorzitter van Nahdlatul Ulama, Indonesië Haruhiko Hioki Vicaris-generaal van San Salvador, El Salvador Jinja Honcho Shinto, Japan Dionysius Jean Kawak Gensho Hozumi Rinzai Zen-boeddhistische monnik, Japan Vidya Jain Directeur van het Centrum voor Gandhistudies, Universiteit van Rajasthan, India Jakushun Kinoshita Voorzitter van de Tendai boeddhistische Denominatie, Japan Noriaki Nagao Vertegenwoordiger van het Tenrikyo Hoofdkantoor, Japan Orthodox aartsbisschop, Syrische Kerk Nikolaj Bisschop, Oekraïens-orthodoxe Kerk Angelo Romano Gemeenschap van Sant’Egidio, Italië Brian C. Stiller Wereldambassadeur van de World Evangelical Alliance, Canada Virgil Grieks-katholiek bisschop, Roemenië Masahiro Sato Directeur van het Intercultureel Onderzoeksinstituut Meiji Jingu, Japan 12 13 MAANDAG MAANDAG namiddag namiddag 8 september 8 september PANEL 9 PANEL 10 Christelijke eenheid en vrede Immigratie: nieuwe Europeanen voor een nieuw Europa Auditorium KBC Auditorium BNP Paribas Fortis Vertaling naar: Engels, Frans, Italiaans, Nederlands, Russisch Vertaling naar: Engels, Frans, Italiaans, Nederlands 16.30 u 16.30 u Schoenmarkt 35 Voorzitter Johan Bonny Wapper Voorzitter Leon Lemmens Bisschop van Antwerpen Katholiek bisschop, België Bijdragen Bijdragen Ignatius Afrem II Zygmunt Bauman Syrisch-orthodox patriarch van Antiochië en het hele Oosten Socioloog en auteur, Polen Athenagoras Ministerie van Ontwikkelingssamenwerking, Duitsland Orthodox metropoliet, Oecumenisch Patriarchaat Richard Chartres Bernhard Felmberg Vivian Liska Anglicaans bisschop van Londen, VK Directeur van het Centrum voor Joodse Studies, België Martin Junge Mario Morcone Secretaris-generaal van de Lutherse Wereldfederatie Ministerie van Binnenlandse Zaken, Italië Pavel Gemeenschap van Sant’Egidio, Italië Orthodox metropoliet, Patriarchaat van Moskou Vasileios Daniela Pompei Paul Scheffer Universiteit van Tilburg, Nederland Orthodox metropoliet, Kerk van Cyprus 14 15 MAANDAG MAANDAG namiddag namiddag 8 september 8 september PANEL 11 PANEL 12 Bouwen aan een menselijker samenleving, te beginnen bij de armen Conflicten en de media Thomas More, Campus Carolus, Aula 005 Korte Nieuwstraat 33 Vertaling naar: Engels, Frans, Italiaans, Nederlands, Arabisch 16.30 u Voorzitter Ambrogio Spreafico Thomas More, Campus Carolus, Aula 006 Korte Nieuwstraat 33 Vertaling naar: Engels, Frans, Italiaans, Nederlands 16.30 u Voorzitter Antonio Ferrari Journalist “Corriere della Sera”, Italië Katholiek bisschop, Italië Bijdragen Bijdragen Sayyid Jawwad al Khoei Vice-secretaris-generaal van de “Al-Khoei Stichting”, Irak Klaus Krämer Voorzitter van Missio Aken, Duitsland Paulo Lockmann Voorzitter van de Wereldraad der Methodisten Siti Musdah Mulia Voorzitter van de Indonesische Conferentie van Godsdiensten voor Vrede, Indonesië Jerzy Norel Vicaris-generaal van de Orde van de Minderbroeders-Conventuelen Daniel Deckers Journalist “Frankfurter Allgemeine Zeitung”, Duitsland Ira N. Forman Ministerie van Buitenlandse Zaken, VS M’hamed Krichen Journalist “Al Jazeera TV Channel”, Tunesië Vincent Montagne Voorzitter van “Groupe Media Participation”, Frankrijk Jean Claude Petit Journalist en schrijver, Frankrijk Rudi Vranckx VRT-journalist, België David Rosen Rabbijn, Internationaal directeur van Interreligieuze Zaken, AJC 16 17 MAANDAG MAANDAG namiddag namiddag 8 september 8 september PANEL 13 PANEL 14 De stad en de vrede Kunst tussen conflict en vrede Thomas More, Campus Carolus, Aula 105 Karel de Grote-Hogeschool, Campus Groenplaats Vertaling naar: Engels, Frans, Italiaans, Nederlands Vertaling naar: Engels, Frans, Italiaans, Nederlands, Duits 16.30 u 16.30 u Korte Nieuwstraat 33 Voorzitter Jaume Castro Aula Swaelen, Nationalestraat 5 Voorzitter Paul Poupard Gemeenschap van Sant’Egidio, Spanje Kardinaal, Heilige Stoel Bijdragen Bijdragen Jaron Engelmayer Nedim Gürsel Opperrabbijn van Keulen, Duitsland Schrijver, Turkije Robert Innes Jusuf Hadžifejzović Anglicaans bisschop voor Europa Kunstenaar, Bosnië en Herzegovina Iosif Simonetta Lux Orthodox metropoliet, Roemeens Patriarchaat Kunsthistorica, Italië Juvénal Nzobasa Kunstenaar, Brazilië Unie van Baptistische Kerken, Burundi Valérie Regnier César Meneghetti Johannes Wickert Kunstenaar, Duitsland Gemeenschap van Sant’Egidio, Frankrijk Laurent Ulrich Katholiek aartsbisschop, Frankrijk 18 19 MAANDAG MAANDAG namiddag namiddag 8 september 8 september PANEL 15 PANEL 16 Nigeria: weg uit de spiraal van geweld De wereld verstikt zonder dialoog: godsdiensten en culturen bevragen zich AMUZ Kammenstraat 81 Vertaling naar: Engels, Frans, Italiaans, Nederlands 16.30 u Voorzitter Jan De Volder Gemeenschap van Sant’Egidio, België Auditorium Elzenveld Lange Gasthuisstraat 45 Vertaling naar: Engels, Frans, Italiaans, Nederlands, Arabisch, Japans 16.30 u Voorzitter Crescenzio Sepe Kardinaal, aartsbisschop van Napels, Italië Bijdragen Muhammad Ashafa Bijdragen Imam, Interfaith Mediation Centre, Nigeria Khadija Bengana Ignatius Ayau Kaigama Journaliste “Al Jazeera TV Channel”, Qatar Katholiek aartsbisschop, Nigeria Yoshitaka Hatakeyama Marc-Antoine Pérouse de Montclos Secretaris-generaal van WCRP, Japan Instituut voor Geopolitiek, Frankrijk Gwenolé Jeusset OFM Mohamed Sambo Haruna Franciscaan, Turkije Emir van Wase, Nigeria Israel Singer James Wuye Rabbijn, Touro University, VS Pastor, Interfaith Mediation Centre, Nigeria Didi Talwalkar Swadhyaya Hindoe-beweging, India 20 21 MAANDAG MAANDAG namiddag namiddag 8 september 8 september PANEL 17 FORUM Godsdiensten en culturen in dialoog over de waarde van het leven De cultuur van het samenleven Auditorium ING Rode Kruis Opvangcentrum* Beatrijslaan 100 Lange Gasthuisstraat 20 Vertaling naar: Engels, Frans, Italiaans, Nederlands 19.00 u 16.30 u Voorzitter Voorzitter Hendrik Hoet Guy Harpigny Gemeenschap van Sant’Egidio, België Katholiek bisschop, België Bijdragen Bijdragen Ahmed Azzouz Andrej Inspecteur voor het islamonderwijs, België Orthodox bisschop, Servisch Patriarchaat Tamara Chikunova Raphael Cohen-Almagor Mensenrechtenactiviste, Oezbekistan Universiteit van Hull, VK Lisa Palmieri-Billig Jean-Pierre Denis Amerikaans Joods Comité, VS Directeur van “La Vie”, Frankrijk Raj K. Srivastava Willem Lemmens Hindoecentrum voor Ontwikkelende Samenlevingen, India Universiteit Antwerpen,België Vincenzo Paglia Aartsbisschop, Voorzitter van de Pauselijke Raad voor de Familie, Heilige Stoel * Geïnteresseerden voor deze conferentie moeten zich op voorhand aanmelden bij het congressecretariaat. 22 23 DINSDAG DINSDAG ochtend ochtend 9 september 9 september PANEL 18 PANEL 19 100 jaar na Wereldoorlog I: ontwapening is mogelijk Solidariteit: een sleutelwoord in onze tijd Auditorium KBC Auditorium BNP Paribas Fortis Vertaling naar: Engels, Frans, Italiaans, Nederlands Vertaling naar: Engels, Frans, Italiaans, Nederlands 9.30 u 9.30 u Schoenmarkt 35 Voorzitter Cornelio Sommaruga Voormalig voorzitter van het Internationaal Comité van het Rode Kruis Wapper Voorzitter Crescenzio Sepe Kardinaal, aartsbisschop van Napels, Italië Bijdragen Bijdragen Vinko Puljic Kardinaal, aartsbisschop van VrhbosnaSarajevo, Bosnië en Herzegovina Eugenio Bernardini Moderator van de Waldensische Evangelische Kerk, Italië Philippe Ouedraogo Kardinaal, aartsbisschop van Ouagadougou, Burkina Faso Avichai Apel Rabbijn, Duitsland François Clavairoly Richard Chartres Voorzitter van de Protestantse Federatie van Frankrijk Anglicaans bisschop van Londen, VK Bagrat Galstanyan Mario Marazziti Parlementslid, Voorzitter van het Mensenrechtencomité, Italië Jan Wouters Orthodox bisschop, Armeense Kerk Armand Puig Katholiek theoloog, Spanje Katholieke Universiteit Leuven, België 24 25 DINSDAG DINSDAG ochtend ochtend 9 september 9 september PANEL 20 PANEL 21 Europa: redenen om samen te leven Welke toekomst voor Irak? Thomas More, Campus Carolus, Aula 005 Thomas More, Campus Carolus, Aula 006 Vertaling naar: Engels, Frans, Italiaans, Nederlands Vertaling naar: Engels, Frans, Italiaans, Nederlands, Arabisch 9.30 u 9.30 u Korte Nieuwstraat 33 Voorzitter Pierre Morel Korte Nieuwstraat 33 Voorzitter Mario Giro Directeur van “Observatoire Pharoscultureel & religieus pluralisme” Vice-staatssecretaris, Ministerie van Buitenlandse Zaken, Italië Bijdragen Bijdragen Athanasios Louis Raphaël I Sako Orthodox metropoliet, Griekenland Patriarch van Babylon van de Chaldeeën, Irak Jean-Arnold de Clermont Hervormde Kerk van Frankrijk Sayyid Jawwad al Khoei Patrick H. Daly Vice-secretaris-generaal van de “Al-Khoei Stichting”, Irak Secretaris-generaal van COMECE Jonan Fernandez Erdocia Vian Dakhil Secretaris-generaal voor Vreedzaam Samenleven van de Baskische regering, Spanje Yezidi Gemeenschap, Parlementslid, Irak Anwar Hadaya Ursula Männle Provincieraad van Ninive, Irak Voorzitter van de “Hanns-Seidel-Stiftung”, Duitsland Steven Vanackere Senator, België Kamal Muslim Ministerie van Religieuze Aangelegenheden van Koerdistan, Irak Joseph Yacoub Katholieke Universiteit van Lyon, Frankrijk 26 27 DINSDAG DINSDAG ochtend ochtend 9 september 9 september PANEL 22 PANEL 23 Wie God ontmoet, ziet de mens Jong en oud: solidariteit tussen de generaties Thomas More, Campus Carolus, Aula 109 Karel de Grote-Hogeschool, Campus Groenplaats Vertaling naar: Engels, Frans, Italiaans, Nederlands, Duits Vertaling naar: Engels, Frans, Italiaans, Nederlands, Arabisch 9.30 u 9.30 u Korte Nieuwstraat 33 Voorzitter Michel Santier Aula Swaelen, Nationalestraat 5 Voorzitter Angelo Scelzo Katholiek bisschop, Frankrijk Vice-directeur persdienst Heilige Stoel Bijdragen Bijdragen Mohamed Achaibi Ellard Alumando Vice-voorzitter van de Moslimexecutieve van België Gemeenschap van Sant’Egidio, Malawi Joachim Gnilka Rabbijn, Israël Katholiek theoloog, Duitsland Syuhud Sahudi Marsudi David Brodman Stefan Dartmann Voorzitter van “Renovabis”, Duitsland Secretaris-generaal van “Nahdlatul Ulama”, Indonesië Aleksandra Kania Jean Mbarga Abdelfattah Mourou Katholiek bisschop, Kameroen Sociologe, Polen Anders Wejryd Vice-voorzitter van de Ennadha-beweging, Tunesië Co-president van de Wereldraad van Kerken Luc Van Looy Oded Wiener Katholiek bisschop, België Voormalig directeur-generaal van het Opperrabinaat van Israël 28 29 DINSDAG DINSDAG ochtend ochtend 9 september 9 september PANEL 24 PANEL 25 Het gebed redt de wereld Moslims en christenen samen voor vrede Auditorium Elzenveld Auditorium ING Vertaling naar: Engels, Frans, Italiaans, Nederlands, Turks Vertaling naar: Engels, Frans, Italiaans, Nederlands 9.30 u 9.30 u Lange Gasthuisstraat 45 Voorzitter Marco Gnavi Lange Gasthuisstraat 20 Voorzitter Vittorio Ianari Gemeenschap van Sant’Egidio Gemeenschap van Sant’Egidio Bijdragen Bijdragen Isak Haleve Paul Poupard Opperrabbijn van Turkije Kardinaal, Heilige Stoel Ioan Anwar Ibrahim Orthodox aartsbisschop, Roemeens Patriarchaat Parlementslid, Maleisië Benoit Standaert Islamitisch theoloog, Egypte Benedictijnermonnik, België Tep Vong Patriarch van het Cambodjaanse Boeddhisme Sjirk Van Der Zee Protestants pastor, Nederland Mohammed Esslimani Saleh Guirguis Ibrahim Koptische Orthodoxe Kerk, Egypte Bin Muaammar Faisal Secretaris-generaal van “KAICIID”, Saudi-Arabië Felix Anthony Machado Katholiek bisschop, India Muhammad Khalid Masud Lid van het Hooggerechtshof van Pakistan 30 31 DINSDAG 9 september namiddag Gebed voor vrede 17.00 u Gebed voor vrede Op verschillende locaties, volgens de verschillende tradities, in het centrum van de stad 18.30 u Vredesprocessie Van bij de gebedsplaatsen in processie naar het podium op de Grote Markt 19.00 u Slotceremonie Slottoespraken Johan Bonny Bisschop van Antwerpen Martin Schulz Voorzitter van het Europees Parlement Andrea Riccardi Stichter van de Gemeenschap van Sant’Egidio Getuigenissen Plechtige lezing en overhandiging van het Vredesappel 2014 Ontsteken van de kandelaars, ondertekening van het Appel en uitwisseling van een teken van vrede 32 33 Congreslocaties 1 Auditorium KBC, Schoenmarkt 35 2 Auditorium BNP Paribas Fortis, Wapper 2 3 Thomas More, Campus Carolus, Aula 005, Korte Nieuwstraat 33 4 Thomas More, Campus Carolus, Aula 006, Korte Nieuwstraat 33 5 Thomas More, Campus Carolus, Aula 109, Korte Nieuwstraat 33 6 Karel de Grote-Hogeschool, Aula Swaelen, Nationalestraat 5 7 Auditorium Elzenveld, Lange Gasthuisstraat 45 8 Auditorium ING, Lange Gasthuisstraat 20 9 AMUZ, Kammenstraat 81 10 Rode Kruis Opvangcentrum, Beatrijslaan 100 Jord traat aen ska ai Pelikaans Grote Markt C b 3 4 5 Aa Plantin en Groenplaats 1 Meir at Na tio n ale s t ra 2 9 i c Theaterplein Gebedsplaatsen a Christenen, OLV Kathedraal b Moslims, Moskee El Nour, Wipstraat 16 cJoden, Synagoge Beith Moshe, Hoveniersstraat 31 d Boeddhisten, Heilige Geeststraat 21 e Indiase godsdiensten, Museum Plantin Moretus, Vrijdagmarkt 22-23 f Oosterse godsdiensten, Karel de Grote-Hogeschool, Nationalestraat 5 kr ij k lei 7 an Lange Gasthuisstraat yserle B 8 A OLV Kathedraal B Stadsschouwburg, Theaterplein 1 C Grote Markt D e Ke Fr f 6 Wapper d e 10 Moretuslei Stadspark Secretariaat van het congres 34 35 MAIN SPONSORS Met de steun van SPONSORS Congregatie WITH THE SUPPORT OF 36 Secretariaat van het congres Gemeenschap van Sant’Egidio Kammenstraat 51, 2000 Antwerpen T +32 3 229 04 10 [email protected] www.santegidio.be www.peaceisthefuture.be