Muziek zonder managers werkt - Stichting voor Kamermuziek Den

Vrijdag 9 oktober 2009
CULTUUR
<19
Muziek zonder managers werkt
Crisis? Recessie? Teruglopende
inkomsten? Eén kunstinstelling
heeft daar in elk geval niet mee te
kampen. Voor de Stichting voor
Kamermuziek ’s-Gravenhage, die
volgende week aan haar 98ste
concertseizoen begint, is subsidie
overbodig. Het geld dat de abonnementhouders binnenbrengen is
ruimschoots voldoende. Enkele jaren
geleden besloot men zelfs de
toegangsprijs te verlagen.
Door Aad van der Ven
Een kunstinstelling zonder managers, die geld overhoudt. Hoe werkt
dat? Voor Jaring Walta, die als voorzitter vorig jaar Piet Wackie Eysten opvolgde, is dat vrij simpel: niet meer
uitgeven dat je binnen krijgt. De
vroegere concertmeester van het Residentie Orkest (23 jaar lang) en – nog
steeds – hoofdleraar viool aan het Koninklijk Conservatorium legt uit dat
het zaak is de balans te vinden tussen
dure en minder veeleisende ensembles die worden uitgenodigd. “En aangezien Diligentia meestal bijna uitverkocht is, men betaalt honderdveertig euro voor zes concerten,
komen we financieel nauwelijks voor
verrassingen te staan. Maar dat zijn
zaken die de penningmeester regelt.
En bovenal is er natuurlijk mevrouw
Van Beuningen”.
De naam valt van degene die in Den
Haag het gezicht van de kamermuziek is geworden, het bestuurslid met
de meeste ervaring. Zij kent veel concertbezoekers bij naam en professie.
En zij trekt er vaak op uit om minder
bekende ensembles te beluisteren.
Walta: “Daar komen veel suggesties
uit voort. Vervolgens kijken we samen naar de mogelijkheden interessante musici te engageren. Waarbij
natuurlijk meetelt wat ze op hun repertoire hebben. Stellen ze iets voor,
dan sturen we dat soms een beetje bij.
Ik hecht wel aan een goede opbouw
van een programma”.
Jaring Walta zegt dat nu hij voorzitter
is, hooguit hier en daar wat accenten
zullen worden verlegd. “Iets meer
aandacht voor de nieuwere muziek
‘stellen ze iets voor, dan
sturen we dat soms een
beetje bij. Ik hecht wel
aan een goede opbouw
van een programma’
Jaring Walta > Foto: Mylène Siegers
zou ik wel toejuichen. Voor het volgende seizoen hebben we Berio en
Sciarrino op het programma staan.
Maar het uitgangspunt blijft toch bovenal de mensen een mooie avond te
geven, met prachtige meesterwerken”.
Begrip
De ‘Kamermuziekvereniging’ is een
begrip in Den Haag. Althans in een
deel van Den Haag. Want onder de
concertbezoekers, voornamelijk ouderen, zijn vooral het Statenkwartier
en het Benoordenhout sterk aanwezig. Daarbij is de rechterlijke macht
prominent vertegenwoordigd.
De vereniging veranderde in de jaren
tachtig in een stichting. Walta: “Een
vereniging heeft leden en dient geregeld een ledenvergadering uit te
schrijven. Maar daar kwam bijna nie-
mand. Dus dat was verspilde moeite.
Daarom is er gekozen voor de stichtingsvorm”.
De voorzitter voorziet binnen afzienbare tijd geen zwaar weer. “Het loopt
bij ons als een trein. Het zijn wel voornamelijk de ouderen die voor onze
concerten naar Diligentia komen,
maar de plaatsen van degenen die verdwijnen worden telkens weer ingenomen door andere ouderen, zodat
het beeld hetzelfde blijft”.
orkest toen had. Problemen met de
huisvesting bijvoorbeeld. We zwierven door de stad. Maar het versterkte
wel de saamhorigheid”.
Zelf speelde Jaring Walta vaak kamermuziek toen hij deel uitmaakte van
het Residentie Orkest. “We gingen
naar allerlei plaatsen waar musici
normaal niet komen, zoals bejaardenhuizen en gevangenissen. Dat was de
sociale taak die het orkest in die tijd
sterk propageerde. Het was een mooie
tijd, ondanks de problemen die het
Heftig
Toen hij 62 was besloot Jaring Walta
bij het orkest gebruik te maken van
de mogelijkheid met VUT te gaan. De
viool werd opgeborgen. “Het is een
heftig beroep. Ik wilde meer tijd voor
mezelf ”. Hij bleef wel docent aan het
Koninklijk Conservatorium, ook na
zijn pensioen. Hij heeft een zogenoemde 65-plus aanstelling, telkens
voor een jaar. Niemand in Nederland
wordt met meer plezier ontslagen
dan hij. Aan het einde van het cursusjaar wordt telkens het dienstverband
ontbonden, waarna het even later onverdroten opnieuw wordt bezegeld.
“Het spelen op zichzelf mis ik niet,
Op 13 oktober is in Pavlov (22.00
uur, vóór de reguliere jamsessies)
de ‘kick off ’ van zijn presentatietournee. Van Asselt haalde voor die
aftrap saxofonist David Schnitter
(ik noemde hem vorige week al)
uit Amerika over en trompettist
Nico Schepers uit België. Schepers –
Brussels Jazz Orchestra – heeft hier
nog niet zo’n naam, maar dat moest
maar ’ns veranderen. Van Asselt
hoorde hem bij The Young Sinatra’s
(waar hijzelf de pianokruk bezet)
en was verkocht. In de ‘liner notes’,
die ik voor zijn cd mocht schrijven,
citeert Edgar de kreet ‘Jazz is fun,
but serious fun’. En voegt eraan toe:
“Soms wordt jazz een intellectuele
oefening. Knap, maar het raakt me
geen moment”. Hijzelf valt voor
de uitdaging, het avontuur en de
swing. De derde cd is nét uit (ook
OAP records) en komt van pianist
Walter Wolff en vibrafonist Teddy
Charles. Unieke combinatie. De ‘vibes’ van een Amerikaan op leeftijd
(geboren 1928) met een jonge Finse
pianist, nog net niet afgestudeerd
aan het conservatorium. Ze klinken allebei even jong, met Charles
nog altijd op harmonische ontdekkingsreizen. En Wolff (Leidse Jazz
Award) is een topper in de dop. Hij
speelt met zijn trio op 16 oktober in
Prospero (Institute of Social Studies) in het voorprogramma van Jazz
meets Africa (met Karel Boehlee
en onder andere Ali N’daye Rose).
De laatste cd komt van een ‘gouwe
ouwe’, saxofonist en klarinettist
Dim Kesber. Getiteld ‘Requests from
up-high’ omdat er verzoeknummers
van zijn sponsor (Radio Holland
Group) op gespeeld worden. Van Ad-
maar lesgeven doe ik nog steeds
graag”.
De Stichting voor Kamermuziek stevent op haar honderdste seizoen af.
Over twee jaar moet er een serie muziekevenementen van de grond worden getild om u tegen te zeggen. “We
zijn daar al mee bezig”, zegt Walta.
“We denken aan één of meer opdrachten voor Nederlandse componisten. Die muziek zou dan door belangrijke, internationaal bekende
strijkkwartetten moeten worden gespeeld. Dat vraagt een gedegen voorbereiding. Wie een componist aan het
werk wil zetten heeft in de meeste
gevallen wel een beetje tijd nodig”.
Ysaÿe Kwartet. Strijkkwartet in D van
Franck, Strijkkwartet in Bes op. 130 & Grosse
Fuge op. 133 van Beethoven.
Dinsdag 13 oktober, 20.15 uur, Diligentia.
jazz
Marzio, Edgar,
Walter en Dim
Voor mijn neus vier nieuwe jazz
cd’s. Ze lijken in geen enkel opzicht op elkaar, maar worden óf in
Den Haag ten doop gehouden óf de
makers ervan geven hier een concert. Te beginnen bij gitarist Marzio Scholten en zijn debuut ‘Motherland’. Scholten is een creatief,
nieuw gitaartalent. De acht eigen
stukken op zijn cd (op drummer
Barry Olthoff ’s OAP label) bieden
een breed spectrum aan moderne
jazz. Intrigerende composities, met
echo’s van oudere gitaargeneraties
(Raney, Metheny, Hall), die toch
hun eigen verhaal vertellen. Van lyrisch tot ‘groovend’. Zo’n cd waarop
je steeds iets nieuws ontdekt. Scholten is op 17 oktober te gast in de
Regentenkamer. Begeleid door pianist Harmen Fraanje, bassist Stefan
Lievestro en percussionist Yonga
Sun. Cd nummer twee is van pianist
Edgar van Asselt, ‘Smooth journey’.
derley’s ‘Worksong’ tot en met Ellingtons ‘C-jam Blues’. Kesber (van
1930) speelt al 65 jaar jazz, van oude
stijl tot swing, en in zijn formatie
Dim Kesber and Friends verrast bassist Dolf del Prado als een aangename ‘crooner’ in ‘They can’t take
it away from me’, is pianist Rob van
Kreeveld goed als altijd en excelleren
de jongsten van het stel (Ellister van
der Molen trompet en Vincent Koning gitaar) in ‘Softly as a morning
sunrise’. De cd wordt gepresenteerd
in de Cor Ruys-zaal van het Kurhaus
op 16 oktober. “Na vijftig jaar terug
in het Kurhaus”, staat op de uitnodiging. Vijftig jaar geleden speelde
Dim er voor het eerst! En nu presenteert hij er een nieuwe cd. Welke
muzikant kan dát zeggen.
Bert Jansma