Nat.Ond 2013

VAK
: NATUURONDERWIJS
DATUM: VRIJDAG 19 JULI 2013
TIJD
: 09.15 – 10.00 UUR
Drugs
3
1
In tabaksrook zitten verschillende schadelijke
stoffen .
Ondanks deze waarschuwing op sigaretten
pakjes, zijn er nog vele mensen die roken.
Enkele gedachten over tabakgebruik zijn:
1. Het is niet strafbaar.
2. Het brengt je tot rust.
3. Je kan door het gebruik van tabak beter
studeren.
4. Je kan er verslaafd aan raken.
5. Tabak is geen hard drugs.
6. Het kan longziekten veroorzaken.
Welke van deze schadelijke stoffen kan
longkanker veroorzaken?
A
B
C
D
ammoniak
koolmonoxyde
nicotine
teer
2
Smokkelen van drugs is strafbaar.
Toch probeert men op allerlei manieren
cocaïne uit het land te smokkelen,
bijvoorbeeld:
1. in vloeibare vorm verwerkt in
kledingstukken.
2. in vruchten en groenten verstopt.
3. in schoenzolen verborgen.
4. door het inslikken van cocaïnebolletjes.
Welke van deze manieren van smokkelen kan
de dood tot gevolg hebben?
A
B
C
D
alleen 2
alleen 4
alleen 1 en 3
alleen 2 en 4
De waarschuwing van het ministerie heeft
betrekking op …
A
B
C
D
1 en 3
2 en 6
4 en 5
4 en 6
4
Omdat het gebruik van tabak en alcohol
toeneemt onder de jongeren, willen buurtbewoners een info-avond organiseren.
Enkele activiteiten op die avond zullen zijn:
1. Informatie geven over alcohol- en
tabakverslaving;
2. Een danswedstrijd;
3. Enkele ex-verslaafden vertellen hun
ervaringen met alcohol of tabak;
4. Informatie over en het uitdelen van
gezonde hapjes en drankjes die alcohol
en tabak kunnen vervangen;
5. Enkele aanwezigen mogen vertellen hoe
ze de avond vonden.
Welke activiteiten kunnen meehelpen om het
gebruik van alcohol en tabak te verminderen?
A
B
C
D
alleen 1 en 3
alleen 2 en 5
alleen 1, 3 en 4
alleen 2, 4 en 5
Voeding
5
Janice is dik en wil afvallen. Ze besluit het
volgende te doen:
7
De moeder van Ryan heeft een baby gekregen.
Ryan vraagt haar, waarom de baby alleen maar
borstvoeding krijgt.
Mama zegt: „In borstvoeding zitten alle
voedingsstoffen die een baby nodig heeft zoals:
1. Meedoen aan wandel- en trimlopen.
2. Kleinere porties eten.
3. Voedingsmiddelen met veel brandstof
eten.
4. Geen zoete lekkernijen gebruiken.
Welke van de besluiten zullen ervoor kunnen
zorgen dat Janice afvalt?
A
B
C
D
1. kalk, zodat de baby stevige botten krijgt,
2. vitamine A voor een gezonde huid,
3. vitamine C, zodat de baby niet
gemakkelijk griep krijgt,
4. ijzer voor voldoende bloed. ”
Welke uitleg van mama is niet juist?
A
B
C
D
alleen 1 en 2
alleen 1, 2 en 4
alleen 2, 3 en 4
1, 2, 3 en 4
1
2
3
4
8
6
Op de tekening is een kuipje boter afgebeeld.
Op Wereldpoetsdag praat de jeugdtandverzorgster met de leerlingen over het goed
poetsen van de tanden.
Ze hangt daarna drie plaatjes op van iemand
die de tanden poetst.
Welke beschermende stof, die ook door de huid
gemaakt kan worden, is aan boter toegevoegd?
Zij vraagt daarna: Welk deel van het gebit
wordt niet gepoetst.
A
B
C
D
9
Welk kind geeft het juiste antwoord?
A Sharmila zegt: „de kauwvlakte van de
kiezen.”
B Zheng zegt: „de buitenkant van het gebit.”
C Graciëla zegt: „de binnenkant van de
voortanden.”
D Sergio zegt: „de binnenkant van de tanden
in de onderkaak.”
vitamine A
vitamine B
vitamine C
vitamine D
Een marktverkoper biedt de volgende
producten te koop aan:
sinaasappels – rijst – klaroen – gedroogde
garnalen – manja’s – gele pesi – warme vis –
cassave – massala
Welke van deze producten zijn beschermende
stoffenleveranciers?
A
B
C
D
gedroogde garnalen – rijst – warme vis.
gele pesi – cassave – massala.
rijst – cassave – warme vis.
sinaasappels – klaroen – manja’s.
Voortplanting
12
10
Enkele veranderingen die optreden bij jongens
en meisjes in de puberteit zijn:
De tekening geeft een deel van een bloem
weer.
1. haargroei in de oksels en bij de
geslachtsorganen.
2. het produceren van zaadcellen.
3. de groei van de borsten.
4. het breder worden van de heupen.
5. het rijpen van de eicellen.
P
Welke veranderingen zijn bij jongens en
meisjes noodzakelijk om het leven te kunnen
doorgeven?
Q
A
B
C
D
Is P een deel van de stamper of van de
meeldraad?
alleen 1 en 4
alleen 2 en 5
alleen 1, 2 en 3
alleen 3, 4 en 5
13
In een dierenpark leven er verschillende dieren.
Bekijk de tekening.
Is Q een plantenei of een stuifmeelkorrel?
A
B
C
D
P is een deel van de
stamper
stamper
meeldraad
meeldraad
Q is een
plantenei
stuifmeelkorrel
plantenei
stuifmeelkorrel
5
2
3
4
6
11
1
Enkele beweringen over de pil zijn:
I Het voorkomt zwangerschap.
II Het zorgt ervoor dat er geen eicellen in
de eileiders komen.
III Het voorkomt H.I.V. en andere seksueel
overdraagbare ziekten.
IV Het moet op advies van de dokter
gebruikt worden.
Welke van de genummerde dieren leggen
eieren ?
En welke geven hun jongen borstvoeding?
Van deze beweringen zijn:
A
B
C
D
alleen I en II juist.
alleen II en III juist.
alleen I, II en IV juist.
I, II, III en IV juist.
A
B
C
D
leggen
eieren
1, 2 en 6
1, 3 en 4
2, 3 en 6
2, 4 en 5
geven
borstvoeding
3, 4 en 5
2, 5 en 6
1, 4 en 5
1, 3 en 6
Heelal
Energie
14
16
Om gegevens over planeten in het zonnestelsel
te kunnen aflezen van een tabel, moet men
enkele begrippen kennen.
Bij welk energieschema is niet de juiste nuttige
energie aangegeven?
Van welk begrip is de betekenis niet juist?
begrip
A diameter
betekenis
de dikte van een
planeet.
B baansnelheid
de snelheid waarmee
een planeet rond de zon
gaat.
C omlooptijd
de tijd waarin een
planeet één keer rond
de aarde gaat.
D omwentelingstijd de tijd waarin een
planeet één keer rond
zichzelf gaat.
A
B
C
D
beweging
dynamo
elektrische stroom
elektrische stroom
radio
geluid
elektrische stroom
ventilator
beweging
kaarsvet
kaars
warmte
17
Op de tekening zie je kinderen op verschillende
toestellen spelen in een speeltuin.
De kinderen zijn genummerd en de pijltjes
geven de richting aan waarin de kinderen
bewegen.
2 3
1
5
15
Met behulp van een satelliet is deze foto
gemaakt waarop een orkaan te zien is.
4
Bij welk kind wordt beweging omgezet in
zwaartekrachtenergie?
A
B
C
D
Welke soort satelliet kan deze foto gemaakt
hebben?
A
B
C
D
een communicatiesatelliet
een navigatiesatelliet
een observatiesatelliet
een weersatelliet
alleen bij 1 en 3
alleen bij 3 en 5
alleen bij 1, 2 en 4
alleen bij 2, 3 en 5
18
Er staat een harde wind en Jerry laat zijn vlieger op.
Hij trekt echter te hard aan het touw en het snijdt.
21
Bekijk de tekening.
6
3
4
8
1
5
De vlieger valt uiteindelijk op de grond, omdat ...
A
B
C
D
7
het te hard waait.
de staart van de vlieger te lang is.
de vlieger te licht is.
de zwaartekracht aan de vlieger trekt.
Milieu
19
Planten hebben vaak last van plagen.
Plagen worden niet veroorzaakt door …
A
B
C
D
2
bacteriën en schimmels.
kevers en rupsen.
luizen en onkruid.
vleermuizen en vogels.
20
De bodem van de tuin van ons buitenhuisje is
uitgeput. Op de tekening zie je een deel van de
tuin met enkele bomen die afsterven.
De afgebeelde planten en dieren vormen samen
een voedselweb.
Welke pijltjes in dit voedselweb zijn onjuist?
A alleen 1en 7
B alleen 4 en 8
C alleen 2, 5 en 8
D alleen 3, 6 en 7
22
Dit is een foto van de schade die verleden jaar
door orkaan Sandy werd aangericht in Haïti.
Foto: De Ware Tijd 2012
De goedkoopste manier om het afsterven van
de bomen te voorkomen, is door …
A
B
C
D
de bomen te bemesten met kunstmest.
de tuin schoon te houden.
tuinafval rondom de bomen te plaatsen.
tuinafval te verbranden.
Welke vormen van vervuiling zullen in zo’n,
door een orkaan getroffen gebied, voorkomen?
A
B
C
D
alleen bodemvervuiling
alleen bodem - en watervervuiling
alleen bodem - en luchtvervuiling
bodem -, water- en luchtvervuiling
23
Op een school is er een schooltuin waar de
leerlingen wekelijks het volgende doen:
1. De resten van afgevallen bladeren
worden op een hoop geharkt en daarna
verbrand.
2. Tuinafval wordt meegegeven met de
vuilophaaldienst.
3. De planten worden bemest met
natuurmest.
25
Het dierenrijk kunnen we verdelen in
gewervelde en ongewervelde dieren.
Bekijk de volgende tekeningen.
Bij elk dier staan er twee gegevens vermeld.
1
Welke handelingen van de leerlingen kunnen
zorgen voor uitputting van de bodem?
A
B
C
D
2
gewerveld
geleedpotig
alleen 1
alleen 2
alleen 1en 2
alleen 2 en 3
gewerveld
zoogdier
3
4
Sorteren
ongewerveld
reptiel
24
ongewerveld
worm
Enkele kenmerken van gewervelde dieren zijn:
1.
2.
3.
4.
5.
Ze voelen warm aan.
Ze hebben haren op de huid.
Ze hebben vier poten.
Ze krijgen levende jongen.
Ze geven borstvoeding.
In welk antwoord komen alleen dieren voor die
al deze kenmerken hebben?
A
B
C
D
ezel – hond – vleermuis – schaap
hert – kamrawenke – kakkerlak – schildpad
kikker – kip – papegaai – tor
vlieg – aka – paard – kaaiman
Bij welke dieren is er een fout gemaakt?
A
B
C
D
bij 1 en 3
bij 1 en 4
bij 2 en 3
bij 2 en 4
26
We kunnen de ongewervelde dieren sorteren in
vier groepen:
1.
2.
3.
4.
wormen
eencellige dieren
weekdieren
geleedpotigen
Enkele voorbeelden uit deze groepen zijn:
vlinders, slakken en pieren.
Van welke groep is er geen voorbeeld
genoemd?
A
B
C
D
van groep 1
van groep 2
van groep 3
van groep 4
30
Hart/ Ademhaling/ Spijsvertering
27
De tekening geeft het spijsverteringskanaal
weer.
De juf vertelt aan de leerlingen dat er ook in
Suriname jaarlijks veel mensen sterven aan
hart- en vaatziekten. Daarna vraagt ze:
„Wat kun je zelf doen om je hart gezond te
houden?”
De leerlingen antwoorden:
1.
2.
3.
4.
aan sport doen.
gezond eten.
dagelijks vitamine C gebruiken.
niet roken en geen alcohol gebruiken.
1
Welke antwoorden zijn juist?
A
B
C
D
3
2
alleen 1en 2
alleen 3 en 4
alleen 1, 2 en 4
1, 2, 3 en 4
28
In het spijsverteringskanaal gebeuren er
verschillende dingen met ons voedsel,
onder andere:
Zuurstof gaat met het bloed mee naar alle delen
van het lichaam.
I
Met behulp van welk orgaan wordt zuurstof in
het bloed opgenomen?
II
A
B
C
D
darmen
hart
longen
nieren
Het voedsel wordt fijner gemaakt en
door het bloed opgenomen .
Het onverteerde voedsel wordt een tijdje
opgeslagen om daarna het lichaam te
verlaten.
Met welk nummer in de tekening is de plaats
aangegeven waarin verandering I plaatsvindt?
29
En met welk nummer de plaats voor
verandering II?
Anand voetbalt. Zijn ademhaling en hartslag
worden hierdoor sneller.
Welke verklaring hiervoor is niet juist?
A Zijn spieren hebben meer zuurstof en
brandstof nodig.
B Het bloed stroomt sneller door zijn lichaam.
C Zijn lichaam wordt niet moe, zodat hij
langer kan spelen.
D Zijn snelle ademhaling levert meer
zuurstof voor zijn lichaam.
A
B
C
D
verandering I
in deel
1
1
2
3
verandering II
in deel
2
3
3
2
34
Zintuigen
31
Twee beweringen over zintuigen zijn:
I
Met onze zintuigen kunnen we warm en
koud herkennen.
II
De mens heeft alleen zintuigen om te
voelen, te proeven, te zien en te horen.
In de vakantie gaat Bryan met zijn ouders naar
een nieuw recreatie-oord. Als zij daar
aankomen, doet Bryan achtereenvolgens:
1. Hij verkent eerst de omgeving.
2. Daarna speelt hij met enkele kinderen.
3. Na het spelen eet hij een flinke portie
nasi.
4. Hij maakt dan een wandeling in de
omgeving.
5. Na een uurtje rusten, gaat hij zwemmen.
Van bovenstaande beweringen:
A
B
C
D
is alleen I juist.
is alleen II juist.
zijn I en II beide juist.
zijn I en II beide onjuist.
32
Twee vrienden kijken naar een spannende
voetbalwedstrijd op de televisie, terwijl zij
popcorn eten en soft drinken.
Welke zintuigen worden op dat moment zeker
gebruikt?
A
B
C
D
alleen het oog en het oor
alleen het oog en de tong
alleen het oor en de tong
het oog, het oor en de tong
Veiligheid
33
Een groep vakantiegangers gaat voor een week
naar Brownsberg. In hun bagage wordt ook
voldoende norit meegenomen.
Waarvoor zouden zij norit kunnen gebruiken?
A Om muskietenbeten te voorkomen.
B Om een, door vuil drinkwater, opgelopen
diarree te verminderen.
C Om ongedierte uit hun verblijfplaats te
verjagen.
D Om allerlei tropische ziekten te voorkomen.
Bij welke handelingen heeft Bryan een
veiligheidsregel toegepast?
A
B
C
D
alleen bij 1 en 2
alleen bij 1 en 5
alleen bij 2, 3 en 4
alleen bij 3, 4 en 5
Malaria/ Dengue
35
Het B.O.G. is vaak bezig met de bestrijding
van de dengue-muskiet.
Welke handeling van de bevolking zal niet
meehelpen aan deze bestrijding ?
A Het afdekken van watertonnen.
B Hun erven onderhouden.
C Kapotte huishoudelijke apparaten op een
hoop achter op het erf plaatsen.
D Verstopte dakgoten geregeld schoonmaken.