VLAAMSE KLIMAAT- EN ENERGIETOP – 1 DECEMBER 2016 Engagement essenscia vlaanderen, federatie van de chemie, kunststoffen en life sciences in Vlaanderen Chemie en life sciences produceert meer, met minder energie, minder uitstoot, minder grondstoffen en minder afval De bedrijven uit de chemie, kunststoffen en life sciences in Vlaanderen hebben niet gewacht op het Klimaatakkoord van Parijs om de transformatie naar meer duurzaamheid in te zetten. Onze ondernemingen zijn wereldtop in energie-efficiëntie en produceren op de meest milieuvriendelijk mogelijke manier. Maar ook de producten en toepassingen die ze maken zijn essentieel voor een succesvolle aanpak van de klimaatuitdaging. Innovaties uit de sector zijn simpelweg onmisbaar voor de optimale productie van hernieuwbare energie en zorgen bovendien voor significante CO 2-reducties in bouw, transport en industrie. De voorbije 25 jaar zijn de bedrijven uit de essenscia-sectoren - chemie, kunststoffen, farma en biotech – erin geslaagd om de uitstoot van broeikasgassen spectaculair terug te dringen. De totale productie van de Belgische chemie en life sciences is verdrievoudigd sinds het Kyotoprotocol van 1990, terwijl in diezelfde periode de broeikasgasemissies per geproduceerde ton met liefst 80% is verminderd en de energie-efficiëntie fors is toegenomen. Er is een duidelijke ontkoppeling tussen productie en energieverbruik, en tussen productie en uitstoot. De sector produceert dus meer met minder grondstoffen, minder energie, minder uitstoot en minder afval. De sector produceert niet enkel op een steeds duurzamere manier, de producten en technologieën die ze ontwikkelt zorgen op hun beurt voor meer comfort en minder uitstoot. Voorbeelden? Betere batterijen voor een meer efficiënte energieopslag, composietmaterialen voor lichtere wagens en vliegtuigen met een lager brandstofverbruik, kunststoffen voor een optimale isolatie van huizen en gebouwen, basiscomponenten voor zonnepanelen en windturbines, isolatie die ervoor zorgt dat huishoudtoestellen minder verbruiken, waterstof als koolstofvrije brandstof voor voertuigen, CO 2 als grondstof voor de productie van polyurethaanschuim, een hoofdbestanddeel van matrasvullingen. Het zijn slechts enkele van de vele oplossingen die de sector aanreikt om de klimaatverandering aan te pakken. Voor elke ton CO2 die wordt uitgestoten tijdens de productiefase, wordt er gemiddeld twee ton CO2 bespaard tijdens de levenscyclus van deze producten (McKinsey & Company, 2009). Een verhouding die de komende jaren nog fors kan toenemen als hoogtechnologische innovaties voor de opslag en het hergebruik van CO2 verder ontwikkeld worden. Innovatie is met andere woorden de sleutel essenscia vlaanderen Diamant Building Auguste Reyerslaan 80 B-1030 Brussel T +32 2 238 97 87 F +32 2 230 71 18 www.essenscia-vlaanderen.be [email protected] Gewestelijke afdeling voor Vlaanderen van de Belgische federatie van de chemische industrie en van life sciences VZW om de voortrekkersrol van de sector in Vlaanderen de komende jaren verder uit te bouwen. Daarom is het belangrijk dat Vlaanderen zorgt voor een ondernemersvriendelijk klimaat, zodat het aantrekkelijk blijft om hier te investeren in baanbrekende toepassingen die niet enkel in Vlaanderen of Europa, maar wereldwijd de uitstoot kunnen terugdringen. De chemische industrie is de hoofdleverancier van elementaire bouwstenen voor de eindproducten en consumptiegoederen die door alle andere industrietakken worden vervaardigd. Dit maakt van de chemiesector een krachtige motor voor duurzame ontwikkeling. Dankzij de producten van de chemische industrie in Europa wordt jaarlijks 1,5 miljard ton aan broeikasgassen vermeden tijdens de gebruiksfase van die producten. Dat is gelijk aan zowat 30% van de totale uitstoot aan broeikasgassen in Europa in 2010. “Door te blijven inzetten op een verbetering van de energie-efficiëntie, de optimalisatie van industriële processen en een verhoogde focus op duurzame innovatie is binnen de chemiesector tegen 2030 een verdere daling van de uitstoot van broeikasgassen per productvolume mogelijk. Op voorwaarde dat innovatie ook vanuit het beleid voluit wordt ondersteund en Europa in haar energie- en klimaatbeleid een level playing field respecteert, zodat bedrijven die hier produceren geen concurrentienadeel ondervinden.” Sectorfederatie essenscia vlaanderen engageert zich dan ook ten volle om de koploperspositie op het vlak van energie-efficiëntie en milieuzorg verder uit te bouwen en voluit de kaart te trekken van duurzame chemie, kunststoffen en life sciences. Dit doen we onder meer door de permanente sensibilisering van onze 450 lidbedrijven via gespecialiseerde werkgroepen rond energie, klimaat en milieu en door de tweejaarlijkse publicatie van een uitgebreid duurzaamheidsrapport (www.essensciaforsustainability.be) dat onlangs werd beoordeeld als een van de beste rapporten binnen de Europese chemiefederaties (Schlange & Co, 2016). We zijn dan ook verheugd dat zoveel sectorbedrijven mee hun schouders zetten onder de tweede Vlaamse Klimaat- en Energietop en samen een veertigtal concrete engagementen hebben ingediend. Het gaat telkens om inspirerende verhalen die de koploperspositie van de chemische industrie, kunststoffen en life sciences in Vlaanderen op dit vlak ten volle illustreren. Deze sectorbedrijven en -organisaties dienden een engagement in: Agfa-Gevaert, ARLANXEO, BASF, Borealis, Covestro, Deceuninck, De Neef Chemical Processing, DETIC, EOC Belgium, EuroChem, Federplast, Indaver/Sleco, Janssen Pharmaceutica, Johnson & Johnson, Kaneka, Lanxess, Pfizer, Praxair, Prayon, Qpinch, Recticel, Solvakem, Solvay en Total. (situatie op 22/11/2016). Vanuit sectorfederatie essenscia vlaanderen werden onderstaande engagementen ingediend. Chemiesector haalt miljoenen vrachtwagens van de weg door te investeren in pijpleidingen Duurzaam bouwen en renoveren met chemie en kunststoffen zorgt voor minder CO2-uitstoot essenscia engageert zich om uitstoot F-gassen in chemiesector verder terug te dringen essenscia-sector industriële gassen capteert 300.000 ton CO2 per jaar voor hergebruik als grondstof Meer dan honderd chemie- en farmabedrijven engageren zich vrijwillig om energie-efficiëntie verder te verbeteren Speerpuntcluster Chemie en Kunststoffen: sector investeert 85 miljoen euro in duurzame innovatie met een positieve impact op het klimaat Chemiesector haalt ruim miljoen vrachtwagens van de weg door te investeren in pijpleidingen Bijna 75% van de transportactiviteiten van de chemische en life sciences industrie in Vlaanderen gebeurt via milieuvriendelijke transportmiddelen met een lagere uitstoot zoals pijpleidingen, spoorwegen, binnenvaart en zeevaart. Dit betekent dat slechts 28% van de totale transportactiviteiten via de weg verloopt. Wegvervoer heeft een uitstoot van 62 GCO2/ton-km, voor pijpleidingen bedraagt dit amper 5 GCO2/ton-km. Pijpleidingen zijn een betrouwbaar, milieuvriendelijk, duurzaam en kostenefficiënt transportmiddel met heel wat mobiliteitsvoordelen. Jaarlijks worden zowat 96 miljoen ton producten van verschillende aard via het bestaande pijpleidingennetwerk vervoerd. Zowat een kwart daarvan zijn chemische producten en grondstoffen, het overige deel gaat voornamelijk om aardgas en andere brandstoffen zoals aardolie. Op die manier worden er per jaar ruim een miljoen tankwagens van de weg gehaald en leveren pijpleidingen een positieve bijdrage aan de mobiliteitsproblematiek. Pijpleidingen zijn de veiligste oplossing voor het vervoer van chemische stoffen, veiliger dan wegof spoorwegtransport. Bovendien nemen pijpleidingen in vergelijking met andere transportvormen minder ruimte in en veroorzaken ze geen visuele of geluidshinder. Een efficiënt uitgebouwd en sterk geïntegreerd pijpleidingennetwerk is daarenboven van groot strategisch belang voor de economische ontwikkeling van de chemiesector in Vlaanderen. Het verzekert een continue energieen grondstoffenbevoorrading, bevordert toekomstgerichte investeringen en zorgt op die manier voor de verankering van de chemische industrie en de bijhorende tewerkstelling in Vlaanderen. De centrale positie van Antwerpen binnen het West-Europese netwerk aan pijpleidingen is voor buitenlandse investeerders een doorslaggevend argument om productiesites in Vlaanderen op te starten of uit te breiden. Voor de verdere economische ontwikkeling van de grootste geïntegreerde chemiecluster in Europa is extra ruimte voor de aanleg van pijpleidingen dan ook een belangrijk aandachtspunt. Zo bekijkt sectorfederatie essenscia, in overleg met de Vlaamse overheid, het Antwerpse Havenbedrijf en Fetrapi ((Federatie van Transporteurs door middel van Pipeline) de mogelijkheden om een duidelijk tracé af te bakenen en te reserveren voor de aanleg van een ondergrondse pijpleidingenstrook voor het transport van chemie- en energieproducten tussen het Antwerpse havengebied en de Nederlandse chemiecluster in Geleen. Het wegwerken van deze missing link tussen de chemieclusters in Antwerpen, Limburg, Nederlands Limburg en het Duitse Ruhrgebied biedt kansen om nog meer vrachtwagens van de weg te halen. Duurzaam bouwen en renoveren met chemie en kunststoffen zorgt voor lagere energiefactuur en minder CO2-uitstoot Bijna 40% van alle fossiele brandstoffen wordt gebruikt voor het verwarmen van huizen en gebouwen. Hoewel in ons land woningen en gebouwen 35% van het totale energieverbruik vertegenwoordigen, wordt jaarlijks slechts 1% van de particuliere woningen gerenoveerd. Het volstaat om dit percentage op te krikken naar 3% om elk jaar 140.000 ton CO2-uitstoot te besparen. Dat stemt overeen met het jaarlijkse energieverbruik van 25.000 gezinnen. Energiezuinig bouwen, verbouwen en renoveren is daarom een van de beste manieren om zowel de energiefactuur voor gezinnen als de CO2-uitstoot van gebouwen drastisch te verlagen en het gebruik van fossiele brandstoffen te beperken. Bouw- en isolatiematerialen uit de chemie en kunststoffen zijn uitermate geschikt om met een minimum aan grondstoffen een maximum aan effect te bereiken. Het gaat daarbij om performante isolatiematerialen, raamprofielen in kunststof, mastieken, lijmen, verven, enzovoort. Allemaal toepassingen die de energieprestaties van het woningpatrimonium kunnen optimaliseren. Door te isoleren met kunststoffen kunnen huiseigenaars op een performante manier het energieverbruik en daarmee ook de CO2-emissies beperken. Voor elke ton CO2 die tijdens de productie van kunststof isolatiematerialen wordt uitgestoten, wordt tijdens de hele levenscyclus van die producten liefst 233 ton CO2 bespaard. Om duurzaam te bouwen, is het bovendien essentieel de duurzaamheid van het bouwproject in zijn geheel te analyseren eerder dan zich te beperken tot een evaluatie van de eigenschappen van elk materiaal afzonderlijk. essenscia, de federatie van de chemie, kunststoffen en life sciences, en Federplast, de Belgische Vereniging van Producenten van Kunststof- en Rubberartikelen, steunen daarom maatregelen die de renovatiegraad fors kunnen opkrikken, zoals het Renovatiepact van de Vlaamse Regering en de campagne ‘Ik BENOveer’. Samen met de Vlaamse Confederatie Bouw werken beide federaties ook samen binnen Buildchem. Dit initiatief wil alle actoren binnen de bouwsector samenbrengen om collectieve, duurzame en betaalbare woningrenovatie te stimuleren. essenscia engageert zich om uitstoot F-gassen in chemiesector verder terug te dringen Gefluoreerde broeikasgassen (F-gassen) worden als koelmiddel gebruikt in industriële koelinstallaties, maar ook in airco’s, zowel in gebouwen als in wagens. Dergelijke F-gassen vervangen koelmiddelen met ozonafbrekende eigenschappen, maar genereren zelf ook een impact op het milieu. De emissies van F-gassen zijn sinds 1995 spectaculair gedaald, met meer dan een factor 10. De sector engageert zich om de uitstoot van F-gassen de komende jaren nog verder terug te dringen om zo een actieve bijdrage te leveren aan het behalen van de klimaatdoelstellingen van de Vlaamse overheid. Hiervoor voert sectorfederatie essenscia een tweesporenbeleid dat enerzijds mikt op het voorkomen van lekverliezen en anderzijds inzet op de reductie van emissies tijdens het productieproces. Via de SHE-fora (Safety, Health, Environment) bereikt essenscia elk kwartaal telkens 50 tot 100 milieuexperten van de aangesloten sectorbedrijven. Het vermijden van lekken in koelsystemen is tijdens deze bijeenkomsten een permanent aandachtspunt. In november 2016 werd een expert van het departement Leefmilieu, Natuur en Energie (LNE) van de Vlaamse overheid uitgenodigd om praktische tips aan te reiken waarmee lekken kunnen vermeden worden. Dit heeft ertoe geleid dat er binnen de sector een sterk verhoogde aandacht is voor lekverliezen, wat resulteert in aanpassingen binnen de organisatie en bijkomende investeringen. Zo zal een sectoronderneming meer dan 1 miljoen euro investeren in koeling op een F-gas-vrije manier. De sector neemt bovendien maatregelen om via gerichte procesoptimalisaties de emissies van F-gassen nog verder terug te dringen. essenscia-sector industriële gassen capteert 300.000 ton CO2 per jaar voor hergebruik als grondstof De sector van de industriële gassen capteert in België jaarlijks 300.000 ton CO2 en vermijdt zo dat een hoeveelheid CO2 vergelijkbaar met de jaarlijkse uitstoot van 100.000 wagens in de atmosfeer terecht komt. De CO2 wordt gecapteerd via 1. afgassen bij de productie van ethyleenoxide 2. afgassen bij de vorming van bio-ethanol uit biomassa 3. afgassen bij de ammoniakproductie 4. recuperatie van afvalgassen bij productie van droogijs Deze CO2 wordt vervolgens gebruikt als grondstof voor chemische processen, inertisatie van explosieve of brandbare atmosferen, neutralisatie van afvalwater en voor uiteenlopende toepassingen zoals in brandblusapparaten, in frisdrank, in reinigingsmiddelen (superkritische koolstofdioxide bij de reiniging van brandweerkledij), bij de behandeling van drinkwater, bij de stimulatie van plantengroei in de tuinbouw, als koelmiddel (vervanging van CFK in airco, koelgroepen, …), in droogijs (koelmiddel tijdens transport van voeding of farmaceutische producten) en bij droogijsstralen (reinigen van oppervlakten). Industriële gassen worden veelvuldig in het dagelijks leven gebruikt, zoals bij de verpakking onder beschermende atmosfeer voor een langere bewaartijd van voedingswaren, in airbags, bij waterzuivering en voor medische toepassingen bij de behandeling van ademhalingsproblemen, pijnbestrijding of verdoving. Medische gassen spelen vaak een cruciale rol in levensbedreigende situaties. Meer dan honderd chemie- en farmabedrijven engageren zich vrijwillig om energie-efficiëntie verder te verbeteren 109 Vlaamse chemie-, kunststof- en farmabedrijven hebben het voorbije decennium gezamenlijk evenveel energie bespaard als het jaarlijkse energieverbruik van ongeveer anderhalf miljoen huishoudens. Door permanente investeringen – zoals de uitwisseling van warmte tussen installaties, het inzetten van warmtekrachtkoppeling of een doorgedreven energiemanagement – heeft de Vlaamse industrie de voorbije tien jaar 29 miljoen ton aan CO2-uitstoot bespaard, terwijl de energie-efficiëntie met meer dan 10% is toegenomen. Dat is het eindresultaat van de eerste generatie energiebeleidsovereenkomsten opgestart in 2002. De sector van de chemie, kunststoffen en life sciences in Vlaanderen behoort al tot de wereldtop op het vlak van energie-efficiënte industriële productie. Toch hebben 111 sectorbedrijven, samen goed voor 90% van het sectorale energieverbruik, zich in 2015 vrijwillig geëngageerd om tegen 2020 maatregelen te nemen om de energie-efficiëntie nog verder te verbeteren en op die manier bij te dragen aan de realisatie van de Vlaamse klimaatdoelstellingen. De sector blijft zich dus inzetten om meer efficiëntiewinsten te boeken, al vraagt dit steeds hogere investeringskosten. De permanente focus van de sector om zo zuinig mogelijk om te springen met energie uit zich ook in het engagement dat sectorfederatie essenscia opneemt binnen het Europese project SPICE3 (Strategic Platform for Industrial Chemicals in Energy Efficiency Excellence) om de energie-efficiënte te verbeteren bij KMO’s. Dit programma werd opgestart in 2013 en biedt chemiebedrijven de kans om best practices met elkaar uit te wisselen via een online platform, werkgroepen en opleidingen op maat. In België werden verschillende on-site trainings en acht interactieve workshops georganiseerd waaraan een vijftigtal KMO’s uit de sector deelnamen. Dertien landen nemen deel aan SPICE3, namelijk België, Bulgarije, Duitsland, Finland, Frankrijk, Griekenland, Italië, Nederland, Polen, Spanje, Tsjechië, het Verenigd Koninkrijk en Zweden. Het resultaat? Op Europees niveau zorgde het project ervoor dat bedrijven 23,5 miljoen euro investeerden in maatregelen om het energieverbruik te beperken. Dit betekende een beperking van de uitstoot van broeikasgassen van 170.000 ton CO2 per jaar. Sectorfederatie essenscia onderzoekt op welke manier dit Europese project de komende jaren structureel kan verder gezet worden op Belgisch niveau, zodat kleine en middelgrote ondernemingen geholpen worden om een hogere energie-efficiëntie te bereiken. Speerpuntcluster Chemie en Kunststoffen: sector investeert 85 miljoen euro in duurzame innovatie met een positieve impact op het klimaat Bijna honderd bedrijven uit het brede ecosysteem van de chemie en kunststoffen engageren zich om gedurende een periode van minstens tien jaar sterk in te zetten op duurzame innovaties met een positieve impact op het klimaat. Zij doen dit via significante financiële en inhoudelijke bijdrages aan de werking van de nieuwe speerpuntcluster, die duurzame innovaties in de chemie en kunststoffen zal stimuleren door intensieve en sectoroverschrijdende samenwerkingsverbanden op te zetten tussen kleine en grote ondernemingen, kennisinstellingen en overheidsorganisaties. In totaal zal de sector hiervoor naar schatting 85 miljoen euro investeren. Bijna honderd bedrijven en alle Vlaamse universiteiten stappen mee in dit initiatief, samen met sectorfederatie essenscia vlaanderen, VITO (Vlaamse Instelling Voor Technologisch Onderzoek), het onderzoekscentrum voor de textielindustrie Centexbel en Bio Base Europe Pilot Plant, de pilootfaciliteit voor de bio-gebaseerde industrie. Ook de Vlaamse overheid is een belangrijke partner via een maximale financiering van 50 procent, geplafonneerd tot 500.000 euro per jaar, en dit voor een periode van 10 jaar met tussentijdse evaluaties. Een duurzame en competitieve chemische en kunststofverwerkende industrie in Vlaanderen dankzij een innovatieve kracht van wereldklasse. Dat is de missie van de speerpuntcluster chemie en kunststoffen. Duurzaamheid en competitiviteit zijn daarbij onlosmakelijk met elkaar verbonden: duurzaamheid omvat de drie P’s – People, Planet en Profit – en vooruitgang in alle drie deze domeinen is een noodzakelijke voorwaarde voor verbetering van de competitiviteit. De speerpuntcluster start met 27 actieve leden (3M, Agfa-Gevaert, Allnex, Avore, BASF, Beaulieu, Borealis, Cargill, Chemstream, Conwed Plastics, Deceuninck, Devan Chemicals, Eastman, Eco Treasures, Ecover, I-Coats, Lawter, Millibeter, Nutrition Science, Port of Antwerp, Indaver, Janssen Pharmaceutica, Oleon, Proviron, Samsonite, Solvay en Soudal) en 64 zogenaamde netwerkleden. Alle activiteiten en projecten van de speerpuntcluster moeten een duurzaamheidstoets ondergaan alvorens zij kunnen worden opgestart. Ook worden alle activiteiten en projecten geëvalueerd op hun bijdrage aan duurzaamheid. De impact op het milieu is, naast het economische en het sociale aspect, een belangrijk onderdeel van deze duurzaamheid. De belangrijkste bijdrages aan het milieu zullen geleverd worden door een focus op klimaatverandering enerzijds (broeikasgasemissies en gebruik van CO2) en op grondstofefficiëntie anderzijds (hernieuwbare grondstoffen en circulaire economie). Concreet vertalen deze missie en doelstellingen zich in de volgende innovatie thema’s: Hernieuwbare chemicaliën: het gebruik van hernieuwbare grondstoffen voor de productie van biogebaseerde chemische producten heeft een belangrijke en rechtstreekse impact op het verlagen van de carbon footprint van deze producten. Procesintensificatie: door het toepassen van geavanceerde procestechnologieën kan ook de broeikasgasemissie tijdens het proces gevoelig verlaagd worden. Valorisatie van nevenstromen: door het inzetten van het afval van het éne proces als grondstof voor het andere proces, wordt vooral aan grondstofefficiëntie gewonnen, wat op zijn beurt weer een positief effect heeft op de carbon footprint. Geavanceerde duurzame producten: door het ontwikkelen van nieuwe producten met verbeterde eigenschappen en een langere levensduur, wordt de carbon footprint van deze producten gevoelig gereduceerd. Concrete voorbeelden van projecten binnen deze thema’s die reeds door het innovatieplatform FISCH (Flanders Innovation Hub for Sustainable Chemistry) werden opgezet en gerealiseerd zijn: CARBOLEUM: Cargill, een grondstofleverancier, Eastman, een producent van fijnchemicaliën en Ecover, een eindgebruiker, werken samen in de keten om vanuit suikerhoudende reststromen duurzamere wasproducten te ontwikkelen. ATOM: Agfa-Gevaert, Janssen, 3M en AvoRe werken samen om een industriële pilootfaciliteit rond industriële flowprocessen te ontwikkelen en te realiseren. Het gebruik van flowchemie zal leiden tot energie-efficiëntere en veiligere productieprocessen. ALFIBOND: Recticel, Balta en Matthys Group werken samen om via nieuwe technologie industriële afvalstromen van polymeren om te zetten naar nieuwe producten. In de voorbije vier en half jaar werden reeds 36 soortgelijke projecten opgezet door FISCH. De nieuwe speerpuntcluster zal, dankzij het hernieuwde en uitgebreidere engagement van zowel de industrie als de overheid, nog meer succesvolle projecten kunnen realiseren die bijdragen aan het bereiken van de klimaatdoelstellingen. Overzicht engagementen sectorbedrijven uit de chemie, kunststoffen en life sciences Naam bedrijf Project Agfa-Gevaert Nieuw businessmodel (leasing) voor offsetplaten zorgt voor 97.600 ton minder CO2 ARLANXEO ARLANXEO realiseert 8% verbetering van energie-efficiëntie tegen 2020 BASF BASF Antwerpen gaat voor maximale energie-efficiëntie Bionerga & Borealis Biostoom Beringen zet in op groene warmte en bouwt een energiehub uit Covestro Covestro realiseert aanzienlijke daling energieverbruik en CO2-emissies dankzij nieuwe stoomketels en WKK Covestro Covestro vermindert CO2-voetafdruk in de logistieke keten met 20% De Neef Chemical Processing & Janssen Pharmaceutica Janssen Pharmaceutica & De Neef Chemical Processing zetten in op hergebruik solventen Deceuninck Deceuninck recycleert oude ramen, rolluiken en planchettes uit harde PVC Deceuninck Deceuninck innoveert voor beter isolerende ramen tegen een betaalbare prijs DETIC EOC Belgium Cosmeticafederatie DETIC moedigt Vlamingen aan om te wassen op lagere temperatuur EOC Belgium bespaart energie op diverse manieren essenscia Meer dan honderd chemie- en farmabedrijven engageren zich vrijwillig om energieefficiëntie verder te verbeteren essenscia Sector industriële gassen capteert 300.000 ton CO2 per jaar voor hergebruik als grondstof essenscia essenscia engageert zich om uitstoot F-gassen in chemiesector verder terug te dringen essenscia Chemiesector haalt ruim miljoen vrachtwagens van de weg door te investeren in pijpleidingen essenscia Speerpuntcluster Chemie en Kunststoffen: sector investeert 85 miljoen euro in duurzame innovatie met een positieve impact op het klimaat essenscia Chemie en life sciences produceert meer, met minder energie, minder uitstoot, minder grondstoffen en minder afval Duurzaam bouwen en renoveren met chemie en kunststoffen zorgt voor lagere essenscia & Federplast energiefactuur en minder CO2-uitstoot Eurochem EuroChem Antwerpen reduceerde haar broeikasgasuitstoot de voorbije 4 jaar met meer dan 50% Indaver/Sleco Indaver/Sleco en de chemische industrie bouwen het warmtenetwerk ECLUSE in de Waaslandhaven Janssen Pharmaceutica Janssen Pharmaceutica stimuleert duurzame mobiliteit Janssen Pharmaceutica schakelt over op kartonnen isolatiedozen met wol als Janssen Pharmaceutica isolatiemateriaal Johnson & Johnson Johnson & Johnson vermindert CO2 voetafdruk met 20% tegen 2020 en met 80 % tegen 2050 Kaneka Kaneka streeft in 2020 naar 30% energiereductie ten opzicht van 2010 Lanxess Lanxess investeert in 'end-of-pipe'-technologie voor vermindering van lachgas (N2O)emissies Pfizer Manufacturing Belgium Pfizer Puurs zet in op hernieuwbare energie Praxair Praxair bespaart energie en CO2 door bouw van 7 km lange pijpleiding Prayon Prayon Puurs reduceert emissies via participatief project Qpinch Recticel & Covestro Innovatieve oplossing Qpinch voor upcycling van restwarmte kan 700.000 ton CO2besparing opleveren tegen 2015 CO2 als grondstof voor matrassen Solvakem Solvakem valoriseert industriële bijproducten en afval van de chemische industrie Solvay Solvay vermindert koolstofintensiteit met 40% tegen 2025 Total Antwerpen OPTARA-project van Total Antwerpen zorgt voor diesel met laag zwavelgehalte en verlaagde productie zware stookolie Total Olefins Antwerp Vernieuwing kraakovens zorgt voor een beter energierendement bij Total Olefins Antwerp Total Polymers Antwerp Total Polymers Antwerp produceert gamma circulaire compounds uit HDPE Total Raffinaderij Antwerpen Total Raffinaderij Antwerpen zet raffinage restgassen om in grondstoffen voor de productie van ethyleen en propyleen Total Raffinaderij Antwerpen en Total Olefins Antwerp Total Raffinaderij Antwerpen en Total Olefins Antwerp treden toe tot de EnergieBeleids-Overeenkomst (EBO)