Brownout: als het licht tijdelijk uitgaat een argus op de

de bond · 26 september 2014
14 /
energie, verwarming & isolatie
Brownout:
als het licht tijdelijk uitgaat
Als er volgende winter een tekort aan elektriciteit dreigt, kan stroomnetbeheerder Elia tijdelijk en gecontroleerd een gebied zonder stroom zetten
om het net te ontlasten. Woon je in die zone, dan zit je een paar uur
zonder elektriciteit, tot de piekvraag voorbij is.
I
n België zit de grootste vraag naar energie tussen
17 uur en 20 uur. Het moment waarop we thuis
komen van het werk: de oven gaat aan, de kinderen
ploffen voor de tv en de verwarming draait op
volle toeren. Nog snel een wasje insteken, de frietjes bakken, en facebook checken. Multitasken op
hoog niveau! En dan gaat het licht uit…
Net zoals we de piekvraag veroorzaken, kunnen
we ze ook vermijden. Als we er volgende winter
in slagen het energieverbruik gelijkmatig te spreiden over dag en nacht, is er geen behoefte aan
noodplannen en afschakelen. Maar wat doe je als
het licht toch uitgaat? Geen paniek, met een kleine
voorbereiding ben je er klaar voor. En over een
paar jaar kijken we er waarschijnlijk nostalgisch
op terug.
In huis
Ga eens rond in je huis. Wat werkt er op elektriciteit? Heb je elektrische sloten? Gaat de garagepoort
nog open zonder stroom? Je kan in november een
oefendag inlassen. Schakel een uur de hoofdschakelaar uit en kijk wat je mist. We zijn uiteraard niet
verantwoordelijk voor gebeurlijke ongevallen…
Als het licht uitvalt, is het makkelijk als er een
paar zaklampen op bereikbare plaatsen klaar liggen. Kies voor oplaadbare batterijen met een lage
zelfontlading. Kaarsen zijn een romantisch, maar
riskanter alternatief.
Met de elektriciteit valt ook de verwarming uit.
Bij elektrische verwarming of een warmtepomp
is dat logisch, maar ook wie met gas of mazout
verwarmt heeft elektriciteit nodig om het warme
water rond te pompen. Pelletkachels hebben een
elektrisch aangedreven wormwiel om de pellets
aan te voeren alsook een ventilator om het vuur
nu en dan aan te wakkeren. Eenvoudige gaskachels met waakvlam of houtkachels blijven wel
werken. Een gashaard met ventilator daarentegen
werkt dan niet, en ook het openen van de gaskraan
gebeurt vaak elektronisch.
Een goed geïsoleerde woning kan makkelijk een
paar uur zonder verwarming. Leg eventueel een paar
dekens klaar voor in de zetel. Het is misschien verleidelijk om een petroleumkacheltje in huis te halen,
maar dat doe je beter niet. De rookgassen vragen om
een goede verluchting, en zo laat je al die warmte
weer ontsnappen.
Een goede diepvriezer of koelkast overbrugt gemakkelijk een paar uur zonder stroom als je de
deur gesloten houdt. Heb je een ouder model,
dan kan je de aankoop van een energiezuinig
exemplaar overwegen. Hoe meer plusjes achter
de A, hoe beter geïsoleerd en hoe langer je zonder
stroom kan.
geen optie, want die valt uit. Water blijft wel beschikbaar. De watertorens kunnen meerdere uren
zonder elektriciteit overbruggen. Enkel wie heel
hoog woont, in een flatgebouw of op een heuvel,
voorziet best een reserve.
Communicatie en ontspanning
Ook internet en je televisietoestel vallen uit. Zorg
voor de nodige alternatieven die geen stroom
nodig hebben: spelletjes, boeken. Met een radio
op batterijen kan je wel naar muziek blijven luisteren. Of naar de nieuwsberichten, zodat je weet
wanneer de stroomuitval voorbij is. Gsm-masten
hebben een noodbatterij die enkele uren meegaat.
Met een opgeladen gsm kan je dus nog telefoneren. Maar als iedereen dat doet kunnen de masten
overbelast geraken. Je beperkt je dus beter tot smsberichten. En als je als alternatief lekker warm in
bed duikt met je partner, hou er dan wel rekening
mee dat de Vlaamse regering de kinderbijslag voor
grote gezinnen wil aanpassen.
Onderweg
De grootste vraag naar elektriciteit ligt tussen vijf
en acht uur ’s avonds. De kans bestaat dus dat je
nog op weg bent van je werk naar huis. Wat zijn
de gevolgen?
Te voet of met de fiets: de straatverlichting gaat
uit, en in de winter is het vroeg donker. Controleer
geregeld je fietsverlichting en neem een extra
zaklamp mee.
Trein: De bovenleiding blijft onder spanning staan,
maar seinen en overwegen vallen uit. De trein rijdt
stapvoets tot het volgende station waar je moet
uitstappen. Bekijk vooraf de mogelijkheden voor
alternatief vervoer of neem een plooifiets mee. Of
voorzie warme kleren, iets om te eten en een goed
boek en wacht tot de treinen weer rijden.
Auto (en bus): verkeerslichten en straatverlichting vallen uit. Rij voorzichtig! Hou er rekening
mee dat tankstations niet werken, dus tank tijdig.
Treinoverwegen gaan automatisch in de gesloten
stand staan. Bekijk vooraf alternatieve routes als je
spoorwegen moet kruisen. Leg een deken in de auto
voor in de file.
Een paar uur zonder stroom, vooraf aangekondigd,
is voor de meeste mensen geen drama. Je hoeft
dus niet naar de winkel voor een noodgenerator. Spring zuinig om met energie, en spreidt je
stroomverbruik zo veel mogelijk over de daluren.
Voorkomen is nog altijd beter dan genezen.
Pieter Ledeganck – energieconsulent
Drank en voeding
De piekvraag valt samen met het avondeten.
Zonder elektriciteit is het moeilijk koken.
Zorg dus voor wat voeding die niet opgewarmd
moet worden. Snel naar de broodautomaat is
014_DB_12345_39.indd 1
 Een vraag over energie of hoe je je woning
energiezuinig maakt? Neem contact op met
de energieconsulent van de Gezinsbond:
tel. 02-507.88.60 of [email protected].
We helpen je graag verder.
Een argusoog
op de energie
van morgen
Iets meer dan twee jaar geleden vatte
ARGUS, het milieupunt van KBC en Cera,
het plan op om in Vlaanderen een breed
forum op te zetten over de duurzame toekomst van ons energiesysteem. Het energiethema is momenteel niet uit de pers
te slaan, de noodzaak aan een beter en
efficiënter systeem is evident. Niet alleen
zijn grote delen van het huidig systeem
verouderd, ook stromen er bakken vol geld
naar het buitenland en zijn we politiek
afhankelijk van anderen. De belangrijke
link met de klimaatverandering hoeft geen
verdere uitleg.
D
e noodzakelijke en verregaande aanpassingen aan ons
energiesysteem vragen een breed gedragen visie die kortetermijnbelangen overstijgt. Die visie ontbreekt en het is de
verdienste van ARGUS om een neutraal forum te bieden aan
alle betrokken groepen die soms te weinig weet hebben van
elkaars visie en activiteiten: consumenten, netbeheerders,
energieproducenten, bedrijven, sociale organisaties, academici, milieugroepen,... Het ARGUS-rapport Energie voor
morgen geeft de resultaten weer van deze brede consultatie
van een zeventigtal experten en van een druk bijgewoond
energiecongres in september vorig jaar. Het rapport wil
uitdrukkelijk geen blauwdruk bieden, maar reikt een aantal
prioritaire ’werven’ aan waarop overheden en alle betrokkenen kunnen inzetten om de noodzakelijke omslag (of
’transitie’) naar een duurzaam energiesysteem te realiseren.
Als voorbeeld geven we de vier werven uit de analyse van
het hoofdstuk over de huishoudelijke warmtevraag. Zo wordt
gepleit om het Vlaams woningpark grondig te renoveren, wat
een volgehouden inspanning op lange termijn vergt. Veruit
het grootste potentieel in vermindering van het energieverbruik ligt in de warmtevraag van de huishoudens. Europa
en Vlaanderen voeren een actief beleid inzake nieuwbouw,
maar daarnaast zal een grondige renovatie van het bestaande
woningpark nodig zijn. Voor veel woningen biedt alleen
totaalrenovatie nog een uitweg, voor andere woningen zal
afbraak en nieuwbouw de betere oplossing zijn.
De tweede werf is het stimuleren van nieuwe vormen van
financiering. Niet elk gezin heeft op het ogenblik dat de
investering moet gebeuren voldoende middelen om die te
realiseren. Er is dus nood aan investeerders die de initiële
kosten op zich nemen en ze, mits voldoende rendement,
gespreid in de tijd terugverdienen.
Het ontwikkelen van een doordacht beleid inzake energiearmoede is de derde werf. Bij ongewijzigd beleid zullen de zwakkeren in de samenleving verhoudingsgewijs
de zwaarste energiefacturen torsen. Er moet onder andere
ingezet worden op een grote inhaalbeweging in de sociale
woningbouw, waarbij volgens de strengste energienorm
moet gebouwd worden.
Werf vier wil inzetten op een intelligent beleid inzake warmtenetten, waarbij bijvoorbeeld nieuwbouwwijken één grote
’centrale’ verwarming krijgen (op basis van gas, biomassa
of restwarmte van de industrie) en er sowieso winst wordt
gemaakt door het vervangen van alle individuele stookinstallaties.
Ivo Aerts – energieconsulent
 Energie voor morgen. Krijtlijnen voor een duurzaam
energiesysteem, 2014, Lannoo Campus, 19,99 euro
23/09/2014 11:10:54