Ik doe mijn werkstuk over elektriciteit omdat het me een interessant onderwerp leek, en ik wil er zelf ook nog iets van weten. Het is een heel belangrijk onderwerp omdat we een leven zonder elektriciteit niet voor kunnen stellen. 2 Hoofdstukken……………………………………………………………………………………………...blz.4 Wat is elektriciteit…………………………………………………………………………………….…blz.5 Geschiedenis……………………………………………………………………………………………….blz.6 Hoe word elektriciteit gemaakt…………………………………………………………………..blz.8 Waarvoor gebruiken we elektriciteit…………………………………………………………..blz.9 Magnetisme……………………………………………………………………………………………….blz.10 Proefjes met elektriciteit…………………………………………………………………………….blz.11 Slot…………………………………………………………………………………………………………….blz.12 Bronvermelding…………………………………………………………………………………………blz.13 3 Hoofdstuk 1-wat is elektriciteit Hoofdstuk 2-geschiedenis Hoofdstuk 3-hoe word elektriciteit gemaakt Hoofdstuk 4- waarvoor gebruiken we elektriciteit Hoofdstuk 5-magnetisme Hoofdstuk 6-proefjes met elektriciteit Hoofdstuk 7- slot Hoofdstuk 8- bronvermelding 4 Elektriciteit is een vorm van energie die ontstaat door kleine deeltjes ook wel atomen genoemd. De gemiddelde grote van een atoom is een halve miljoenste millimeter. Alles in de wereld bestaat uit atomen (kleine deeltjes) mensen, dieren en dingen. In een atoom zitten nog kleinere deeltjes: Neutronen Protonen en Elektronen. Twee daarvan hebben een elektrische lading, protonen en elektronen. Maar neutronen hebben daar in tegendeel geen elektrische ladingen. Protonen hebben een positieve lading en elektronen hebben een negatieve lading. Door die negatieve elektronen en positieve protonen is de atoom helemaal goed dus niet geladen maar in balans. Dit kan je makkelijk vergelijken met twee ballonnen en één wollen trui. Als je de twee ballonen over je trui wrijft krijgen de ballonnen een negatieve lading en de trui een positieve lading. De twee ballonnen zullen allebei naar de trui gaan maar ze zullen nooit dicht bij elkaar zijn want de ballonnen hebben allebei een negatieve lading. Twee dezelfde ladingen stoten elkaar af. Net zoals de twee blauwe kanten van de magneet nooit aan elkaar zullen plakken en het zelfde geld voor de twee rode kant. Maar rood kan wel op blauw en blauw kan op rood en dan blijven ze wel plakken. Probeer maar een keer. 5 5oo jaar voor christus De romeinen dachten dat de god Zeus (romeinse god van de bliksem) er voor zorgde dat er bliksem en onweer kwam als hij boos was. De romeinen zorgden er dus voor dat Zeus tevreden was en het op z’n gemak. Want Zeus was ook de belangrijkste god en sterkste god van het romeinse rijk. 3oo jaar voor christus Men wist al 300 jaar voor christus dat als je over barnsteen (kristal) wrijft met wol of een doek dat de barnsteen staties geladen zou worden. Toen kwamen ze er achter dat als je de staties geladen barnsteen boven haar of vacht houdt, het recht overeind ging staan. 1650 In 1650 heef Otto von Guericke de eerste elektrische machine gemaakt. Hij heeft dit gemaakt met een wielsteen met daarop schuurpapier, twee spoelen en twee ijzeren staven met een bal die naar elkaar wijzen. Als je dus aan het wiel draait dan zul je zien dat tussen de twee ballen een elektrische vonk zal ontstaan. 1750 In het jaar 1750 kwam men er achter dat Leidse fles in staat was om er elektriciteit in op te slaan. Dat is erg handig als je elektriciteit nodig hebt dan hoef je niet steeds aan het rat te draaien om elektriciteit op te wekken. 1750 – 1800 In de jaren tussen 1750 – 1800 waren de proeven met elektriciteit heel populair bijvoorbeeld: 1. 2. 3. 4. De elektrische kus Het zwevende blikje Bliksem maken Peper en zout scheiden met een ballon 6 1929 In 1929 had Robert van de Graaff de vandegraaff machine uitgevonden. De vandegraaff machine is een grote bal en als je daar je hand oplegt gaan als je haren rechtop staan. Misschien heb je het wel eens een keer gedaan. 2013 In 2013 kunnen we niet meer zonder elektriciteit. Dan waren er mobiels, snoep automaat, computer, beamer, koelkast, föhn en nog veel meer, op benzine. Tegenwoordig is er ook groene energie tegen de bestrijding van milieu vervuiling. 7 Er word op verschillende manieren elektriciteit gemaakt bijvoorbeeld: 1. Zonnepanelen: zonnepanelen werken als de zon schijnt en zorgt ervoor dat het licht omgezet word in elektriciteit. 2. Windmolens: in een windmolen zit een dynamo met een spoel. Als de wind de molen laat draaien begint de dynamo ook te draaien en de spoel wordt geladen. 3. Kernenergie: uit een mijn wordt uranium gehaald. In Nederland bij Urenco worden 2 verschillende soorten uranium gescheiden. Daarna gaan ze naar een kerncentrale en worden de uranium deeltjes verbrand. De resten van de uranium deeltjes worden in splijtstaven (samengeperst uranium) in een groot water bassin (bad) bewaard. 4. Water energie: om energie uit water te krijgen laten mensen snel stromend water over een rad lopen waardoor dat rad gaat draaien en de dynamo gaat werken. 8 We gebruiken elektriciteit eigenlijk overal voor van lamp tot machines. Alles om je heen wordt gemaakt met elektriciteit of werkt op elektriciteit. Kijk maar eens om je heen, wat werkt niet op elektriciteit of is gemaakt met elektriciteit. Elektriciteit is een belangrijke behoefte van de mensheid geworden. Dat kun je zien aan de ontwikkelingen in de maatschappij. Door de electrischeteit worden steeds weer nieuwe dingen uitgevonden. Bijvoorbeeld de mobiele telefoon en spelcomputers. Voor de bedrijven is het ook belangrijk omdat er steeds slimmere machines ontwikkelt worden. Al deze machines werken op elektriciteit. Daar waar elektriciteit wordt gebruikt is een meterkast nodig. Hier komt de elektriciteit binnen in een huis of een gebouw. Vandaar uit worden alle apparaten aangesloten door stopcontacten. Elektriciteit vervuilt het milieu doordat eerst cokes gemaakt worden en daarna worden verbrand. Ook de oude apparaten vervuilen het milieu. Er is nog ook groene stroom op de wereld. Groene stroom is duurzame energie wat niet het milieu vervuilt. Voor groene stroom heb je geen cokes nodig. Groene stroom wordt gemaakt door de wind, water en zon. 9 Magnetisme? Magnetisme hoort toch helemaal niet bij elektriciteit? Toch wel, elektriciteit zorgt voor een magnetisch veld gecombineerd met koper. Magnetisme ontstaat als je door koper elektriciteit laat stromen, dan krijg je een magnetisch veld. Binnen dit veld trekt de magneet alles van ijzer en staal naar zich toe. Bij een magneet is het altijd zo dat er een noord en een zuidkant is. Bij een ronde magneet is het zo dat de buitenste rand noord is en binnenkant zuid. Om een magneet sterker te maken moet je de spoel (cirkels van koperdraad) groter maken en er meer elektriciteit door laat stromen. Je kunt zelf ook een magneet maken dat doe je zo: Eerst bind je twee koperdraadjes aan weerszijde van de batterij. Als je dat doet en je maakt ze aan elkaar dan heb je een magneet. Als je de koperdraadjes een aantal keer om een spijker wikkelt wordt de spijker ook gemagnetiseert en kun je met het puntje van de spijker ijzer en staal optillen. Bij een staal fabriek gebruiken ze geen grijper maar een hele sterke magneet. Alleen zit in die magneet geen koper maar dikke banden van aluminium. Daar kunnen veel meer banden in en dit geleidt beter en is dus ook een stuk sterker. Als je de magneet uit zet dus de stroom er van af haalt, blijven altijd nog een paar stukken plakken. Wanneer de magneet de ijzeren staven aanraakt worden een aantal van die staven ook gemagnetiseerd en blijven zo aan de magneet plakken. Omdat te voorkomen veranderen ze de magneet, dan gaat zuid naar noord en noord naar zuid. Je kunt ook koken met magnetisme. Een inductie plaat (een fornuis op elektriciteit). In een inductie plaat zit ook een magneet maar hoe werkt dat dan. De magneet in de inductie plaat word steeds heel snel van noord naar zuid veranderd. Zo blijft er ook geen ijzer aan plakken. Maar doordat het zo snel verandert ontstaat er een wrijving en die wrijving zorgt ervoor dat de plaat heet word. Als je zo’n zelfde magneet er boven hout en ver bindt eet een lamp zal de lamp aan gaan. Haal je dit er af haalt dan gaat de lamp uit. 10 Doe dit onder toe zicht van een ouder. 1. Als je met een wollen sok over een ballon wrijft word de ballon statisch geladen. Als je hem dan boven je hoofd houdt gaan je haren recht op staan. 2. Als je twee spijkers door een deksel van een pot steekt en in de pot water doet en je set stroom op de twee spijkers krijg je belletjes te zien. 3. Als je zelf een magneet wil maken kun je dat doen door aan een batterij wederzijds koperdraad vast te maken. 4. Als je een kompas in de war wilt maken doe je dat door stroomdraad aan een batterij te maken en bij de kompas te houden. 5. Als je een dynamo hebt moet je aan de kant die kan draaien een propeller maken. Je maakt dan een statief die de dynamo in de lucht houd. Dan pak je twee stroomdraden met aan weerszijde een knijper. De twee knijpers maak je aan de dynamo en de andere aan een lamp dan zal de lamp gaan branden. 6. Pak een plank zet daar allemaal ijzeren stokjes in. Pak een batterij. En pak twee stroomdraadjes. Maak de twee stroomdraadjes aan een ijzeren staaf vast. Leg dan een batterij ver weg, ga bij de batterij staan en maak de twee stroomdraadjes aan de batterij vast als je goed kijkt kun je vonkjes tussen de staven zien. 11 Ik hoop dat diegene die dit gelezen heeft er veel van geleerd heeft. Ik in ieder geval wel. Ik vond het ook leuk om te maken en ik heb er veel plezier aan gehad. 12 Websites www.wickepedia.nl www.wereldenergie.nl www.schooltv.nl www.hetklokhuis.nl www.youtube.com/watch?v=nXLFEFthgZg Boeken Alles over techniek. De technologie achter games, robots en nog veel meer. 13