Levensstijl aanpassen na borstkanker? Dr. Ilse Vanhoutte Radiotherapie- oncologie Totaalzorg Oncologie - SAMEN voor uw patiënt Inleiding Borstkanker meest voorkomende maligniteit bij vrouwen (1/9) Goede prognose Laattijdig herval Totaalzorg Oncologie - SAMEN voor uw patiënt Inleiding Kanker diagnose - Toekomst? Werk? - Wat kan ik zelf doen? - “teachable moment” - “2e kans” Sedentair leven Obesitas “Westers” dieet Roken Alcohol ↑ risico borstkanker Totaalzorg Oncologie - SAMEN voor uw patiënt Werkhervatting 80 % werkhervatting (Niet altijd full time !) Mediane afwezigheid van 11,5 maand Beïnvloedende factoren: - leeftijd - opleidingsniveau - (morele) steun van collega's en supervisor - chemotherapie - lymfoedeem - fysische en psychologische bijwerkingen Progressieve werkhervatting overwegen Totaalzorg Oncologie - SAMEN voor uw patiënt Obesitas - ↑risico borstkanker mortaliteit pre- menopauzaal en post- menopauzaal RR1,35 Hoe meer overgewicht, hoe groter risico - Risicofactor voor wondheling, lymfoedeem door comorbiditeit minder efficiënte adjuvante chemotherapie - Effect van adjuvante chemo- en hormonotherapie “verdwenen” na 10y Totaalzorg Oncologie - SAMEN voor uw patiënt Obesitas Levensstijl interventies: ↓calorie inname betere “dietary quality” ↑lichaamsbeweging gewichtsverlies ↑ QoL ↓ vermoeidheid beter zelfbeeld ↓ comorbiditeit gunstige verandering in borstkanker relevante biomarkers Totaalzorg Oncologie - SAMEN voor uw patiënt Voeding Low fat dieet < 20% calorie inname gewichtsverlies van ± 3 kg ↑ ziektevrije overleving ( HR 0,76) Fruit en groenten als enige interventie: op heden geen evidentie dat risico op herval ↓ wel nut bij verbeteren “dietary quality” Vitamine supplementen op heden geen evidentie dat risico op herval ↓ Cave: interacties Totaalzorg Oncologie - SAMEN voor uw patiënt Voeding Soya (Isoflavones/ phyto -oestrogenen) matige soya consumptie: geen ↑risico op herval in Westerse populatie ↓risico bij Aziaten Cave: supplementen hoge dosis onzeker effect Alcohol gemengde resultaten > 3-4 E/ w risico op herval ↑ (HR 1,35), vooral bij post- menopauzale en BMI > 25 ↑ risico op contralateraal mammaca ? wel cardioprotectief effect Totaalzorg Oncologie - SAMEN voor uw patiënt Lichaamsbeweging -↓risico op herval van borstkanker en borstkanker mortaliteit - Behoud of meer lichaamsbeweging NA diagnose: ~30 %(3- 6 MET) - 50 % (>6 MET) ↓ risico sterven van borstkanker - Verbeterde QoL - Gunstig effect op “kanker gerelateerde vermoeidheid” Totaalzorg Oncologie - SAMEN voor uw patiënt Lichaamsbeweging American Cancer Society: regelmatige lichaamsbeweging, inactiviteit vermijden 150 min/ week “sporten” met spierversterkende oefeningen min. 2x/ week Onco- revalidatie (B-Care) vermoeidheidsklachten ↓ QoL↑ werkhervatting ↑ aanzet tot sporten en gezonde voeding Verband hondeneigenaars en lichaamsbeweging www.Thefuntheory.com Totaalzorg Oncologie - SAMEN voor uw patiënt Roken Dosis dependent verhoogd risico op herval na borstkanker Totaalzorg Oncologie - SAMEN voor uw patiënt Conclusie Meerderheid gaat terug aan de slag Van “kanker patiënt” “kanker overlever” “teachable moment” voor levensstijl aanpassingen om risico op herval en ander aandoeningen te verminderen en QoL en levensexpectantie te verbeteren. Gezonde levensstijl • lichaamsbeweging (≥ 2-3u/w stevig doorwandelen) • BMI < 25 • gezond dieet (low fat, fruit en groeten, alcohol ≤1glas/d) • rookstop Met dank voor uw aandacht ! Goede start voor levensstijl modificaties is onco- revalidatie programma (B-Care) Totaalzorg Oncologie - SAMEN voor uw patiënt Vragen voor de spreker? Totaalzorg Oncologie - SAMEN voor uw patiënt