Vragen uit de praktijk

Margo Peinemann houdt specifiek voor artsen en
therapeuten iedere dinsdag van negen tot twaalf
uur therapeutisch spreekuur bij Bonusan (telefoonnummer 0186-577 173). U kunt ook mailen naar
[email protected].
Het kind
Vragen uit de praktijk
bij het gebruik van supplementen bij kinderen staat de veiligheid altijd centraal. en terecht!
zeker jonge kinderen zijn kwetsbaar en om die reden moeten we voorzichtig zijn met de
keuze en de dosering van een supplement. Aan de andere kant weten we dat de groei tijdens
de prille kinderjaren het grootst is. Denk bijvoorbeeld aan een hersengroei tijdens het
eerste jaar van 350 tot ca. 1100 gram. Omdat onze huidige voeding steeds armer wordt qua
nutriënten, ontkomt ook het jonge kind mijns inziens niet aan suppletie van de broodnodige
nutriënten (in ieder geval een multipreparaat en essentiële vetzuren).
margo Peinemann
Vanaf welke leeftijd adviseer je een multipreparaat?
Maar ook een optimale voeding dekt de behoefte aan nutriënten niet,
Een multivitamine- en mineralenpreparaat is bedoeld om de dagelijkse
en voor een optimale gezondheid is suppletie voor beiden dus nood-
voeding aan te vullen met vitamines en mineralen die in onze huidige
zakelijk. Firma’s zetten vaak een minimale leeftijd van drie jaar op het
voeding niet of niet voldoende voorkomen. Zolang de moeder borstvoe-
etiket van hun multipreparaat, dit is puur uit voorzorg. tot het achtste
ding geeft, adviseer ik haar een goed multipreparaat in te nemen. het
levensjaar is de keuze voor een specifiek multipreparaat voor kinderen
kind krijgt zo via de borstvoeding alle nutriënten binnen. het moment
het beste. De dosering van de vitaminen en mineralen is daarbij aange-
dat het kind geen borstvoeding meer krijgt, is het moment dat het kind
past aan de behoefte van het kind. vanaf het achtste levensjaar kan het
zelf een specifieke kindermulti zou moeten krijgen. De capsule kan
kind in het algemeen overgaan naar een gewone multi.
worden opengemaakt en gewoon aan de flesvoeding worden toegevoegd. Natuurlijk blijft een volwaardige voeding, met ruime inname
Kun je aan een pasgeboren baby al probiotica geven?
van groenten, fruit en eiwitten, voor zowel moeder als kind de basis.
De eerste symptomen van een darmflora die niet goed functioneert
(bijvoorbeeld als gevolg van een keizersnede), zijn onder andere darmkrampjes, huiduitslag of eczeem en een zware ‘rochelende’ ademhaling. In een dergelijke situatie kun je direct starten met een probioticum
dat is samengesteld uit specifieke bacteriën, behorend tot de darmflora van het jonge kind (o.a. Bifidobacterium infantis en Lactobacillus
rhamnosus gg). het probioticum kan aan de afgekolfde (moeder)melk
worden toegevoegd. het advies is om niet direct met een grote hoeveel-
25-hydroxyvitamine D (nmol/L)
200
heid probiotica te beginnen, omdat er vaak een reactie in de darmen
optreedt. Dit kan leiden tot (verergering van) darmkrampen. De toedie-
160
ning van probiotica moet langzaam worden opgebouwd. Naarmate
120
de kinderen ouder worden, neemt het percentage lactobacillen in de
0
80
0
flora geleidelijk toe. Maar ook op latere leeftijd is het advies om eerst
te starten met een ‘kinder’probioticum om de flora goed op te bouwen.
Afhankelijk van de oorzaak van de klachten moeten kinderen vanaf vier
40
jaar vervolgens een ‘volwassen’ probioticum krijgen om de behandeling
te voltooien.
0
Niet-humane Moderne
Normale moderne Oraal vitamine
primaten
volwassenen
volwassenen in de 100 mcg/dag
met overvloedige winter op 430N
(4000 IE/dag)
blootstelling aan
zonlicht
Afbeelding 1. Het gemiddelde bloedplasmagehalte vitamine D van volwassen mensen
en niet humane primaten [1].
56
van Nature nr. 6 - 2007
Is levertraan belangrijk voor kinderen?
Zie hiervoor ook het artikel over levertraan op pagina 13.
De behoefte aan levertraan wordt bepaald door de behoefte aan vitamine A en vitamine D.
uit De PrAktijk
Bepalend voor het antwoord op deze vraag is het feit in hoeverre de
behoefte aan deze vitamines gedekt wordt door de voedingsinname
of andere bronnen. De belangrijkste bron van vitamine D is zonlicht.
gezien de hoeveelheid zonuren in Nederland en de mate waarin we de
zonuren benutten, ontkomt vrijwel niemand aan suppletie van vitamine
D. Zelfs de gezondheidsraad adviseert verschillende populatiegroepen,
waaronder kinderen, specifiek om vitamine D in de vorm van een supplement in te nemen. Afbeelding 1 geeft duidelijk de gebrekkige bloedplasmaspiegels van vitamine D van de westerse mens weer. Natuurlijk blijft
het advies voor kinderen om vooral veel buiten te spelen (ook voor de
Foto: Melissa officinalis (bron: wikipedia)
noodzakelijke lichaamsbeweging). Daarnaast ontkomt het kind echter
niet aan suppletie van vitamine D. vanwege de beperkte houdbaarheid
preventief ca. 3 gram visolie per dag nodig gedurende de hele zwanger-
van vitamine A bevatten veel multipreparaten geen vitamine A meer,
schap en lactatieperiode. het kind tot vier jaar heeft ca. 350 mg DhA en
maar carotenoïden. toch blijft ook vitamine A voor het kind essentieel
eenzelfde hoeveelheid EpA nodig. volgens recente onderzoeken hebben
en de inname via voeding blijkt gebrekkig. Levertraan biedt zo uitkomst
oudere kinderen per dag zo’n 1,5 - 4 gram visolie nodig [2,3].
om beide vitamines in een goede hoeveelheid binnen te krijgen. De
noodzakelijke dosering levertraan is individueel zeer verschillend. In
het algemeen kan 20 mcg als standaarddosering voor jonge kinderen
worden gezien. De exacte behoefte kan vrij eenvoudig aan de hand van
“Een verstoring van één van de slijmvliezen gaat
vrijwel altijd gepaard met een verstoring van de
andere slijmvliesweefsels”
bloedonderzoek worden bepaald.
Kinderen kunnen last hebben van buikpijn bij een
spannende gebeurtenis. Is daar iets voor?
Veel kinderen hebben last van oorproblemen,
hoe komt dat?
Zoals bij iedere aandoening, is het ook hier van belang om de achter-
Bij kinderen werk ik vaak met een plantaardig middel dat Melissa offi-
liggende oorzaak te achterhalen. Bij oorproblemen (o.a. frequente
cinalis bevat. Deze plant heeft een ontspannende en ontkrampende
oorontsteking) ligt de oorzaak in het algemeen bij het onvoldoende
werking. vaak zie je deze plant in een complexproduct samen met vale-
functioneren van het immuunsysteem dat de slijmvliezen beschermt
riaan. Deze plant werkt ook ontspannend (o.a. bij nerveuze klachten).
(het CMIS, Common Mucosal Immune System). Dit slijmvliezensys-
vooral de Melissa wordt in de literatuur als kinderplant genoemd. het is
teem bevindt zich niet alleen in de darmen -wat vaak wordt gedacht-,
ook goed te gebruiken als het kind moeite heeft met in- en doorslapen.
maar in veel meer gebieden zoals longen, huid, urogenitaalgebied,
KNO-gebied, ogen en gewrichtsvloeistof.
Hoeveel omega-3-vetzuren heeft een kind van zes jaar
nodig?
Deze slijmvliezen communiceren met elkaar via zogenoemde dendriet-
voor de bepaling van de behoefte aan omega-3-vetzuren is natuurlijk
gepaard met een verstoring van de andere slijmvliesweefsels. Zo zien we
de voeding van het kind en het eventueel voorkomen van deficiëntie-
vaak dat als het ontlastingspatroon van een kind verstoord is (bijvoor-
klachten belangrijk. Wordt er wel of geen vette vis gegeten, en zo ja hoe
beeld één keer ontlasting per 3-4 dagen), het kind ook last heeft van
vaak per week? In de praktijk zie ik steeds vaker kinderen die nooit vis
frequente verkoudheid met veel slijmvorming. Bij een dergelijke versto-
eten, of alleen in de vorm van vissticks (bevat geen omega-3-vetzuren).
ring treden bij kinderen ook vaak oorproblemen of bijvoorbeeld eczeem
“Gezien de hoeveelheid zonuren in Nederland
en de mate waarin we deze benutten, ontkomt
vrijwel niemand aan suppletie van vitamine D”
cellen. Een verstoring van één van de slijmvliezen gaat vrijwel altijd
op. Deze problemen zijn meestal goed op te lossen door de darmflora
en de slijmvliezen weer goed op te bouwen. Dit kan met suppletie van
een goed probioticum, eventueel prebiotica en L-glutamine. <<
Een ander zeer belangrijk aspect is of de moeder tijdens de zwanger-
referenties
schap wel voldoende omega-3-vetzuren heeft gegeten. De ontwikkeling
1.
en functie van hersenen, zenuwstelsel en ogen is erg afhankelijk van
de hoeveelheid meervoudig onverzadigde vetzuren. Met name DhA en
arachidonzuur staan hier centraal. Bij een gebrek aan omega-3-vetzuren
Muskiet FAJ. Evolutionaire geneeskunde U bent wat u eet, maar u moet weer worden
wat u at. Ned tijdschr Klin Chem Labgeneesk 2005; 30: 163-184
2. Oh R. practical applications of fish oil (omega-3 fatty acids) in primary care. J Am Board
Fam pract 2005;18:28 -36
3.
McNamara RK, Carlson SE. Role of omega-3 fatty acids in brain development and func-
van de moeder, zal ook het kind deficiënt zijn. In zo’n geval is de omega-
tion: potential implications for the pathogenesis and prevention of psychopathology.
3-vetzuren behoefte van het kind hoger dan gemiddeld. huidklachten
prostaglandins Leukot Essent Fatty Acids 2006;75(4-5): 329-49.
kunnen een indicatie zijn van een verhoogde behoefte. De moeder heeft
van Nature nr. 6 - 2007
57