asis analyse - HHH Praktijk

DARMKLACHTEN
Regelmatig ziek ik mensen met buikpijn en klachten van de darmen op het spreekuur.
Het is goed om hier wat nader op deze hinderlijke klachten, die vaak al jaren bestaan, in te
gaan.
Hierbij vind ik het heel belangrijk om, naast een uitgebreide vragenlijst, goed onderzoek van
de ontlasting te laten doen, waarbij ik gebruik maak van twee laboratoria. TerGooi ziekenhuis
en het MGlab in Leeuwarden, een gespecialiseerd laboratorium voor ontlastingsonderzoek. De
meeste verzekeraars vergoeden dit gespecialiseerd onderzoek. Klik eventueel op bijgaande
lijst. Eventueel kan er aanvullend bloedonderzoek gedaan worden.
Met deze gegevens probeer ik een diagnose en daarmee een “ individueel plan” te maken, om
daarmee de oorzaak van de klachten aan te pakken. Hierbij speelt gezonde voeding natuurlijk
een grote rol.
LATEN WE EENS VERDER KIJKEN NAAR DE DARM, WAT WETEN WE DAARVAN?
De dikke darm, ook wel het colon genoemd, is 1 tot 1,5 meter lang. De ontlasting wordt hier
vooral ingedikt, doordat water en zouten opgenomen worden in het lichaam. De oppervlakte
van de dikke darm is wel honderd m2, de dikke darm bevat miljarden bacteriën, die het
slijmvlies beschermen, vezels omzetten in voeding, vitaminen maken, ontgiften en het milieu
in de darm gezond houden. De darm speelt een grote rol in het immuunsysteem.
Bij verstoringen in de darm kunnen obstipatie (verstopping), diarree, pijn en opzetting van de
buik ontstaan. Zo'n 15-20% van de mensen in Nederland heeft chronische darmklachten.
Obstipatie kan allerlei oorzaken hebben, zoals leef- en eetgewoonten, voeding!, organische
ziekten, zoals bijvoorbeeld chronische darmziekten zoals de ziekte van Crohn en Colitis
ulcerosa, divertikels (darmuitsltulpingen), darmkanker, stofwisselingsziekten zoals een traag
werkende schildklier of diabetes mellitus. Verder kunnen medicijnen klachten van obstipatie
geven, neurologische ziekten zoals bijvoorbeeld multiple sclerose. Bij veel patienten wordt
geen duidelijke oorzaak gevonden voor de obstipatie en darmklachten en wordt de diagnose
Prikkelbaardarmsyndroom (PDS) gesteld. Hiermee worden verschillende verschijnselen zoals
buikpijn, (afwisselend) obstipatie of diarree en opgeblazen gevoel in de buik, ondergebracht.
PDS kan op elke leeftijd voorkomen en blijkt vaker bij vrouwen.
Als we ons verdiepen in darmklachten, kunnen ook infecties van de darm een belangrijke
oorzaak van buikklachten zijn. Darmparasieten nemen voedsel en bacterien uit de darm op,
binden zich aan het slijmvlies en kunnen chronische ontstekingsreacties veroorzaken
waardoor de buik zich opzet. Dikke darmparasieten kunnen zowel diarree als obstipatie geven.
Ook allerlei andere klachten als vermoeidheid kunnen door parasieten ontstaan. Ook kunnen
gisten, zoals Candida albicans in de darm worden aangetroffen. De arts Saskia van As,
waarmee ik samenwerk, heeft veel onderzoek gedaan naar darmklachten, oorzaken, onderzoek
en behandelingen. Zij geeft aan dat bij meer dan 35% van de mensen met de diagnose PDS
darmparasieten werden aangetroffen en de klachten vaak afnemen of verdwijnen na een
behandeling!
Ook kunnen darmklachten het gevolg zijn van een allergie, zoals een glutenallergie
(coeliakie), of van een verstoring in de darmflora met bijvoorbeeld een overgroei van gisten
(schimmels)..
WAT KUNNEN WE IN DE ONTLASTING ONDERZOEKEN?
Een ontlastingsanalyse in een gespecialiseerd laboratorium, zoals het MGlab (let op, veel
laboratoria doen deze analyse niet), geeft ons inzicht in de samenstelling van de darmbacterien
in het laatste stuk van de dikke darm. Schadelijke bacteriesoorten zijn Salmonella, Shigella en
Klebsiella. Enterococcen en lactobacillen zijn weer gunstig, we zien de soorten en de aantallen
in de analyse. Deze verhoudingen zijn belangrijk, immers toename van schadelijke bacterien
geeft weer afname van goede bacteriesoorten, In de ontlasting kunnen we ook de helicobacter
pylori, veroorzaker van maag en dunne darmklachten, aantonen als deze aanwezig is in het
lichaam. We kunnen tevens de zuurgraad bepalen, de darminhoud moet lichtzuur zijn, pH van
6 tot 6,80. Een hoge pH hangt samen met een grotere kans op chronische darmontstekingen en
kanker.
De vertering van vezels, zetmeel en vet wordt beoordeeld. Bij aanwezigheid van veel zetmeel
in de ontlasting duidt dit meestal op een overconsumptie van graanprodukten. Als er veel vet
aanwezig is, kan dit op prblemen van de alvleesklier of de gal duiden, of op de dunne darm,
zoals een glutenallergie of een infectie met de paradiet Giardia lamblia.
Mensen met dunne darmparsieten hebben vaak brijachtige ontlasting die vezels, vetten en
koolhydraten bevat. Als de darm niet genoeg tijd krijgt om het voedsel op te nemen, komt het
onverteerd naar buiten.
In de ontlasting kan een Candida overgroei aangetoond worden. Er kunnen onzichtbare
bloedspoortjes, occult bloed microscopisch gezien worden. Calprotectine, lactoferrine en
tumor necrosis alfa kan aangetoond worden. Deze stoffen kunnen wijzen op chronische
darmontstekingen of kanker. Een tekort aan IgA kunnen we zien, somige mensen hebben een
tekort hieraan en zijn dan algemeen gevoelig voor infecties. We kunnen een glutenallergie op
het spoor komen door t-Transglutaminase te laten bepalen in combinatie met antilichamen
tegen gliadine.
Een onderzoek van de ontlasting naar parasieten, occult (verborgen) bloed en schadelijke
bacterien worden in de meeste laboratoria wel uitgevoerd, maar voor de complete analyse
hebben we dus twee monsters van de ontlasting nodig. Meestal geven we daarom ook 2
mapjes mee voor darmonderzoek. Niet alle zorgverzekeraars vergoeden een volledige
darmanalyse 100%, informeer daarna, download hiervoor bijgaande informatie.
DARMPARASIETEN
Er kunnen verschillende darmparasieten aangetoond worden in de ontlasting, schadekijke en
minder schadelijke.
KLACHTEN DIE DOOR DARMPARASIETEN KUNNEN WORDEN VEROORZAAKT
Anale jeuk, anorexia, bloed bij de ontlasting, bloedarmoede, braken, buikpijn, bultjes op de
huid, obstipatie afgewisseld met diarree, eczeem, gewichtsverlies, gewrichtspijn,
glutenintolerantie, groeiachterstand, jeuk van de huid, hoofdoijn, krampen, misselijkheid,
ontlasting niet op kunnen houden, opgezette buik, slijm bij de ontlasting, spastische darm,
stinkende ontlasting, vermoeidheid, vieze adem, winderigheid, lage rugpijn,
zetmeelintolerantie. Kortom een hele lijst.
DIENTAMOEBA FRAGILIS
Is de meest voorkomende schadelijke dikke darmparasiet, die bij een deel van de mensen veel
klachten kan geven zoals diarree, obstipatie, opgezette buik, winderigheid, misselijkheid en
soms koorts. Klachten zoals voorkomend bij het prikkelbaar darmsyndroom. Bij kinderen
kunnen naast buikpijn eczeem en huidklachten aanwezig zijn, Er kan bij volwassenen vooral
jarenlange vermoeidheid op de voorgrond staan. Niet alle artsen zijn overtuigd van de
schadelijkheid van deze parasiet en daarom wordt er niet altijd gezocht en/of behandeld bij
deze parasiet. Er zijn veel publicaties verschenen over de schadelijkheid. In 2004 uitgebreid
artikel in het Nederlands Tijdschrift voot Geneeskunde. Recente publicaties van het
Amerikaans Ministerie van Volksgezondheid wijst op schadelijkheid van deze darmparasiet
voor de mens. Ik adviseer algemeen behandeling na screening van alle gezinsleden.
De dientamoeba fragilis is heel besmettelijk, het zijn actieve parasieten, die geen cysten
vormen en kunnen buiten het lichaam geen uur overleven.Het is niet helemaal duidelijk of de
besmetting alleen door direct contact plaatsvindt of ook nog op andere manieren.Een
besmetting kan ook jaren geleden bijvoorbeeld in het buitenland hebben plaatsgevonden.
De aanbevolen behandeling in Nederland is met het middel clioquinol in drankvorm, het is
een veilig middel als men zich aan de doseing en voorschriften houdt: volwassenen 250mg 3
keer per dag gedurende 10 dagen. Bij kinderen een aangepaste dosis naar lichaamsgewicht.
Mensen met een traag werkende lever verdragen het middel niet, zij verdragen ook slecht
koffie en alcohol en zijn overgevoelig voor luchtjes en chemische stoffen, Het middel werkt
bij ongeveer 75%, daarom is controle na 7 dagen belangrijk of de parasiet daadwerkelijk
verdwenen is. Het middel metronidazol (flagyl) wat veel bij parasieten wordt voorgeschreven
werkt minder dan 50%! Zijn na controle van de ontlasting de parasieten niet weg, dan kan
paromomycine voor 7 dagen gegeven worden, dit middel wordt vaak beter verdragen, heeft
een goede slagingskans van zo'n 75-80%, maar kan tijdelijk een daling van de darmflora
geven, het is wel van belang om dit in de gaten te houden en bijvoorbeeld even probiotica met
E Coli, enterococcen en lactobacillen te nemen. Promomycine is in Nederland niet
verkrijgbaar, maar op recept kunnen we dit middel via de apotheek in Belgie voorschrijven.
BLASTOCYSTIS HOMINIS
Komt vaak voor samen met een dientamoeba fragilis. Er bestaan verschillende subtypes,
waarvan sommigen klachten geven van met name buikpijn en vermoeidheid. Er is een sterke
afname van klachten wanneer zetmeel uit het dieet wordt weggelaten. Wanneer er veel
klachten zijn kan een behandeling worden ingezet met medicijnen. Vooral voeding (geen
suikers, brood, aardappels en pasta) is hier belangrijk, het zogenaamde anti candida dieet. Dit
remt de celdeling en maakt de buik rustiger. Het middel clioquinol werkt hier in 50%. Een
aantal plantaardige middelen zoals orgegano en rozemarijnolie en knoflookolie kunnen hier
gunstig werken.
GIARDIA LAMBLIA
Parasiet in de dunne darm, die vooral diarree en chronische buikklachten kan veroorzaken,
daarnaast komem misselijkhid en braken voor. Bij kinderen kan er buikpijn, moeheid en
bloedarmoede optreden. Er is een toename van voedselallergie en allergische
huidreacties.Studies (ik verwijs hier naar het boek van Saskia van As) tonen aan dat 14% van
de mensen met chronische diarree die naar de huisarts gaan, besmet zijn met deze parasiet. 5%
van de mensen zonder klachten is drager van deze parasiet. Vooral kinderen tussen de 5 en 15
jaar oud zijn besmet, dit gaat gemakkelijk via zwembaden en ontlasting. De cysten van deze
parasiet kunnen ongeveer 10 minuten in gechloreerd water overleven. Als de cyste wordt
doorgeslikt, verzacht de harde schil in de maag en komt de parasiet 'tot leven'.Doordat deze
parasiet zich met zijn zuignap aan de toppen van de darmvlokken hecht, raken deze
beschadigd en vermindert de voedselopname. Om deze parasiet op te sporen, moet er vaak
meerdere keren ontlasting onderzocht worden,De diagnose kan gemist worden. De cysten
worden om de 4 tot 8 dagen in grote hieveelheden via de ontlasting uitgescheiden. Daarom
wordt bij een negatief monster na 5 dagen opnieuw een monster ingestuurd en evt na 5 dagen
een derde monster. De Elisa test van de ontlasting is de meest gevoelige test om deze parasiet
aan te tonen, deze is 85% bij een eenmalig onderzoek.
De behandeling van deze parasiet is eenvoudig, een enkele dosis Fasigyn (tinidazol), dit werkt
in 80%.Alternatief is flagyl gedurende 7 tot 10 dagen, wat echter veel meer bijwerkingen
heeft.In tegenstelling tot andere parasieten is Giardia Lambkia goed met natuurlijke middelen,
zoals berberine en het ayrvedische middel Pippali rasayana, en ook knoflook en oregano-olie
aan te pakken.
Omdat de dunne darm veel lactobacillen bevat, die de hechting van de parasieten aan de
darmvlokken remmen, wordt dit probioticum aanbevolen al voor de start van de kuur tot en
met 10 dagen na de kuur. Vezelrijke voeding, glucosamine en Chitosan remmen ook deze
parasiet. Bij bloedarmoede vullen we de ijzervoorraad aan met liefst ijzergluconaat natuurlijk
en vitamine C, die ervoor zorgt dat het ijzer beter wordt opgenomen. Omdat 70% van de
kinderen met Giardia positief testen op voedselallergieen, heeft dit onze extra aandacht. Bij de
behandeling is het advies gluten en melkprodukten uit te voeding weg te laten, zodat de darm
zich kan herstellen. Glutenvrij zijn rijst, mais, quinoa, gierst, soja, linzen, pompoen, zoete en
gewone aardappels. Na 6 weken kan men de gluten weer langzaam beginnen.
ENTAMOEBEN
Amoeben zijn parasieten die wereldwijd veel in de natuur, in water, voorkomen. De
entamoeba histolytica is een agressieve vorm, veroorzaakt de amoebendysenterie en
levercysten, maar komt tegenwoordig zelden voor. In Nederland komt Entamoeba dispar nog
wel eens voor. Bij 1.4% van de mensen met chronische darmklachten, dan valt behandeling
met flagyl te overwegen. Verder zijn er nog een aantal 'goedaardige' amoeben zoals
Entamoeba Coli en Endolimax nana. Ze lijken de darmwand niet te beschadigen, maar kunnen
in sommige gevallen wel chronische diarree veroorzaken. Maar een darm vol parasieten is
geen gezonde darm, deze heeft onze aandacht nodig.
OVERIGE PARASIETEN
Er zijn nog een aantal eencellige parasieten die in zeldzame gevallen darmklachten kunnen
veroorzakan, zoals Trichomonas intestinalis, balantidium coli, Myxozoa.
BACTERIELE DARMINFECTIES
CAMPYLOBACTER JEJUNI
Geeft acute diarree, maar ook chronische darmklachten. Bij 7 tot 10% van de mensen met
chronisvhe darmklachten wordt deze bacterie gevonden, die de dunne darm infecteert, maar
ook in de dikke darm kan voorkomen. De besmetting gaat via voedsel of water. Met name
ongaar vlees of kip. In Nederland zijn veel kippen besmet, maar ook andere dieren en
huisdieren kunnen een bron zijn.Ook kunnen gewrichtsontstekingen hierdoor veroorzaakt
worden en het syndroom van Guillan-Barre, een aandoening van spierzwakte rn verlamming.
De behandeling is met flagyl.
SALMONELLA
Acute diarree wordt voor 7% veroorzaakt door Salmonella en bij 3.7% van de mensen met
darmklachten wordt deze bacterie gevonden.
SHIGELLA
Kan ook chronische darmklachten geven. Komt bij 0.6% van de mensen met chronische
klachten voor.
KLEBSIELLA! PROTEUS en CLOSTRIDIUM
Komen onder normale omstandigheden in kleine hoeveelheden in de darm voor. Als de
gezonde darmflora is verzwakt, kunnen deze bacterien zich uitbreiden en ernstige
buikklachten en diarree veroorzaken.
WORMINFECTIES
ZWEEPWORM
Ofwel Trichuris trichiura, leeft in de dikke darm, is 5cm groot. Besmetting gaat via hond of
ongaar vlees. Besmetting gaat meestal zonder veel ziekteverschijnselen. Bij 0.5% van de
mensen met chronische darmklachten wordt de zweepworm gevonden.
MIJNWORM
Ofwel Ankylostoma duodenale, is 1cm lang, komt zelden in Nederland voor.Vooral in
tropische landen, in de aarde.Kan jeuk geven en heel milde darmklachten.
SPOELWORM
Ofwel Ascaris lumbricoides, lengte 10-40cm. Weinig voorkomendven lichte infectie.
TRICHINELLA SPIRALIS
is een typische besmetting van ( wilde) varkens omdat zij vlees eten. Door ongaar vlees kan
besmetting plaatsvinden, maar komt nauwelijks in Nederland voor.
ENTEROBIUS VERMICULARIS
10-14% van de kinderen in Nederland is besmet en geeft jeuk aan de anus, vooral, s nachts
omdat de wormpjes dan naar buiten kruipen om eitjes te leggen. Ook aarsmaden genoemd.
PARASIETEN GEVONDEN! EN NU?
Als er parasieten gevonden zijn in de ontlasting, gaan we kijken of er behandeling nodig is.
De samenstelling van de darmflora is hierbij belangrijk. Tevens de klachten en het
voedingspatroon.
Het is belangrijk om naast een medicijnenkuur de voeding aan te passen, daarmee is de kans
van slagen het grootst.
Hier volgen we de voedingsadviezen van Saskia van As, met wie ik samenwerk en expert op
dit gebied.Maak voor jezelf een goed voedingsschema, waarmee je liefst 10 dagen voordat je
start met de medicijnen, gaat beginnen.De basis hierbij is het weglaten van zetmeelrijke
koolhydraten en meer vezelrijke groenten. Dit stimuleert de darmflora. De parasieten leven
van het voedsel uit de darm, nemen vooral ijzer en vetten, suikers en zetmeel op om zich te
vermenigvuldigen.. De zetmeelrijke voeding verhoogt het insulinegehalte van het bloed.
Veel zetmeel (koolhydraten) stimuleert darminfecties en de groei van darmparasieten. Op de
voeding komen we later terug, eventueel krijgt u van ons een “ rotatieschema”, waarmee een
goede variatie van gezonde dagelijkse voeding te maken is.
SCHIMMELINFECTIE VAN DE DARM CANDIDA
Candida infectie van de darm kunnen we aantonen met onderzoek van de ontlasting.Candida
komt in twee vormen voor, de onsvhuldige gistvorm, of een meer agressievere vorm die
draden maakt. Zeer veel algemene klachten worden aan het Candidasyndroom toegeschreven,
klachten die ook bij allerlei andere ziekten passen zoals allergieen, vermoeidheid,
duizeligheid, eczeem, dof gevoel in handen een voeten, hoofdpijn, jeuk, keelpijn,
nachtzweten, intolerantie voor chemische luchtjes en stoffen, opgeblazen buik, schimmels op
voeten, anus, spierzwakte, vestopte neus, verlangen naar zoetigheid enz.
Methoden als bioresonantie en levend bloedanalyse,vegatesten en kinesiologie geven al snel
aan dat er sprake is van een Candida. In decreguliere geneeskunde zien we vaak candidainfeccties van de vagina, mond en anus en voeten.
Candida in de ontlasting vormt nog geen bewijs voor een infectie, vaakzijn ze aanwezig in de
onschadelijke gistvorm die zich voeden met de darminhoud. Bij Candida overgroei zie je vaak
dat een groot deel van de normale darmflora verloren is geraakt, Candida hecht zich dan net
als bacterien aan het darmslijmvlies. Bij 10-20% van de mensen die antibiotica gebruiken, is
er een tijdelijke toename van gisten of schimmels te zien, daarom is hetvan belang na een
'kuurtje' de darmflora met probiotica te herstellen. Natuurlijke (voedings) produkten die de
hechting van Candida tegengaan zijn lactobacillen, ginseng, verse bonen, olijfbbladextract en
knoflook. Bij een goed functionerend immuunsysteem maakt Candida geen kans.
Immuuncellen maken stoffen die de schimmels oplossen, vooral het enzym myeloperoxidase
is hierbij van belang.Ook de T-cellen beschermen het lichaam tegen gist- en
schimmelindringers.
DARMPARASIETEN EN CANDIDA
Bij mensen waarbij Candida in de ontlasting wordr gevonden, blijken in 64% ook parasieten
te hebben. Dat is een interessant gegeven.Gisten en schimmels krijgen vaak een kans doordat
parasieten het slijmvlies van de darm hebben beschadigd, vooral de Dientamoeba fragilus
speelt hierbij een grote rol.Als er Candida in de darm gevonden wordt, is het dus belangrijk
dat er:
- een darmanalyse naar samenstelling van de verschillende bacterien is gedaan
-en dat er gekeken is naar eventuele parasieten
Behandeling is eerst de parasieten, starten met een suikervrij en zetmeelarm 'antiCandida'dieet, eventueel natuurlijke produkten die de Candida remmen, zoals aloe vera
drank,knoflook, rea-tree olie, rozemarijnolie, lemongrass olie, geelwortel, vette-vis olie,
berberine, olijfbladextract enz. Ik geef er kortdurend weleens nystatine (druppeld) bij of
natuurlijke schimmelremmers..Nystatine heeft weinig bijwerkingen en hoeft maar kort
gebruikt te worden mits men aandacht aan dieet blijft geven. Vaak is het goed om langdurig
geelwortel, hetcurcuma, en vette-visolie te gebruiken.
COELIAKIE, GLUTENINTOLERANTIE.
Coeliakie komt voor bij kinderen en volwassenen, ongeveer bij 1% van de bevolking. Als
iemand de glutenallergie heeft, dan komt het bij familieleden van die persoon vaker voor (320%). De ziekte komt voor in gebieden waar tarwe een belangrijk onderdeel is van het dieet
(Huisarts en Wetenschap, maart 2010). Coeliakie komt meer bij vrouwen voor.
HOE KAN MEN DE ZIEKTE OPSPOREN?


Door een biopt te nemen van de darm door een kinderarts of MDL-arts!
Door bloedonderzoek (we kijken naar IgA antistoffen gericht tegen tTG meestal in de
huisartsenpraktijk) ( evt. gliadine, reticuline, endomysium) (tTG en/of EMA) en
ontlastingsonderzoek te combineren met de klachten kijken we of er een mogelijke
glutenallergie een rol speelt en nader onderzoek (een dunne darmbiopt) nodig is. Een
biopt moet de diagnose bevestigen. De helft van de mensen met een positieve
bloeduitslag blijkt daadwerkelijk coeliakie te hebben.Mensen met een tekort aan IgA,
hebben een 16 keer verhoogde kans op coeliakie.
WAT ZIJN DE KLACHTEN/VERSCHIJNSELEN VAN COELIAKIE?
Diarree, gewichtsverlies, groeiachterstand, braken, buikpijn, winderigheid, opgezette buik,
verstopping, anorexie. Bloedarmoede door ijzergebrek. Vermoeidheid, vitamine tekorten,
terugkerende aften in de mond, verlate puberteit, onvruchtbaarheid, osteoporose
(botontkalking) enz. De aard en de ernst van de symptomen kunnen zeer verschillend zijn per
individu. Sommige mensen hebben veel klachten, anderen juist heel weinig.
Door de gluten gaan de darmvlokken kapot, de zogenaamde vlokatrofie.
WAT IS EEN GLUTENVRIJ DIEET? DE BEHANDELING?
Een glutenvrij dieet houdt in dat de granen tarwe, rogge, gerst, spelt en kamut en alle
voedingsmiddelen die hiermee bereidt zijn levenslang vermeden moeten worden.
Wel geschikt in het glutenvrije dieet zijn aardappelen, mais, rijst, peulvruchten, groente, fruit,
melkprodukten, kaas, vlees, olie en roomboter.
Een glutenvrij dieet met nul milligram gluten is in de praktijk niet haalbaar. Er zijn
waarschijnlijk individuele verschillen in het ontstaan van symptomen bij het innemen van
minimale hoeveelheden gluten via de voeding.