Theatertechnisch gebruikershandboek De Cultuurfabriek Cultuurdienst Damme 25 mei Voorwoord Beste theatermaker in De Cultuurfabriek Wij zijn zeer enthousiast dat je theater wil maken in onze Cultuurfabriek. Om je op weg te helpen bij de praktische organisatie van je voorstelling hebben we alle informatie over het gebruik van De Cultuurfabriek en vooral de podiumzaal samengevat. In dit handboek hebben we ook een bundeling gemaakt van tips en wetenswaardigheden die je kan gebruiken bij het opbouwen van een voorstelling. Een voorbereid man/vrouw is er trouwens twee waard! Goede afspraken maken goede vrienden. In dit handboek vind je dan ook alle reglementen en afspraken terug die gelden in De Cultuurfabriek. Als iedereen op de toneelvloer dezelfde taal spreekt, staat er niets meer in de weg om van je voorstelling dat te maken wat je er van verwacht en soms zelfs meer! Om elkaar beter te begrijpen staan de cursief gedrukte woorden achteraan in een verklarende woordenlijst uitgelegd. De woordenlijst werd nog verder uitgebreid met interessante theatertermen. Aan jou om je verhaal te vertellen, de mensen uit hun huis te halen en ze even onder te dompelen in een wereld waar (bijna) alles kan. Als je toch nog met vragen komt te zitten, neem dan zeker contact met ons op. We helpen graag waar we kunnen. Ilse Vanhoorelbeke Cultuurdienst Damme Dorpsstraat 122 8340 Damme (Sijsele) Tel. 050 28 84 58 Theatertechnisch gebruikershandboek De Cultuurfabriek 2009 2 Inhoudstafel 1. Algemeen 1.1 Afspraken met de cultuurdienst. 1.1.1 Reservaties 1.1.2 Retributie 1.1.3 Kaartenverkoop 1.1.4 Promotie 1.1.5 Techniek 1.2 Nuttige adressen P. 5 p. 5 p. 5 p. 6 p. 6 p. 6 p. 8 2. Licht 2.1 Een mooi plaatje maken 2.2 Soorten licht 2.3 Verschillende soorten armaturen 2.3.1 PC 2.3.2 PAR 2.3.3 ACP horizonlicht/horizonbak 2.3.4 Profiel 2.3.5 Fresnel 2.3.6 Veiligheidskabels 2.4 Kleurenfilters 2.5 Lichtplan 2.6 Belichten in De Cultuurfabriek 2.6.1 Beschikbaar materiaal 2.6.2 Lichten inhangen p. 9 p. 9 p. 11 p. 11 p. 11 p. 12 p. 12 p. 12 p. 13 p. 13 p. 13 p. 15 p. 15 p. 15 3. Geluid 3.1 Garbage in is garbage out 3.2 Spelen met versterking 3.3 Plaats van de mengtafel 3.4 Intercomsysteem 3.5 Geluid in De Cultuurfabriek 3.5.1 Beschikbaar materiaal 4. Decor 4.1 Het totale toneelbeeld 4.2 Indeling decorstukken 4.2.1 Vloerstukken 4.2.2 Vliegwerk 4.2.3 Doeken 4.3 Handige tips 4.3.1 Niet te zwaar 4.3.2 Decorstukken merken 4.3.3 Kant en klaar decor Theatertechnisch gebruikershandboek De Cultuurfabriek 2009 p. 17 p. 17 p. 17 p. 18 p. 18 p. 18 p. 19 p. 19 p. 19 p. 19 p. 19 p. 20 p. 20 p. 20 p. 20 3 4.3.4 Fitsen en krommers 4.3.5 Schoren en kluiten 4.3.6 Roedeboeien 4.3.7 Doeken 4.4 Decor bouwen in De Cultuurfabriek 4.4.1 Bouwen, boren, schilderen,… 4.4.2 Waar naartoe met decorstukken? 4.4.3 Gebruiksreglement p. 20 p. 21 p. 22 p. 22 p. 23 p. 23 p. 24 p. 24 5. Veiligheid 5.1 Veiligheidsvoorschriften 6. Verklarende woordenlijst p. 25 p. 25 7. Bijlagen Bijlage 1: Retributiereglement ‘De Cultuurfabriek’ Bijlage 2: Retributiereglement ‘Centrum Rostune’ Bijlage 3: Technische fiche De Cultuurfabriek Damme Bijlage 4: Lichtplan ‘De Cultuurfabriek Bijlage 5: Gebruiksreglement ‘De Cultuurfabriek’ Bijlage 6: Veiligheidsvoorschriften en basisafspraken Theatertechnisch gebruikershandboek De Cultuurfabriek 2009 p. 32 p. 34 p. 35 p. 37 p. 38 p. 44 4 1. Algemeen Een voorstelling speel je niet zomaar. Er gaat natuurlijk een heel proces aan vooraf. Een stuk moet gezocht, gelezen, gerepeteerd en geregisseerd woorden. Daarbij komt ook nog de uitwerking van de belichting en het decor om de hoek piepen. Om een vlot verloop te garanderen maken we best goede afspraken. Wat volgt is een chronologische opsomming van de te zetten stappen. 1.1. Afspraken maken met de cultuurdienst 1.1.1 Reservaties Reserveren gebeurt bij de verantwoordelijke zaalverhuur van De Cultuurfabriek, m.n. Ellen Van Rie of een collega bij haar afwezigheid. Je neemt het best eerst telefonisch contact op om de beschikbare data na te gaan. Daarna moeten de data ook schriftelijk aangevraagd worden. Ook alle wijzigingen van data die zich voordoen in de loop van het ‘creatief proces’ moeten schriftelijk aangevraagd worden. Wil je in de podiumzaal van De Cultuurfabriek repeteren dan moet je die repetitiedagen ook reserveren. Damse theaterverenigingen kunnen de podiumzaal exclusief krijgen de week van hun première. De zaal wordt dan de hele week vrij gehouden om alles in orde te maken. Enkel de tweede maandag van de maand kan niet worden vrij gemaakt. Die maandagen organiseert het stadsbestuur filmvoorstellingen. Als repetitieruimte wordt centrum Rostune aangeraden. Repetities in De Cultuurfabriek verder dan een maand van de première kunnen aangevraagd worden maar niet gegarandeerd daar er ook rekening moet gehouden worden met de programmatie van het stadsbestuur en andere verenigingen. We zorgen er wel telkens voor dat er een ruimte vrij is in Rostune zodat de geplande repetitie kan plaats vinden. 1.1.2 Retributie Bij het reserveren vermeld je steeds de ruimtes die je wilt gebruiken in De Cultuurfabriek. Dit is natuurlijk afhankelijk van de grootte van het gezelschap en de geplande opvoering. Het retributiereglement voor De Cultuurfabriek vind je in bijlage 1. Het retributiereglement voor (repetities in) Centrum Rostune vind je in bijlage 2. Theatertechnisch gebruikershandboek De Cultuurfabriek 2009 5 1.1.3 Kaartenverkoop De kaartenverkoop gebeurt door de vereniging zelf. 1.1.4 Promotie Als je een voorstelling organiseert die toegankelijk is voor het grote publiek dan kan deze gratis opgenomen worden in de promotie van De Cultuurfabriek. Dit is o.a. de cultuurkalender, het programmaboekje van De Cultuurfabriek, de website, … Voor meer details en timing neem je best contact op met de cultuurdienst. Affiches en flyers kan je altijd binnenbrengen bij de cultuurdienst. We kunnen (14) affiches verspreiden in de openbare gebouwen (sporthal, bib,…) in Groot-Damme. 1.1.5 Techniek Om de programmatie van andere voorstellingen niet in het gedrang te brengen, is het nodig om wat technische informatie door te geven aan de cultuurdienst. Wij vragen om na te denken over de volgende zaken: - Hoe groot wordt het wenselijk speelvlak? De toneelvloer van de podiumzaal is 12 meter breed en 12 meter diep. Het speelvlak kan in de diepte gehalveerd worden door het dichtschuiven van doeken of het verhangen van het horizondoek. - Wat voor vloer wil je? Op de zwarte gepolierde betonvloer ligt een zwarte balletvloer. Die kan, indien wenselijk, verwijderd worden. Het al dan niet gebruiken van de balletvloer heeft gevolgen voor de belichting. Het licht wordt meer weerkaatst door de glanzende betonvloer. Daarover meer in het hoofdstuk licht. Het spreekt voor zich dat er in de vloer van het speelvlak niet genageld of geboord kan worden. - Wil je iets aan de elektrische trekken ophangen? In de podiumzaal hebben we 3 elektrische trekken met een maximale belasting van 250 kg. Die worden gebruikt om licht, decor, geluid en doeken in te hangen. Soms moeten de trekken vrijgehouden worden voor activiteiten als filmvoorstellingen. Het is dus handig op voorhand te weten of er trekken zullen gebruikt worden. - Wat gebruik je aan ‘staande’ decors? De podiumzaal moet steeds vrij gemaakt kunnen worden in het geval er na je voorstelling een andere voorstelling staat geprogrammeerd. Theatertechnisch gebruikershandboek De Cultuurfabriek 2009 6 Alle decorstukken moeten dus steeds op en af het speelvlak kunnen. Als het grote stukken zijn dan moet er voldoende plaats voorzien worden om ze op te bergen. Kortom: de technische ‘logistiek’ rond een voorstelling. - Wanneer voer je de decorstukken aan? Alweer om logistieke redenen is het handig om te weten wanneer de decorstukken aangevoerd worden. - Uit hoeveel acteurs/dansers/muzikanten bestaat je gezelschap? Ook hier geldt de regel: hoe groter het gezelschap, hoe belangrijker de logistiek wordt. - Wie is binnen je gezelschap de technische contactpersoon? Om vlot te kunnen werken is het handig om een technisch contactpersoon aan te stellen. Dit moet iemand zijn die op de hoogte is van alle technische aspecten van je voorstelling en het liefst ook aanwezig kan zijn tijdens de opbouw van je voorstelling. - Hoeveel bouwtijd heb je nodig? De bouwtijd hangt helemaal af van je wensen t.a.v. licht, geluid, decor,… - Wanneer verlaat je decor De Cultuurfabriek? Denk vooraf ook al aan het opruimen. Zoek een dag uit waarop iedereen de handen uit de mouwen kan steken. Zo snel mogelijk na de laatste opvoering. Wanneer je voorstelling zich in een verder stadium bevindt, kan je voor verder technisch overleg contact opnemen met de technieker van De Cultuurfabriek. Theatertechnisch gebruikershandboek De Cultuurfabriek 2009 7 1.2 Nuttige adressen Algemene vragen Reservaties Cultuurdienst Damme Dorpsstraat 122 8340 Sijsele Tel. 050 28 84 58 Fax. 050 37 00 62 [email protected] Ellen Van Rie Dorpsstraat 122 8340 Sijsele Tel. 050 28 84 52 [email protected] Eerste hulp bij theaterproblemen Technische vragen Frederik De Schepper Dorpsstraat 122 8340 Sijsele Tel. 050 28 84 47 [email protected] Technieker Raf Adam Tel. 0473 63 14 58 Huisbewaarder Sabrina Strubbe Tel. 0475 51 41 20 De Cultuurfabriek Stationsstraat 22 8340 Sijsele www.cultuurfabriekdamme.be Theatertechnisch gebruikershandboek De Cultuurfabriek 2009 8 2. Licht Het woord theater is een oud Grieks woord voor “zien”. 2.1 Een mooi plaatje maken Licht is essentieel voor een theatervoorstelling. Iemand die in het donker staat, wordt niet gezien, hoewel dit ook juist de bedoeling kan zijn. Licht kan een voorstelling maken of breken. Het leukste is om het optimale resultaat te bereiken: een ‘kloppend’ totaalbeeld. Met andere woorden: voorstelling (inhoud), decor, licht, geluid, kleding, schmink, enz. vormen één geheel. Er komt heel wat bij kijken om een mooi ‘plaatje’ te maken, er zijn immers honderd-en-één zaken waar rekening mee moet gehouden worden wanneer je een voorstelling uitlicht. Een aantal belangrijke zijn: - Wat voor voorstelling maak je? Een blijspel, een musical, een thriller, … - Wat is de afmeting van het speelvlak? - Welke vloer gebruik je? De zwarte gepolierde betonvloer weerkaatst heel wat licht en geeft soms vreemde effecten bij gebruik van bepaalde kleuren. - Wat gebruik je aan decorstukken en wat is de plek hiervan op het toneel? - Zijn er plaatsen (of personen) op het toneel waar je een extra lichtaccent wilt hebben? - Gaat het doek dicht tijdens decorwissels of niet? - … 2.2 Soorten licht Bij het uitlichten van een voorstelling hoor je vaak heel wat termen waaien. De meest gebruikte zijn de volgende: - Frontlicht Dit is alle licht die van voor komt. Hiermee maak je het gezicht van de acteurs zichtbaar. - Tegenlicht Al het licht dat van achter komt. Tegenlicht geeft diepte. Indien alleen tegenlicht wordt gebruikt, zie je enkel de contouren van de acteurs. Donkerblauw tegenlicht wordt vaak gebruikt bij decorwissels. Zo moet niet telkens het doek open en dicht gedaan worden. Theatertechnisch gebruikershandboek De Cultuurfabriek 2009 9 - Zijlicht Het licht dat vanuit de poten komt, maakt het spel van de acteurs dynamischer. Zijlicht wordt vaak gebruikt bij dansvoorstellingen. Het geheel wordt veel wervelender. - Vloerlicht Licht dat van op de grond komt. Geeft een extra accent. Het wordt ook vaak gebruikt bij dansvoorstellingen. - Horizonlicht Het licht dat het horizondoek belicht. Bijzonder is hier dat men door het inhangen van de drie standaardkleuren (rood/groen/blauw) alle kleuren kan vormen. (mengen). Licht gedraagt zich als verf. Rood en blauw geven samen paars… - Accentlicht Het licht dat gebruikt wordt om speciale plaatsen/personen op het toneel extra in het licht te zetten. Dit kan vanuit elke richting komen, afhankelijk van de wens. Daarnaast zijn er ook de speciale effecten: - Gobo’s Dit zijn speciale filters waaruit bepaalde figuren gesneden zijn. Zo kan je wolken, kerkramen, bladeren, sterren, een maan… projecteren. Vaak gebeurt dit op het horizondoek. Leuk is om het te gebruiken als speciaal effect op de vloer. - Blacklight Een paarsachtig licht wat je amper kan zien. Blacklight zorgt ervoor dat witte accenten in kledij of decor fel gaan oplichten in het donker. Opgelet, blacklight heeft altijd enige tijd nodig om op te starten. - Stroboscoop Een intens wit flikkerlicht waarvan de frequentie kan geregeld worden. Meestal gebruikt zonder kleurfilters. Maar in combinaties met kleurfilters geeft het een verrassend effect. Voor deze speciale effecten geldt één gulden regel. Gebruik het niet te vaak anders valt de verrassing weg en blijft er enkel een effect over. Een speciale afdeling binnen licht is het bewegend licht. De zogenaamde moving heads. Deze toestellen geven een sterk gebundeld licht en kunnen dat in om het even welke richting. Voor het bedienen van dit soort lichten is er een speciale lichtcomputer nodig. Theatertechnisch gebruikershandboek De Cultuurfabriek 2009 10 2.3 Verschillende soorten armaturen 2.3.1 PC Een PC heeft een platbolle lens waardoor je een grote spreidingshoek van het licht krijgt. De spreidingshoek van het licht is aanpasbaar. De lichtafbeelding is onscherp en cirkelvormig. PC’s worden het meest gebruikt om kleine en grote speelvlakken uit te lichten. Meestal als frontlicht/speellicht. Om de spreiding van het licht nog beter te kunnen regelen maak je gebruik van kleppen. Die kunnen makkelijk op het armatuur gemonteerd worden. 2.3.2 PAR Bij een PAR zijn de lamp, de reflector en de lens verwerkt in één geheel. Dat zorgt ervoor dat je de spreidingshoek van het licht niet kan aanpassen aan het armatuur zelf. Er zijn wel verschillende lampen beschikbaar voor dit soort armaturen waardoor je kan kiezen van een kleine spreidingshoek tot een erg wijde spreidingshoek. (very narrow, narrow, medium flood, flood, wide flood). Een PAR verspreidt een helder wit licht en wordt meestal gebruikt als gewoon speellicht, decorlicht of accentlicht. De lichtafbeelding is onscherp en is ovaal van vorm. Theatertechnisch gebruikershandboek De Cultuurfabriek 2009 11 2.3.3 ACP horizonlicht/horizonbak Een ACP horizonlicht geeft een gelijkmatige spreiding van helder wit licht. Het wordt gebruikt om grote speelvlakken gelijkmatig uit te lichten. De spreidingshoek van dit armatuur kan niet gewijzigd worden. Vaak vind je ze in groepen (units) van 3 terug met kleurenfilters groen/blauw/rood. Op die manier kan je om het even welke kleur mengen. 2.3.4 Profiel Profielspots bieden veel belichtingsmogelijkheden. De lamp en de reflector hebben een vaste plaats in het armatuur maar door het verschuiven van een lenzensysteem kan je heel strakke lichtbundels maken. Met behulp van messen kan je de lichtbundel afsnijden om zo hoekige lichtbundels te maken. Met een diafragma (of iris) kan je de diameter van de lichtbundel zo klein maken als je zelf wilt. In combinatie met een gobo kan je de lichtbundel om het even welke vorm geven. 2.3.5 Fresnel Een fresnel heeft veel gemeen met een PC. Het verschil zit in de verspreiding van het licht. Een fresnel heeft een grotere spreidingshoek en geeft een onscherpe cirkelvormige lichtafbeelding. De schijnwerpersbuis is korter. Een fresnel wordt gebruikt voor het verlichten van grote oppervlakken op korte afstand en is daarom uitermate geschikt in zalen met geringe hoogte. Ze worden gebruikt als tegenlicht, frontlicht en speellicht. Ook hier kunnen kleppen gebruikt worden. Theatertechnisch gebruikershandboek De Cultuurfabriek 2009 12 2.3.6 Veiligheidskabels Volgens de veiligheidsvoorschriften moeten armaturen vastgemaakt worden aan het grid met CE-gekeurde kabels (safety’s). In geen geval mogen die vergeten worden bij het inhangen van de armaturen. 2.4 Kleurenfilters Het is onmogelijk om hier uitgebreid in te gaan op de hele kleurenleer. Heel wat interessante tips over belichten en kleuren kan je terugvinden op: http://dvtg.hku.nl/licht/ 2.5 Lichtplan Belichting speelt een belangrijke rol bij een voorstelling. Het zorgt voor de juiste sfeer en kan het juiste gevoel oproepen bij bepaalde scènes. Daarom moet je goed nadenken over hoe je de belichting opbouwt. Zoals architecten een plan tekenen voor een huis, zo tekenen theatertechniekers een plan voor belichting nl. een lichtplan. Het is een schematische voorstelling van de plaats van de spots. Theatertechnisch gebruikershandboek De Cultuurfabriek 2009 13 Als voorbeeld een lichtplan van de dansvoorstelling “Speelvogels (Madcap)” Op het lichtplan vind je verschillende symbolen terug. Die staan voor de verschillende soorten armaturen die er zijn. Een symbool voor een bepaald armatuur kan lichtjes verschillen van lichtplan naar lichtplan. Echt universele symbolen zijn er niet. PC + kleppen PC zonder kleppen PAR profiel ACP/horizonbak fresnel met kleppen Theatertechnisch gebruikershandboek De Cultuurfabriek 2009 14 Op een lichtplan vind je bij elk symbool een nummer. Dat is het nummer van de kleurfilter die bij die spot hoort. Meestal gaat het om LEE-filters. 2.6 Belichten in De Cultuurfabriek 2.6.1 beschikbaar materiaal - 48 vaste dimmers; Een stuurtafel om de lichten te bedienen; 20 PC spots (1KW); 2 PC spots (2 KW); 4 profielspots (1KW); 9 ACP spots (1KW); 16 PAR-64 armaturen; LEE-kleurenfilters (niet in alle kleuren). (Voor details: zie technische fiche in bijlage 3) 2.6.2 Lichten inhangen. Het inhangen en afstellen van de belichting gebeurt altijd onder begeleiding van de technieker van De Cultuurfabriek tenzij de technieker toestemming geeft aan de technische verantwoordelijke van je vereniging om alleen aan de slag te gaan. Het inhangen van de lichten gebeurt altijd volgens dezelfde stappen - lichtontwerp/lichtplan Je start met het opmaken van een lichtplan. Daarop teken je hoe je denkt dat je belichting er uit moet gaan zien. Zo’n leeg plan vind je in bijlage 4. Trek met dat idee naar de technieker. Hij kan enkele tips geven en bijsturen waar nodig. - Inhangen De lichten worden volgens het lichtplan op de juiste plaats aan de bruggen gehangen. - Patchen Onder patchen verstaan we het verbinden van de spots met 1 of meer kanalen (faders) op de mengtafel. Dat gebeurt met korte snoeren op het patchpaneel. - Richten Na het patchen van de lichten kan er gestart worden met het richten en het juist plaatsen van kleppen. Let hierbij op eventuele donkere Theatertechnisch gebruikershandboek De Cultuurfabriek 2009 15 hoeken, schaduwen, … - Standen aanmaken Wanneer alles op z’n plaats hangt en juist gericht is kunnen de lichtstanden aangemaakt en geprogrammeerd worden in de besturingstafel. - Repeteren Acteurs moeten steeds wennen aan het spelen met licht. Het helpt hen ook om in de juiste stemming te komen en zich volledig in te leven in hun rol. Wanneer alles juist zit, teken je best nog eens een definitief lichtplan. Dat kan je goed gebruiken als de belichting in de periode tussen twee voorstellingen veranderd is. Zo hoef je het proces niet volledig over te doen. Theatertechnisch gebruikershandboek De Cultuurfabriek 2009 16 3. Geluid Feedback is not an option (geluidstechnicus ex-president Clinton) 3.1 Garbage in is garbage out. Voor geluid telt één ding: je moet er iets instoppen om er iets uit te halen. Dit houdt in dat iemand die niet articuleert of naast de microfoon praat, zelfs met de meest geavanceerde apparatuur niet verstaanbaar te maken is 3.2 Spelen met versterking Het spelen met behulp van versterking is pas de laatste jaren opgekomen. De eerste P.A.’s kwamen er pas eind jaren zestig. Al die honderden jaren van theater maken daarvoor, heeft men dus zonder hulpmiddelen gedaan. Met uitzondering van de natuurlijke akoestiek. Een feit is dat het voor de meeste mensen lastig is om een zaal te vullen met hun eigen stemvolume. Dit probleem is gedeeltelijk op te vangen door veel microfoons te plaatsen. Maar dit brengt weer andere specifieke problemen met zich mee. Een microfoon kan niet harder gezet worden tot in het oneindige. Vroeg of laat zal er feedback gaan optreden. Het zogenaamde rondzingen. De spraak en het volume zal dus voor het grootste deel uit de acteurs zelf moeten komen. Het scheelt al een heleboel of iemand zich tot de zaal richt, of met zijn rug naar het publiek staat te spelen. Iemand van wie het gezicht te zien is, is sowieso beter te verstaan. Bij gebruik van zendmicrofoons (headsets) moet men er aan denken om de ontvangers de antennes te laten zien. De antennedraadjes moeten dus zoveel als mogelijk vrij zijn. Bij het gebruik van toneelversterking gaat er wel een deel van de ‘sfeer’ verloren. Zo komt alle geluid en de stemmen van de acteurs altijd uit dezelfde richting. Het wordt moeilijk om te horen waar het stemgeluid van een personage vandaan komt. Ook alle andere geluiden (verplaatsen stoel, voetstappen, kopjes op tafel plaatsen,…) wordt veel harder hoorbaar voor de toeschouwers. Het is vaak beter om te investeren in een goeie cursus stemgebruik dan in dure apparatuur. 3.3 Plaats van de mengtafel De mengtafel kan in de zaal of in de regiekamer staan. De meest optimale plaats is in de zaal. Van daaruit heb je het beste zicht op Theatertechnisch gebruikershandboek De Cultuurfabriek 2009 17 het speelvlak. De muziek hoor je ook het best op die plaats. De mengtafel in de zaal plaatsen zorgt wel voor een verlies van 8 zitplaatsen. (4 stoelen worden weggenomen om plaats te maken voor de tafel. Op de vier stoelen die zo achter de tafel komen te staan, kunnen geen toeschouwers plaats nemen. 3.4 Intercomsysteem Een speciaal onderdeel van het geluid is het intercomsysteem. Het stelt je in staat om te communiceren van op het speelvlak naar de regiecabine en omgekeerd. Zowel aan kant cour als aan kant jardin is er een aansluiting. De intercom is ook te horen in de kleedkamers. Hier gaat het wel om eenrichtingsverkeer. Er kan enkel geluisterd worden. Antwoorden vanuit de kleedkamers is niet mogelijk. Een intercom bestaat uit een beltpack en een headset. De intercom maakt het mogelijk om van op het speelvlak de juiste cue’s te geven naar de technieker die achter de mengtafel zit. Heel vaak is de regisseur beter op de hoogte van de lichtwissels dan de technieker. De regisseur kan een handje helpen door op het juiste moment een cue te geven. 3.5 Geluid in De Cultuurfabriek 3.5.1 Beschikbaar materiaal - mengtafel 24 kanalen; versterkers; luidsprekers; 2 stereoversterkers en controle-eenheden; 4 monitoren; CD speler; Minidisc speler; multi effectapparatuur; grafische equalizer; intercomsysteem: masterstation/2 belpacks cour en jardin/2 wandstations in de kleedkamers/2 headsets enkel/1headset dubbel; microfoons. (voor details: zie technische fiche in bijlage 3) Theatertechnisch gebruikershandboek De Cultuurfabriek 2009 18 4. Decor Kunst begint waar nabootsing eindigt. (Oscar Wilde) 4.1 Het totale toneelbeeld Bij het bepalen, bedenken en maken van decorstukken is het erg belangrijk dat je het totale toneelbeeld in de gaten houdt. Zichtlijnen vanuit de zaal zijn hierbij zeer belangrijk. Het zicht van op de eerste rij is helemaal anders dan op de bovenste rij. De toeschouwer die op de eerste rij kant cour zit, kan de hoek cour achteraan minder goed zien dan de toeschouwer aan het andere uiteinde van de rij. Een handig hulpmiddel om zicht te krijgen op het totaalbeeld, verhoudingen en zichtlijnen is een maquette. Het kost veel tijd om die te maken maar dat weegt niet op tegen de voordelen die het oplevert. Best zorg je ervoor dat je een black box hebt van het speelvlak. Dit is schaalversie van het speelvlak en de ruimte daar rond. In die doos kan je naar hartenlust bouwen en experimenteren. Een handige schaal is 1/24. Maak je een maquette op schaal 1/24 dan kan een Playmobil-poppetje perfect als acteur in je decor dienen. De verhoudingen zullen kloppen. 4.2 Indeling decorstukken 4.2.1 Vloerstukken Het woord vloerstukken heeft weinig uitleg nodig. Inderdaad, alle decorstukken die je op de vloer plaatst, zijn vloerstukken. Dat gaat van losse zetstukken tot decorwanden. 4.2.2 Vliegwerk Decorstukken kunnen ook bevestigd worden aan het grid of aan een elektrische trek. Zoals verder beschreven is het hier erg belangrijk te denken aan het gewicht. Ook de veiligheid speelt hier een belangrijke rol. (zie veiligheidsvoorschriften in De Cultuurfabriek in bijlage 6). 4.2.3 Doeken Doeken kunnen heel wat suggereren in een totaalbeeld van een scène. In combinatie met de juiste belichting creëer je in geen tijd iedere omgeving die je maar wenst. Theatertechnisch gebruikershandboek De Cultuurfabriek 2009 19 4.3 Handige tips 4.3.1 Niet te zwaar Maak de decorstukken niet te zwaar. Decorstukken moeten, omwille van de activiteiten tijdens de week, kunnen weggenomen worden. Het is makkelijker zeulen met lichte decorstukken dan zware en logge stukken. Wanneer je een decorstuk wil ophangen aan de trekken dan moet je ook rekening houden met het maximumgewicht. Een elektrisch trek kan maximum 250 kg dragen en dat moet verdeeld worden over het volledige trek. 4.3.2 Decorstukken merken Zorg er voor dat je decorstukken duidelijk en overzichtelijk gemerkt zijn. Zo wordt het makkelijker bij het opbouwen en afbreken om de volgorde van vb. panelen te respecteren. 4.3.3 Kant en klaar decor Zorg ervoor dat zoveel als mogelijk van je decor af is wanneer het land in De Cultuurfabriek. In principe is het niet toegestaan om in het gebouw aan de slag te gaan met schrijnwerkmachines en dergelijke. Het is niet altijd te vermijden dat er hier en daar nog een puntje verf nodig is. Zorg er dan voor dat de toneelvloer goed is afgedekt zodat er geen verfspatten op terechtkomen. Grote schilderwerken (bv. Volledige wanden, deuren,…) kunnen echter niet. Zagen kan eventueel nog buiten de poort van de stock. Vermijd dat er stof het gebouw binnen komt. We houden graag alles net voor de groepen die na jou komen. Ook het technisch materiaal verdraagt niet goed fijne stofdeeltjes. 4.3.4 Fitsen en krommers Stel dat je een achterwand wil maken van 6 meter breed en 2,5 meter hoog, dan kan dat niet uit één stuk. Een eenvoudig middel om panelen op een stevige manier aan elkaar te bevestigen zijn fitsen en krommers. Een fits is een scharnier waarvan de ene helft op het ene deel van het decor is bevestigd en de andere helft op het andere deel. Dit uiteraard aan de achterkant. Dit geheel wordt bij elkaar gehouden door een krommer. Dit is een spijker die aan de bovenzijde omgebogen is en die de scharnierpen vervangt. Op deze manier is de achterwand snel en degelijk in- en uit elkaar te zetten/halen. Theatertechnisch gebruikershandboek De Cultuurfabriek 2009 20 Fits en krommer 4.3.5 Schoren en kluiten Om de wand rechtop te houden kan je er schoren tegenaan plaatsen. Deze worden ook met fitsen en krommers aan de achterwand bevestigd. Door er gewichten (kluiten) op te leggen, houden ze de wand overeind. De ideale verhouding van een schoor is ¾ x de hoogte van de wand voor de verticale lat en ¼ x de hoogte van de wand voor de horizontale lat. ¾ x de hoogte van de wand ¼ x de hoogte van de wand schoor 4.3.6 Roedeboeien Voor het ophangen van decor aan een trek is er extra aandacht nodig voor veiligheid. Er spelen misschien wel mensen onder het decor. Daarom worden Theatertechnisch gebruikershandboek De Cultuurfabriek 2009 21 alle stukken opgehangen met behulp van staalkabels (steels). Die staalkabels worden met roedeboeien aan de trek bevestigd. Voor de bevestiging van de staalkabels aan het decor kunnen er oogbouten aan het decor gemonteerd worden. Deze zijn helemaal dicht en gaan volledig door de bevestigingsbalk. Ze zijn een stuk veiliger dan schroefogen. Bevestigingsbalk met oogbout en moer Brede vlakken willen nogal eens krom gaan hangen. Dat kan je verhelpen door een klamplat. Ook weer te bevestigen met fitsen en krommers, maar deze keer om en om aan boven- en onderzijde aangebracht. Decorvak met klamplat 4.3.7 Doeken Voorzie aan de bovenkant van het doek een singel waarin om de 25 tot 30 centimeter zeilogen geperst worden. In die zeilogen worden lintjes gestoken (30 tot 50 centimeter lang), waarmee het doek aan de trek gebonden wordt. Die singel is belangrijk als je een groot doek gebruikt. Er komt namelijk een behoorlijk gewicht aan te hangen. Enkel en alleen maar lintjes is dan te slap. Als het doek met de bovenzijde in beeld hangt, is het handiger de lintjes aan de singel te naaien en dus geen zeilogen te gebruiken. Bij het inknopen van het doek ontstaat dan een ‘hoofdje’ dat de trek aan het zicht ontrekt. Markeer het midden van het doek. Geef dat een afwijkend kleur lintje. Dan is het altijd makkelijk terug te vinden. Dat bespaart tijd en ergernis. Theatertechnisch gebruikershandboek De Cultuurfabriek 2009 22 Aan de onderkant van het doek maak je een tunnel van ongeveer 10 cm met een dubbele stevige naad. Zo kan je in die tunnel een staaf schuiven waardoor het doek altijd mooi strak komt te hangen. Gebruik bij voorkeur een stevige kwaliteit stof voor uw doek. Doek met lintjes en tunnel 4.4 Decor bouwen in de cultuurfabriek. 4.4.1 Bouwen, boren, schilderen, … In de hoofdstukken hiervoor kon je al heel wat afspraken lezen rond het bouwen van decor in De Cultuurfabriek. Voor alle duidelijkheid nog eens alles op een rijtje: - Breng je decor kant-en-klaar naar De Cultuurfabriek. - Zagen en verzagen kan niet in De Cultuurfabriek omwille van de netheid en de aanwezige apparatuur. - Hier en daar kan en mag nog een stip verf aangebracht worden. Denk daarbij aan de nodige vloerbedekking om de balletvloer of andere te beschermen tegen spatten. Grote schilderwerken kunnen niet. - We hebben het liefst een betonvloer zonder gaten. Boren in de vloer kan dus niet. - Tegen de wanden achter de doeken zijn houten balken bevestigd. Die kunnen als steunbalken dienen om zaken aan vast te schroeven. - We hebben graag een net gebouw. Na het werken dus ook even opruimen. Theatertechnisch gebruikershandboek De Cultuurfabriek 2009 23 4.4.2 Waar naartoe met decorstukken? - Decorstukken kunnen niet blijven staan op het speelvlak daar er nog andere activiteiten moeten kunnen plaats vinden in De Cultuurfabriek. Alle decor moet dus steeds opgeborgen worden in de stockruimte. Tip: natuurlijk is het fijn om na een geslaagde voorstelling een frisse pint te drinken en wat na te kaarten. Maar het smaakt des te beter als het werk er ook echt op zit. - Wanneer mag je decorstukken aansleuren? Dat hangt af van de activiteiten die gepland zijn in de podiumzaal en natuurlijk ook de grootte van de decorstukken. Om dit af te spreken neem je best contact op met de cultuurdienst. - Wanneer de voorstelling(sreeks) ten einde is verlaten de decorstukken zo snel mogelijk De Cultuurfabriek. Ook de dag van afbraak moet gereserveerd worden bij de cultuurdienst. 4.4.3 Gebruiksreglement. Zoals alle culturele infrastructuren heeft ook De Cultuurfabriek een gebruiksreglement. Daarin vind je nogmaals wat kan en wat niet. Het gebruiksreglement vind je terug in bijlage 5 en op de website van De Cultuurfabriek. Theatertechnisch gebruikershandboek De Cultuurfabriek 2009 24 5. Veiligheid 5.1 Veiligheidsvoorschriften In De Cultuurfabriek gelden enkele veiligheidsvoorschriften. Die kan je terugvinden in het gebruiksreglement (zie bijlage 6). Zoals altijd geldt: beter voorkomen dan… 6. Verklarende woordenlijst A ADB Accentlicht ACP Afstoppen Afstopping Merknaam van o.a. armaturen, besturingstafels,… Licht dat accent geeft aan bepaald persoon of decorstuk. Spot dat vaak gebruikt wordt om grote oppervlakken uit te lichten. Het ‘dicht’ maken van het speelvlak. Je zorgt ervoor dat er geen inkijk is tussen de poten. Doeken die het speelvlak afbakenen; onttrekken tevens spots, decorstukken en artiesten aan het zicht van het publiek. Horizontale doeken zijn friezen, verticale doeken zijn poten. B Backline Bak Ballettorentje Balletvloer Beltpack Blacklight Het geheel aan eigen versterking van een band (gitaarversterkers, basversterkers enz.) op het podium. Komt van orkestbak. Ruimte voor een orkest tussen toneel en publiek. De Cultuurfabriek beschikt niet over een orkestbak. Verplaatsbare (staal) constructie om zijlicht in te hangen. De constructie staat los op de grond. Zijlicht is onmisbaar bij dansvoorstellingen (ballet), vandaar de naam. Ook wel dansvinyl. Vloer van banen, 1,5 m x 12 m. De banen worden aan elkaar geplakt met PVC-tape. Door zijn gelijkmatige stroefheid zeer geschikt om te dansen. bestaat met een grijze en een zwarte zijde. De balletvloer van De Cultuurfabriek is aan beide zijden zwart. Verbindingskastje tussen headset en intercomsysteem. Hiermee kan microfoon aan of uit gezet worden en het volume van de koptelefoon geregeld. Niet draadloos. Spots met een hoge frequentie, tussen U.V.-licht en Theatertechnisch gebruikershandboek De Cultuurfabriek 2009 25 zichtbaar licht in. Leuk voor effecten. Nadeel: heeft alleen het gewenste effect als wit echt wit is. De Cultuurfabriek beschikt niet over blacklights. C Changement Chaser Cour Cue Verandering van toneelbeeld. Changeren is dus veranderen. Looplicht tussen diverse spots, special (disco) effect. Franse (Belgische) benaming voor de rechterkant van het speelvlak als je met je rug naar het publiek staat. Commando voor een changement. (zowel licht als geluid). D D-sluiting Downstage Draaiboek Hiermee kan men b.v. een staalkabel aan b.v. een oogbout bevestigen. Het voorste gedeelte van het podium. Komt uit de tijd dat tonelen nog schuin opliepen. Lijst met alle changementen voor alle disciplines op chronologische volgorde. E Elektriciteit Elektrische aansluitingen zijn in het theater net even anders als in een gewoon huis. Vraag dus eerst even na voor je een stekker ergens insteekt. F Fader Feedback Fits Fresnel Friezen Frontlicht Schuif, van geluidstafel of lichtcomputer. Letterlijk: terugkoppeling. Ook wel bekend als rondzingen. Een microfoon pikt een bepaalde frequentie op uit de speakers, gaat deze versterken, pikt dit weer op, enz. enz. totdat er een (zeer) luide en irritante piep-, zoem-, of bromtoon ontstaat. Sommige gitaristen sturen bewust aan op dit effect. Scharnier om decorpanelen aan elkaar te bevestigen. Spot met ‘zachte’ lens, geeft een lichtcirkel met onscherpe randen. Meerdere spots vloeien daardoor mooi in elkaar over. Horizontale afstopping met doeken. Al het licht dat van voor (dus de kant van de zaal) komt. Theatertechnisch gebruikershandboek De Cultuurfabriek 2009 26 G Gaasdoek Garbage Gobo Grafische equalizer Grid Zwart doek van fijn gaas, te gebruiken als tussendoek. Als het licht erachter schijn, kan er doorheen gekeken worden. Als er alleen licht van voor op schijnt, kan er niet doorheen gekeken worden. Engels woord voor vuilnis. Metalen filter (plaatje) waarin een afbeelding is geëtst. Wolken, bladeren, sterren, ramen, kasteeltje op een berg,… Apparaat waarmee toonhoogtes kunnen geregeld worden. Meestel hoog, midden en laag. Staalconstructie boven het speelvlak. Wordt gebruikt om lichten in te hangen. H Harpjes Headset Horizonbak Horizondoek Horizonlicht Hiermee kan men b.v. een staalkabel aan b.v. een oogbout bevestigen. Koptelefoon met microfoon. Onderdeel van het intercomsysteem. Speciale halogeenbak met asymmetrische reflector om het horizondoek mee aan te lichten. Wit achterdoek waarmee je diepte in het toneelbeeld kunt creëren. Licht dat het horizondoek belicht. I Intercom Communicatiesysteem om contact te houden met elke gewenste plaats op het toneel, geluid en licht. J Jardin Franse (Belgische) benaming voor de linkerkant van het speelvlak als je met je rug naar het publiek staat. K Kap Kapwerk Klamplat De ruimte boven het toneel waar alle trekken hangen. Zie ook: toneeltoren. Een kap of toneeltoren vindt je meestal in de schouwburgen en de grotere concert- en theaterzalen. Het gedeelte van het decor dat in de kap moet komen te hangen. Lat die met zijn smalle kant over een of meerdere panelen wordt bevestigd om deze niet te doen buigen. Een klamplat wordt bevestigd met fitsen en krommers aan boven- en onderkant (om en om). Theatertechnisch gebruikershandboek De Cultuurfabriek 2009 27 Klankkleur Kluit Koperen Kees Krommer Wijze waarop een stem of instrument klinkt, b.v. dof of sprankelend. Ijzeren gewicht waarmee een decorstuk in evenwicht/overeind gehouden wordt. (nederlands woord/uitdrukking) Messing plaatje in de toneelvloer in het midden aan de toneelzijde van de portaalbrug. Soort van ijkpunt. Geeft het absolute nulpunt aan. Ook wel Bronzen Bert genoemd. Kromme spijker als vervanging van de scharnierpen in de de fits. L Lichtcomputer Lichtplan Lijntje ‘Mengtafel’ voor het licht. Kan lichtstanden opslaan (met eventueel bijhorende tijden) en speciale effecten. Tekening met daarop alle spots met hun positie, dimmernummer en kleur. Kan uitgebreid worden met een stelplan, d.w.z. welke spot waarop wordt gesteld in welke kleur. Fader waaronder willekeurige spots als groep kunnen worden opgeslagen. M Manteau’s Onderdeel van de toneellijst. Een lijst bestaat uit twee Manteau’s en de portaalbrug. De manteau's bevinden zich links en rechts van de lijst. Mengtafel Ook wel mixer. Hiermee wordt het geluid bepaald. Moving head Zorgt voor moving light (bewegend licht). Multi Apparaat waarmee geluiden en muziek omgevormd effectapparatuur kunnen worden. (bv: echo’s, ruis, …) P P.A. PC PAR Portaalbrug Letterlijk: Public Adress. Geluidsinstallatie voor het bestrijken van grote ruimtes. Spot die vaak gebruikt wordt als algemeen speellicht. De lichtbundel kan handmatig groter of kleiner gemaakt worden. Spot die vaak gebruikt wordt in het rock ’n roll circuit. De lichtbundel heeft een vaste grootte, kan niet groter of kleiner tenzij er een ander type lamp wordt ingestoken. Staalconstructie boven de voorkant van het toneel. Bevat spots voor het frontlicht achterop het toneel en voor accentbelichting. In veel grote schouwburgen is de hoogte Theatertechnisch gebruikershandboek De Cultuurfabriek 2009 28 Poten Praticabel Profielspots Pyroflash van de portaalbrug variabel. In De Cultuurfabriek hangt hij vast op 6 meter. Verticale afstopping met zwarte doeken. In De Cultuurfabriek aan beide 5 stuks. Verplaatsbaar podiumelement. Verstelbaar in hoogte. Spot met 2 lenzen die onderling kunnen verschuiven. Wordt in hoofdzaak gebruikt voor accentbelichting en gobo’s. Vuurwerkbom. Veel gebruikt in theaters en op poppodia. Niet toegestaan te gebruiken zonder vereiste opleidingen. Niet toegestaan in De Cultuurfabriek. R Regie(cabine) De ruimte voor theatertechnici tijdens een voorstelling. Achter en bovenin een theaterzaal te vinden omdat men vanaf die plaats het beste overzicht heeft. Wordt ook wel lichtcabine genoemd, omdat vaak de lichtmensen in de regie zitten. Rekwisieten Losse benodigdheden te behoeve van het sfeerbeeld van een voorstelling. Geen decorstukken. Reversmicrofoon Draadloze (das)speldmicrofoon. Zeer fragiel. Roedeboei Beugel die aan een trek bevestigd wordt waaraan, met behulp van staalkabels en harpjes, decorstukken worden opgehangen. S Scene Schoor Soundcheck Speelvlak Spiegelbol Stage left Stage right Stroboscoop Komt van het griekse skena. Dit was een muur waarvoor de oude Grieken toneel speelden. Vandaag de dag bedoelt men hiermee een onderdeel van een toneelstuk of ook wel de toneelvloer. Steun voor decorpanelen. Wordt bevestigd met fitsen en krommers en verzwaard met een kluit. Testen en inregelen van alle microfoons en instrumenten, maken van de balans van het geluid. Ruimte binnen de afstopping waarop gespeeld wordt. De toneelvloer. Bal met kleine spiegeltjes die rond kan draaien. Linkerkant van het speelvlak als je op het speelvlak staat en naar het publiek kijkt. Rechterkant van het speelvlak als je op het speelvlak staat en naar het publiek kijkt. Effectspot met een vooraf in te stellen flikkerfrequentie. Theatertechnisch gebruikershandboek De Cultuurfabriek 2009 29 T Tegenlicht Toneel links Toneel rechts Toneeltoren Trek Trekkenwand Al het licht dat van achter komt. Schept diepte in het beeld. De linkerkant van het toneel als je met je rug naar het publiek staat. De rechterkant van het toneel als je met je rug naar het publiek staat. zie kap Officieel: trekroede. IJzeren dwarsligger t.b.v. het hijsen van licht/geluid/decor. Vroeger handbediend middels touwen, tegenwoordig door motoren en computers. Plaats waar de trekken worden bediend. Vroegers rechts op het toneel, tegenwoordig maakt dat niets uit. U Upstage De achterste helft van de toneelvloer. V Vliegen Vloerlicht Vloerspots Vloerstukken Volgspot Hijsen van decor, speakers, enz. Licht dat van beneden komt. Spots die op de vloer geplaatst worden voor laag zij- of frontlicht. Losse decorstukken die op de vloer worden geplaatst. Komen dus niet aan een trek te hangen. Grote spot waarmee mensen op het toneel gevolgd kunnen worden. Z Zaalbrug Zendmicrofoons Zichtlijnen Zijlicht Zijtoneel Staalconstructie boven de zaal (grid). Bevat spots voor frontlicht. Vrije microfoons. Kunnen los in de hand worden genomen (draadloos). De gebruiker is mobiel (zit niet vast aan een kabel). Mate waarin de toeschouwer in de zaal het speelvlak kan overzien. Is vaak van op iedere plaats anders. Licht vanuit de poten d.m.v. zogenaamde torentjes. Wordt vooral gebruikt bij dans. Hoog zijlicht komt vanuit de zijbruggen. Ruimte buiten de aftopping, links en rechts van het toneel. Theatertechnisch gebruikershandboek De Cultuurfabriek 2009 30 7.Bijlagen Theatertechnisch gebruikershandboek De Cultuurfabriek 2009 31 Bijlage1 Retributiereglement ‘De Cultuurfabriek’ Artikel 1. Categorieën De gebruikers van gemeenschapscentrum ‘De cultuurfabriek’ worden in 4 categorieën verdeeld. Categorie A: stadsbestuur + gemeentelijke raden gratis Categorie B: Damse gebruikers / Damse verenigingen basistarief Categorie C: niet-Damse gebruikers basistarief x 2 Categorie D: commerciële gebruikers basistarief x 3 Artikel 2.Tarief vergaderlokalen Het basistarief voor het gebruik van een vergaderlokaal bedraagt 3,70 euro per uur met een plafonnering van 8 euro per dag als basistarief. Artikel 3. Tarief creatieve ateliers Het basistarief voor het gebruik van een creatief atelier bedraagt 3,70 euro per uur met een plafonnering van 8 euro per dag als basistarief. Artikel 4. Tarief keuken Het tarief voor het gebruik van de keuken wordt vastgesteld op 25 euro per dagdeel.* Artikel 5. Tarief foyer Het tarief voor het gebruik van de foyer wordt vastgesteld op 40 euro per dagdeel.* Artikel 6. Tarief podiumzaal Halve podiumzaal € 40 Podiumzaal zonder toneelaccommodatie (voordracht, congres, lezing, filmvoorstelling,..) € 60 Podiumzaal met toneelaccommodatie (klank, licht, kleedkamers, opbouw podium,…) € 120 Bijdrage technische begeleiding door het stadspersoneel per begonnen uur € 25 De technicus legt voor de voorstelling gratis uit hoe het technisch materiaal werkt (maximum 2 uur). Repetities €8 kortingen Bij afhuring voor een reeks van minimum 5 activiteiten van de podiumzaal Eigen creaties van Damse verenigingen - 10% - 25% Deze tarieven gelden per dag. Artikel 7. Tarief tentoonstellingsruimte Het basistarief voor het gebruik van de tentoonstellingsruimte bedraagt 100 euro per week. Kunstenaars kunnen een aanvraag doen om niet-commerciële tentoonstellingen gratis te laten doorgaan, afhankelijk van de beschikbaarheid van de zaal. Theatertechnisch gebruikershandboek De Cultuurfabriek 2009 32 Artikel 8. Tarief binnentuin Het basistarief voor het exclusief afhuren van de binnentuin bedraagt 25 euro per dagdeel.* Artikel 9. Waarborg Podiumzaal €150 Foyer €100 Andere zalen geen waarborg Deze tarieven zijn voor de gebruikscategorieën B, C en D dezelfde. Gebruikers behorende tot de gebruikscategorie A dienen geen waarborg te betalen. Regeling éénmalige waarborg voor vaste gebruikers is mogelijk (zie gebruiksreglement artikel 9). Artikel 10. Ondersteuning specifieke kunstvormen Voor bepaalde initiatieven en/of kunstvormen die het stadsbestuur wil ondersteunen, kan het college van burgemeester en schepen het initiatief nemen om een korting van 25% te verlenen. Deze moet door de organisatie schriftelijk en vooraf aangevraagd worden. Artikel 11. Kortingen De kortingen in dit reglement kunnen niet gecumuleerd worden. Artikel 12. Afwijkingen Afwijkingen op bovenstaande artikelen kunnen slechts door het college van burgemeester en schepenen worden toegestaan, mits een schriftelijke aanvraag minstens 1 maand voor de activiteit. Artikel 13. Betalingsmodaliteiten De verschuldigde retributie en de vergoeding voor het drankverbruik moet binnen de termijn van 14 dagen na het ontvangen van de factuur betaald worden. Artikel 14. Indexering De in dit reglement vastgestelde retributie kan jaarlijks geïndexeerd worden bij beslissing van het college van burgemeester en schepenen. De gezondheidsindex is de index van de maand januari 2007. * dagdeel = een voormiddag, een namiddag of een avond met een gemiddelde van ongeveer 4 uur per dagdeel. Theatertechnisch gebruikershandboek De Cultuurfabriek 2009 33 Bijlage 2 Retributiereglement Centrum Rostune goedgekeurd door de gemeenteraad in zitting van 26 maart 2009 Artikel 1. Categorieën De gebruikers van gemeenschapscentrum ‘Rostune’ worden in 4 categorieën verdeeld. Categorie A: stadsbestuur + gemeentelijke raden + Damse scholen gratis*** Categorie B: Damse gebruikers / Damse verenigingen basistarief Categorie C: niet-Damse gebruikers basistarief x 2 Categorie D: commerciële gebruikers basistarief x 3 Artikel 2. Tarieven Basistarief Het tarief voor het gebruik van een lokaal in ‘Rostune’ bedraagt 3,70 euro per uur. Per zaal wordt de plafonnering per dag voor het basistarief als volgt vastgelegd: voorzaal: bar: theaterzaal: Voor repetities wordt een apart tarief vastgelegd: Repetities: Repetities Damse toneelverenigingen: €8 € 12 € 20 €2 gratis Wie de theaterzaal afhuurt kan de bar gratis gebruiken indien deze niet-exclusief wordt gebruikt. ***Het tarief voor categorie A wordt enkel toegepast mits voorafgaandelijke reservatie van de infrastructuur bij de cultuurdienst. Artikel 3. Waarborg De waarborg bedraagt € 25 Regeling éénmalige waarborg voor vaste gebruikers is mogelijk (zie gebruiksreglement artikel 9). Artikel 4. Afwijkingen Afwijkingen op bovenstaande artikelen kunnen slechts door het college van burgemeester en schepenen worden toegestaan, mits een schriftelijke aanvraag minstens 1 maand voor de activiteit. Artikel 5. Betalingsmodaliteiten De verschuldigde retributie en de vergoeding voor het drankverbruik moet binnen de termijn van 14 dagen na het ontvangen van de factuur betaald worden. Artikel 6. Indexering De in dit reglement vastgestelde retributie kan jaarlijks geïndexeerd worden bij beslissing van het college van burgemeester en schepenen. De gezondheidsindex is de index van de maand januari 2007. Theatertechnisch gebruikershandboek De Cultuurfabriek 2009 34 Bijlage 3 Cultuurfabriek Damme Technische fiche Theaterzaal 1. Zaal: 300 plaatsen Maximaal 4stoelen weg te nemen voor geluidsregie van uit de zaal. Maximaal 12 stoelen weg te nemen voor rolstoelgebruikers. 2. Speelvlak: Plat speelvlak van 12x12m, gepolierde betonvloer zwart. Zwart voordoek Zwart fonddoek Hoogte vast grid 6 meter. 3 elektrische trekken maximale belasting 250 kg. Opkom gebeurt kant cour = logekant 10 praticabels 1 meter op 2 meter in hoogte verstelbaar tussen 0,5 meter en 1 meter 3. Licht: 48 vaste dimmers ADB Stuurtafel ADB cantor 48 20 PC spots 1 KW ADB C-103 2 PC spots 2KW ADB C-203 4 profielspots 1KW ADB DW 105 15-38° 9 Cyclorama spots 1KW ADB ACP-1001 16 PAR-64 armaturen 4. Geluid: Mengtafels 24 kanalen type Midas venice 240 16 mono en 4 stereo Versterkers 4 x D&B power amplifier controller met display, type E-PAC V-3 luidsprekers 2 topkasten D&B CI-6 met 12” en 2” , 60 x 40 graden NL4 2 topkasten D&B CI-9 met 12” en 2” , 90 x 40 graden NL4 4 subkasten D&B Qsub EP-5 subwoofer 18” frondloaded 2 stereo versterker en controle eenheden 4 monitoren Effecten en driver apparatuur CD speler Sony CDP-XE270 Minidiscspeler MDS-470 Multi effectapparatuur TC Electronics M-one Theatertechnisch gebruikershandboek De Cultuurfabriek 2009 35 Compressor/limiter/gate stereo type DBX 166XL Grafische equalizer, type DBX 2231 (2x31bands) Microfoons 4 vocals microfoons Shure 58 2 microfoons Shure 57 1 condensatormicrofoon AKG C 1000 S 1 speech microfoon Sennheiser 1 draadloze microfoon Sennheiser 345 G2 2 DI boxen type passieve 4 DI boxen type actieve 5. Intercomsysteem: Masterstation 2 belpacks cour en jardin 2 wandstations in kleedkamers 2 headsets enkel 1 headset dubbel 6. Multimedia: Viewer Sanyo PLC-XF60 Projectiedoek 7,5 meter x 6 meter 7. Stroomvoorziening: speelvlak: 1 x CEE 3F + N + a 32 Amp. 1 x CEE 3F + N + a 63 Amp. 1 x CEE 3F + N + a 125 Amp. diverse gewone stopcontacten 8. Toevoer goederen toegang langs berging poort 2,8 meter breed en 2,9 meter hoog. doorgang tussen berging en speelvlak 1,6 meter breed en 2,4 meter hoog. Theatertechnisch gebruikershandboek De Cultuurfabriek 2009 36 Bijlage 4 Een gescande versie van een leeg lichtplan van de CF Theatertechnisch gebruikershandboek De Cultuurfabriek 2009 37 Gebruiksreglement ‘De Cultuurfabriek’ Bijlage 5 1. DEFINIËRING EN DOEL VAN HET GEMEENSCHAPSCENTRUM Artikel 1: Definiëring Het gemeenschapscentrum ‘De Cultuurfabriek’ is gelegen in de Stationsstraat 22 te 8340 Sijsele/Damme. Het college van burgemeester en schepenen is verantwoordelijk voor de werking van het gemeenschapscentrum en wordt daartoe bijgestaan door het beheersorgaan van het gemeenschapscentrum. Contactgegevens: De cultuurdienst tel: 050 28 84 58 fax: 050 37 00 62 e-mail: [email protected] e-mail: [email protected] Artikel 2: Doel ‘De Cultuurfabriek’ is een gemeenschapscentrum, in de eerste plaats bestemd voor het laten doorgaan van en/of inrichten van culturele activiteiten. In ‘De Cultuurfabriek’ staat cultuur voor ontmoeting en creativiteit: Creativiteit: creatie, beleving en uitleving, aanleren… Ontmoeting: verenigingen en individuele burgers komen samen, activiteiten worden besproken, voorbereid en uitgevoerd. Het doel is mensen de mogelijkheid bieden zich te ontplooien en te versterken en dit in het publiek belang van onze gemeenschap. 2. ALGEMENE BEPALINGEN Artikel 3: Aard van de activiteiten Het gemeenschapscentrum staat open voor activiteiten die bijdragen tot haar doel. Ze wil een plaats bieden voor socio-culturele activiteiten die creativiteit en ontmoeting stimuleren. In De Cultuurfabriek kunnen cursussen, creatieve ateliers, repetities, kooklessen, voorstellingen en tentoonstellingen doorgaan, alsook vergaderingen, activiteiten van verenigingen,… De aard en/of inhoud en duur van de activiteit mag niet afwijken van de oorspronkelijke omschrijving bij de aanvraag. Fuiven en privé-gebruik zoals verjaardags-, familie-, communie- en lentefeesten evenals begrafenismaaltijden en dergelijke zijn niet toegelaten. Voor commerciële activiteiten, waarbij de winst uitgekeerd wordt aan een persoon of bedrijf, moet toestemming gevraagd worden aan het college van burgemeester en schepenen. Theatertechnisch gebruikershandboek De Cultuurfabriek 2009 38 Bij betwisting over de aard van de activiteiten is het college van burgemeester en schepenen bevoegd. Artikel 4: Aanvraag De aanvraag voor het gebruik van het gemeenschapscentrum moet schriftelijk gebeuren bij de cultuurdienst. U kunt een reservatieformulier invullen en bezorgen aan de cultuurdienst Per brief: Dorpsstraat 122, 8340 Sijsele, Per fax: 050 37 00 62 Via e-mail: [email protected] Een schriftelijke reservatie bevat volgende informatie: - correcte omschrijving en aard van de activiteit; - naam en adres van de verantwoordelijke organisatie; - naam en adres van de verantwoordelijke door de organisatie aangeduid; - facturatieadres; - datum, begin- en einduur van de activiteit; - benodigde lokalen en apparatuur/meubilair; - naam en handtekening aanvrager; De schriftelijke aanvraag wordt altijd schriftelijk bevestigd door de cultuurdienst. Na bevestiging is de reservatie compleet. De verantwoordelijke moet ook de werkelijke organisator zijn. Onderverhuring is niet toegestaan. Artikel 5: Publiciteit Elke publiciteit moet duidelijk de naam van het gemeenschapscentrum ‘De Cultuurfabriek’ vermelden. 3. RESERVATIES, OPTIES EN ANNULATIES Artikel 6: Reservaties Reserveren kan voor de Damse verenigingen maximum 24 maanden voor de geplande activiteiten. Andere gebruikers kunnen dit maximum 12 maanden voor de geplande activiteit. Artikel 7: Opties Een optie kan zowel mondeling als schriftelijk gebeuren. Ze geldt vier weken en vervalt automatisch wanneer de schriftelijke aanvraag niet tijdig gebeurt. Artikel 8: Annulatie Indien de activiteit geannuleerd wordt, moet de aanvrager onmiddellijk de cultuurdienst verwittigen. Bij annulering van de podiumzaal en de foyer zullen de volgende kosten aangerekend worden: - de helft van de huurprijs minder dan vier weken voor de activiteit - geen annulatiekosten tot vier weken voor de activiteit Annuleringskosten gelden niet voor vergaderlokalen, creatieve ateliers, keuken, repetities en tentoonstellingsruimtes. Theatertechnisch gebruikershandboek De Cultuurfabriek 2009 39 Annulatie na datum van activiteit is niet mogelijk en wordt aanzien als gebruik van de zaal. De volledige huurprijs zal worden aangerekend. 4. BETALINGSMODALITEITEN Artikel 9: Waarborg Iedere gebruiker, behalve stadsdiensten en gemeentelijke raden, is gehouden een waarborgsom te betalen voor de huur van de foyer en de podiumzaal. De waarborg wordt na betaling van alle rekeningen (drank, huur,…) volledig terugbetaald, tenzij er een schadegeval of een ernstige tekortkoming wordt vastgesteld. De waarborg dient 14 dagen na reservatie en vóór gebruik gestort te worden. Deze regeling kan voor vaste gebruikers vervangen worden door een éénmalige waarborg voor een reeks activiteiten. Artikel 10: Retributie Het gebruik wordt na de activiteit gefactureerd naar de verantwoordelijke organisator overeenkomstig het door de gemeenteraad goedgekeurde tarief. 5. SCHADE, AANSPRAKELIJKHEID, VERZEKERINGEN EN VERGUNNINGEN Artikel 11: Schade De huurder is verantwoordelijk voor iedere schade aangebracht aan het gebouw en/of accommodatie en materialen, zowel door zichzelf, zijn medewerkers, de door hem gevraagde artiesten, kunstenaars, technici en hun gevolg, als door de deelnemers aan de door hem georganiseerde activiteit. Artikel 12: Algemene aansprakelijkheid De huurder is zelf verantwoordelijk voor de activiteiten in de gehuurde infrastructuur van het gemeenschapscentrum. Deze activiteiten mogen niet in strijd zijn met de openbare orde en de goede zeden. Artikel 13: Burgerlijke aansprakelijkheid De burgerlijke aansprakelijkheid van organisatoren ten aanzien van derden wordt niet gedekt door een verzekeringspolis van het stadsbestuur. De gebruikers dienen zich voor dergelijke risico’s zelf te verzekeren. De gebruikers genieten wel mee van de brandverzekering van het centrum. Artikel 14: Diefstal, verlies of beschadiging van materiaal Het gemeenschapscentrum kan niet verantwoordelijk gesteld worden voor verlies, diefstal of beschadiging van materiaal dat toebehoort aan de huurder of betrekking heeft op de activiteit die hij organiseert. Theatertechnisch gebruikershandboek De Cultuurfabriek 2009 40 Artikel 15: SABAM De betaling van het auteursrecht via SABAM is ten laste van de gebruiker. De aanvraag dient gericht tot SABAM, inningskantoor Oostende-Brugge-Kust en Omstreken, Lijsterstraat 25, 8400 Oostende. De billijke vergoeding wordt door het stadsbestuur geregeld in een afzonderlijk reglement. 6. GEBRUIK VAN LOKALEN Artikel 16: Infrastructuur Het gemeenschapscentrum ‘De Cultuurfabriek’ bestaat uit de volgende infrastructuur: - de podiumzaal - de foyer - twee creatieve ateliers - twee vergaderzalen - een keuken - een tentoonstellingsruimte - binnentuin Meubilair of ander materiaal uit het gemeenschapscentrum mag enkel in het gemeenschapscentrum gebruikt worden, niet daarbuiten. Indien de binnentuin niet exclusief afgehuurd wordt is deze toegankelijk voor alle gebruikers. Artikel 17: Ingebruikname De verantwoordelijke van het gemeenschapscentrum opent en sluit de lokalen en houdt toezicht op het goed gebruik van de ter beschikking gestelde infrastructuur. Artikel 18: personeel in werkopdracht Elke organisator zal steeds vrije toegang verschaffen aan het stadspersoneel in werkopdracht. Artikel 19: afspraken vooraf De gebruiker neemt vooraf contact op met de conciërge van het gemeenschapscentrum om een vlotte organisatie te waarborgen. Artikel 20: Schoonmaak van de infrastructuur De zalen moeten in dezelfde staat worden achtergelaten als die waarin ze werden aangetroffen. Dit omvat o.a.: - de zaal ordelijk verlaten en de lichten doven - de schikking van de zaal zoals die werd aangetroffen en het terugplaatsen van tafels en stoelen - het gebruikte materiaal (glazen, borden,…) wordt afgewassen en terug in de daarvoor voorziene kasten geplaatst. - het onmiddellijk verwijderen van eigen meegebracht materiaal De schoonmaak gebeurt door het stadspersoneel. Indien de gebruiker de afspraken omtrent het achterlaten van de infrastructuur niet naleeft, wordt Theatertechnisch gebruikershandboek De Cultuurfabriek 2009 41 een schadevergoeding ter waarde van de extra nodige arbeidsduur aangerekend. 7. GEBRUIK MATERIAAL Artikel 21: materiaal Het gebruik en de tarieven van technisch en tentoonstellingsmateriaal worden vastgelegd via een afzonderlijk reglement. 8. VERBODS- EN VEILIGHEIDSBEPALINGEN Artikel 22: toegang tot de infrastructuur De vrije toegang tot de lokalen mag op geen enkele wijze belemmerd worden door meubilair of andere obstakels. De in- en uitgangen en de nooddeuren mogen tijdens de activiteit niet slotvast en niet versperd zijn. De nooddeuren mogen enkel gebruikt worden in nood en dienen niet als inen uitgang. Artikel 23: rookverbod Het rookverbod geldt voor alle lokalen van het gemeenschapscentrum. Artikel 24: verbodsbepalingen Het is verboden: drank en eten binnen te brengen in de theaterzaal ramen, deuren, muren, panelen en vloeren te benagelen, beplakken of beschrijven Artikel 25: Toegangsverbod De toegang tot de Cultuurfabriek kan steeds geweigerd worden aan: - groepen waarvoor zich geen verantwoordelijke aanmeldt - personen die zich in kennelijke staat van dronkenschap bevinden - personen die door wangedrag de openbare orde, rust of veiligheid storen - personen onder de 16 jaar, tenzij vergezeld door een meerderjarige verantwoordelijke - (huis)dieren met uitzondering van hulphonden Artikel 26: Sluitingsuur De podiumzaal wordt onmiddellijk na de activiteit afgesloten. Andere accommodaties: Week: (inclusief zondag avond) sluitingsuur 24 uur. Weekend: (vrijdag- en zaterdagavond en avond voor een feestdag)sluitingsuur 1 uur. De activiteiten moeten eindigen om 1 uur. De gebruikers kunnen tot 2 uur in het gebouw blijven voor de opkuis. Dan wordt het ganse gebouw gesloten. Uitzonderingen worden enkel toegestaan mits het voorleggen van een goedkeuring door het college van burgemeester en schepenen. Theatertechnisch gebruikershandboek De Cultuurfabriek 2009 42 9. SLOTBEPALING Artikel 27: afwijkingen Alle punten die niet in het reglement zijn voorzien of speciale gevallen die afwijkingen van het reglement zouden kunnen rechtvaardigen moeten aan het college van burgemeester en schepenen worden voorgelegd. Theatertechnisch gebruikershandboek De Cultuurfabriek 2009 43 Bijlage 6 Gebruik van de podiumzaal in De Cultuurfabriek Veiligheidsvoorschriften en basisafspraken ◙ Het gemeentebestuur van Damme is verantwoordelijk voor de veiligheid van het eigen personeel en voor de veiligheid van de toeschouwers. Dit betekent dat wij gebonden zijn aan de wettelijke veiligheidsvoorschriften (ARAB, AREI, VLAREM II, Europese regelgeving,..) en deze ook toepassen. ◙ Het gemeentebestuur van Damme kan niet verantwoordelijk gesteld worden wanneer het door derden binnengebrachte materiaal (decor, elektrisch materiaal, takelgerei,…) niet voldoet aan voornoemde voorschriften en indien daardoor een voorstelling niet kan doorgaan. In elk geval kan het stadsbestuur van Damme nooit aansprakelijk of verantwoordelijk gesteld worden voor ongevallen en/of schade, als gevolg van apparatuur & materialen (al dan niet conform) of als gevolg van het onoordeelkundige gebruik van onze infrastructuur door derden. ◙ Alle veiligheidsrisico’s worden per voorstelling geëvalueerd en de technische verantwoordelijke(n) van De Cultuurfabriek behouden zich ten allen tijde het recht onveilige zaken te verbieden. ◙ De richtlijnen verstrekt door de technische verantwoordelijke(n) van De Cultuurfabriek, dienen strikt te worden nageleefd, zoniet kan bevel gegeven worden tot stopzetten van de activiteit of tot ontruimen van de zaal. ◙ Doeken, decorelementen,… dienen niet brandversnellend te zijn (brandklasse M2). Bij betwisting dient een attest voorgelegd. Vlaggen die niet brandwerend zijn mogen niet opgehangen worden. ◙ Alles wat wordt opgehangen dient beveiligd te zijn door CE-gekeurde kabels. ◙ Takelen is enkel toegelaten door of onder begeleiding van technische verantwoordelijke(n) van De Cultuurfabriek. ◙ Takelen is enkel toegelaten door of onder begeleiding van huistechnici. ◙ De Cultuurfabriek is voorzien van een branddetectie-systeem met rookdetectoren & een evacuatie-alarm. Elk gebruik van open vuur, rook- & nevelmachines, ontploffingsmechanismes en/of rookpoeder (mystery) dient daarom steeds vooraf gemeld te worden. Het uitschakelen van de branddetectie gebeurt enkel door een verantwoordelijke van De Cultuurfabriek. De verantwoordelijken van De Cultuurfabriek of de aanwezige theatertechnicus hebben het recht om het gebruik hiervan te verbieden wanneer hij de effecten niet veilig acht. Theatertechnisch gebruikershandboek De Cultuurfabriek 2009 44 ◙ De zaal en het podium zijn voorzien van diverse vormen van veiligheidsverlichting; deze wordt nooit uitgeschakeld tijdens de voorstelling. ◙ De zaal heeft een maximale capaciteit van 300 personen. Indien de PA (public adress) in de zaal staat is het aantal plaatsen minder dan 300. Het bijplaatsen van losse stoelen is niet toegelaten. Ook zitten of staan op de trappen is verboden. ◙ In en op de toneelvloer wordt er in principe niet genageld, geschroefd en/of geschilderd. Alle decorelementen dienen zo veel mogelijk op zichzelf te staan en vooraf opgebouwd. Afwerken van het decor kan na afspraak met en goedkeuring door de cultuurdienst. ◙ Enkel acteurs, technici en het personeel van De Cultuurfabriek worden tot de regiekamer, de loges en de scène toegelaten. ◙ Enkel acteurs, technici die beschikken over BA4 en / of BA5 (AREI) certificatie en het personeel van De Cultuurfabriek worden tot de regiekamer, de loges en de scène toegelaten. ◙ Enkel technici die beschikken over BA4 en / of BA5 (AREI) certificatie en het personeel van De Cultuurfabriek worden tot het grid toegelaten, tenzij met toestemming van een technische verantwoordelijke(n) van De Cultuurfabriek. ◙ Alle nooduitgangen moeten ten allen tijde worden vrijgehouden en de voorzieningen in verband met de brandveiligheid moeten gemakkelijk bereikbaar zijn. ◙ Om veiligheidsredenen mogen tijdens het ophangen of wegnemen van materiaal aan het grid geen mensen in de zaal aanwezig zijn. ◙ Bij de minste twijfel of onduidelijkheid: neem contact op met de cultuurdienst! ◙ 050 28 84 58 algemeen tel nummer cultuurdienst tijdens de kantooruren ◙ 0473 63 14 58 gsm nummer technieker ◙ 0475 51 41 20 gsm nummer huisbewaarder / technisch beambte Sabrina Strubbe Theatertechnisch gebruikershandboek De Cultuurfabriek 2009 45