aanvullend krediet centurm Escharen cie april

Gemeente Grave
Raadsvergadering :
Agendapunt
:
Onderwerp
:
11 mei 2004
Portefeuillehouder
G.P.M. Peeters
Sector/bureau
ROB/Staff.R
Behandelend ambtenaar
H van der Heijden
Het beschikbaar stellen van een aanvullend krediet voor de uitvoering van
het herinrichtingsplan voor het dorpsplein Escharen
AAN DE RAAD,
Inleiding
In de vergadering van 11/12 december 2000 besloot de raad tot het aangaan van een
ontwikkelingsovereenkomst met Woonmaatschappij Maasland betreffende de herontwikkeling
van de dorpskom Escharen en het beschikbaar stellen van een krediet van f. 500.000, - . De
omvang van dit bedrag was al eerder ter sprake gekomen in de gemeenteraad op 12 juli 1999
waarin de financiële opzet van het project was goedgekeurd. Als tegenprestatie zou Maasland
voor dit bedrag het projectgebied bouw- en woonrijp maken volgens een door het college goed te
keuren bestek. De meeste aandacht ging in de aanvangsfase uit naar eisen vanuit de technische
infrastructuur. Omtrent de kwaliteitsnorm werd geen nauwkeurige beschrijving overeengekomen.
Veel werd ten gevolge van tijdsdruk overgelaten aan ‘goed overleg’ en de ‘gebruikelijke
uitgangspunten voor riolering, bestrating en overige openbare voorzieningen in de kern Escharen’.
Alleen ten aanzien van de bestrating werd de eis gesteld van ‘gebakken materiaal’. Met andere
woorden, de omvang van het bedrag was niet strikt gekoppeld aan de inhoud van het plan en de
(uiteindelijk) gewenste kwaliteit.
Het project voorzag voorts niet alleen in de bouw van woningen maar ook in de bouw van een
nieuw dorpshuus. Kortom een ambitieus plan met een hoge moeilijkheidsgraad vanwege de
inpassing in een bestaande kwetsbare situatie. Mede vanwege de uitbesteding van de inrichting
van het openbaar gebied bovendien een project met een experimenteel karakter.
Het procesverloop
Ter uitvoering van genoemd raadsbesluit stelde Maasland in samenspraak met de gemeente,
kerkbestuur en andere betrokkenen een inrichtingsplan op dat op 5 november 2001 voor het eerst
werd gepresenteerd aan de inwoners van Escharen. Vooruitlopend hierop was op basis van het
conceptplan door Maasland al een kapvergunning aangevraagd. De eerste bezwaren hiertegen
kwamen al snel aan het licht en ook tegen de voorgenomen bouwplannen bleken bezwaren te
bestaan vanwege mogelijke geluidsoverlast van de muziekvereniging Eendracht. Met de laatste
kon een regeling worden getroffen, waardoor de artikel 19 procedure verder probleemloos kon
worden afgerond. Met de sloop van het oude dorpshuus ca en de onverwachte oudheidkundige
bodemschatten goed in kaart gebracht leek de weg vrij voor een voorspoedig verloop van het hele
bouwproces. De rechter haalde echter een streep door de kapvergunning, omdat niet alle belangen
goed waren afgewogen.
Als basis onder de kapvergunning moest het inrichtingsplan dienen, waarin zou worden aangeduid
welke bomen konden blijven staan en welke niet. Het plan (Advin) met bestek werd op 22 januari
2002 door het college goedgekeurd. Om de kapvergunning nog nader te motiveren werd aan BTL
opdracht verleend een onderzoek in te stellen naar de kwaliteit van het bomenbestand rond de
kerk. Het rapport hierover verscheen op 11 april 2002. Vervolgens werd het overleg met
-1-
betrokkenen voortgezet, echter zonder dat de bezwaren tegen het voornemen om enkele bomen te
kappen konden worden opgeheven.
Op 25 april 2002 presenteerde Maasland een nieuw inrichtingsplan (Leuken en Partners) dat
inhoudelijk was afgestemd op het gevoerde overleg en de reacties uit de hoorzitting op 5
november 2001. In dit plan stonden echter alle bomen op de nominatie te verdwijnen, wat
weliswaar een plein van maximale afmetingen opleverde, maar het verzet ertegen aanwakkerde.
Met behulp van computeranimaties werden de ideeën en de gevolgen daarvan in beeld gebracht en
besproken met de bezwaarmakers en de inwoners op 4 november 2002 in “Het Dorstig Hert”. De
reacties waren dan ook niet onverdeeld gunstig. Duidelijk was dat er onvoldoende draagvlak was
voor het plan. De publiciteit omtrent de plannen leidde ertoe dat ook de raad in de discussie werd
betrokken. 3DP had te kennen gegeven door middel van een enquête onder de bevolking van
Escharen een keuze te willen bewerkstelligen. Inmiddels had het overleg met de bezwaarden ertoe
geleid dat zij op 10 november 2002 met een alternatief plan op de proppen kwamen dat vooral
gericht was op behoud van de bestaande groenstructuur. Mede naar aanleiding van dit alternatief
plan werd op aandringen van de raad besloten de welstandscommissie hierover te raadplegen.
Deze commissie diende alle voorliggende ideeën te beoordelen en advies uit te brengen over de
meest wenselijke inrichting van het kerkplein. Op basis van dat advies zou het college vervolgens
de knoop doorhakken. Bij de beoordeling van de plannen zag welstand zich genoodzaakt extern
advies in te winnen. Het advies van welstand werd op 10 februari 2003 ontvangen en zorgde voor
een wending in het denken omtrent het inrichtingsplan. De bestaande cultuurhistorische waarden
verdienden meer respect en dat betekende ook dat de in die structuur aanwezige bomen zoveel
mogelijk moesten worden gespaard. Het nieuwe plein kon als gevolg daarvan niet langer
uitgroeien tot maximale afmetingen. Alle betrokken partijen kregen vervolgens de gelegenheid
om op het advies te reageren. Op basis van de adviezen en reacties besloot het college op 4 maart
2003 om in te zetten op het maximale behoud van de cultuurhistorische waarden en Maasland te
verzoeken dit standpunt te vertalen in haar plannen. Maasland besloot hierop met bureau
Kromwijk uit Maastricht in zee te gaan en het resultaat van die inspanningen mocht er zijn. Begin
juni 2003 lagen de plannen op tafel en konden worden besproken met alle betrokken partijen. Het
plan had in belangrijke mate aan waarde gewonnen, er kwamen meer bomen bij dan er zouden
verdwijnen, een jeu de boulesbaan was in het plan opgenomen en ook het verdere verloop van de
Meester Bongaardsweg zou meer laankarakter krijgen door nieuwe aanplant. Het eerder gedachte
plateau onder de kerk was komen te vervallen. De minder geslaagde leilinden uit de vorige
plannen waren vervangen door rododendrons en het geheel zou op een stemmige manier van
openbare verlichting worden voorzien. Kortom het plan had aanzienlijk aan kwaliteit gewonnen
en er behoefden nog maar vier linden te worden gekapt, waarvoor een groter aantal bomen
terugkomt. Voor dit plan koos het college op 22 juli 2003 en de inwoners van Escharen stemden
op 9 oktober 2003 in het nieuwe Dorpshuus onder spontaan applaus hiermee in. Het plan vormde
het enig denkbare alternatief dat op het grootst mogelijke draagvlak binnen de Escharense
bevolking kon rekenen. Alle betrokken partijen hadden links of rechts wel wensen van hun lijstje
moeten schrappen. Inmiddels hadden ook de bezwaarmakers laten weten dat het eindplan hun
instemming had in die zin, dat zij hun verzet zouden staken.
De uitvoering van het plan en de financiële gevolgen
Nu het plan inhoudelijk is goedgekeurd dient het te worden vertaald naar een civieltechnisch plan
met bijbehorend bestek, dat door het college nog moet worden goedgekeurd alvorens tot
uitvoering (voorjaar 2004) kan worden overgegaan. We zullen in een brief aan Maasland alle
afspraken inzake de planuitvoering, kwaliteitsbewaking en kostenverdeling vastleggen. Door
middel van toezicht en controle op de kwaliteit van uitvoering wordt deze tot en met de
realisering gewaarborgd. Aan het eind van het uitvoeringstraject zal een evaluatie plaatsvinden
om het leereffect van dit plan zichtbaar te maken.
-2-
Financiële gevolgen
Voor het gekozen plan heeft Maasland een kostenbegroting opgesteld die sluit op
Hiertegenover staat de al in 1999 toegezegde bijdrage van de gemeente in euro
Bijdrage uit het provinciaal ISV-budget (*)
Resteert een tekort van
Reeds gemaakte kosten:
* Advieskosten Advin /Leuken & Partners
* Aannemer civiel (incl. btw)
* Advieskosten Kromwijk en Advin
Tekort totaal
€ 518.795,85
€ 226.890,00
€ 200.000,00
€ 91.905,85
€ 42.700,00
€ 100.700,00
€ 40.400,00
€ 275.705,85
(*) In de loop van december 2002 is met succes een beroep gedaan op provinciale subsidiebudgetten in het kader van het investeringsbudget
stedelijke vernieuwing (ISV).
Probleem is dat het uiteindelijke plan een totaal ander plan is geworden dan het eerste, slechts
globaal omschreven plan, waarvoor in 1999 door de raad een budget van f.500.000, - beschikbaar
was gesteld. Het huidige inrichtingsplan is van hoge kwaliteit, er worden nieuwe volwaardige
bomen geplant, er komt een jeu de boulesbaan, er wordt sfeerverlichting toegepast, het
projectgebied is verruimd, er komen extra parkeerplaatsen bij de Spar, er zijn onverwachte
aanpassingen nodig gebleken nabij het Dorpshuus vanwege de peuterspeelzaal en last but not
least, zijn er op aandringen van de gemeente extra adviseurskosten gemaakt voor de diverse
plannen. Door het tijdsverlies dat mede hierdoor is opgetreden zijn de materialen er evenmin
goedkoper op geworden. Gemeente én Maasland stonden echter op kwaliteit ten einde het vereiste
draagvlak voor dit plan onder de bevolking te verkrijgen en willen dit nu ook waar maken. Met
het voorliggende kwalitatief hoogwaardige plan hebben Maasland en de gemeente een brug weten
te slaan tussen voor- en tegenstanders. Een plan dat nu reeds een voorbeeldfunctie heeft, omdat
het ook een belangrijke bijdrage levert aan de sociale cohesie binnen de dorpsgemeenschap en
behoud van de leefbaarheid van Escharen door concentratie en versterking van het
voorzieningenniveau. In het plan is bovendien rekening gehouden met de archeologische vondsten
die al zijn gedaan en mogelijk nog worden gedaan bij de werkzaamheden op het kerkplein.
Resumé van de oorzaken van de meerkosten
*verruiming van het projectgebied (omgeving De Spar, extra bomen Meester Bongaardsweg)
*vertraagd ontwikkelingsproces t.b.v. volwaardige inspraak en archeologische belangen;
*het verwezenlijken van een hoger kwaliteitsniveau met respect voor de cultuurhistorie;
*aanpassingen nabij Dorpshuus t.b.v. peuterspeelzaal;
*meer groen/ extra (volwaardige) lindebomen + plataan n.a.v. bezwaren;
*verlichting op het plein en aanlichten van de kerktoren;
*algehele kostenstijging sedert eerste besluitvorming in 1999 (geraamd op plm. 20%);
*extra plankosten voor het opstellen van nieuwe plannen;
*extra adviseurskosten voor het verwerken van wijzigingen/aanvullingen op civieltechnisch vlak.
Dekking van de kosten
Voorgesteld wordt het berekende tekort van € 275.705,85 gelijkelijk over Maasland en de
gemeente te verdelen. Dit voorstel is gebaseerd op de overweging dat in het
planontwikkelingsproces zoals dit is verlopen, het risico van wijzigingen en
kostenverhogingen niet eenzijdig op Maasland kan worden afgewenteld. Daarvoor biedt de
overeenkomst met Maasland te weinig houvast en vinden wij dat ook niet redelijk, temeer
omdat enkele kostenverhogende factoren rechtstreeks door toedoen van de gemeente zijn
ontstaan en het tijdsverlies ook niet eenzijdig aan Maasland kan worden toegeschreven. De
wens van ruimtelijke kwaliteit, óók in de dorpen, maakt dat aan kostenverhogingen in de
uitvoering niet valt te ontkomen. Wie A zegt moet dan ook B zeggen.
Wij stellen voor om bij te dragen in de werkelijke meerkosten van het inrichtingsplan tot een
bedrag van ten hoogste € 137.853,00 zijnde 50% van het tekort. Het benodigde krediet kan echter
-3-
€ 8.039,00 lager zijn omdat het gemeentelijk aandeel in de BTW die is verschuldigd voor de post
Aannemer civiel ( € 16.078,15) door de gemeente in vooraftrek kan worden gebracht middels het
BTW-compensatiefonds. Wij stellen daarom voor een krediet van afgerond € 130.000,00
beschikbaar te stellen en dit ten laste te brengen van de Algemene reserve van het grondbedrijf.
Uit recente berekeningen is gebleken dat deze reserve voldoende groot is.
Ter toelichting moge het volgende dienen.
Binnen de Algemene reserve van de grondexploitatie staan kosten opgenomen waarvan door
de raad in het verleden is aangegeven dat deze voor rekening van de grondexploitatie zouden
moeten komen, maar waarvoor nog geen krediet is gevoteerd. Een van deze posten is "de
bruggen achter Hampoort/Raam". Voor deze post is een bedrag gereserveerd van
€ 136.134,00. Aangezien de bruggen met langszaamverkeersroute een verbinding dienen te
bewerkstelligen tussen de wijk “De Stoof” en de “Binnenstad” kan dit gezien worden als een
bovenwijksevoorziening. Derhalve zouden de kosten voor de bruggen, indien en zodra dit
definitief speelt, mogelijk uit de bovenwijksevoorzieningen betaald kunnen worden. Hierover
zal tezijnertijd een besluit genomen moeten worden. Het thans vrijkomende geld ad
€ 136.134,00 kan worden gebruikt voor de dekking van het tekort op het inrichtingsplan
Escharen.
Communicatie
Aangezien het hier de onderlinge verhouding gemeente - Maasland betreft is het aspect
communicatie over dit voorstel niet relevant. Wel zal in samenwerking met Maasland aan de
bevolking van Escharen informatie worden verschaft over de praktische aspecten van de
uitvoering van het plan.
Financiële dekking
Het geraamde bedrag kan ten laste worden gebracht van de Algemene reserve van het
grondbedrijf.
Besluitvorming
Een krediet beschikbaar te stellen van € 130.000,00 door het gereserveerde bedrag voor de
bruggen achter de Hampoort/Raam te laten vervallen en de vrijgekomen gelden in te zetten voor
het onderhavige inrichtingsplan.
Bijlagen
Er zijn geen bijlagen.
Stukken ter inzage
Inrichtingsplan
Kostenbegroting (vertrouwelijk)
Grave, 30 maart 2004
BURGEMEESTER EN WETHOUDERS VAN GRAVE;
De secretaris,
De burgemeester,
mr. J.H. Roelofs
dr. P.G.J. Zelissen
-4-