Koolhydraten

DIËTISTENPRAKTIJK
M. C. M. L A N G E D I J K
Koolhydraten, suikers, hoe zit het nu?
Koolhydraten zijn suikers en zetmeel, maar er is nogal verwarring over. Er zijn namelijk vele
benamingen voor suikers. In dit document wordt het voor u op een rijtje gezet.
Koolhydraten of sachariden
Koolhydraten bestaan uit 3 scheikundige elementen: koolstof, zuurstof en waterstof.
Wanneer je deze op een bepaalde manier ‘scheikundig’ rangschikt, krijg je koolhydraten.
Deze bouwstenen heten ‘sachariden’. Ook wel eens foutief ‘suiker’ genoemd.
De bekendste sacharide is glucose. Het kleinste deeltje koolhydraat wat er is en die in het bloed
rondcirkelt en die je energie geeft, doordat insuline (een hormoon) er voor zorgt dat glucose de cel in
komt en daar wordt verbrand.
Afhankelijk van de hoeveelheid sachariden die aanwezig zijn in een koolhydraat, hebben ze een andere
naam.
Monosachariden (1):
Disachariden (2):
Oligosachariden (3-9):
Polysacahariden (>9):
Polyolen:
glucose, fructose, galactose
maltose, sacharose (ook wel de kristalsuiker), lactose (melksuiker)
raffinose, maltodextrine, fructo-oligosachariden (FOS), galactooligosachariden (GOS), polydextrose
Zetmeel (amylopectine, amylose, gemodificeerd zetmeel)
Niet zetmeel: de polysachariden pectine, hemicellulose, cellulose (vezels)
Dit zijn de zoetstoffen maltitol, sorbitol, xylitol en lactitol.
De sachariden die uit samenstellingen bestaan, hebben dus koppelingen met diverse ‘mono sachariden’.
Sacharose (suiker) ½ glucose ½ fructose
Lactose is galactose + glucose
Maltose is glucose + glucose
Sommige koolhydraten zijn niet verteerbaar. Deze zijn gunstig voor de darmwerking.
Ook pectine heeft een gunstig effect, blijkt.
Andere benamingen:
Koolhydraten Mono en disachariden
Sacharose
Lactose
Maltose
Glucose
Fructose
sachariden
suikers
suiker, sucrose (Engels), biet/rietsuiker, tafelsuiker, kristalsuiker
melksuiker
moutsuiker
druivensuiker, dextrose
vruchtensuiker, levulose
Muriel Langedijk Cornetstraat 15 6922 KS Duiven tel: (0316) 28 58 44
Lid Nederlandse Vereniging van Diëtisten nr. 501420 Banknr.: 31.51.59.715
website: www.dietist-langedijk.nl e-mail: [email protected]
DIËTISTENPRAKTIJK
M. C. M. L A N G E D I J K
Suikerstropen
Aan veel levensmiddelen wordt een suikerstroop toegevoegd. Niet zo gunstig.
Dit zijn: glucose-fructosestroop (GFS) en fructose-glucosestroop. (FGS).
Er zit met name glucose en fructose in. Dit verschilt per soort.
Fructose varieert van 5-50 procent, de benaming fructose-glucosestroop betekent dat >50% fructose is.
In Europa halen we dit siroop uit graan of maiszetmeel.
In de VS en Canada hebben ze ‘HFCS’, high fructose corn syrup. Dit wordt gemaakt uit mais en
bevatten tussen 42-55 % fructose.
Invertsuiker is ½ glucose en ½ fructose.
Honing bevat overigens ook de helft aan fructose en de helft aan glucose.
Ook gewone suiker is de helft aan glucose en de helft aan fructose.
Alle koolhydraten leveren 4 kcal per gram.
Met Fructose moet je extra alert zijn: bij een overmatig gebruik, wordt fructose in de lever omgezet in
vet, wat leververvetting kan veroorzaken.