Programma: Blokken 10 t/m 13

CONCEPT Lesprogramma
Cursus Operationeel Crisiscoördinator
Zorginstelling, voorjaar 2014, regio Brabant
Oktober 2013
Samenstelling:
Max de Ruiter, cursusleider
Eelko Netten, projectleider OTO/NAZB
Inhoudsopgave
INHOUDSOPGAVE ............................................................................................................... 2
INLEIDING ............................................................................................................................ 3
PROGRAMMA: BLOKKEN 1 T/M 4 ....................................................................................... 6
PROGRAMMA: BLOKKEN 5 T/M 9 .....................................................................................10
PROGRAMMA: BLOKKEN 10 T/M 13 .................................................................................15
PROGRAMMA: BLOKKEN 14 T/M 17 .................................................................................20
Programma OCCZ / Cursusjaar 2014 / NAZB / regio Brabant / 18 oktober 2013
Pagina 2
Inleiding
De opleiding Operationeel Crisiscoördinator Zorginstelling (OCCZ)
Inleiding
Voor u ligt het totaal aan lesprogramma`s voor de opleiding Operationeel Crisiscoördinator
Zorginstelling (OCCZ). Deze lesprogramma`s zijn bedoeld voor de cursusleider en de docenten
en de cursisten. Het is mogelijk dat sommige onderdelen gedurende de opleiding op enkele
punten worden aangepast.
Doelgroep
De opleiding richt zich vooral op crisiscoördinatoren die alleen tijdens de zogenaamde
warme fase deze rol op zich nemen. Veelal zijn dit doorgewinterde zorg-professionals (zowel
inhoudelijk als vanuit management) en hebben zij een gedegen kennis van de
zorgorganisatie waarin zij werken en de belangen die hierin spelen.
De drie hoofdblokken
De opleiding OCCZ bestaat uit drie onderdelen: het hoofdblok Continuïteitsplanning, het
hoofdblok Bedrijfshulpverlening / Crisiscommunicatie en het hoofdblok Crisisbeheersing. In het
hoofdblok Continuïteitsplanning staat de vraag centraal wat een zorginstelling heeft ondernomen
om de continuïteit van de zorgverlening ook in bijzondere omstandigheden te waarborgen. In het
hoofdblok BHV - crisiscommunicatie wordt de cursist meegenomen in de modernste inzichten op
het gebied van sociale media en bedrijfshulpverlening. Als laatste wordt de crisisbeheersing
onder de loep genomen. Er wordt uitvoerig stilgestaan bij de rampenorganisatie in ons land. Ook
de nationale veiligheidsketen komt aan bod, met de verschillende kernbegrippen: proactie,
preventie, preparatie, repressie en nazorg. Tevens is er ruime aandacht voor de inrichting van
de crisisorganisatie binnen een zorginstelling. Tot slot wordt veel aandacht besteed aan
crisisbesluitvorming en aan thema’s zoals het werken onder hoge druk en psychische effecten
bij crisisslachtoffers.
Theorie en praktijk
Niet voor niets is er binnen deze opleiding veel afwisseling tussen theorie en praktijk.
Specifieke casuïstiek garandeert zowel herkenbaarheid als toepasbaarheid, terwijl diverse
crisissimulaties ervoor zorgen dat de hoge druk die zo kenmerkend is in veel crisissituaties
aan den lijve gevoeld wordt.
Studiebelasting
De studiebelasting omvat 44 uren, verdeeld over 32 contacturen (4 dagen) en 12 studieuren. Om de twee weken wordt een cursusbijeenkomst georganiseerd.
Toets
Naast het beoordelen van de huiswerkopdrachten is er op de vierde dag een eindoefening.
In deze eindoefening moet de cursist aantonen dat hij/zij in staat is de juiste adviezen onder
operationele omstandigheden te geven aan een dan gevormd kritisch crisisbeleidsteam.
Bij gebleken geschiktheid krijgt de cursist een certificaat van bekwaamheid.
Programma OCCZ / Cursusjaar 2014 / NAZB / regio Brabant / 18 oktober 2013
Pagina 3
Hoofdblok
Continuïteitsplanning
Inhoud hoofdblok Continuïteitplanning (8 + 3 uur)
Dag
Blok
Omschrijving van de inhoud van het blok op hoofdlijnen
1
01
02
Inleiding en BCM in kort bestek
Begrippenkader BCM / Risico-inventarisatie/ Business
Impact Analyse / Risicobeoordeling
Maatregelen en planvorming, testmodel Emergos
Casuïstiek
Totaal
03
04
Programma OCCZ / Cursusjaar 2014 / NAZB / regio Brabant / 18 oktober 2013
Contact- Studieuren
uren
1
0
2
3
2
3
8
0
0
3
Pagina 4
Hoofdblok Continuïteit
Blok 1 t/m 4
Business Continuïteitsplan
BIA / RIE
Oktober 2013
Samenstelling:
Max de Ruiter, cursusleider
Eelko Netten, projectleider OTO/NAZB
Programma OCCZ / Cursusjaar 2014 / NAZB / regio Brabant / 18 oktober 2013
Pagina 5
Programma: Blokken 1 t/m 4
Datum: woensdag 12 februari 2014
Locatie: volgt, bij voorkeur centraal in Brabant (omgeving Tilburg)
Programma dag 1
Tijd
Onderwerp
09.00 – 9.10
Aanvang cursus en welkom
Welkom
Kennismaking
Blok 1
Doel en opzet opleiding OCCZ
09.10 – 10.00
De start
Programma overzicht
Spelregels, zelfstudie, toets
Profiel van de Operationeel Crisiscoördinator
zorginstellingen
Blok 2
Blok continuïteitsplanning (BCM)
10.00 – 10.30
Start
Begrippenkader BCM / Risico-inventarisatie/
Business Impact Analyse / Risicobeoordeling
10.30 - 10.45
10.45 – 12.30
12.30- 13.30
Pauze
Elementen continuïteitsmanagement
Het BCM-programma
Uw organisatie kennen
Het vaststellen van de BCM-strategie
Het ontwikkelen en implementeren van BCMrespons
Oefenen, onderhouden en evalueren BCMonderdelen
Zorgen dat BCM in de organisatie wordt geborgd
BCM-beleid
Bespreken onderdelen beleidsdocument
Inleider
Eelko Netten
Projectleider OTO
NAZB/ROAZBrabant
Max de Ruiter
Cursusleider
Alex Bewier
Docent
Alex Bewier
Docent
Lunchpauze
Programma OCCZ / Cursusjaar 2014 / NAZB / regio Brabant / 18 oktober 2013
Pagina 6
Tijd
Onderwerp
Blok 3
Ken uw organisatie – RIE / Emergos
13.30 -14.15
Welke scenario`s zijn er
Scenario`s, maatregelen en planvorming
14.15 - 15.00
Een test model
Emergos
15.00 - 15.15
Blok 4
Pauze
Casuïstiek
15.15 - 16.45
Casus
Inleiding doel en opzet oefening
Doelen, organisatie
Respons
Uitvoering
Inleider
idem
Max de Ruiter
Docent
Max de Ruiter
Alex Bewier
Docenten

Evaluatie
16.45 - 17.00
Evaluatie
Plenaire evaluatie
Zelfstudie: zie (zelfstudie) opdracht
Sluiting dag 1
Max de Ruiter
Cursusleider
Alex Bewier
Docent
Zelfstudie & opdracht
Opdracht

Ga na in uw organisatie in hoeverre uw
organisatie is voorbereid op een continuïteitsprobleem
Kernvragen hierbij zijn
 Heeft er een RIE plaatsgevonden?
 Is er een BIA samengesteld?
 Is er een BCM-plan en zo ja, is het actueel?
 Is de organisatie doordrongen van het belang van
continuïteit?

Maak een korte samenvatting van dit plan
en een power point-presentatie

Stuur uw antwoord op, digitaal, 3 dagen voor de
volgende bijeenkomst aan de docent en
cursusleider
Programma OCCZ / Cursusjaar 2014 / NAZB / regio Brabant / 18 oktober 2013
Studiebelasting
3 uur
Pagina 7
Hoofdblok
Bedrijfshulpverlening
Crisiscommunicatie
Inhoud hoofdblok Crisiscommunicatie (8 + 3 uur)
Dag
Blok
Omschrijving van de blokken
2
05
06
07
08
09
De basis van de bedrijfshulpverlening
Casuïstiek
Crisiscommunicatie
Sociale Media
Casuïstiek
Totaal
Programma OCCZ / Cursusjaar 2014 / NAZB / regio Brabant / 18 oktober 2013
Contacturen
1
2
1
1
2
08
Studieuren
1
0
0
2
0
3
Pagina 8
Hoofdblok Crisiscommunicatie
Blok 5 t/m 9
De bedrijfshulpverlening
Crisiscommunicatie
Sociale media
Oktober 2013
Samenstelling:
Max de Ruiter, cursusleider
Eelko Netten, projectleider OTO/NAZB
Programma OCCZ / Cursusjaar 2014 / NAZB / regio Brabant / 18 oktober 2013
Pagina 9
Programma: Blokken 5 t/m 9
Datum: woensdag 26 februari 2014
Locatie: volgt, bij voorkeur centraal in Brabant (omgeving Tilburg)
Programma dag 2
Tijd
Onderwerp
Inleider
Doel en opzet
09.00 – 09.15
Aanvang dag 2
Welkom
Terugblik dag 1
Korte samenvatting dag 1
Programma overzicht dag 2
Kaders
09.10 – 10.00
Bespreking opdracht
Bespreking van de studieopdracht dag 1
De stand van zaken m.b.t. BCM
10.00 - 10.15
Blok 5
Pauze
De basis van de bedrijfshulpverlening
10.15 - 11.15
Wettelijk kader
Wat de BHV betekent voor de Crisiscoördinator
De organisatie van de BHV in een ziekenhuis
Blok 6
Casuïstiek
11.30 -12.30
Korte casus
Briefing casus en opdracht
Debriefing en bespreking opdracht
12.30 - 13.30
Blok 7
Lunchpauze
Crisiscommunicatie
13.30 – 14.00
De opzet van crisiscommunicatie
Intern gericht
Ketengericht
Extern gericht
Programma OCCZ / Cursusjaar 2014 / NAZB / regio Brabant / 18 oktober 2013
Max de Ruiter
Cursusleider
Max de Ruiter
Cursusleider
Henk Luesink
Docent
Henk Luesink
Docent
Max de Ruiter
Docent
Pagina 10
Tijd
Onderwerp
Blok 8
Sociale Media
De verschijningsvormen van sociale media
Kennismaking met Social Media
Beeldvorming - wat kun je ermee?
Waarom en hoe in te zetten voor organisatie?
Wie gebruiken het (ook)?
Blok 9
15.00 - 16.45
Inleider
idem
Casuïstiek
Casus
Inleiding doel en opzet oefening
Doelen, organisatie
Respons
Uitvoering
Max de Ruiter
Henk Luesink
Docenten
Evaluatie
16.45 - 17.00
Evaluatie
Plenaire evaluatie
Zelfstudie: zie (zelfstudie) opdracht
Sluiting dag 1
Programma OCCZ / Cursusjaar 2014 / NAZB / regio Brabant / 18 oktober 2013
Max de Ruiter
Cursusleider
Pagina 11
Zelfstudie opdracht
Opdracht
Crisiscommunicatie
 Bestudeer het communicatieplan van uw eigen
organisatie en hanteer de volgden kernvragen
Studiebelasting
 Kernvragen en opdracht:
3 uur
o Voldoet dit plan aan de randvoorwaarden
van een goed plan?
o Is er ervaring met crisiscommunicatie en
zo ja wat waren de resultaten?
o Is de communicatieafdeling voorbereid op
een crisis?
o Zo nee, wat zouden dan uw
aanbevelingen aan de Raad van Bestuur
zijn?
o Maak een korte samenvatting van dit plan
en een power point-presentatie
Bedrijfshulpverlening
 Onderzoeksopdracht: Doe onderzoek naar de
stand van zaken m.b.t. de bedrijfshulpverlening
in uw organisatie
 Kernvragen:
o Hoe is de BHV bij de eigen organisatie
georganiseerd?
o Wat zijn de witte vlekken en wat zijn de
verbeter punten
o Maak een korte samenvatting van dit plan
en een power point-presentatie
 Stuur deze samenvatting, digitaal, 3 dagen voor
de volgende bijeenkomst naar de docent en
cursusleider
Programma OCCZ / Cursusjaar 2014 / NAZB / regio Brabant / 18 oktober 2013
Pagina 12
Hoofdblok
Crisisbeheersing
Inhoud hoofdblok Crisisbeheersing (8 + 3 uur)
Dag Blok Omschrijving van de blokken
3
10
11
12
13
De gemeentelijke, regionale en landelijke rampenorganisatie
De veiligheidsketen en specifieke planvorming
De organisatie van de besluitvorming in crisissituaties
Casuïstiek
Programma OCCZ / Cursusjaar 2014 / NAZB / regio Brabant / 18 oktober 2013
Contact- Studieuren
uren
2
3
1
0
2
0
3
0
8
3
Pagina 13
Hoofdblok Crisisbeheersing
Blok 10 t/m 13
De rampenorganisatie / GRIP
De veiligheidsketen
Besluitvorming in crisissituaties
Oktober 2013
Samenstelling:
Max de Ruiter, cursusleider
Eelko Netten, projectleider OTO / NAZB
Programma OCCZ / Cursusjaar 2014 / NAZB / regio Brabant / 18 oktober 2013
Pagina 14
Programma: Blokken 10 t/m 13
Datum: woensdag 12 maart 2014
Locatie: volgt, bij voorkeur centraal in Brabant (omgeving Tilburg)
Programma dag 3
Tijd
Onderwerp
Inleider
Doel en opzet
09.00 – 09.15
09.10 – 10.00
Aanvang dag 3
Welkom
Terugblik dag 2
Korte samenvatting dag 2
Programma overzicht dag 3
Kaders
Bespreking opdracht
Bespreking van de studieopdracht dag 2
De stand van zaken m.b.t. BHV en
crisiscommunicatie
Blok 10
De gemeentelijke, regionale en landelijke
rampenorganisatie
10.00 – 10.15
pauze
De organisatie bij een ramp
Inleiding
Relatie tussen crisisbeheersing en
continuïteitmanagement
De rampenorganisatie
De GRIP-procedure
10.15 – 11.00
Blok 11
11.00 – 11.45
Max de Ruiter
Cursusleider
Max de Ruiter
Cursusleider
Max de Ruiter
Docent
De nationale veiligheidsketen
De nationale veiligheidsketen
Inzicht in de normale hulpverleningsketen: proactie - preventie – preparatie – repressie –
nazorg
Programma OCCZ / Cursusjaar 2014 / NAZB / regio Brabant / 18 oktober 2013
Max de Ruiter
Docent
Pagina 15
Tijd
Onderwerp
Blok 12
Crisisbesluitvorming
11.45 – 12.30
12.30 – 13.30
De organisatie van de besluitvorming bij een crisis
De 3 fasen van een crisis
De randvoorwaarden voor een effectieve
crisisbeheersing
Omgaan met onzekerheden tijdens de eerste 24
uur
13.30 – 14.30
Lunchpauze
Vervolg crisisbesluitvorming
De crisisbesluitvormingsmethodiek BOBOC
De administratieve ondersteuning
Kretenbord en Besluitenlijst
Blok 13
Casuïstiek
14.30 – 16.30
Casus
Inleiding doel en opzet oefening
Doelen, organisatie
Respons
Uitvoering
Inleider
Max de Ruiter
Docent
idem
idem
Evaluatie
16.30 – 17.00
Evaluatie
Plenaire evaluatie
Zelfstudie: zie zelfstudieopdracht
Sluiting Dag 3
Programma OCCZ / Cursusjaar 2014 / NAZB / regio Brabant / 18 oktober 2013
Max de Ruiter
Cursusleider
Pagina 16
Zelfstudie en opdracht
Planning
Crisis in de eigen veiligheidsregio
 Bestudeer een recente ramp of crisis in de eigen
veiligheidsregio
 Kernvragen en opdrachten:
 Geef een omschrijving van de bijzondere
gebeurtenis
 Welke hulpverleningsorganisaties waren
hierbij betrokken?
 Hoe is de bestrijding verlopen?
 Wat waren de leermomenten uit de
bestrijding van deze crisis?
 Maak een korte samenvatting met o.a.
uw eigen conclusies c.q. aanbevelingen
en van deze samenvatting een power
point-presentatie

Studiebelasting
4 uur
Stuur deze samenvatting, digitaal, 3 dagen voor
de volgende bijeenkomst naar de docent en
cursusleider
Programma OCCZ / Cursusjaar 2014 / NAZB / regio Brabant / 18 oktober 2013
Pagina 17
Hoofdblok
Nazorg en
eindoefening
Inhoud hoofdblok Crisisbeheersing (13 + 6 uur)
Dag Blok Omschrijving van de blokken
4
14
15
16
17
De nazorg of nafase na een ramp
De crisisorganisatie in een zorginstelling
Eindoefening en toets
Eind evaluatie / uitreiking certificaat
Totaal
Programma OCCZ / Cursusjaar 2014 / NAZB / regio Brabant / 18 oktober 2013
Contact- Studieuren
uren
2
0
1
0
4
0
1
0
8
Pagina 18
Hoofdblok Crisisbeheersing
Blok 14 t/m 17
De nazorg na een ramp
De crisisorganisatie in een
zorginstelling
Toets d.m.v. een eindoefening
Oktober 2013
Samenstelling:
Max de Ruiter, cursusleider
Eelko Netten, projectleider OTO/NAZB
Programma OCCZ / Cursusjaar 2014 / NAZB / regio Brabant / 18 oktober 2013
Pagina 19
Programma: Blokken 14 t/m 17
Datum: woensdag 26 maart 2014
Locatie: volgt, bij voorkeur centraal in Brabant (omgeving Tilburg)
Programma
Tijd
Onderwerp
09.00 – 09.05
Aanvang dag 4
Welkom
Inleider
Max de Ruiter
Cursusleider
Doel en opzet en opdrachten
Terugblik dag 3
Korte samenvatting dag 3
Programma overzicht dag 4
Kaders
Max de Ruiter
Cursusleider
09.15 – 10.15
Bespreking opdrachten
Bespreking van de studieopdrachten
o “Crisis in de eigen veiligheidsregio”
idem
10.15 – 10.30
Blok 14
Pauze
De nazorg en/of nafase na een crisis
09.05– 09.15
10.15 -11.15
Blok 15
11.15 – 12.30
12.30 – 13.30
Wat zijn de kernmerken van nazorg
Het voorkomen van een vervolgcrisis;
Het op gang brengen van het dagelijks leven;
Medische en sociale zorg aan slachtoffers,
nabestaanden en hulpverleners;
Herstel van de continuïteit van de organisatie
Het afhandelen van schadeclaims
Bernard Groot
Docent
De crisisorganisatie in een zorginstelling
Hoe is het in een zorginstelling geregeld
Een voorbeeld uit de praktijk
Welke lessen kunnen we daar uit trekken
Wat was de rol van de Crisiscoördinator
Docent
Lunchpauze
Programma OCCZ / Cursusjaar 2014 / NAZB / regio Brabant / 18 oktober 2013
Pagina 20
Tijd
Onderwerp
Blok 16
Eindcasus en toets
13.30 – 15.30
15.30 – 16.15
Eindoefening: “Trammelant “ / Briefing
Inleiding doel en opzet oefening
Doelen, organisatie, waarneempunten
Respons
Uitvoering /aandachtpunten
o Verwerken van de informatie en geven
van opdracht d.m.v. de BOBOCmethodiek
o Vergaderen onder crisisomstandigheden
o Werken met kretenbord en besluitenlijst
o Adviseren aan de voorzitter CBT
o Procesbewaking
Debriefing
Terugkoppeling deelnemers
Terugkoppeling cursusleider
Leermomenten en verbeterpunten
16.15 – 16.45
Beoordeling cursisten
Deliberatie van de inzet van cursisten bij de
eindoefening
Blok 17
Evaluatie en afronding cursus OCZZ
16.45 – 17.30
17.30 – 18.00
Resultaten eindoefening
Bekendmaken van de resultaten van de
eindoefening
Gezamenlijke eindevaluatie
Plenaire evaluatie totale cursus
Invullen persoonlijk evaluatieformulier
Sluiting cursus OCZZ
Inleider
Oefenstaf
Max de Ruiter
Alex Bewier
Bernard Groot
Andre Quint
Roel Geene
Oefenstaf
Cursusleider
Oefenstaf
Eelko Netten
Projectleider
OTO/NAZB
Cursusleider
Max de Ruiter
Afronding cursus OCZZ
Afsluitend drankje
Programma OCCZ / Cursusjaar 2014 / NAZB / regio Brabant / 18 oktober 2013
Pagina 21