48 categorieen Spelling

Categorie 1
MKM-woorden
Spellingregel:
Ik schrijf wat ik hoor.
jas
zoek
geef
val
loop
naam
wiel
pen
vis
huis
muur
duif
hut
zon
neus
reis
ijs
pauw
hout
bal
pcbo ‘De Spreng’
een school van pcbo Smallingerland
Categorie 2
MMKM- en MKMM-woorden
Spellingregel:
Ik schrijf wat ik hoor.
drop
plak
grijs
broek
spel
stuif
blok
kleur
knip
brug
fiets
geeft
kant
zoekt
dans
beest
woont
puist
heks
voelt
pcbo ‘De Spreng’
een school van pcbo Smallingerland
Categorie 3
MMKMM-woorden
Spellingregel:
Ik schrijf wat ik hoor.
klomp
sterk
proost
vliegt
klets
proeft
zwart
plint
blaft
kramp
druipt
draaft
dwerg
stolp
pluist
drijft
kleurt
vloekt
start
graaft
pcbo ‘De Spreng’
een school van pcbo Smallingerland
Categorie 4
woorden met een tussenklank die niet geschreven wordt
5a t/m 5j golf, melk, helm, tulp, korf, berg, jurk, arm,
doorn, dorp
Ik hoor u tussen 2 medeklinkers. Ik schrijf de
tussenklank u niet.
golf
melk
helm
tulp
korf
berg
jurk
arm
doorn
sterk
dorp
wolk
storm
stolp
wolf
warm
durf
wierp
dwerg
erg
pcbo ‘De Spreng’
een school van pcbo Smallingerland
Categorie 5
woorden met meer dan 2 medeklinkers na elkaar
Spellingregel:
Ik schrijf wat ik hoor.
strik
sproet
straf
straat
spruit
spreekstoel
strafwerk
bestraten
sprinkhaan
struikrover
arts
werkt
korst
kunst
laatst
kunstenaar
dierenarts
kerstmis
vorsten
schaatsten
pcbo ‘De Spreng’
een school van pcbo Smallingerland
Categorie 6
woorden met sch/schr
school
Ik hoor sg. Ik schrijf sch.
schrift
Ik hoor sgr. Ik schrijf schr.
school
schrift
schat
schrijf
schaats
schram
schoen
schroef
schuif
schrik
schatkist schroevendraaier
opscheppen geschrapt
schaduw
geschrokken
beschuit
schrijfschrift
schipbreuk overschrijden
pcbo ‘De Spreng’
een school van pcbo Smallingerland
Categorie 7
woorden met –ng of –nk
Tong
Ik hoor n. Ik schrijf ng.
Bank
Ik hoor ngk. Ik schrijf nk.
ring
tong
bang
meng
stang
behang
langzaam
zangeres
rekening
koningin
flink
bank
vink
denk
plank
stinkdier
bedenken
boekenplank
dankbaar
bankbiljet
pcbo ‘De Spreng’
een school van pcbo Smallingerland
Categorie 8
Woorden met f-, v-, s- of z- (feest, vel, ziek)
Ik hoor f aan het begin. Ik schrijf f: fluit.
Ik hoor v aan het begin. Ik schrijf v: vis.
Ik hoor s aan het begin. Ik schrijf s: som.
Ik hoor z aan het begin. Ik schrijf z: zon.
feest
vel
ziek
som
fiets
vrijdag
zwemband
slagroom
vlieger
vogel
veter
zon
soep
fluit
vis
flamingo
zwerver
fruitig
sandaal
fontein
pcbo ‘De Spreng’
een school van pcbo Smallingerland
Categorie 9
Verkleinwoorden met uitgang –je of –tje
Ik hoor ju. Ik schrijf je: huisje.
Ik hoor tju. Ik schrijf tje: broertje
huisje
broertje
jasje
haartje
pluisje
schooltje
vaasje
truitje
versje
kraaltje
gebakje
kaboutertje
onderbroekje achterdeurtje
bloempotje
wastafeltje
leesboekje feestzaaltje
lollystokje
ijsbeertje
pcbo ‘De Spreng’
een school van pcbo Smallingerland
Categorie 10
tweelettergrepige woorden met be-, ge-, ver- of
met –el, -er, -en
Ik hoor bu. Ik schrijf be: bezoek.
Ik hoor gu. Ik schrijf ge: getal.
Ik hoor vur. Ik schrijf ver: verkeer.
Ik hoor ul/ur/un. Ik schrijf el/er/en.
begin
gevaar
verkeer
beloof
vergeet
verjaardag
begraven
gevaarlijk
verleden
bewaker
vlieger
lepel
loper
boeken
heksen
voorgevel
ijsvogel
drinkbeker
bedenker
struiken
pcbo ‘De Spreng’
een school van pcbo Smallingerland
Categorie 11
woorden met ei/ij
reis, ijs
Ik leer deze woorden uit mijn hoofd.
trein
reis
ei
klein
plein
eieren
aanleiding
arbeiders
allerlei
steile
rijst
ijs
grijs
lijf
vrij
ijverig
tijdelijk
bevrijding
partij
vrijdag
pcbo ‘De Spreng’
een school van pcbo Smallingerland
Categorie 12
woorden met aai/ooi/oei
Ik hoor aaj. Ik schrijf aai: kraai.
Ik hoor ooj. Ik schrijf ooi: kooi.
Ik hoor oej. Ik schrijf oei: boei.
kraai
kooi
boei
mooi
groei
grasmaaier
bemoeien
hooivork
laaiend
plooirok
maai
stoei
fraai
hooi
haai
bloeien
gestrooid
draaien
dooier
stoeien
pcbo ‘De Spreng’
een school van pcbo Smallingerland
Categorie 13
samengestelde woorden met 2 of meer opeenvolgende
medeklinkers
Spellingregel:
Ik schrijf samenstellingen aan elkaar.
muisstil
kurkdroog
pikzwart
melkkoe
piepklein
zwembroek
wijnfles
deurklink
barkruk
feesttent
voetbalstadion persfotograaf
wandelclub esdoornblad
nachttrein
dienstplicht
zuurstoffles
treinstel
dagprogramma
vrachtwagenchauffeur
pcbo ‘De Spreng’
een school van pcbo Smallingerland
Categorie 14
woorden met eer/oor/eur
Ik hoor eer. Ik schrijf eer: heer.
Ik hoor oor. Ik schrijf oor: oor.
Ik hoor eur. Ikschrijf eur: deur
peer
koor
beurt
heer
oor
meneer
voorkeur
verkeer
behoorlijk
gebeurtenis
deur
beer
kleur
boor
stoor
kinderkoor
leerkracht
kleurboek
veerpont
hoorspel
pcbo ‘De Spreng’
een school van pcbo Smallingerland
Categorie 15
woorden met –a, -o, -u
Ik hoor aan het eind van de klankgroep een lange klank
aa, oo of uu. Ik schrijf a, o of u: sla
nu
sla
vlo
ja
stro
paraplu
foto
menu
woning
buren
vla
pa
zo
ga
po
veldsla
schoenmaker
koperen
huzarensalade
warenhuis
pcbo ‘De Spreng’
een school van pcbo Smallingerland
Categorie 16
Woorden met –au(w) of –ou(w)
saus, pauw, hout, touw
Ik leer deze woorden uit mijn hoofd.
gauw
kou
saus
hout
pauw
toeschouwer
augustus
kabouter
auteur
rouwkaart
touw
lauw
nou
auto
mouw
wenkbrauw
houthakker
flauwe
strooizout
lichtblauw
pcbo ‘De Spreng’
een school van pcbo Smallingerland
Categorie 17
Woorden met –ch of –cht
pech, lucht
Ik leer deze woorden uit mijn hoofd.
pech
gracht
lucht
vlecht
toch
achtergrond
regenachtig
opdrachten
richting
vruchtbaar
vocht
recht
zich
nacht
zucht
prachtig
rechterhand
gerecht
autopech
vochtig
pcbo ‘De Spreng’
een school van pcbo Smallingerland
Categorie 18
één- of meerlettergrepige woorden met –d
hond, niemand
Ik hoor t aan het eind.
Ik maak het woord langer:
- Ik hoor te(n)  Ik schrijf t
- Ik hoor de(n)  Ik schrijf d
strand
hond
hand
land
paard
niemand
vervelend
hoofdstad
eindpunt
wereldbol
baard
koord
zand
grond
kind
beroemd
achtergrond
gezondheid
hoofdstuk
bejaard
pcbo ‘De Spreng’
een school van pcbo Smallingerland
Categorie 19
woorden met eeuw/ieuw/uw
Ik hoor eew. Ik schrijf eeuw: sneeuw.
Ik hoor iew. Ik schrijf ieuw: nieuw.
Ik hoor uuw. Ik schrijf u: ruw.
sneeuw
kieuw
ruw
spreeuw
nieuw
schaduw
nieuwslezer
zeemeeuw
kieuwen
sneeuwbal
geeuw
nieuws
leeuw
duw
schuw
bergleeuw
sluwe
geeuwen
stuwmeer
spreeuwen
pcbo ‘De Spreng’
een school van pcbo Smallingerland
Categorie 20
woorden met open lettergrepen
jager
Ik hoor aan het eind van de klankgroep een lange klank
aa, oo, uu of ee. Ik schrijf a, o, u of e.
straten
bomen
beker
boten
schuren
verhoging
geweten
adel
gedurende
beweging
weken
buren
vader
palen
teken
moderne
verhalen
olifanten
soldaten
planeten
pcbo ‘De Spreng’
een school van pcbo Smallingerland
Categorie 21
woorden met gesloten lettergrepen
bakker
Ik hoor aan het eind van de klankgroep een korte klank
a, e, i, o, u. Ik schrijf twee dezelfde medeklinkers.
bruggen
kippen
stallen
bussen
bakker
matrassen
pakketten
boterhammen
prinsessen
komkommer
kammen
mussen
grotten
stallen
wekker
voetballer
trompetten
spelletje
begonnen
stippeltje
pcbo ‘De Spreng’
een school van pcbo Smallingerland
Categorie 22
Verandering van f in v en s in z bij meervoudsvorming
In de lange vorm verandert f in v: duiven.
In de lange vorm verandert s in z: huizen.
brieven
verven
poezen
wijzen
duiven
muizen
huizen
zwerven
golven
blazen
verbazen
woonhuizen
geloven
begraven
verblijven
rioolbuizen
postduiven scheepswerven
klaprozen
paleizen
pcbo ‘De Spreng’
een school van pcbo Smallingerland
Categorie 23
woorden met -em/ -elen/ -enen/ -eren
Achter het enkelvoud komt eren. Ik hoor uru. Ik schrijf
eren: kinderen
(Het woord eindigt op –em/-elen/-enen. Ik hoor
um/ulun/unen. Ik schrijf em/elen/enen.)
adem
bladeren
kinderen
wandelen
regelen
eieren
redenen
knabbelen
spijbelen
roosteren
bodem
gisteren
rekenen
winkelen
tekenen
naderen
aardbodem
gevangenen
heksenbezem
smokkelen
pcbo ‘De Spreng’
een school van pcbo Smallingerland
Categorie 24
woorden met –lijk of –ig
Ik hoor ug of eg. Ik schrijf ig: jarig
Ik hoor luk, lik of lek. Ik schrijf lijk: vrolijk
jarig
vrolijk
lastig
moeilijk
zonnig
geweldig
belachelijk
gevaarlijk
zweverig
wonderlijk
pluizig
heerlijk
pittig
duidelijk
lelijk
ernstig
machtig
uitzonderlijk
degelijk
gelukkig
pcbo ‘De Spreng’
een school van pcbo Smallingerland
Categorie 25
woorden waarin /ie/ wordt geschreven als /i/
16a liter
Ik hoor ie. Ik schrijf i.
liter
kantine
ski
piloot
olifant
muzikant
uniform
klimaat
minister
dirigent
familie
minuut
titel
juni
televisie
kapitein
artikel
olifanten
principe
centiliter
pcbo ‘De Spreng’
een school van pcbo Smallingerland
Categorie 26
woorden waarin /s/ wordt geschreven als /c/
Ik hoor s. Ik schrijf c: cel
Staat na de /c/ een e, i of ij, dan klinkt de /c/ als /s/.
cel
cent
precies
medicijn
circus
centrum
cijfer
cipier
concert
cirkel
concertzaal concentratie
directrice
principe
cijferlijst
stadscentrum
medicijnen
decimeter
cirkelzaag
centimeter
pcbo ‘De Spreng’
een school van pcbo Smallingerland
Categorie 27
woorden waarin /k/ wordt geschreven als /c/
Ik hoor k. Ik schrijf c.
Staat na de /c/ een a, o of u, dan klinkt de /c/ als /k/.
cursus
disco
circus
camera
concert
aspect
directrice
componist
circa
collegiaal
collega
cactus
cadeau
clown
club
concentratie
concurrent
inspecteur
cursist
videocamera
pcbo ‘De Spreng’
een school van pcbo Smallingerland
Categorie 28
woorden waarin /-zju/ wordt geschreven als /-ge/
garage
Ik hoor asju. Ik schrijf age.
Ik hoor osju. Ik schrijf oge.
Ik hoor esju. Ik schrijf ege.
garage
etage
horloge
lekkage
stage
etalage
manege
college
bagage
massage
spionage
handbagage
polshorloge hoorcollege
chantage
percentage
tatoeage
privilege
camouflage koffieplantage
pcbo ‘De Spreng’
een school van pcbo Smallingerland
Categorie 29
woorden beginnend met of eindigend op ´s
Het eerste woord is afgeleid van des. Ik schrijf ´s:
´s morgens.
Het woord in het enkelvoud eindigt op a, o, u, i of y. In
het meervoud schrijf ik ´s: piano´s
auto’s
ski’s
‘s morgens
baby’s
foto’s
‘s maandags
‘s middags
opa’s
menu’s
‘s winters
ijslolly’s
fotocamera’s
‘s nachts ‘s woensdags
‘s zomers
paraplu’s
programma’s
safari’s
risico’s
watertaxi’s
pcbo ‘De Spreng’
een school van pcbo Smallingerland
Categorie 30
woorden eindigend op –tie (of –ctie)
Ik hoor sie. Ik schrijf tie: politie
Ik hoor ksie. Ik schrijf ctie: directie
politie
selectie
actie
adoptie
tractatie
competitie
concurrentie
discriminatie
injectie
inspiratie
directie
natie
infectie
reactie
prestatie
frustratie
democratie
kernreactie
acceptatie
consumptie
pcbo ‘De Spreng’
een school van pcbo Smallingerland
Categorie 31
Woorden eindigend op -teit of –heid
snelheid
Ik schrijf woorden die eindigen op heid net zoals
snelheid.
(Ik schrijf woorden die eindigen op teit net zoals
majesteit.)
activiteit
snelheid
vrijheid
puberteit
waarheid
capaciteit
dankbaarheid
faculteit
criminaliteit
universiteit
wijsheid
eenheid
kwaliteit
majesteit
veiligheid
bekendheid
eenzaamheid
mentaliteit
gelegenheid
bijzonderheid
pcbo ‘De Spreng’
een school van pcbo Smallingerland
Categorie 32
een- of meerlettergrepige woorden met (-)y(-)
baby
Ik hoor ie. Ik schrijf y.
baby
lolly
yoga
cowboy
hobby
pyjamabroek
lollystokje
hockey
boycot
cycloon
jury
pyjama
sorry
lynx
gymles
cyclus
hyacint
hyena
mythe
yoghurt
pcbo ‘De Spreng’
een school van pcbo Smallingerland
Categorie 33
woorden met –b
club
Ik hoor p. Ik schrijf b.
club
web
rib
krab
heb
voetbalclub
spinnenweb
objectief
subsidie
schrob
eb
schub
bieb
lab
bob
zeekrab
absoluut
observatie
golfclub
abstract
pcbo ‘De Spreng’
een school van pcbo Smallingerland
Categorie 34
twee- of meerlettergrepige woorden met –n en –s- in samenstellingen
Het eerste deel van de samenstelling is een zelfstandig naamwoord met
alleen meervoud op en. Ik schrijf en in het midden: ziekenhuis.
Ik hoor s aan het eind van het eerste deel van de samenstelling. Ik schrijf
s tussen de twee delen: dorpsstraat.
(Ik hoor s tussen de beide delen van de samenstelling. Ik schrijf een s
tussen de twee delen.)
ziekenhuis
dorpsstraat
koekenpan
damesfiets
boekenbon
stationshal
paardenmarkt
lievelingsdier
beukenboom
bijenkorf
doktersassistente
tomatensoep
gevarendriehoek moederskindje
Valentijnsdag eendenei
zondagsrijder
zakenreis
liefdesscène pannenkoek
pcbo ‘De Spreng’
een school van pcbo Smallingerland
Categorie 35
twee- of meerlettergrepige woorden: koppelteken in samenstellingen
Het koppelteken (liggend streepje) wordt in 4 situaties toegepast:
1. scheiding van samenstellingen die moeilijk zijn te herkennen (zee-egel)
2. scheiding van samenstellingen van een buitenlands en Nederlands woord of
begrip (clearing-systeem)
3. om gelijkwaardigheid van een samenstelling weer te geven (christelijk-historisch)
4. in vaste uitdrukkingen om te laten zien dat deze één geheel vormen (mond-opmondbeademing)
haantje-de-voorste
Zuid-Holland
tv-kijker
doe-het-zelfzaak
nek-aan-nekrace Vlaams-Brabant
zwart-wit
Noord-Amerika
zee-egel
20-jarige
mond-op-mond-beademing
Nieuw-Zeeland
kruidje-roer-me-niet
café-eigenaar
hotel-restaurant rooms-katholiek
A4-formaat
IQ-test
kleuren-tv
niet-rookster
pcbo ‘De Spreng’
een school van pcbo Smallingerland
Categorie 36
woorden met een trema
Ik hoor iejeelu. Ik schrijf iele: financiële.
De klemtoon valt niet op de laatste klankgroep. Achter het enkelvoud
komt n. Ik schrijf een trema op de laatste e: oliën.
De klemtoon valt op de laatste klankgroep. Achter het enkelvoud komt
en. Ik schrijf een trema op de laatste e: knieën.
ideeën
zeeën
België
drieën
oliën
feeën
reeën
Italië
knieën
tweeën
drieëntwintig moskeeën
financiële
harmonieën
koloniën
industriële
bacteriën
melodieën
calorieën
categorieën
pcbo ‘De Spreng’
een school van pcbo Smallingerland
Categorie 37
hoofdletters
Amsterdam t/m Nederlandse
Ik schrijf aardrijkskundige namen en woorden die zijn afgeleid van
aardrijkskundige namen met een hoofdletter.
Ik schrijf namen van mensen en dieren met een hoofdletter.
Amsterdam
Snuitje
Spanje
Duitse
Tim Jansen
Belg
Nederland
opa Henk
Fien
Noordzee
Beethoven
Rijn
Madrid
Zuid-Holland
Schiphol
Franse
Erik de Jong Noord-Brabant
Willem van Oranje
Spanjaard
pcbo ‘De Spreng’
een school van pcbo Smallingerland
Categorie 38
één- of meerlettergrepige Franse leenwoorden
Spellingregel:
Ik leer deze woorden uit mijn hoofd.
cadeau
journaal
toilet
douche
coureur
bureau
journalist
trottoir
premier
affaire
entree
diner
chauffeur
cabine
restaurant
populair
brancard
portefeuille
buschauffeur
tondeuse
pcbo ‘De Spreng’
een school van pcbo Smallingerland
Categorie 39
één- of meerlettergrepige Engelse leenwoorden
Spellingregel:
Ik leer deze woorden uit mijn hoofd.
plastic
scoren
trainen
keeper
chips
penalty
parttime
playbacken
interview
babysit
team
hamburger
show
shoppen
chatten
mountainbike
relaxen
cornflakes
vandalist
container
pcbo ‘De Spreng’
een school van pcbo Smallingerland
Categorie 40
woorden waarin /t/ geschreven wordt als /th/
thee
Ik hoor t. Ik schrijf th.
thee
thuis
theater
methode
theorie
taalmethode
theezakje
thuiswedstrijd
theaterzaal
theoretisch
discotheek
thema
therapie
thans
marathon
katholieke
thermometer
bibliotheek
apotheek
sympathiek
pcbo ‘De Spreng’
een school van pcbo Smallingerland
Categorie 41
woorden met –isch/ -ische
elektrisch
Ik hoor ies(iese). Ik schrijf isch(ische).
elektrisch
tropisch
automatisch telefonisch
logisch
Belgische
praktisch
medische
technische
tragisch
alfabetische Russische
theoretisch democratisch
fantastische toeristische
romantische
racistisch
allergisch
elektrische
pcbo ‘De Spreng’
een school van pcbo Smallingerland
Categorie 42
woorden met –iaal, -ieel, -ueel of –eaal
Ik hoor iejaal. Ik schrijf iaal: liniaal.
Ik hoor iejeel. Ik schrijf ieel: financieel.
Ik hoor uweel. Ik schrijf ueel: actueel.
(Ik hoor ejaal. Ik schrijf eaal.)
liniaal
actueel
speciaal
ideaal
materiaal
financieel
filialen
sensuele
geniale
idealen
sociaal
prieel
visueel
ritueel
filiaal
provinciaal
mondiale
seksueel
essentieel
eventuele
pcbo ‘De Spreng’
een school van pcbo Smallingerland
Categorie 43
twee- of meerlettergrepige woorden met
onbeklemtoonde –es, -ik of –et
Spellingregel:
In woorden eindigend op een onbeklemtoonde uitgang –es, -ik of –et (it/-il/-el) , waarin de klinker wordt uitgesproken als een stomme e, worden
de medeklinkers in het meervoud niet verdubbeld.
monniken
lobbesen
lemmeten dommeriken
perziken
kieviten
haviken
stencilen
aardappelen
engelen
leeuweriken luiwammesen
dreumesen
frunniken
zaniken
slimmeriken
lemmeten
hannesen
bangeriken
grinniken
pcbo ‘De Spreng’
een school van pcbo Smallingerland
Categorie 44
Woorden waarin /ks/ geschreven wordt als /x/
taxi
Ik hoor ks. Ik schrijf x.
taxi
box
examen
luxe
Ajax
examinator
watertaxi
appendix
anticlimax
staafmixer
fax
climax
mixer
extra
foxtrot
faxnummer
executie
luxueus
Luxemburg
xylofoon
pcbo ‘De Spreng’
een school van pcbo Smallingerland
Categorie 45
twee- of meerlettergrepige stoffelijke bijvoeglijke
naamwoorden
gouden
Stoffelijke bijvoeglijke naamwoorden eindigen
meestal op en. Ik hoor un. Ik schrijf en.
blikken
wollen
katoenen
houten
gouden
betonnen
zijden
kartonnen
bronzen
diamanten
leren
koperen
stalen
stenen
ijzeren
papieren
tinnen
fluwelen
metalen
zilveren
pcbo ‘De Spreng’
een school van pcbo Smallingerland
Categorie 46
Verkleinwoorden met -aatje/ -ootje/ -uutje/ -nkje
kettinkje
Ik hoor ju. Ik schrijf je.
kettinkje
koninkje
autootje
buiginkje
omaatje
menuutje
harinkje
vlaatje
laatje
strootje
chocolaatje
radiootje
winterkoninkje
fotootje
parapluutje
extraatje
leidinkje
kanootje
schuttinkje
pianootje
pcbo ‘De Spreng’
een school van pcbo Smallingerland
Categorie 47
meerlettergrepige woorden met open en/of gesloten
lettergreep (apparaten, kennissen) Spellingregel:
jager
Ik hoor aan het eind van de klankgroep een lange klank aa, oo, uu of ee.
Ik schrijf a, o, u of e.
bakker
Ik hoor aan het eind van de klankgroep een korte klank a, e, i, o, u. Ik
schrijf twee dezelfde medeklinkers.
apparaten
garnalen
kennissen
lettergreep
woningen
soldaten
planeten
prinsessen
tennisbal
bananen
verhoging
televisie
zonnebrillen komkommers
afdelingen
conclusie
pakketten luchtballonnen
chocolade commissaris
pcbo ‘De Spreng’
een school van pcbo Smallingerland
Categorie 48
restwoorden
Spellingregel:
team
Ik leer deze woorden uit mijn hoofd.
team
museum
hobby
vondst
ginds
route
station
logé
café
wreed
basketbalteam
alleszins
hobby´s
journalist
populair
treinstation
tweedehands Rijksmuseum
militairen
wrede
pcbo ‘De Spreng’
een school van pcbo Smallingerland