HOOFDSTUK 6 (DEEL IV) BINDINGEN

Klas 4
HOOFDSTUK 6
BINDINGEN EN KRACHTEN
Algemeen:
Soort binding:
Zit tussen:
 E.N.(tabel 40A)
a Metaalbinding
b Atoombinding
c Polaire binding
d Ionbinding
Metaalatomen
Niet-Metaalatomen
Niet-Metaalatomen
Metaal- en Niet-Metaalatomen
n.v.t.
≤ 0,4
> 0,4 ook C-Cl (per def.)
---
In de scheikunde is het zinvol om onderscheid te maken tussen stoffen, die wel of niet bestaan
uit moleculen i.v.m. de verschillende soorten bindingen die hierin voorkomen.
- Moleculaire stoffen: hieronder vallen de organische stoffen, veel zuren, water enz.
- Niet-moleculaire stoffen: hieronder vallen de metalen, zouten en de diamantgroep.
Moleculaire stoffen:
Bij moleculaire stoffen komen er behalve atoombindingen en/of polaire bindingen in een
molecuul ook nog krachten voor tussen de moleculen. Deze (drie) soorten krachten zijn veel
zwakker dan de vier bovenstaande bindingen.
Krachten tussen moleculen:
Komen voor tussen:
a Vanderwaalskrachten
b Dipool-dipoolinteracties
c Waterstofbruggen
moleculen, die geen dipolen zijn
moleculen, die dipolen zijn (zonder O-H en/of N-H)
moleculen met O-H en/of N-H
De grootte van deze (op zich zwakke! ) krachten neemt toe van a naar c. Ze bepalen in sterke
mate de hoogte van kookpunt en smeltpunt. Ook de oplosbaarheid van moleculaire stoffen in
oplosmiddelen wordt hierdoor bepaald. Het gaat hierbij immers om de krachten tussen de
moleculen. Moleculaire stoffen hebben in principe lagere kook- en smeltpunten dan de stoffen
uit de andere groepen.
Polaire stoffen/Dipolen:
Een polaire stof is een stof, waarvan de moleculen dipolen zijn. De sterkte van deze dipolen kan
verschillen. Men kan dit kwantitatief uitdrukken in een getal, het z.g. dipoolmoment. Deze staan
in tabel 55.
Om een dipoolmolecuul te krijgen moet er minstens één polaire binding in een molecuul zitten.
Als er meerdere identieke polaire bindingen in een molecuul zitten kunnen ze elkaars werking
soms teniet doen, waardoor het molecuul dan toch geen dipool is en de stof dus niet polair.
Dit is het geval bij (zie voor bindingshoeken tabel 54):
- twee polaire (dubbele) bindingen op een rechte lijn (hoek 180o); vb CO2 ( O<=C= >O ), CS2
- drie polaire bindingen in één vlak met hoeken 120o; vb SO3
- vier polaire bindingen in een regelmatig viervlak met hoeken 109o vb CCl4, SiH4.
Z.A.B.
Samenvattend:
Nog even de diverse zaken op een rij, uitgaande van een indeling naar (4) groepen stoffen.
Moleculaire st.
Metalen
Zouten
'Diamantgr'.
Kristalrooster:
molecuulrooster
metaalrooster
(netwerk)
ionrooster
(netwerk)
atoomrooster
(netwerk)
Soort binding:
in molecuul:
metaalbinding
-atoombinding e/o
-polaire binding
tussen moleculen:
-vanderwaalskr. óf
-dipool-dipoolint. óf
-waterstofbruggen
ionbinding
atoombinding
Smpt/kpt:
laag
hoog
hoog
hoog
Stroomgeleiding:
vaste fase:
vloeibare fase:
opgelost (in water)
geleiding door:
nee
nee
nee
n.v.t.
ja
ja
n.v.t.
vrije elektronen
nee
ja
ja
vrije ionen
nee
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
Oplosbaarheid:
(in water)
Voorbeelden:
polaire stoffen,
n.v.t.
variabel
vooral als ze wa- sommige metalen zie tabel 45A
terstofbruggen
reageren
kunnen vormen
organische stoffen zie Per. Syst.
zie H2 (blz 55)
H2O, NH3, H2SO4
n.v.t.
C (diamant)
Voorbeeldsom: geef alle soorten bindingen die voorkomen in chloormethaan.
1 Bedenk eerst tot welke groep de stof)behoort: chloormethaan is een moleculaire stof
2 Bedenk wat de formule van de stof is:
CH3Cl
3 Bedenk welke atomen(of ionen) aan elkaar zitten,
H
│
bij een moleculaire stof is de structuurformule handig:
H─C─Cl
│
H
4 Ga de diverse bindingen bij langs:
C-H E.N.= 0,4 : atoombinding
C-Cl polaire bind. per def. (uitz!)
5 Extra kracht (alleen bij moleculaire stof):
1e Kijk of de stof OH- e/o NH-groepen heeft
nee (dus geen waterstofbruggen)
2e Bedenk of de stof dipool is of niet (ruimtelijke bouw!) ja, dus dipool-dipoolinteracties !
[3eAls het antwoord op 1e en 2e nee zou zijn, dan was het antwoord:Vanderwaalskrachten]