Projectomschrijving - 1 -
advertisement
INHOUDSOPGAVE Pagina 1. Inleiding…………………………………………………………………..…………...1 2. Beginvereisten…..……………………………………………………………………1 3. Relatie met andere modules……...…………………………………………..........2 4. Introductie………………………………..…………………………………………...2 5. Leermiddelen……….………………………..……………………………………….3 6. Werkvormen en studiebelasting…….…………..………………………………….3 7. Organisatie……………….…………………………..……………………………….4 8. Beoordeling……………….……………………………..……………………………5 9. Richtlijnen verslag……….…………………………………..……………………….5 10. Labreglement .…………………………………………………..……………………6 11. Indelingsrooster studenten………….………………………………………………8 12 Overzicht projecten…………………………………………………………………..8 1. INLEIDING Deze module is tot stand gekomen door de inbreng van de volgende docenten: Dhr. J.P. Brands Dhr. J. Aerts Dhr. W. Dzon Dhr. B. Bovens Dhr. G.Brouwers 2. BEGINVEREISTEN Vereist is het gebruikelijke instroomniveau voor de NID3 cursus met voldoende voorkennis van computerarchitectuur, PC-hardware, PC-software en inleiding Netwerken en practicum Netwerken op het niveau van NID3. Verder moet de module "Projecten Netwerkbeheer-1" met voldoende afgesloten zijn. -1- 3. RELATIE MET ANDERE MODULES Deze module waarin diverse projecten op het gebied van beheer van netwerken aan de orde komen, kan worden beschouwd als een vervolg op de modules: - Inleiding netwerken Router-technologie Client Server Operationeel beheer Projecten netwerkbeheer-1 4. INTRODUCTIE 4.1 Inleiding Door het toenemende gebruik van computersystemen en de informatie-uitwisseling o.a. via het internet is er steeds meer belangstelling ontstaan voor datacommunicatie, netwerken en infrastructuur. In deze module zal de N.I.D. cursist(e) een diepgaand vervolg krijgen op vakgebied netwerkbeheer. Via projecten, welke gericht zijn op de diverse deelgebieden, zal de cursist(e) via een uitvoering of onderzoek opdracht deze deelgebieden leren kennen en kunnen toepassen. De deelgebieden welke aan de orde komen zijn: Wiring solutions, netwerk security, netwerk operating systems ( NT-4, Windows2000 / 2003, Linux, Novell- ), Pc-hardware, Server-hardware, ITIL, Multimedia, Tools en Software installatie en Wireless Networking. 4.2 Doelstelling Na afsluiting van deze module “Netwerk-beheer 2“ kennen de cursisten de theoretische en praktische basisprincipes van Wiring Solutions, Wireless Networking, Netwerk Security, diverse netwerk operating systemen, hardwarematige in en outs van server en PC systemen, de beheersconcepten via ITIL, de installatie vereisten en het gebruik van multimedia componenten, diverse netwerk tools en de methodiek van multi-user software installaties op een netwerk. Via een projectgerichte aanpak heeft men zelfstandig, een theoretische en een praktische vaardigheid hierin verworven, welke wordt aangetoond door het resultaat van de diverse deelprojecten. De doelstellingen van deze projecten is een voorbereiding op het afstuderen. De student moet n.l. op een zeer zelfstandige wijze niet al te triviale zaken kunnen uitzoeken. Hij komt een probleem tegen en vind zelf de oplossing in boeken, internet, en door trial and error. Dit vereist een gestructureerde aanpak. 4.3 Inhoud module Deze module is een projectmodule. Dit betekent dat door een groep van twee studenten waarvan de samenstelling gedurende dit blok meermaals wordt gewisseld, een aantal projecten op het gebied van het beheer van netwerken dient te worden gerealiseerd. Gelet wordt op onderlinge taakverdeling, samenwerking, diepgang, de theoretische onderbouwing en de praktische uitvoering. Er wordt uitgegaan van één project per lesweek, een eventuele uitzondering is mogelijk voor een specifiek genoemd project. -2- 5 LEERMIDDELEN Modulehandleiding De modulehandleiding “Projekten Netwerk-beheer 2” is via de BlackBoard course “Projecten Netwerk” beschikbaar. In deze modulehandleiding wordt aangegeven welke projecten er in deze module aan de orde komen en zijn de complete project-opdrachten gedefinieerd. Tevens zal er een rooster gepubliceerd worden hoe de groepsamenstelling van de studenten zal zijn in deze periode en welke projecten er uitgevoerd moeten worden. Specifieke aandacht wordt gevraagd voor het “Projekten Laboratorium reglement” dat door alle gebruikers stipt nageleefd dient te worden. Studieboeken. In het laboratorium is een boekenkast aanwezig waarin alle benodigde boeken voor de specifieke projecten aanwezig zijn. Indien er specifieke wensen zijn dan kunnen deze bij de begeleidende docent worden gemeld. Ook het internet kan binnen het laboratorium geraadpleegd worden. Software: De benodigde software is in de kast aanwezig. Indien men andere wensen heeft, kan dit worden aangevraagd bij de betreffende docent. Elke poging tot, in welke vorm dan ook, van het ongeoorloofd dupliceren van de software, zal onmiddellijk tot uitsluiting van deze module leiden. 6. WERKVORMEN EN STUDIEBELASTING Als onderwijsvorm wordt gekozen voor het projectmatig werken (in een klein verband). Dit betekent per lesweek een project. De onderwijswerkvorm bestaat uit een combinatie van de volgende werkvormen: - Inleidende instructie docent Werkoverleg student <> docent Projectuitvoering Zelfstudie Presentatie werking projectopdracht Verslaggeving via rapportage Voor de cursisten betekent dit in zelfstudie verwerken van de aangegeven projectstof, het onderzoeken naar mogelijkheden op theoretische en praktische wijze, en het realiseren van de projectopdracht. De studenten behoren voorafgaand aan elk project duidelijk een taakafbakening te maken, de toegekende projectopdracht goed te bestuderen en te documenteren zodat de begeleidende docent alle informatie heeft bij de evaluatie van het project. -3- 7. Organisatie De organisatie van elke projectweek is als volgt geregeld. - - - - - - Bij binnenkomst op de eerste projectdag dient elke student in het bezit te zijn van de modulehandleiding en zich te registreren via het logboek bij binnenkomst en bij het verlaten van het LAB. De student weet voorafgaand aan de eerste projectdag van de desbetreffende week welke projectopdracht hem is toegewezen en met welke medestudent. Het eerste lesuur zal de begeleidend docent of labbeheerder de zaken faciliteren zodanig dat de opstart vlot en goed verloopt. Op het einde van elke projectdag wordt alle gebruikte hardware en software weer opgeborgen op de daarvoor bestemde plek. Op de tweede en derde lesdag komt een docent inhoudelijk de projecten ondersteunen en controleert deze de voortgang van elke projectgroep. Zonodig stuurt hij iets bij zonder de zelfstandigheid van het projectteam te beïnvloeden. Hij adviseert, geeft richting aan maar komt niet met kant en klare oplossingen. Op de vierde lesdag zal de betreffende docent de evaluatie per projectgroep uitvoeren. Een deugdelijke administratie op papier van de projectgroep dient dan overlegd te worden, inclusief de taakafbakening, urenverantwoording en de eventueel genoemde opdrachten in het project. De volgorde van de evaluatie van de projecten is afgeleid van de voortgangstatus van de betreffende projecten ter beoordeling van de begeleidende docent. De docent deelt het gescoorde cijfer aan de projectgroep binnen 3 schooldagen mede na bestudering van het schriftelijk ingeleverd rapport en rekening houdende met de evaluatie van de vorige dag. Dit kan ook een individueel verschillend cijfer per student uit de projectgroep zijn. Alle projectbescheiden dienen ter archivering aan de docent overhandigd te worden. Bij een onvoldoende beoordeling (kan individuele beoordeling zijn) wordt dit terstond medegedeeld, en verwezen naar de herkansing voor dat projectonderdeel. In sommige situaties kan een eventuele afspraak gemaakt worden dat het onvoldoende deel, de volgende dag opnieuw geëvalueerd wordt nadat het door de studenten opnieuw is gemaakt of aangepast. Indien er 3 of meer projecten zijn afgekeurd cq onvoldoende beoordeeld zijn dient deze gehele module opnieuw uitgevoerd te worden. Indien naar het oordeel van de docent te weinig inspanningen zijn verricht door een student, dan kan de docent besluiten dat het totale practicum met alle projecten door deze student opnieuw uitgevoerd moet worden. Indien een project uitgedeeld wordt moet begonnen worden met het lezen van de eventueel aanwezige documentatie en niet een pakket vier keer installeren en er vervolgens achter komen dat in de handleiding het een en ander staat waardoor dit voorkomen had kunnen worden. Meestal wordt er in groepjes van 2 personen gewerkt. Dit betekent niet dat de kennis “gedeeld” wordt, eventueel wel het werk. Ieder lid van de groep moet van het totale project evenveel af weten. Het kan dus niet zo zijn dat er “meegelift” wordt op de kennis van iemand anders. Indien er een vermoeden bestaat dat dit toch gebeurd kan de begeleidende docent besluiten om deze studentzelfstandigproject(en)te laten uitvoeren en / of individueel te beoordelen. -4- 8. BEOORDELING De afsluitende evaluatie ( beoordeling ) van het project zijn gebaseerd op de volgende onderdelen: Uitvoeringsopdracht: - - De werkingseis ( functioneert het ) Zijn de doelstellingen gehaald Zijn de werkafspraken en projectopzet gevolgd Is de benodigde theoretische kennis toegepast en is deze aantoonbaar aanwezig. ( Dit wordt getoetst via doelgerichte vragen aan elk projectlid ) Is de verslaggeving aanwezig en van voldoende kwaliteit Is er voldoende samengewerkt Onderzoeksopdracht: - Zijn de doelstellingen gehaald Zijn de werkafspraken en projectopzet gevolgd Is de diepgang aanwezig Is de benodigde theoretische kennis toegepast en is deze aantoonbaar aanwezig. ( Dit wordt getoetst via doelgerichte vragen aan elk projectlid) Is de verslaggeving aanwezig en van voldoende kwaliteit Is er voldoende samengewerkt Voor elk project dient een kwalificatie van minimaal “voldoende” gehaald te worden Projecten welke als onvoldoende worden gekwalificeerd (max. twee) dienen op een ander tijdstip, te bepalen door de docent, opnieuw ter beoordeling te worden aangeboden. Soms kan de docent besluiten indien hier aanleiding naar is om in plaats van het onvoldoende project een andere vervangende opdracht uit te reiken. Soms is het mogelijk na overleg met de betreffende docent om in de herkansingsweek, bufferweek genoemd ( indien in het lesrooster aanwezig ) de vervangende opdracht uit te voeren. Dit kan alleen met toestemming van de begeleidende docent. Opmerking : Indien het project niet tijdig gerealiseerd is wordt dit afgekeurd. De cursisten behoren binnen dit projectonderwijs te leren opdrachten binnen een bepaalde tijdsperiode te realiseren, hoofd- en bijzaken te leren onderkennen en daarnaar te handelen. De eindbeoordeling van deze module wordt bepaald door alle projectcijfers individueel gescoord door een cursist in de diverse projectgroepjes bij elkaar op te tellen en te delen door een aantal projecten. Er mag geen onvoldoende gescoord zijn voor een project. Indien er sprake is van fraude is het eindcijfer een 1 en dient deze gehele module opnieuw volledig uitgevoerd te worden. 9. RICHTLIJNEN VERSLAG Ieder project begint met een plan van aanpak. Dit betekent dat men eerst gaat nadenken hoe men het probleem denkt op te lossen. Vervolgens komt er planning. Hierin staan de verschillende fases vermeld gerelateerd aan de tijdsduur met daarin duidelijk vermeld wie wat doet. Ook afwijkingen in de planning met de daadwerkelijke tijd worden naderhand vermeld. Daarna volgt een uitvoeringsfase. Hierin worden de eigen werkzaamheden -5- beschreven, welke problemen men is tegengekomen en hoe deze opgelost zijn. Daarna volgt een evaluatie en conclusies. Hierin wordt beschreven welke conclusies getrokken zijn. Het een en ander moet goed onderbouwd zijn met steekhoudende argumenten. In het verslag staat ook een theoretische beschouwing over het project. Bijv. als men het project “Serverhardware met RAID” moet uitvoeren staat er in het verslag een duidelijk verhaal over RAID met de verschillende levels. Het uitgangpunt van het verslag is ook dat het een draaiboek is voor de systeembeheerder. Kortom, indien een andere systeembeheerder hetzelfde project zou moeten uitvoeren moet hij dit draaiboek maar uit de kast hoeven te trekken. Dus er staan ook tips e.d. in Alle geraadpleegde literatuur dient onder “bronvermelding” opgesomd te worden. M.b.v. deze bronvermelding moet het voor de beoordelaar mogelijk zijn de herkomst van de verslagtekst te verifiëren. De tekst van het verslag moet authentiek zijn. Het is NIET toegestaan, gebruik te maken van tekst, opgenomen in verslagen van collega-studenten. Wanneer dit toch wordt geconstateerd, dan zal dit voorval als fraude/onregelmatigheid bij de examencommissie worden aangemeld. Samengevat moet er dus in een verslag komen: Plan van aanpak. Planning met verantwoording voor ieder projectlid via strokendiagram. Beschrijving en theoretische beschouwing over het project. Duidelijke beschrijving welke stappen genomen zijn om tot het resultaat te komen. Afwijking van de planning en waarom voor ieder projectlid. Evaluatie, conclusies en aanbevelingen. De planning dient in een strokendiagram aangeleverd te worden ( zie voorbeeld ) Dag / tijd Operationeel werk 9 10 11 12 13 9 10 11 12 13 9 10 11 Maken van planning P1 12 13 9 10 11 12 13 P3 P2 P3 Activiteit 1 Activiteit 2 Activiteit 3 Activiteit 4 Activiteit 5 P2 P2 P2 P2 P2 P2 P2 P2 P2 P2 P2 P2 P2 P2 P2 P2 P2 P2 P2 P2 Geplande tijd Urenverantwoording Produkten Produkten P1 Plan van aanpak P2 Verslag -6- 10. PROJECTEN LAB-REGLEMENT Doelstelling : Reglement welke in concrete termini beschrijft de wijze waarop de studenten gebruik maken van het laboratorium en de aanwezige apparatuur, hardware en software. Reglement : De student dient bij binnenkomst en bij het verlaten van het laboratorium zich te registreren in het aanwezige logboek. Hij vermeldt daarin de volgende items: Bij binnenkomst in het Lab. zijn studentnummer de projectbenaming waarvoor hij is ingeroosterd tijdstip van binnenkomst Bij het verlaten van het Lab. tijdstip vertrek eventuele bijzonderheden. Bij binnenkomst dienen de tassen en jassen in de kluisjes in de hal geplaatst te worden volgens de daarvoor geldende procedure. De sleutel van deze kluisjes is beschikbaar via de toezichthouder dhr. W. Claessen. Er zijn tijdstippen dat er veel leerlingen in het projectenlab verblijven en het is gewenst dat er veiligheidshalve zich in deze ruimte geen obstakels bevinden. Iedereen zorgt ervoor dat zijn benodigdheden van zijn project geen hinder veroorzaken bij andere gebruikers in deze ruimte. Indien men het lokaal wil verlaten dienen alle gebruikte boeken, software en gereedschappen en harddisks netjes opgeruimd te zijn. Ook eventuele montage afval (wiring solutions) dient opgeruimd te worden. Het is niet toegestaan om apparatuur en boeken buiten het laboratorium te gebruiken, deze mogen het lab dus niet verlaten. Opmerking: Hier is een uitzondering op, dat na afspraak en met goedkeuring van de begeleidende docent, de toezichthouder in het logboek een vermelding maakt dat de betreffende student een boek of cd’s mee naar huis mag nemen. Dit mag pas gebeuren vanaf 17.00 uur PM en alle bescheiden dienen de volgende schooldag weer ingeleverd te zijn om 9.00 uur AM. Indien een student deze uitleenprocedure niet volgt, of niet op tijd inlevert, zal dit tot een onvoldoende beoordeling leiden voor het lopende project. NOOIT zal getolereerd worden dat door onjuist handelen van een student andere studenten het slachtoffer worden omdat boeken of CD’s niet aanwezig zijn. De student die iets leent dient zich dit heel goed te realiseren. Alle software welke in het laboratorium gebruikt wordt, mag niet gekopieerd worden voor eigen gebruik. De student is volledig verantwoordelijk voor de aan hem ter beschikking gestelde apparatuur, software en boeken. Deze dienen volgens de algemeen geldende normen gebruikt te worden. Moedwillige beschadigingen worden verhaald op de student. -7- Binnen het laboratorium mag niet worden gerookt, gedronken en etenswaren worden genuttigd. Tevens worden de algemene fatsoensnormen gehanteerd en op prijs gesteld. De studenten dienen op tijd volgens het lesrooster te beginnen, omdat er in groepen van twee studenten wordt gewerkt zal bij verzuim of te laat komen altijd de overblijvende en aanwezige student gehinderd worden bij zijn projectuitvoering. Deze student dient bij de verslaggeving en verantwoording van het project dit nadrukkelijk te vermelden. Pauze tijdstippen dienen gehandhaafd te blijven, het inruilen van deze tijdstippen tegen andere is niet geoorloofd. De middagpauze kan dus niet een uur eerder opgenomen worden omdat het anders te druk is in het restaurant. De internet aansluiting is bedoeld voor studie. Helaas is in het verleden gebleken dat er door de studenten behoorlijk misbruik gemaakt wordt van deze mogelijkheid en enorme hoeveelheden MP3 files, games en films gedownload worden, al of niet in combinatie met een labtop. Veel andere studenten hebben het als storend ervaren omdat de aandacht voortdurend afgeleid wordt van de projecten. Studenten die zich na een waarschuwing hier niets van aantrekken worden uit het projectenlab gestuurd. Het bestaande project wordt vervolgens als onvoldoende beschouwd, en men zal dan een vervangend project compleet opnieuw moeten maken. Alleen met toestemming van de practicum docent kan na 17.00 uur eventueel in het lokaal aan de projecten doorgewerkt worden. Dit dient dan ook gemeld te worden bij de lokaalbeheerder dhr. Claessen die dit dan regelt met het BSP i.v.m. lokaalopenstelling. 11 INDELINGSROOSTER STUDENTEN De indeling van de projectgroepen en de uit te voeren projecten per groep zullen tijdig bekend gemaakt worden via een indelingsmatrix in het projectenlokaal. 12. PROJECTEN NUMMERS / BESCHRIJVINGEN ( OVERZICHT ) Onderzoeksopdrachten 1 2 3 Vergelijkingsonderzoek naar de Active Directory van Windows en de NDS van Novell. Vergelijking van een tweetal netwerksniffer pakketten. Vergelijking van een drietal Internet Security pakketten. ITIL 4 5 De concepten en mogelijkheden van ITIM specifiek de "Helpdesk". Verwerken gegevens LAB volgens concepten en mogelijkheden ITIM. Uitvoeringsopdrachten 6 7 Verdieping Novell Netware met RAS Installeren Citrix Server onder Windows -8- 8. PC-Hardware-1-Montage PC / Bios instellingen 9. Server hardware installatie Raid 5 / duplexing en een UPS 10. Bekabelings technieken ( praktijk ) Installatie / montage bekabeling 11 12 Installatie Linux Web server Installatie Linux PDC Samba server 13 Vervaardigen van presentatie 14 Installeren van een non-network pakket op een netwerk 15. Vervaardiging van een Wireless Network en via een protocol analyzer het protocol gebruik en de afscherming van gegevens aantonen. 16 Tekenen van een netwerkinfrastructuur m.b.v. Visio en Cisco Networkdesigner 17. Installatie Windows Terminal Server 18 Netwerkcontrole op basis van Windows 2000 domein 19 Asterisk VOIP -9- Projectomschrijving - 1 Onderwerp: (Categorie: Netwerk operating systems) Vergelijking Active Directory Windows 2000 en de NDS van Novell-5. Inleiding. In het kader van de module Projecten Netwerkbeheer -2- in het semester NID3 worden een aantal projecten uitgevoerd die enkele dagdelen in beslag nemen. Het onderwerp voor dit project betreft het onderzoek naar de mogelijkheden en verschillen tussen enerzijds de “Active Directory” van Windows en anderzijds de “NDS” van Novell. Opdrachtomgeving. Het project wordt uitgevoerd in het Projecten laboratorium B3.223. Gebruik wordt gemaakt van een standaard PC, waarop Netware Novell als besturingssysteem geïnstalleerd dient te worden. Dit O.S. dient correct en met de meest optimale instellingen geïnstalleerd te worden. Verder dient U een andere PC als Windows server te installeren. U dient gebruik te maken van alle bijgeleverde drivers en installatie programma’s en indien nodig deze van internet te downloaden. Verder dient U een extra PC zodanig te installeren dat deze enerzijds een cliënt is van de Windows server en anderzijds een cliënt is van de Novell server. Doelstelling. Na het afsluiten van dit project zijn de volgende doelen gerealiseerd. - Er is een inventarisatie gemaakt van de belangrijkste functies van de NDS van Novell - Er is een inventarisatie gemaakt van de belangrijkste functies van de AD van Windows 2000 - Er is een vergelijking gemaakt tussen AD en NDS ten aanzien van de volgende begrippen: - Domeinen, Domeintrees, forests. Bepaling van de grootte van de AD / NDS Sites en Site-links Wat zijn de voor en nadelen van de AD t.o.v. de NDS Op welke platvormen zijn AD en NDS inzetbaar. Welke mogelijkheden als cliënt heb je bij de AD en NDS Welke beveiligingsmogelijkheden zijn er bij de NDS en AD. Test een en ander uit via de cliënt bij beide netwerk operating systems en toon de verschillen aan via een demonstratie bij de beoordeling van dit project. Resultaat. Een verslag waarin de bovenstaande doelstellingen volledig en diepgaand besproken worden. Het is niet de bedoeling bijlagen van internet toe te voegen. Alles dient in dit verslag volledig beargumenteerd en gedocumenteerd te worden via tekst, schema’s en afbeeldingen. Toon je beweringen eenduidig, en volledig gedocumenteerd aan. Leermiddelen. Modulehandleiding Boeken Software Internet Projecten Netwerkbeheer -2 Novell Netware, Upgrading to Windows, Windows Active Directory services, Windows 2000 professional en Server. Novell Netware-5, Windows server, Diverse service packs, Windows 2000 professional. Site’s van de diverse leveranciers. -10- Projectomschrijving - 2 Onderwerp: (Categorie: Network security) Vergelijking van het pakket Sniffer-pro met de softwarematige Protocol Analyzer van Fluke. Inleiding. In het kader van de module Projecten Netwerkbeheer - 2 - in het semester NID3 worden een aantal projecten uitgevoerd die enkele dagdelen in beslag nemen. Het onderwerp voor dit project betreft het onderzoek naar de mogelijkheden en verschillen tussen enerzijds de “Sniffer-pro” en anderzijds de “protocol analyzer van Fluke”. Als optie kan er een derde pakket naar eigen keuze in het onderzoek meegenomen worden. Opdrachtomgeving. Het project wordt uitgevoerd in het Projecten Laboratorium B3.223. Gebruik wordt gemaakt van een standaard PC, waarop de “protocol analyzer van Fluke” geïnstalleerd dient te worden. Het operating systeem op deze PC is een vrije keuze. Op een andere PC wordt het pakket Sniffer-pro geïnstalleerd. De opties die U installeert zijn vrij, echter probeer maximaal gebruik te maken van deze software mogelijkheden. Maak een juiste keuze in verband met de vergelijking. U dient gebruik te maken van alle bijgeleverde drivers en installatie programma’s die beschikbaar zijn in het laboratorium en indien nodig deze van internet te downloaden. Gebruik de voorbeeld CAPTURE files bij Fluke, om inzicht te krijgen van de mogelijkheden. Gebruik deze files ook als leidraad bij de vergelijking tussen beide software pakketten. Doelstelling. Na het afsluiten van dit project zijn de volgende doelen gerealiseerd. - Er is een inventarisatie gemaakt van de belangrijkste functies en mogelijkheden van het software pakket Protocol Analyzer van Fluke. - Er is een inventarisatie gemaakt van de belangrijkste functies en mogelijkheden van het pakket Sniffer-Pro. - Er is een vergelijking gemaakt tussen beide ten aanzien van de volgende begrippen: - Ondersteunende protocollen en interfaces. Toepasbaarheid pakket van Fluke in een WAN omgeving. Toepasbaarheid pakket Sniffer-Pro in een WAN omgeving. Wat zijn de voor en nadelen van het Fluke pakket t.o.v. Sniffer-Pro. Op welke plek in de WAN configuratie komen beide het best tot hun recht. Geef via een overzichtelijke tabel nadrukkelijk aan de redenen en argumentatie voor het pakket van uw keuze. Opmerking: De bespreking van deze software pakketten kunt u ook beschouwen als een handleiding voor een collega netwerkbeheerder. Bij de beoordeling van dit project is kennis van het menusysteem en de te geven demonstratie van de beide software pakketten INDIVIDUEEL een vereiste voor een geslaagd project. -11- Resultaat Een verslag, waarin de bovenstaande doelstellingen volledig en diepgaand besproken worden. Het is niet de bedoeling bijlagen van het internet toe te voegen. Alles dient in dit verslag volledig beargumenteerd en gedocumenteerd te worden via tekst, schema’s en afbeeldingen. Leermiddelen. Modulehandleiding Boeken Software Operating system Internet Projecten Netwerkbeheer – 2. Fluke handleiding Protocol Analyzer. Fluke software Protocol Analyzer. Sniffer-Pro Netwerk Operating system naar keuze. Laatste service patches, betreffende gekozen Operating System. Diverse drivers. Site’s diverse leveranciers. -12- Projectomschrijving - 3 Onderwerp: (Categorie: Network security) Onderzoek naar verschillende Internet Security Packs Inleiding. In het kader van de module Projecten Netwerkbeheer -2- in het semester NID3 worden een aantal projecten uitgevoerd die enkele dagdelen in beslag nemen. Het onderwerp voor dit project betreft het onderzoek naar de mogelijkheden en de meerwaarde van diverse software pakketten die dienst doen als personal firewall / virusscanner. Opdrachtomgeving. Het project wordt uitgevoerd in het Projecten Laboratorium B3.223. Gebruik wordt gemaakt van meerdere PC’s waarop een O.S. naar keuze geïnstalleerd kan worden. De sofware pakketten welke onderzocht dienen te worden zijn: Personal firewall Mcafee Zone-alarm Norton Internet security …………………………… Vergelijkbare software mag ook gebruikt worden na overleg met de begeleidende docent. Doelstelling. Na het afsluiten van dit project zijn de volgende doelen gerealiseerd. - Het pakket personal firewall van Mcafee is correct geïnstalleerd en voorzien van alle benodigde instellingen om te kunnen functioneren. - Het pakket zone-alarm is correct geïnstalleerd en voorzien van alle benodigde instellingen om te kunnen functioneren. - Het pakket Norton internet security is correct geïnstalleerd en voorzien van alle benodigde instellingen om te kunnen functioneren. - Een toegestaan software pakket……. is correct geïnstalleerd en voorzien van alle benodigde instellingen om te kunnen functioneren. - Er is een inventarisatie gemaakt van de belangrijkste functies en mogelijkheden van deze software pakketten. - Er zijn testen uitgevoerd om de werking ervan vast te stellen. De volgende onderwerpen dienen daarbij aan de orde te komen. - Ondersteunde protocollen en interfaces. Ondersteunde applicaties. Vaststelling unknow traffic via logging Wat zijn de voor en nadelen van elk pakket t.o.v. de andere pakketten. Op welke plek in de netwerk topologie kun je dit pakket het beste testen. Geef via een overzicht de uitkomsten / gemeten waardes van elke test Deze kunnen eventueel ook vastgesteld worden via een poort-scanner om te kijken of de instellingen ook werken als een firewall. Opmerking: Genereer ook wat dataverkeer via de aangesloten PC’s om wat gegevens te creëren. Test een en ander uit, en laat dit via een demonstratie zien bij de beoordeling van dit project. Resultaat. -13- Een verslag, waarin de bovenstaande doeleinden volledig en diepgaand besproken worden. Het is niet de bedoeling bijlagen van internet toe te voegen. Alles dient in dit verslag volledig beargumenteerd en gedocumenteerd te worden via tekst, schema’s en afbeeldingen en uitgeprinte log-files. Leermiddelen. Modulehandleiding Boeken Internet Projecten Netwerkbeheer – 2. Readme.txt file Mcafee personal firewall. Het software pakket Mcafee personal firewall Het software pakket Zone-Alarm Het software pakket Norton internet security Netwerk Operating system naar keuze. Laatste service patches betreffende het gekozen Operating System. Diverse drivers. Site’s diverse leveranciers. -14- Projectomschrijving - 4 Onderwerp: (Categorie: ITIL helpdesk) Keuze en opzet Information Technology Infrastructure Library (Helpdesk). Inleiding. In het kader van de module Projecten Netwerkbeheer -2 in het semester IT3 van de specialisatie Netwerkbeheer khbo-I worden een aantal projecten uitgevoerd die enkele dagdelen in beslag nemen. Het onderwerp voor dit project betreft het proces Helpdesk omdat dit meestal als eerste in een organisatie ingevoerd wordt en goed herkenbaar is voor de gebruiker. Specifiek wordt gekeken naar het leren ervaren wat er allemaal komt kijken bij het inrichten van het proces Helpdesk en het werken met een geautomatiseerd pakket dat ITIL ondersteunt. Al in de tachtiger jaren was de kwaliteit van de IT-dienstverlening aan de Britse overheid van een dusdanig niveau dat de CCTA (Central Computer and Telecommunications Agency) de opdracht kreeg een aanpak te ontwikkelen voor een efficiënte en economische inzet van IT-middelen bij de ministeries en andere organisaties en de Britse overheid, op een manier die onafhankelijk was van de invloed van leveranciers. Het resultaat van deze opdracht is gedocumenteerd in de Information Technology Infrastrcture Library (ITIL), een verzameling ‘best practices’ die in het werkveld van de IT-dienstverlening worden aangetroffen. ITIL levert een gedetailleerde omschrijving van een aantal procedures en verantwoordelijkheden, die voor elke IT-organisatie goed op maat te snijden zijn. De brede dekking van het ITIL-materiaal maakt het tevens mogelijk om er op gezette tijden naar terug te grijpen en er nieuwe verbeterdoelen voor de IT-organisatie uit af te leiden; de organisatie kan erin groeien en volwassen worden. Daarmee is ITIL de defacto standaard voor de omschrijving van een serie fundamentele processen in het werkveld IT-beheer. Opdrachtomgeving. Het project wordt uitgevoerd in het laboratorium Netwerkbeheer B3.223. Gebruik wordt gemaakt van een Standaard PC waarop een besturingssysteem naar keuze is geïnstalleerd. Tevens is ook het laatste service-pack geïnstalleerd. Het pakket Topdesk is voor installatie beschikbaar en staat op een CD. Een ander pakket naar eigen keuze is ook toegestaan. Doelstelling. Na het afsluiten van dit project zijn de volgende doelen gerealiseerd: Een advies geven welke stappen men moet ondernemen om binnen de hogeschool organisatie een helpdesk in te richten. Het evalueren en beoordelen (zwakke sterke kanten) van het gebruikte pakket als hulpmiddel bij het inrichten van de helpdesk. Verslag. Het verslag moet inzicht geven in een aantal aspecten die onderstaand beschreven staan. Bovendien moet het gebruikte pakket beoordeeld worden op bruikbaarheid en gebruikersvriendelijkheid een en ander gerelateerd aan de hogeschoolorganisatie. Er moet ook bekeken worden of bepaalde zaken ondergebracht kunnen worden in het pakket “ITIM”. Als klantenorganisatie beschouwd men de eigen hogeschool. Er moet in het verslag aandacht geschonken worden aan de volgende aspecten: - Wie zijn de klanten, waarvoor dit Helpdesk proces ingericht wordt? Hoe zijn deze klanten georganiseerd (is dit één klantenorganisatie, zijn dat er meer). Welke personen zijn als klant van -15- de geleverde dienst herkenbaar en op welke plek in de organisatie spelen zij een rol? Met andere woorden: beschrijf de klantorganisatie en de personen die daar een rol spelen (je kunt je voorstellen dat voor een ICT leveranciersorganisatie het minder relevant is dat meneer Karel Jansen bij de Facilitaire Dienst van organisatie Farma in de tuin werkt of mevrouw Dorien Verschuren als arts onderweg is om verongelukte mensen op te halen in het een of andere vakantieland, wanneer zij beiden voor hun werk geen gebruik maken van de geleverde ICT dienst). De studenten ontwikkelen en beschrijven zelf de klantorganisatie (de hogeschool) Men mag zelf een fictief organisatieplaatje “verzinnen”. Belangrijk is welke personen (diensthoofden e.d.) een rol spelen in dit helpdesk proces. - Welke diensten worden onder welke voorwaarden aan welke klanten geleverd? Het gaat niet aan dat een auto niet goed functioneert omdat bij de onderhoudsbeurt in de garage van de dealer de monteur vergeten heeft de olieplug weer in het olietapgat te draaien, wanneer het auto-onderhoud geen deel uitmaakt van de overeengekomen diensten. Het moet natuurlijk ook duidelijk zijn op welke tijdstippen deze diensten worden geleverd. Een klacht dat een dienst niet (optimaal) werkt in een willekeurig weekend kan niet in behandeling worden genomen wanneer is overeengekomen dat de dienst iedere werkdag van 07.00 tot 20.00 uur wordt geleverd en dat in uitzonderingsgevallen, die van tevoren zijn vastgesteld, wel eens in een weekend wordt gewerkt. De studenten beschrijven zelf de overeengekomen diensten en de voorwaarden waaronder die geleverd worden. Dit kan heel globaal op hoofdlijnen en hoeft voor deze workshop zeker niet in detail uitgewerkt te worden. - Hoe ziet de ondersteuningsorganisatie (IT-dienst) eruit? Het is van belang te weten hoe de ondersteuningsorganisatie eruit ziet; hoe is die georganiseerd (organisatieplaatje) en wie speelt in welke hoedanigheid een rol. Beschrijf hier de organisatie en koppel daaraan de personen die vanuit hun deskundigheid een rol spelen voor dit proces. De studenten ontwerpen zelf de ondersteuningsorganisatie en beschrijven de specialisten, die naar hun mening een rol spelen in het uitvoeren van het Helpdesk proces. - Stel het model voor de Helpdesk vast. Welk type Helpdesk wil je inrichten: een dispatching Helpdesk, call center Helpdesk, een Helpdesk met een hoog oplossend vermogen? Deze keuze is bepalend voor de rol die de ondersteuningsorganisatie zal moeten spelen: lossen zij alle klachten op of leveren zij specialisten, die ertoe bijdragen dat het oplossend vermogen van de Helpdesk wordt verhoogd? - Beschrijf het helpdeskproces voor deze organisatie. De studenten ontwerpen zelf het Helpdeskproces met al zijn activiteiten, escalaties en rapportages. Feitelijk moet er dus een workflow beschreven worden. - Van welke hulpmiddelen maakt de Helpdesk organisatie gebruik en welke invloed heeft dat op de werking van het Helpdeskproces? Op welke manier worden calls aan de Helpdesk aangeleverd (telefoon, fax, mail autodetectie) en zijn deze voorzieningen beschikbaar? Zo niet dan zal de workshop erin moeten voorzien dat deze voorzieningen op de een of andere manier (fictief) gebruikt kunnen worden. - Doe ervaring op met het hierboven beschreven werk. Voer het Helpdeskproces uit aan de hand van zo realistisch mogelijke voorbeelden (overweeg een-papieren-koppeling met het “echte” Helpdesk van de Hogeschool). In deze fase leren de studenten proefondervindelijk waar het voorwerk verbeteringen behoeft. In deze fasen worden incidenten, klachten, vragen e.d. aan de Helpdesk gesteld, die daar op de vooraf bepaalde wijze op reageert. Er zal zeker in het begin het nodige op papier uitgewerkt moeten worden voordat men het pakket “ITIM” kan gaan gebruiken. Ook zal er de nodige literatuurstudie moeten plaatsvinden. Beoordeling. Het project (en het verslag) zal beoordeeld worden op een aantal aspecten: -16- - - Inzicht, inzet, initiatief en zelfstandigheid. Kwaliteit en kwantiteit van de resultaten o.a. methodologische aanpak, onderkende alternatieven, gekozen oplossing met argumentatie, complexiteit, bruikbaarheid van het resultaat. Een advies op papier welke stappen men moet ondernemen om binnen de hogeschool organisatie een helpdesk in te richten. Het evalueren en beoordelen (zwakke sterke kanten) van het gebruikte pakket als hulpmiddel bij het inrichten van de helpdesk. -17- Projectomschrijving - 5 - (Categorie: ITIL configuration management) Inleiding. In het kader van de module Projecten Netwerkbeheer -2- in het semester NID3 worden een aantal projecten uitgevoerd die enkele dagdelen in beslag nemen. Het onderwerp voor dit project betreft ITIL. Geen enkele organisatie is volledig efficiënt of effectief zonder controle over de productiemiddelen. Dit geldt in het bijzonder voor die productiemiddelen die essentieel zijn voor het primaire proces. De in een organisatie aanwezige informatietechnologie, ofwel de IT-infrastructuur, kan ook worden beschouwd als een onmisbaar productiemiddel dat dient te worden beheerd en te worden onderhouden. Systeembeheerders en netwerkbeheerders zullen in toenemende mate geconfronteerd worden met een opdracht die tot doel heeft om de volledige IT-infrastructuur op een adequate, juiste en gestructureerde manier in kaart te brengen. De IT-infrastructuur kan bestaan uit hardware, software, procedures om back-ups uit te voeren, programmabibliotheken, netwerkcomponenten, documentatie etc. ITIL biedt richtlijnen om een dergelijke database, ook wel de CMDB (Configuratie Management Database) genoemd, in kaart te brengen. IT middelen vormen een steeds hoger wordende kostenpost voor organisaties. Daarom wil een manager steeds nauwkeurig en vaker weten wat de kosten zijn indien men bepaalde beslissingen gaat nemen. Hieronder volgen een aantal situaties waarop een goed ingerichte CMDB antwoord zou kunnen geven. - In een bedrijf wil men overstappen naar Windows NT; minimale systeemeisen Pentium II 166mHz, 2GB harddisk en 32MB geheugen. In het bedrijf zijn systemen aanwezig vanaf 386 tm Pentium III. Het management wil een inzicht krijgen in de kosten voor vervanging. - Men wil overstappen naar een andere tekstverwerker. Wie maakt gebruik van de tekstverwerker wat zijn de licentiekosten? - Een bedrijf stapt over naar een andere versie van een pakket, echter het pakket vergt minimaal 128 MB intern geheugen en minimaal een 400 Mhz processor. Om hoeveel systemen gaat het die vervangen moeten worden ? - Het blijkt dat een bepaald type netwerkkaart bij langdurig gebruik storingen vertoont. De netwerkkaarten worden kosteloos door de fabrikant vervangen. In welke PC’s bevinden zich deze netwerkkaarten ? - Het softwarehouse heeft een aantal applicaties geschreven met de daarbij behorende gebruikers en systeemdocumentatie. Bij het wijzigen van de applicatie moet de documentatie ge-update worden. Waar bevindt zich deze documentatie, wie beheert deze en welke versie ? - Het blijkt dat bepaalde typen monitoren meer storingen vertonen dan andere. Men wil inzicht krijgen in het aantal storingen en de aard van de storing van alle monitoren die in het bedrijf opgesteld zijn. Zo wil men bij toekomstige aankopen kiezen voor het merk met de betere monitor. - Is er bij een bepaalde hardware of software component een contract met de leverancier. Zo kan men nog vele situaties bedenken waarbij een volledig overzicht van de hard- en software van groot belang is. Er bestaan een aantal software pakketten die de invoer en het beheer van een CMDB ondersteunen o.a. Topdesk De module Topdesk Configuration Manager ondersteunt het proces configuratiebeheer in een organisatie. Configuratiebeheer heeft als voornaamste taak alle componenten van de IT infrastructuur, oftewel alle configuratie-items (CI’s), te beheren op hun onderlinge relaties. -18- Bijv. als meerdere PC’s via een hub aan elkaar gekoppeld zijn dient deze relatie in de CMDB vastgelegd te worden. Bovendien dient elke verandering die wordt doorgevoerd in de Configuration Management Database (CMDB) te leiden tot een verbetering van de IT-infrastructuur, zodat de consistentie en de continuïteit van de IT-dienstverlening wordt gegarandeerd. - Voordat met het inrichten van een CMDB begonnen kan worden moet men zich eerst afvragen welke informatie men uit de CMDB wil halen. Bijv. een PC bestaat o.a. uit een toetsenbord, monitor, moederbord. Indien het voor een bedrijf niet relevant is dat men bepaalde informatie wil weten hoeft men deze ook niet op te nemen in de CMDB. Bijv. het merk processor (Intel of AMD) is meestal niet relevant om op te nemen in de CMDB. Ook het type toetsenbord is in de regel een standaard toetsenbord. Echter indien men werkzaam is in een instelling waar bijv. veel lichamelijk of visueel gehandicapten werken is het wellicht wel relevant om het type toetsenbord in de CMDB op te nemen. - Er moet een datastructuur komen welke gegevenstypen (records) en attributen (velden) men in de CMDB opneemt. Een gegevenstype kan weer subtypen bevatten. Bijv men heeft de categorie printers en deze zijn weer onder te verdelen in laser, inktjet en matrixprinters ieder met hun specifieke eigenschappen. Een ander belangrijk proces binnen ITIL is Change management of wijzigingsbeheer. Dit proces zorgt ervoor dat wijzigingen in de IT infrastructuur gecontroleerd en gestructureerd doorgevoerd worden. Bijv. het installeren van servicepack 5 onder Windows NT voor 1000 PC’s of het collectief vervangen van niet goed functionerende netwerkkaarten. Bovenstaande wijzigingen hebben gevolgen voor de inhoud van de CMDB. Een “change” moet dus ook doorgegeven worden aan degene die de CMDB beheert. Veel software pakketten bieden de mogelijkheid om in de CMDB aan te geven of een configuratie item bij een “change” of “RFC” (Request for change, aanvraag voor wijziging) betrokken is zodat men op eenvoudige wijze kan zien welke CI’s (configuratie items) aan wijzigingen onderhevig zijn en ook meteen ge-update kunnen worden als de wijziging doorgevoerd is. Bij de helpdesk komen meldingen van gebruikers binnen. Bijv. een printer drukt af met zwarte strepen. De helpdesk registreert dit als een incident omdat het probleem niet meteen verholpen kan worden. In de CMDB kan dan meestal voor dit betrokken CI een koppeling zijn naar meldingen die op deze printer betrekking hebben. Men kan dan in één oogopslag zien bij welke incidenten deze printer betrokken is en de gebruikers een bericht sturen als de storing is opgeheven of de te verwachten oplossingstijd overschreden wordt. Opdrachtomgeving. Het project wprdt uitgevoerd in het laboratorium Netwerkbeheer B3.223. Er wordt gebruik gemaakt van een -PC waarop een OS naar keuze is geïnstalleerd met het laatste service pack. Tevens is hier het pakket Topdesk of een eigen voorkeur geïnstalleerd. De bedoeling is dat de student dit pakket gaat gebruiken en evalueren met name het onderdeel “Configuration management”. Doelstelling. Na het afsluiten van dit project kunnen de cursisten een CMDB (Configuration Management Database) inrichten gebaseerd op de inzichten van ITIL. De cursisten zijn er zich tevens van bewust geworden welke problemen zich kunnen voordoen bij het inrichten van een CMDB en koppelingen naar andere ITIL processen. Resultaat. Breng de IT infrastructuur van het netwerkproject lokaal B3.223 in beeld. Als hulpmiddel wordt een pakket zoals Topdesk gebruikt. De volgende onderdelen moeten in kaart gebracht worden: - Een aantal verschillende PC’s. De PC met de Raid controller, een aantal netwerkkaarten en -19- - hubs, modem. Een aantal (minimaal 3) softwarepakketten met bijbehorend documentatie, boeken, manuals en opslag van de CD’s. Bibliotheek, een aantal boeken (minimaal 3) die betrekking hebben op de verschillende projecten en/of onderwerpen. Bovendien moet er nog het volgende onderzocht worden: - Is het mogelijk dat er in het pakket een koppeling tussen de CMDB en het Change management tot stand kan komen. Beschrijf de verschillende stappen in het pakket om een CI in te voeren. Bijv. men wil een HPDeskjet 690 printer toevoegen aan deCMDB. Beschrijf de eventuele in jouw ogen “gebruikersonvriendelijke” manier om gegevens in te voeren. Studieaanwijzingen. De meeste studenten willen het liefst meteen achter de PC kruipen en dingen gaan uitproberen en gegevens gaan “inkloppen” in het pakket ITIM. Dit is de foute benadering ! Voordat men iets zinnig in de CMDB kan gaan invoeren moet men eerst een datastructuur (jawel Software engineering !!) gaan maken van de CI’s. Het heeft ook geen zin om aan het project te beginnen indien men de aangegeven literatuur niet van te voren bestudeerd heeft !!, een stap die nogal veelvuldig wordt overgeslagen. Bedenk dat men voor dit project beduidend minder “achter de machine” zit en meer achter het bureau om een goede structuur te bedenken voor de configuratie database. Inventariseer de gegevens die in de CMDB moeten komen eerst op papier! Pas als dit fundament goed gelegd is kan men met het “inkloppen”. Verslag. In het verslag moeten de volgende zaken naar voren komen: - - Een datastructuur, met motivatie, van de IT-infrastructuur componenten. Opsomming van de componenten en hun onderdelen die vervolgens met het pakket ITIM in de CMDB ondergebracht worden. Hiermee wordt bedoeld de concrete invulling van een CI-record met gegevens uit het projectlokaal. Beschrijving van de stappen om de gevraagde gegevens in te voeren in het gebruikte pakket. Onvolkomenheden en gebruiks-onvriendelijkheid van het gebruikte pakket . Beoordeling. - Nadrukkelijk wordt bekeken of er voldoende is nagedacht over de datastructuur van de CMDB!! Er wordt gekeken of de gevraagde punten in het verslag aanwezig zijn. -20- Projectomschrijving - 6 - Onderdeel: (Categorie: Netwerk operating systems) Novell Netware Inleiding. In het kader van de module Projecten Netwerkbeheer -2- in het semester NID3 worden een aantal projecten uitgevoerd die enkele dagdelen in beslag nemen. Het onderwerp voor dit project betreft Novell Netware -5 Remote Access. Opdrachtomgeving. Het project wordt uitgevoerd in het laboratorium Netwerkbeheer B3.223. Gebruik wordt gemaakt van een standaard PC, waarop Netware Novell-5 als besturingssysteem geïnstalleerd dient te worden. Dit O.S. dient correct en met de meest optimale instellingen geïnstalleerd te worden. Verder dient u een andere PC als NT-workstation te installeren. U dient gebruik te maken van alle bijgeleverde drivers en installatie programma’s en indien nodig deze van internet te downloaden. Doelstelling. Installeren van Remote Acces Services (RAS) in een Netware 5 omgeving. Installeren van een “modem-pool” voor werkstation gebruikers in een Netware 5 omgeving. Inleiding. In veel bedrijven komt het steeds vaker voor dat gebruikers willen “telewerken”. Vanuit hun werkplek thuis wil men gebruik kunnen maken van de gegevens op de computer van hun bedrijf. Ook vertegenwoordigers met laptops hebben steeds vaker de behoefte om “op de zaak” te kunnen inbellen. Veel netwerkbesturingssystemen hebben dan de mogelijkheden om RAS (Remote Access Service) te installeren. Uiteraard moet dit voorzien zijn van de nodige beveiligingen zodat het niet mogelijk is dat onbevoegden op het bedrijfsnetwerk terecht kunnen komen. De meest gebruikte beveiliging is password beveiliging om gebruik te kunnen maken van de remote diensten. Ook een veel gebruikte beveiliging is terugbelbeveiliging. Een remote gebruiker belt in op het netwerk, de verbinding wordt verbroken en hij wordt via een tevoren vastgelegd telefoonnummer teruggebeld (meestal het telefoonnummer van de inbeller). Voordeel is dat er niemand op het netwerk kan inbreken en dat de telefoonkosten voor rekening van “de zaak” zijn. Nadeel is dat er dan slechts één medewerker van deze mogelijkheid gebruik kan maken. Bij gebruikers is ook vaak de behoefte op de werkplek dat men gebruik kan maken van een modem of ISDN om met de buitenwereld te communiceren. Om te voorkomen dat er voor een aantal gebruikers aparte modems geïnstalleerd worden heeft Netware 5 de mogelijkheid om z.g. “modempools” aan te maken. Dit betekent dat werkstations gebruik kunnen maken van modems die op de server zijn aangesloten (modem-sharing). Leermiddelen. - Boek over Netware 5 in de project bibliotheek, hoofdstuk 18. Internet -21- Opdrachtomschrijving 1. Installeer RAS op de Novell Netware server zodat vanuit een Windows workstation remote ingelogd kan worden. 2. Installeer een modem-pool op de Netware server zodat vanuit een Windows workstation dit modem op de server gebruikt kan worden. Ad. 1. - - Er moet een terugbelbeveiliging aangebracht worden. Ga na of de mogelijkheid bestaat dat er na 3 keer intikken van een fout password de verbinding verbroken wordt en of er een logfile aangemaakt kan worden om zo “hack pogingen” vast te leggen. Er moet nagegaan worden of de mogelijkheid bestaat dat er een terugbelbeveiliging geconfigureerd kan worden én een beveiliging waarbij alleen een password nodig is zodat iedereen die dit password kent ook verbinding kan krijgen met de server. Het password om remote in te bellen moet verschillend zijn van het password dat de gebruiker op de Netware server heeft. Het IPX protocol wordt niet gebruikt. Ad. 2 - Voor deze opdracht wordt het werkstation dus weer in het “netwerk gehangen”. Ga na of de mogelijkheid bestaat dat gebruikers uitgesloten worden voor het gebruik van de shared modems. Ga na of de mogelijkheid bestaat dat gebruikers uitgesloten worden voor het gebruik van bepaalde modems op de server, vooropgesteld dat er meerdere modems op de server aangesloten zijn. Benodigd materiaal. - Novell Netware server CD Novell Netware Workstation Windows Modems Verslag Het verslag moet feitelijk een draaiboek vormen voor de systeembeheerder als in de toekomst iemand anders dergelijke werkzaamheden moet doen. Er moet dus o.a. het volgende in staan: - Welke stappen moet men ondernemen om bovenstaande opdrachten te realiseren? Zijn er valkuilen of dingen waar men speciaal op moet letten? Het verslag moet o.a. een draaiboek voor de systeembeheerder zijn. Beoordeling. - Er wordt gekeken of de gevraagde punten in het verslag aanwezig zijn. Demonstratie van het resultaat. -22- Projectomschrijving - 7 - (Categorie Citrix) Inleiding In het kader van de module Projecten Netwerkbeheer -2- in het Semester NW3 worden een aantal projecten uitgevoerd die enkele dagdelen in beslag nemen. Het onderwerp voor dit project betreft het installeren en configureren van Citrix Presentation Server onder Windows 2000 Advanced Server. Opdrachtomgeving Het project wordt uitgevoerd in het Projecten Laboratorium B3.223 / B3217. Gebruik wordt gemaakt van meerdere PC’s. De besturingssystemen die geïnstalleerd dienen te worden voor dit project zijn: - Windows 2000 Advanced server als DC - Windows 2000 Advanced server als member server met Presentation Server - Windows 2000 Professional / Windows XP Doelstelling Na het afsluiten van dit project zijn de volgende doelen gerealiseerd. - De Active Directory van Windows 2000 Advanced server is correct geïnstalleerd en gedocumenteerd.De beveiligingen voor de beheerder en gebruikers zijn correct ingesteld. - De home-mappen en profielen van de gebruikers zijn goed geconfigureerd. - Citrix Presentation Server is correct geïnstalleerd en gedocumenteerd. - Er is een werkende DHCP service aanwezig op de server. - De policies moeten correct toegepast zijn op de Citrix gebruikers. Tevens moeten de gebruikte policies gedocumenteerd zijn. - Citrix gebruikers moeten naar wens op meerdere manieren in kunnen loggen op de Presentation Server en gebruik kunnen maken van verschillende (Office) applicaties. - De mogelijkheden van de Citrix management interface zijn onderzocht. Denk hierbij b.v. aan de configuratie van het inloggen, het al dan niet disable’n van lokale gegevensdragers, gebruikersbeheer etc. Resultaat Een verslag waarin bovenstaande doelstellingen volledig en diepgaand besproken worden. Ook moeten alle gekozen oplossingen correct verantwoord kunnen worden. (Inclusief planning) Een werkende omgeving volgens bovenstaande punten. -23- Projectomschrijving - 8 Onderwerp: (Categorie: PC - Hardware) Hardware-installatie. Inleiding. In het kader van de module Projecten Netwerkbeheer -2- in het semester IT3 van de specialisatie Netwerkbeheer khbo-l worden een aantal projecten uitgevoerd die enkele dagdelen in beslag nemen. Het onderwerp voor dit project betreft het zelfstandig bouwen van een PC uit componenten. Opdrachtomgeving. Het project wordt uitgevoerd in het laboratorium Netwerkbeheer B3.223. Gebruik wordt gemaakt van een desktop kast met bijbehorend moederbord. In de dozen genaamd “PROJECT PC-HARDWARE’ (set A, set B of set C) bevinden zich de volgende componenten: Een voeding van 230W. Een CD-ROM speler. Een controller kabel voor diskette station. Een controller kabel voor een harde schijf/cd-rom. Verschillende andere uitbreidingskaarten. (verschil per set) Een seriële interface kabel. Een parallelle interface kabel. Een S3 videokaart. Een 3,5 ‘ diskette station. Een harde schijf. Een CPU-koeler. Een montage rack voor o.a. HD. 2 maal 4Mb SIMM. Een CPU. Een x aantal schroeven. Maak verder gebruik van het juiste gereedschap. Dit bestaat uit een grote en een kleine kruiskopschroevendraaier en eventueel een pincet. Een polsarmband als bescherming voor elektrostatische ladingen. Doelstelling. Na het afsluiten van dit project kunnen de cursisten vanuit losse componenten een goed en optimaal geconfigureerd systeem opbouwen. Zij kunnen de hardwarecomponenten herkennen en daar waar nodig inbouwen. Ze zijn op de hoogte van de laatste nieuwe ontwikkelingen op het gebied van hardware en componenten. Om een eigen gebouwd systeem optimaal te kunnen laten functioneren zijn zij in staat om m.b.v. het BIOS geheugen, de jumpers op hardwarecomponenten en eventuele dipswitches deze op een dusdanige manier aan te passen. Resultaat. Een goed werkend en optimaal geconfigureerd systeem. De studenten kunnen een uitgebreide specificatie van een nieuw computersysteem (b.v. uit een advertentie van een computershop) geheel begrijpen en verklaren. Leermiddelen. Modulehandleiding SOYO SOYO ‘Projecten netwerkbeheer IT3. ’In deze modulehandleiding is de wegwijzer voor het project ‘HARDWARE’ opgenomen. User’s Guide & Technical Reference 5TF0/F2/F5 http://www/soyo.com.tw -24- Beoordeling. Tijdens de beoordeling zal aan de hand van een checklist het tot dan toe gerealiseerd systeem worden gecontroleerd door een begeleidende docent op de werking ervan. In het verslag dient duidelijk te worden aangegeven op welke manier het systeem is geconfigureerd. Verder zal in het verslag opgenomen dienen te worden: - Hoe het geheugenbeheer in DOS is gerealiseerd (denk aan EMS, XMS geheugen, UMB) en wat de verschillen tussen de diverse geheugenmodellen zijn. - Eventuele drivers geladen in de config.sys en/of autoexec.bat zijn eveneens uitgebreid beschreven in dit verslag. - Een beschrijving van de meest gebruikte BIOS opties die door u zijn ingesteld. Aanwijzingen. Voordat u begint met dit project dient u enkele voorzorgsmaatregelen te nemen. Een daarvan is de bescherming tegen elektrostatische ontladingen, het polsbandje. Een ander is het gebruik van het juiste gereedschap. Bouw het systeem op en configureer dit tot een optimaal functionerend systeem. Dit kan door jumpers te controleren en eventueel te (ver)plaatsen op alle hardwarecomponenten. Het BIOS geheugen kan nu worden geconfigureerd. Let op eventuele IRQ problemen. Installeer m.b.v. de bijgeleverde diskettes een DOS-versie op de harde schijf van het systeem. Configureer hierna de bestanden CONFIG.SYS en AUTOEXEC.BAT zodanig, dat en de cd-rom kan worden aangesproken en het conventionele geheugen maximaal is. -25- Projectomschrijving - 9 Onderwerp: (Categorie: Server Hardware) Combinatie hardwarematige raid oplossingen Inleiding. In het kader van de module Projecten Netwerkbeheer in het semester NID 3 worden een aantal projecten uitgevoerd die enkele dagdelen in beslag nemen. Het onderwerp voor dit project betreft Server hardware. De student leert hiermee het installeren van een hardwarematige raid controller met meerdere kanalen, het installeren van scsi harde schijven, het toewijzen van de betreffend scsi nummers, soorten scsi aansluitingen, de concepten van RAID oplossingen. Tevens wordt het gebruik en installatie van een UPS verlangd. Opdrachtomgeving. Het project wordt uitgevoerd in het Projecten Laboratorium B3.223. Gebruik wordt gemaakt van een server big tower uitvoering, voorzien van 48 MB intern geheugen, CD-rom en diskette station. Deze server staat bij de opstelling SERVER-Hardware. Men dient gebruik te maken van de aanwezige hardwarematige raid controller en de 5 scsi schijven. De UPS staat naast de server opgesteld voorzien van alle benodigde kabels. Doelstelling. De te implementeren voorzieningen moeten het mogelijk maken dat de server beschermd wordt tegen stroomonderbrekingen, dat er op de bootable schijf Windows NT server met service-pack 5 geïnstalleerd is. Voor de bootable schijf kan Raid-Duplexing gekozen worden (twee schijven) en voor de andere volume-set Raid-5 (drie schijven), beiden op een apart kanaal van de Raid-controller en werkend. Tevens is de CI/O management software geïnstalleerd, en alles is correct ingesteld. Resultaat. De server is voorzien van een hardwarematige raid-controller, via 2 kanalen worden enerzijds twee schijven via Raid-duplexing en anderzijds 3 schijven als een volumeset volgens Raid-5 gebruikt. Via het CI/O management software is alles correct ingesteld, de gehele server wordt bovendien ook nog eens beschermd tegen stroomuitval via een UPS. De student is tevens instaat om een capaciteitsberekening te maken van een UPS. Bijvoorbeeld: Hoe groot moet de capaciteit van een UPS zijn als 4 servers gedurende een half uur in de lucht gehouden moeten worden of soortgelijke vragen. De student moet de default instellingen van een UPS zodanig wijzigen dat er voor de gebruikers begrijpbare meldingen komen en dat deze voldoende kansen krijgen om hun applicaties correct af te sluiten. Leermiddelen. Modulehandleiding Boeken Software Internet Projecten Netwerkbeheer-2 Installation and hardware-Guide van Adaptec User’s guide adaptec CI/0 management software Diverse drivers van Adaptec CD Windows Server CD Adaptec CI/O software Diverse diskette’s met Dos, CD-ROM installatie etc. Site van Adaptec (scsi formaten en snelheden, raid-oplossingen) -26- Beoordeling. Aan het einde van het laatste dagdeel zullen aan de hand van een controle alle facetten van dit project gecontroleerd en beoordeeld worden. Tevens dient men een verslag in te leveren. In dit verslag komen aan de orde: - De werking van alle Raid mogelijkheden. Uitleg van de termen SCSI, Mirroring, Duplexing. Uitvoeringen en snelheden van de diverse SCSI soorten inclusief kabelaansluitingen. De werking van de CIO software. De werking van de UPS. Verder wordt vermeld het plan van aanpak, en de betreffende taakverdeling. Opmerking: Bij dit project dient het volgende opgemerkt te worden: 1. 2. 3. 4. 5. 6. Werk zorgvuldig, ga zeer zorgvuldig te werk wat betreft de bekabeling, deze zit goed, er is geen noodzaak alle kabels te verwijderen. Het beschadigen van een kabelconnector is erg snel gebeurd en zorgt ervoor dat de werking beïnvloed wordt. Kies voor een aanpak om eerst de groep van de twee schijven compleet te installeren voordat er een aanvang wordt gemaakt met de volgende drie schijven. In verband met eventuele warmteontwikkeling gebruik alleen die schijven die op dat moment nodig zijn, schakel eventuele andere schijven uit. Voorkom het formatteren op level-0 van schijven. Indien iets niet werkt probeer een ander channel van de controller, of verwissel de schijven. Meld bij de begeleidende docent, indien je start met een defecte schijf zodat hij de vorige groep ter verantwoording kan roepen. De aanpak is de sleutel tot succes bij dit project, zonder een grondige voorbereiding gaat het altijd fout. Na de beoordeling van het project moet de RAID configuratie volledig gewist worden door bijv. FDISK te gebruiken en mogen geen instellingen meer voor de volgende groep beschikbaar zijn. -27- Projectomschrijving - 10 - (Categorie: Wiring Solutions) Onderwerp: Installatie en montage bekabeling op montagebord Inleiding. In het kader van de module Projecten Netwerkbeheer in het semester NID3 worden een aantal projecten uitgevoerd die enkele dagdelen in beslag nemen. Het onderwerp voor dit project betreft het uitvoeren van een bekabeling op een aanwezig montagebord waarbij een aantal kabels via een gootsysteem gemonteerd moeten worden volgens de voorschriften. Door de docent wordt vooraf aangegeven of de gewenste bekabeling is van het type Unshielded Twisted Pair (UTP), Shielded Twisted Pair (STP) of Foiled Twisted Pair (FTP). Opdrachtomgeving. Het project wordt uitgevoerd in het laboratorium Netrwerkbeheer B3.101. Gebruik wordt gemaakt van het montagebord “wiring solutions” en twee patchkasten. In de aanwezige kast is naast literatuur ook gereedschap, onderdelen en diverse kabelsoorten aanwezig. Verder is er ook een kabeltester aanwezig. Er dienen 4 kabels STP/FTP in de achterste patchkast geïnstalleerd te worden 2x links/2x rechts via goot/ladder systeem aangevoerd. Er dienen 4 kabels UTP in de voorste patchkast geïnstalleerd te worden 2x links/2x rechts via goot/ladder systeem. Tevens dienen deze 4 kabels verdeeld te worden over de twee soorten patch panelen die aanwezig zijn in de voorste patchkast. Alles dient goed geïnstalleerd en gelabeld te zijn volgens de voorschriften. Doelstelling. Na het afsluiten van dit project kennen de studenten de in en outs van het bekabelen van netwerkvoorzieningen via diverse uitvoeringen van kabelgoten. De studenten hebben inzicht in de randvoorwaarden en eisen die gesteld worden aan de diverse uitvoeringen van kabels, omgevingen en toepassingen. Het monteren van kabels in een patchkast is geoefend, zoals ook het fysiek maken van diverse soorten kabels. Ook het gebruik van test/meetapparatuur is vereist. Resultaat. Na afloop van het project zijn alle benodigde kabels aangebracht, aangesloten in de patchkasten en getest. Van de studenten wordt een verslag verwacht t.a.v. alle installatie eisen waaraan de opstelling. materiaal, omgeving, kabels etc. moet voldoen. Ook de randvoorwaarden aan montage/aansluitingen en toepasbaarheid van materialen dienen diepgaand besproken te worden. Een overzicht van diverse kabelsoorten, normeringen en toepassingsgebieden dient ook in het verslag opgenomen te worden. Opmerking: Indien materialen niet meer voorradig zijn of defect, dan nieuwe aanvragen bij de toezichthouder dhr. W. Claessen. Nieuwe kabels dienen minstens 1,5 meter langer te worden afgeknipt en via een lus in de goot verwerkt te worden zodat deze vaker gebruikt kunnen worden. Na de beoordeling wordt alle gereedschap en kabels netjes opgeruimd. De kabels worden voorzichtig uit de connectoren verwijderd en niet zomaar afgeknipt. Vooral de connectoren met aarding (FTP) zijn erg kwetsbaar en breken snel af. -28- Projectomschrijving - 11 - (Categorie: Netwerk operating systems) Onderwerp: Installatie Apache Linux Web-Server. Inleiding. In het kader van de module Projecten Netwerkbeheer -2- in het semester NID3 worden een aantal projecten uitgevoerd die enkele dagdelen in beslag nemen. Het onderwerp voor dit project betreft het installeren van een Linux Apache Web-Server . Opdrachtomgeving. Het project wordt uitgevoerd in het laboratorium Netwerkbeheer B3.223. Gebruik wordt gemaakt van twee standaard PC”s, de eerste PC dient als LINUX server voor de Apache webserver omgeving en de andere PC dient als werkstation onder Windows NT/2000 te worden ingericht. Dit O.S. dient correct en met de meest optimale instellingen geïnstalleerd te worden. Verder dient u gebruik te maken van alle bijgeleverde drivers en installatie programma’s en indien nodig deze van internet te downloaden. Doelstelling. Na het afsluiten van dit project kunnen de cursisten een LINUX server met daaraan gekoppeld een APACHE WEBserver installeren. Zij kunnen m.b.v. de verschillende instelmogelijkheden van de WEBserver, deze zo optimaal mogelijk configureren en beveiligen. Resultaat. Het APACHE WEBserver is juist geconfigureerd en beveiligd. Vanuit het werkstation kan een verbinding naar de betreffende server worden gerealiseerd. Er kunnen bestanden m.b.v. FTP worden verzonden. Leermiddelen. ‘Projecten netwerkbeheer IT3’. In deze modulehandleiding is de wegwijzer voor het project ‘APACHE WEBserver onder LINUX’ opgenomen. ‘Het complete handboek LINUX’, Jack Tackett, Jr en Steven Burnett, ISBN 90 395 1255 8, Academic service. ‘Het opzetten van een LINUX-WEBSERVER’, Nicholas Wells, ISBN 90 6789 996 8, Addison Wesley. http://archimedes.tue.nl/manual. Deze site voorziet in bruikbare tips, FAQ’s, en documenten betrekking hebbende op de APACHE WEBserver. Module handleiding Studieboek Studieboek Internetsite Beoordeling. Aan het einde van het vierde dagdeel zal aan de hand van een checklist de tot dan toe gerealiseerde serveromgeving worden gecontroleerd door een begeleidende docent. Aan het einde van het betreffende project moet een verslag worden ingeleverd met daarin: -29- Titelpagina: de naam van het project, de namen van de cursisten en de datum. Plan van aanpak: een indeling in fasen die moeten worden doorlopen om het eindresultaat te bereiken (denk aan installatie server en werkstation, op welke manier kan ik het beste de webserver beveiligen en configureren etc.) en een tijdsplanning. Argumentatie over en toelichting op gekozen oplossingen. Conclusie. Aanwijzingen. Installeer voor dit systeem en deze omgeving een zo optimaal mogelijke server. Maak daar waar nodig zelf de juiste keuzes en geef in het verslag aan hoe en waarom je tot deze keuzes bent gekomen. Controleer de status van de server. Maak m.b.v. een html-editor een aantal sites aan. Beveilig deze sites op een dusdanige manier dat niet iedere willekeurige user deze sites kan bezoeken. Maak op een zelfde manier een FTP site waar vandaan bestanden alleen kunnen worden gedownload. -30- Projectomschrijving -12Onderwerp: Het opzetten van een linux PDC met behulp van samba en het leren omgaan met een gemixede Windows – Linux netwerkomgeving. Inleiding. In het kader van de module Projecten Netwerkbeheer -2- in het semester NID3 worden een aantal projecten uitgevoerd die enkele dagdelen in beslag nemen. Het onderwerp voor dit project betreft het opzetten van een PDC onder linux. U dient hierbij gebruik te maken van Samba. Samba is een stukje software die ondersteuning biedt aan het SMB protocol wat gebruikt wordt binnen Windows netwerken. Hierdoor kunnen Windows en non-Windows Operating Systems met elkaar communiceren met behulp van het SMB protocol. U dient met behulp van een 4 tal pc’s een netwerk te maken waarin een Linux PDC staat. Er mag een linux-distributie naar keuze worden gebruikt. U dient een correcte netwerkbeveiliging te implementeren. Opdrachtomgeving. Het project wordt uitgevoerd in het Projecten Laboratorium B3207. Gebruik wordt gemaakt van vier standaard PC’s, met als Operating Systemen: - Linux - Windows 2000 Pro / XP - Windows 98 De benodigde randapparatuur dient zo optimaal mogelijk te functioneren. U dient gebruik te maken de meest optimale en uptodate zijnde drivers. U kunt deze van internet downloaden. Doelstelling: Met behulp van samba een Windows PDC te emuleren. U dient inzicht te krijgen in de werking van samba en wat wel en wat niet tot de mogelijkheden behoort van het pakket. U dient een aantal vragen omtrent samba te kunnen beantwoorden. Ook dient u een correcte beveiliging te implementeren. Resultaat. Er is een machine ,met daarop een linux distributie naar keuze, geinstalleerd. Hier draait samba op. Samba is zo geconfigureerd dat het functioneerd als PDC in het netwerk. U dient een drietal gebruikers aan te maken. Deze gebruikers maken gebruik van een roaming profile wat zich op de Linux PDC bevind. U dient een loginscript te hebben gemaakt die de volgende drives mapt naar de client: Een home drive voor data van de user.via de samba config file Een public drive waar zich wat applicaties bevinden, via een loginscript Een profile drive waar het profiel van de user zich bevindt, deze moet niet zichtbaar zijn via het netwerk! U heeft een correcte beveiliging geimplementeerd voor de gesharede folders. Leermiddelen -31- Modulehandleiding Software Boeken Internet Projecten Netwerkbeheer -2Linux distributie naar keuze Windows 98 Windows NT 4.0 Workstation Windows 2000 Professional Het complete handboek – Linux. Het complete handboek – Caldera Linux Getting Started Guide – Linux 2.3 http://www.samba.org Beoordeling Aan het einde van het laatste dagdeel zal aan de hand van een controle alle facetten van dit project gecontroleerd en beoordeeld worden. Tevens dient men een verslag in te leveren met daarin de gebruikte methodes en een argumentatie die pleit voor de gebruikte methodes. In dit verslag dient ook een kopie van de samba configuratie te zijn opgenomen. Er dient een werkende configuratie te worden opgeleverd. Na beoordeling van het project dient de aanwezige configuratie volledig gewist te worden. -32- Projectomschrijving - 13 - (Categorie: Multimedia) Onderwerp: Vervaardigen van een presentatie welke bestaat uit muziek, video, webcam foto’s en spraak. Inleiding. In het kader van de module Projecten Netwerkbeheer -2- in het semester NID3 worden een aantal projecten uitgevoerd die enkele dagdelen in beslag nemen. Het onderwerp voor dit project betreft Multimedia. U dient met behulp van o.a. randapparatuur zoals een WEB-CAM een complete presentatie te maken over de N.I.D. opleiding. Deze presentatie dient informatief te zijn en bruikbaar bij een open dag van de Hogeschool Zuyd. Opdrachtomgeving. Het project wordt uitgevoerd in het Projecten Laboratorium B3.223. Gebruik wordt gemaakt van een standaard PC, met een operating system naar keuze. De benodigde randapparatuur dient correct en met de meest optimale instellingen geïnstalleerd te worden. U dient gebruik te maken van alle bijgeleverde drivers en installatie programma’s en indien nodig deze van internet te downloaden. Doelstelling. Het correct leren gebruiken van de geïnstalleerde apparatuur en de onderlinge samenhang daarvan. Via het maken van een professionele presentatie over het netwerklaboratorium met alle in en outs komen spraak, muziek, foto’s en video daarin tot hun recht. Kerndoel van deze presentatie is dat een buitenstaander, iemand die de opendag bezoekt volledig geïnformeerd wordt over de doelstellingen en mogelijkheden van de NID opleiding. Resultaat. Het operating system is op de PC geïnstalleerd, alle randapparatuur is met de PC verbonden met de juiste kabels en interfaces. Als software is het laatste service-pack geïnstalleerd en ook alle benodigde drivers en tools welke bij de randapparatuur was bijgevoegd. Bij het opstarten van het systeem worden de juiste en meest optimale stuurprogramma’s geladen. Na het starten van deze presentatie wordt op een aansprekende manier de doelstellingen en functionaliteiten / mogelijkheden van de NID opleiding uitgelegd. Deze informatie presentatie is ook geschikt om gebruikt te worden op een open dag van de Hogeschool Zuyd en bevat tekst, dia’s, foto’s, video’s en muziek. Door de omvang van deze presentatie hoeft geen schriftelijk verslag hiervan ingeleverd te worden. Wel dient men verantwoording af te leggen over de aanpak etc. in de mondelinge evaluatie. Leermiddelen. Modulehandleiding Bijlagen Software Projecten Netwerkbeheer – 2 Installatie bladen van Hewlett en Packard. Installatie Creative Web-Cam. Diverse drivers van HP, Soundblaster, Creative CD NT-2000 Proffessional + key-lock Bijlagen van diverse leveranciers. -33- Projectomschrijving - 14 - (Categorie: Installatie Software) Onderwerp: Non-netwerkpakket installeren op een netwerk. Inleiding. In het kader van de module Projecten Netwerkbeheer -2- in het semester NID3 worden een aantal projecten uitgevoerd die enkele dagdelen in beslag nemen. Het onderwerp voor dit project betreft software installatie. Opdrachtomgeving. Het project wordt uitgevoerd in het laboratorium Netwerkbeheer B3.223. Gebruik wordt gemaakt van een standaard PC, waarop een besturingssysteem naar eigen keuze geïnstalleerd dient te worden. Tevens is een andere PC als Workstation ingericht. De benodigde apparatuur dient correct en met de meest optimale instellingen geïnstalleerd te worden. U dient gebruik te maken van alle bijgeleverde drivers en installatie programma’s en indien nodig deze van internet te downloaden. Doelstelling. In staat zijn om een pakket dat niet geschikt is om op een netwerk te installeren correct kunnen installeren op een netwerk. Inzicht krijgen in de problematiek die komt kijken indien men een pakket wil installeren in een werkomgeving. De werking van de registry leren kennen met de sleutels HK-CURRENT-USER, HK-LOCAL-MACHINE en de subsleutel ..SOFTWARE Weten welke aanpassingen in de registry gedaan moeten worden om een software pakket aan het lopen te krijgen dat niet op de PC zelf geïnstalleerd wordt. Inleiding. In veel netwerkomgevingen worden pakketten die eigenlijk stand-alone moeten draaien op het netwerk geïnstalleerd. Meestal uit oogpunt van beveiliging en om niet op alle PC’s gigabytes aan software te installeren. Pakketten als Microsoft Office zijn er (soms) voor geschikt. Toch zijn er veel pakketten bijv. Delphi die er bij de installatie van uit gaan dat dit op een stand-alone machine gebeurt. Het zonder meer installeren op een netwerk drive lukt wel, maar als de gebruikers het pakket dan op een lokale machine willen draaien dan lukt dit niet. Dit heeft een aantal oorzaken. Bij de installatie van windows programma’s worden vaak een aantal DLL’s die bij een programma horen in de Windows systeem directory geplaatst. Ook andere files kunnen in bepaalde windows directories geplaatst worden. Indien men dan de applicatie vanaf een netwerkdrive, vanuit de locale machine opstart zijn deze files niet op de lokale machine aanwezig wat resulteert in foutmeldingen en het niet qstarten van de applicatie. Ook worden vaak .INI (verouderd) of registry sleutels aangemaakt. Als een pakket dan geïnstalleerd wordt op de server zijn deze entries alleen aanwezig op de machine van waaruit het pakket geïnstalleerd is. Kortom het is een hele problematiek om ervoor te zorgen dat de lokale machines met een pakket kunnen werken dat op een server geïnstalleerd is. Delphi is hier een goed voorbeeld van. Het heeft nogal wat inspanningen gekost om dit “aan het draaien” te krijgen. (Dz!). Om te weten te komen welke files, waar terecht komen heeft men een monitortool nodig dat alle activiteiten van een setupprogramma opslaat. Voor dit project gebruiken wij “Cleansweep” van de CD “Norton System Works”. Ook een goed pakket is ‘REGSNAP’waarvan een 30 dagen versie gedownload kan worden. Dit pakket moet dus geïnstalleerd worden op de server. Bij het intikken van het commando “SETUP” logt dit programma alle files die gekopieerd worden zodat men later kan zien welke files, waar heen gegaan zijn. Als men geluk heeft worden ook de veranderingen in de registry weergegeven. Indien dit niet het geval is moet men zelf in de registry naar de SOFT-WARE key zoeken om de veranderingen in te zien. Men kan een dergelijke registry key exporteren en dan in de lokale machine importeren. Men kan bijv. de gebruiker de opdracht geven om bij het eerste gebruik van het programma de registry key aan te klikken. De settings worden dan op de lokale machine aangebracht voor een correct functioneren van het programma. Jullie hebben dit zelf vaker onder Delphi moeten doen. -34- Aanvullende informatie: In de registry-entry “CONFIGFILE01” bevindt zich de lokatie van de file “IDAPI32.CFG” of “IDAPI.CFG”. In deze file zijn voor iedere gebruiker de aliassen gedefinieerd bijv. de lokatie van “PRACDB”. Deze file is uniek voor iedere gebruiker. Bovendien is in deze files IDAPI32.CFG ook vermeld de configuratie van de Paradox omgeving. Hier staat onder andere in waar zich de z.g. lockfiles bevinden. Deze files zorgen ervoor dat meerdere gebruikers tegelijkertijd een Paradox bestand kunnen benaderen. Daartoe wordt er bij iedere database operatie de naam van de gebruiker en het record dat deze in gebruik heeft in een van deze files geschreven. Deze files eindigen op .NET en .LCK (bijv PDOXUSRS.NET) Deze staan default op “C.\”. dit moet gewijzigd worden aangezien een doorsnee gebruiker geen rechten op de C-schijf heeft. Start de BDE administrator op en kijk bij Configuration →Drivers→ Native→ Paradox→Det Dir. Hier komen de “lock-files” in te staan. Wijzig deze locatie zodat deze in een netwerk functioneren. Er moet een alias “PRACDB” komen voor iedere gebruiker, die verwijst naar G:\DelphiDB waarbij G: de homedirectory van de gebruiker is. In deze directory moet het bestand “Customer.DB komen te staan. Maak gebruik van de database wizzard om een applicatie te runnen. Resultaat. Installeer het pakket Delphi 4 of 5 op een Windows NT 4 server en zorg ervoor dat dit pakket kan draaien op een werkstation dat is aangesloten op deze server. Er moeten een minimaal aantal files op het werkstation gekopieerd worden !! Beveilig de netwerkdirectory waar Delphi geïnstalleerd wordt dusdanig dat de gebruiker alleen leesrechten heeft. Dit kan resulteren in een foutmelding indien de gebruiker de configuratie van Delphi wil wijzigen, maar is verder geen fatale fout. De C-schijf van het werkstation is beveiligd en mag niet “open” staan voor de gewone gebruiker. Ook moet de BDE (Borland Database Engine) correct werken. Dit kan men controleren of men BDE Administrator, de Database Desktop en de Database Explorer kan opstarten. De gebruiker moet op een eenvoudige manier op het werkstation Delphi kunnen opstarten. Bovendien moet met de Form Wizard een grid aangemaakt worden met als inhoud het bestand “CUSTOMER.DB”. Het verslag moet uiteindelijk een draaiboek zijn voor de systeembeheerder wat er allemaal gedaan moet worden indien een nieuw systeem of nieuwe gebruiker aan het netwerk gekoppeld moet worden. Let op: de installatie-CD van Delphi mag alleen gebruikt worden op de WINDOWS Server! Het is dus niet de bedoeling dat de Delphi installatie vanaf een workstation gedaan wordt. In de praktijk kan men immers ook niet op ieder workstation Delphi installeren als dit reeds op de server staat. Men moet van de situatie uitgaan dat het workstation geen CD-rom bezit. Dus ook niet installeren vanaf een kopie van de Delphi installatie die op de server staat. Bij de beoordeling van het project wordt hier nadrukkelijk op gelet (anders is het een erg eenvoudige opdracht). Indien men toch vanaf het werkstation Delphi installeert levert dit een onvoldoende op! Leermiddelen. ModulehandleidingProjekten netwerkbeheer – 2 Boeken Aanwezig in boekenkast Lab. Software Het pakket “Cleansweep” staat op CD Norton Systemworks, “Windows-server “Windows-workstation”, “Delphi-4 of Delphi 5”, “Service packs ”, -35- Internet Opmerking: “REGSNAP”. Site’s diverse leveranciers. www.borland.com (voor Delphi) Bestudeer de werkwijze van het pakket “Cleansweep”. Verslag: Het verslag moet feitelijk een draaiboek vormen van de systeembeheerder als in de toekomst iemand anders dit moet doen. Er moet dus o.a. het volgende in staan: - Welke bestanden moeten lokaal geïnstalleerd worden? Welke registry aanpassingen moeten verricht worden? Welke rechten moeten in de verschillende Delphi directories gegeven worden. Zijn er ook beperkingen t.a.v. het gebruik van het pakket Delphi als men zoveel mogelijk wil afschermen? Wat moeten de gebruikers doen om Delphi te kunnen draaien? Beoordeling. - Er wordt gekeken of de gevraagde punten in het verslag aanwezig zijn. Demonstratie Delphi, BDE, Database Desktop, DBGRID applicatie om na te gaan of het pakket op het workstation werkt. -36- Projectomschrijving - 15 - (Categorie: Wireless Networking) Onderwerp: Vervaardigen van een Wireless Netwerk en via een protocol analyzer het protocol gebruik en de afscherming van gegevens aantonen. Inleiding: In het kader van de module Projecten Netwerkbeheer -2- in het semester NID3 worden een aantal projecten uitgevoerd die enkele dagdelen in beslag nemen. Het onderwerp voor dit project betreft Wireless Networking. U dient met behulp van o.a. Wireless netwerkkaarten en een Accesspoint een werkend draadloos netwerk op te bouwen bestaande uit een server en twee netwerkstations. Het O.S. is naar keuze. Na deze opbouw dient men via een protocol-analyzer de gebruikte protocollen en beveiliging van dit netwerk aan te tonen. Opdrachtomgeving. Het project wordt uitgevoerd in het Projecten Laboratorium B3.223. Gebruik wordt gemaakt van drie standaard PC’s, met een operating system naar keuze. De benodigde randapparatuur dient correct en met de meest optimale instellingen geïnstalleerd te worden. U dient gebruik te maken van alle bijgeleverde drivers en installatie programma’s en indien nodig deze van internet te downloaden. Doelstelling. Via het maken van dit draadloos netwerk inzicht te krijgen in de mogelijkheden en onmogelijkheden van Wireless Networking en het correct leren gebruiken van de geïnstalleerde apparatuur en de onderlinge samenhang daarvan. Tevens kennis opdoen in de gebruikte protocollen en de afscherming/beveiliging daarvan. Resultaat. Het Wireless Netwerk is geïnstalleerd, alle randapparatuur is met elkaar verbonden, met de juiste protocollen en interfaces. Het Acces point is beveiligd met de juiste protocollen, en het dataverkeer naar de gebruikers binnen dit netwerk is beschermd. Dit wordt aangetoond via een presentatie bij de oplevering van het project d.m.v. een protocolanalyzer die op een van de werkstations is geïnstalleerd. Leermiddelen. Module handleiding Bijlagen Software Internet Projecten Netwerkbeheer- 2 Installatie bladen van 3-Com. Diverse drivers van 3-COM Fluke Protocol Inspector Site’s diverse leveranciers. -37- Projectomschrijving - 16 - (Categorie: Wiring Solutions) Onderwerp: Het tekenen van de netwerk infrastructuur. Inleiding. In het kader van de module Projecten Netwerkbeheer -2- in het semester NID3 worden een aantal projecten uitgevoerd die enkele dagdelen in beslag nemen. Het onderwerp voor dit project betreft wiring solutions. U dient met behulp van o.a. de software pakketten VISIO-2000 (van Microsoft) en NETWERK DESIGNER (van CISCO) de CCNA opstelling van 8 routers te tekenen die op de tafels van de binnenste opstelling in het laboratorium B3.223 is geplakt. Dit schema is ook in het projecten-Lab in 2-voud aanwezig. U dient vervolgens via het vervaardigen van dit schema in beide software pakketten, aan te geven wat wel en wat niet is te realiseren. Tevens wordt van u verwacht een duidelijke conclusie over het gebruik, de verschillen en de mogelijkheden van beide software pakketten. Opdrachtomgeving. Dit project wordt uitgevoerd in het Projecten Laboratorium B3.223. Gebruik wordt gemaakt van een afbeelding van het CCNA 8X Router opstelling zoals te zien is op de tafels in het midden van het Netwerklab B3.223. Beschikbaar op een CD zijn twee tekenpakketten (VISIO-2000 en NETWERKDESIGNER) met behulp van deze twee pakketten kan men netwerk infrastructuren ontwerpen en documenteren. Er wordt gebruik gemaakt van twee -PC’s met een Operating system naar keuze. Doelstelling. Door het installeren van de 2 software pakketten VISIO-2000 en NETWERKDESIGNER en het gebruik hiervan kan men kennis opdoen van de mogelijkheden van deze software, het geven van advies over de toepasbaarheid van beide pakketten in de lab-omgeving en het vervaardigen van een complete documentatie van de aanwezige CCNA 8x router opstelling. Resultaat. Via een handleiding per geïnstalleerd programma, wordt stapsgewijs aangegeven de stappen tot installatie, de bruikbare mogelijkheden in de LAB-omgeving, en de resultaten van de eigen bevindingen bij het testen en maken van de documentatie. Tevens wordt in een eindadvies de verschillen tussen beide pakketten aangegeven en een keuze tot aanbeveling gegeven. Tevens zijn duidelijk aangegeven, het plan van aanpak, de taakverdeling en de planning en de nog resterende conclusies voor zover ze nog niet in het advies verwerkt zijn. Leermiddelen. Modulehandleiding Software Internet Projecten Netwerkbeheer-2 Software pakket VISIO-2000 Software pakket NETWERKDESIGNER CD-betreffende operating system. CD-service packDiverse diskette’s met Dos, CD-ROM installatie etc. Diverse sites. -38- Projektomschrijving – 17 – Onderwerp: Terminal Services Inleiding. In het kader van de module Projecten Netwerkbeheer -1- in het Semester NID3 worden een aantal projecten uitgevoerd die enkele dagdelen in beslag nemen. Het onderwerp voor dit project betreft het installeren en configureren van Windows Terminal Services onder Windows 2000 Advanced Server. Opdrachtomgeving. Het project wordt uitgevoerd in het Projecten Laboratorium B3.223 / B3217. Gebruik wordt gemaakt van meerdere PC’s. De bersturingssystemen die geïnstalleerd dienen te worden voor dit project zijn: - Windows 2000 Advanced server als DC - Windows 2000 Advanced server als member server t.b.v. Terminal services - Windows 2000 Professional / NT4 / Windows98 Doelstelling. Na het afsluiten van dit project zijn de volgende doelen gerealiseerd. - Windows 2000 Advanced Server is correct geinstalleerd en gedocumenteerd. De beveiligingen voor de beheerder en gebruikers zijn correct ingesteld. Windows Terminal Services is correct geinstalleerd en gedocumenteerd. De Active Directory van Windows 2000 Advanced server is correct geinstalleerd en gedocumtenteerd. Er is een werkende DHCP server aanwezig op de server. De policies moeten correct toegepast zijn op de TSgebruikers. Tevens moeten de gebruikte policies gedocumenteerd zijn. TSgebruikers moeten naar wens in kunnen loggen op de Terminal Server en gebruik kunnen maken van verschillende Office applicaties. TSgebruikers beschikken over een minimaal Start Menu. De bovenstaande punten moeten tijdens de controle aan de docent getoond kunnen worden. Resultaat. Een verslag waarin bovenstaande doelstellingen volledig en diepgaand besproken worden. Ook moeten alle gekozen oplossingen correct verantwoord kunnen worden. (Inclusief planning) Een werkende omgeving volgens bovenstaande punten. Leermiddelen. Modulehandleiding Boeken Software Projecten Netwerkbeheer -1Windows 2000/2004 (Cybex) Windows 2000 Advanced Server Windows 2000 Professional / NT4 / Windows98 Besturingssysteem naar keuze -39- Office XP Professional Drivers CD Service Packs & updates Internet http://www.microsoft.com/windows2000/technologies/terminal/default.asp http://www.thethin.net/ http://www.microsoft.com/windows2000/technologies/directory/ad/default.asp http://www.google.com/ -40- Projectomschrijving – 18 – (Categorie : Netwerk Security) Onderwerp : Beveiliginstechnieken --, Vastleggen van policies Inleiding. In het kader van de module Projecten Netwerkbeheer in het semester NID3 worden een aantal projecten uitgevoerd die enkele dagdelen in beslag nemen. Het onderwerp voor dit project betreft het aanpassen van de policies. Voorbeeld: Een bedrijf wenst dat er een aantal mogelijkheden van het besturings-systeem worden geblokkeerd voor de gebruikers. Dit is een onderdeel van het bedrijfsnetwerk beveiliginsplan waarin vermeld staat wat gebruikers kunnen en mogen doen in deze omgeving. Opdrachtomgeving Het project wordt uitgevoerd in het Projecten Laboratorium B3.223 . Gebruik wordt gemaakt van de opstelling netwerk security. Dit bestaat uit meerdere PC’s waarop er een als Windows 2000 Server is geïnstalleerd en de andere met clients zoals Windows 98 en Windows 2000 / Windows XP elk met het laatste service-pack. Alle zijn verbonden met een 3com-Hub. Samen vormen ze een domein. Het protocol is TCP/IP. Doelstelling Na het afsluiten van dit project kunnen de studenten voor gebruikers van de opgestelde omgeving naar keuze een omgeving aanmaken waarin naar wens onderdelen van de standaard faciliteiten van het operating systeem geblokkeerd kunnen worden ter beveiliging van het gehele netwerk. Dit kan voor een individuele user of voor een groep users uitgevoerd worden. Tevens zijn hun mogelijkheden bekend wat met deze methode geblokkeerd kan worden of niet. Resultaat We gaan in dit project een school situatie aanmaken. We maken verschillende policies voor de groepen: - Leerlingen - Docenten - Beheerders Policies Voor iedereen - Per groep een gezamenlijk bureaublad (Mandatory Roaming) - Persoonlijke mijn documenten ( Verwijst naar eigen homefolder op de server) - De F8 toets tijdens het opstarten van de werkstations uitschakelen. - Vorige inlognaam verbergen in het login-scherm. Voor Leerlingen - Uitvoeren verwijderen uit het start menu - Zoeken verwijderen uit het start menu - De lokale drives ( A; en C: ) niet meer weergeven - Configuratie scherm uitgeschakeld - MS- Dos prompt uitgeschakeld (command) - Het beeldscherm niet meer kunnen wijzigen - Geen toegang tot het register - Eigen Start Menu met: o Calculator o WordPad o MSPaint Voor de docenten: - Uitvoeren verwijderen uit het start menu - De lokale drives ( A: en C: ) niet meer weergeven -41- - Geen toegang tot het register Eigen start menu met: o Calculator o WordPad o OpdrachtPrompt (CMD) o Ontspanning o MSPaint Resultaat. Een verslag waarin bovenstaande doelstellingen volledig en diepgaand besproken worden. Ook moeten alle gekozen oplossingen correct verantwoord kunnen worden. (Inclusief planning) Een werkende omgeving volgens bovenstaande punten. -42- Projectomschrijving – 19 - Onderdeel: Asterisk – VoIP Inleiding: In het kader van de module Projecten Netwerkbeheer -2- in het semester NID3 worden een aantal projecten uitgevoerd die enkele dagdelen in beslag nemen. Het onderwerp voor dit project betreft Asterisk – VoIP Opdrachtomgeving Het project wordt uitgevoerd in het laboratorium Netwerkbeheer B3.223. Gebruik wordt gemaakt van de standaard pc's in het lokaal. Hierop wordt een linux distributie naar keuze geïnstalleerd op de meest optimale manier voor Asterisk. Eventuele benodigde files kunnen van internet worden gedownload. Doelstelling Installatie van de software Asterisk in een linux distributie. Mogelijk maken tot VoIP communicatie tussen 2 clients. Een aantal centrale functies die via VoIP gebruikt kunnen worden. Inleiding Veel bedrijven hebben op dit moment al een telefooncentrale binnen het bedrijf, echter door de groei van breedband verbindingen in Nederland en het aantal thuiswerk plekken willen zij graag besparen op telefoonkosten doormiddel van VoIP. Grote leveranciers zoals Cisco hebben hier al oplossingen voor, deze vallen buiten het budget waardoor er gekeken is naar andere oplossingen. Hierdoor is men aangekomen bij de software Asterisk. Dit is een open-source telefooncentrale, waarmee het mogelijk is om VoIP te gebruiken binnen het bedrijf. Leermiddelen Websites: http://www.asterisk.org http://www.voip-wiki.org http://www.asteriskguru.com Boeken Asterisk – The Future of Telephony (ISBN 0-596-00962-3, Gratis te downloaden) Opdrachtomschrijving 1. Installeer een linuxdistributie en installeer hierop Asterisk. Zorg ervoor dat 2 clients doormiddel van het SIP protocol met elkaar kunnen communiceren. 2. Configureer voicemailboxen voor de clients en maak een IVR voor binnenkomende gesprekken, die via een algemeen nummer te bereiken is. Zorg er ook voor dat Asterisk geen beveiligingsrisico kan geven voor het linux systeem (Asterisk niet onder root draaien). -43- Ad. 1 Er moeten meerdere SIP accounts aangemaakt worden, waarmee kan ingelogd worden met softclients naar keuze. In het dialplan moeten er aan deze accounts aparte nummers worden toegekend, zodat deze hieronder te bereiken zijn. Ad. 2 Maak voor beide accounts een voicemailbox aan en zorg ervoor dat na 20 seconden overgaan de beller naar de voicemail wordt doorgeschakeld. Zorg er ook voor dat eventuele ingesproken berichten afgeluisterd kunnen worden en verwijderd. Tevens moet het mogelijk zijn om een persoonlijk bericht in te spreken die bellers krijgen te horen. Maak in het Dialplan op het nummer 1000 een IVR (Integrated voice response) menu aan. Waarbij minimaal 3 keuzes zijn en daarna nogmaals 2, waarvan deze 2 elk worden doorverbonden naar een sip accounts die reeds is aangemaakt. Tips Let bij de keuze van de distibutie op de minimum eisen van Asterisk. Laat de linux installatie zo kaal mogelijk, zodat Asterisk hier geen last van heeft (geen X.org). Denk bij het maken van het dialplan ook aan grotere omgevingen. Benodigd Materiaal Linux distributie VoIP softclients 2 Headsets Windows XP Professional Verslag Het verslag moet beschrijven wat er is gedaan om deze setup tot stand te brengen en dat aan de hand van de configuratie nogmaals een configuratie gemaakt kan worden. Er moet dus o.a. het volgende in staan: Welke stappen er zijn genomen om de opdracht te realiseren Zijn er problemen tegen gekomen tijdens het project. Algemene informatie over de gebruikte software en protocollen. Beoordeling Er wordt gekeken of de gevraagde punten in het verslag aanwezig zijn. Een demonstratie van het project. -44-
