Cellen nader bekeken - Dieren hv12 | PDF-versie

Cellen nader bekeken - Dieren hv12
Auteur
VO-content
Laatst gewijzigd
14 juni 2017
Licentie
CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie
Webadres
https://maken.wikiwijs.nl/83156
Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is
hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.
Inhoudsopgave
Cellen nader bekeken
Intro
Vooraf
Leerdoelen
Eindproduct-Beoordeling
Werkwijze
Aan de slag
Stap1
Stap2
Stap3
Stap4
Extra: LvoorL
Begrippenlijst
Cellen nader bekeken - 1
Cellen nader bekeken - 2
Over dit lesmateriaal
Pagina 1
Cellen nader bekeken - Dieren hv12
Cellen nader bekeken
Intro
Planten en dieren bestaan uit cellen. Maar er zijn duidelijke verschillen tussen dierlijke cellen en
plantaardige cellen. Over de verschillen tussen deze cellen gaat deze opdracht.
Bekijk het volgende filmpje:
Wat denk je: is dit een dierlijke of een plantaardige cel?
In deze opdracht bekijk je dierlijke en plantaardige cellen met een microscoop en leer je de
onderdelen van een cel kennen.
Daarnaast leer je hoe cellen samen een weefsel vormen.
Veel succes!
Pagina 2
Cellen nader bekeken - Dieren hv12
Vooraf
Leerdoelen
Je kunt de begrippen cellen, celwand, celmembraan,
celkern, kernmembraan, cytoplasma, vacuole, plastiden, chloroplast (bladgroen), chromoplast
en leukoplast beschrijven.
Je kunt uitleggen wat de functies van de verschillende cel onderdelen zijn.
Je kunt de verschillen beschrijven tussen een plantaardige- en een dierlijke cel.
Je kunt benoemen, dat cellen samen weefsel vormen, dat weefsels samen organen vormen
en dat organen samen een orgaanstelsel vormen.
Eindproduct-Beoordeling
Eindproduct
Je rondt deze opdracht af met het maken van:
biologische tekening van een dierlijke cel.
Beoordeling
Bij de beoordeling van de tekening gebruikt je docent de volgende vragen:
Heb je een dierlijke cel getekend?
Heb je je gehouden aan de tekenregels?
Pagina 3
Cellen nader bekeken - Dieren hv12
Heb je netjes gewerkt?
Werkwijze
Groepsgrootte
Je werkt de theorie in de kennisbank alleen door.
Tijdens de practicum en het maken van de tekening werk je samen met een klasgenoot.
Benodigdheden
practicumspullen
werkblad
Worddoc - Wangslijmvlies
Googledoc - Wangslijmvlies
Tijd
Voor deze opdracht heb je 2 uur nodig.
Pagina 4
Cellen nader bekeken - Dieren hv12
Aan de slag
Stap1
Bouw van een cel
Bestudeer uit de kennisbank biologie het volgende onderdeel:
KB: Bouw van een cel
Beantwoord nu de volgende vragen.
1. In welke cel/cellen is een celmembraan aanwezig?
A. Alleen in een dierlijke cel.
B. Alleen in een plantaardige cel.
C. Zowel in een dierlijke als in een plantaardige cel.
2. In welke cel/cellen is een celwand aanwezig?
A. Alleen in een dierlijke cel.
B. Alleen in een plantaardige cel.
C. Zowel in een dierlijke als in een plantaardige cel.
3. In welke cel/cellen is een celkern aanwezig?
A. Alleen in een dierlijke cel.
B. Alleen in een plantaardige cel.
C. Zowel in een dierlijke als in een plantaardige cel.
4. In welke cel/cellen is cytoplasma aanwezig?
A. Alleen in een dierlijke cel.
B. Alleen in een plantaardige cel.
C. Zowel in een dierlijke als in een plantaardige cel.
5. In welke cel/cellen is een vacuole aanwezig?
A. Alleen in een dierlijke cel.
B. Alleen in een plantaardige cel.
C. Zowel in een dierlijke als in een plantaardige cel.
6. In welke cel/cellen zijn plastiden aanwezig?
A. Alleen in een dierlijke cel.
B. Alleen in een plantaardige cel.
C. Zowel in een dierlijke als in een plantaardige cel.
7. Welke plastiden kun je in plantencel aantreffen?
A. Alleen chromoplasten en chloroplasten.
B. Alleen chromoplasten en leukoplasten.
Pagina 5
Cellen nader bekeken - Dieren hv12
C. Zowel chromoplasten, chloroplasten als leukoplasten.
8. Wat is een ander woord voor chloroplasten?
A. Kleurstoffen
B. Bladgroenkorrels
C. Leukoplasten
Stap2
Voorbereiding practica
Je gaat straks met een microscoop een dierlijke cel bekijken en van die cel ga je een tekening maken.
Gebruik de volgende drie links om je goed voor te bereiden op de practica:
Gereedschapskist: Werken met de microscoop
Gereedschapskist: Het maken van een biologische tekening
Het maken van een preparaat - www.bioplek.org - Flash
Stap3
Van cel naar weefsel
Bestudeer uit de kennisbank biologie het volgende twee onderdelen:
KB: Cellen en weefsels
KB
Pagina 6
Cellen nader bekeken - Dieren hv12
: Van cel tot orgaanstelsel
Beantwoord na het bestuderen de volgende vragen.
1. Waar of niet waar?
Een weefsel bestaat uit cellen die ongeveer gelijk van vorm zijn.
A. waar
B. niet waar
2. Waar of niet waar?
De vorm van de cellen in een weefsel is afhankelijk van de functie van het weefsel?
A. waar
B. niet waar
3. Wat is de juiste volgorde van klein naar groot?
A. cel - weefsel - orgaan - orgaanstelsel - organisme
B. cel - orgaan - weefsel - orgaanstelsel - organisme
C. cel - weefsel - orgaanstelsel - orgaan - organisme
4. Tot welk orgaanstel behoren de longen en de luchtpijp?
A. Zenuwstelsel
B. Ademhalingsstelsel
C. Bloedvatenstelsel
5. Tot welk orgaanstel behoren de hersenen en de ruggenmerg?
A. Verteringsstelsel
B. Zenuwstelsel
C. Bloedvatenstelsel
6. Tot welk orgaanstel behoren de aorta en het hart?
A. Bloedvatenstelsel
B. Verteringsstelsel
C. Ademhalingsstelsel
7. Tot welk orgaanstel behoren de maag en de dikke darm?
A. Spierstelsel
B. Verteringsstelsel
C. Voortplantingsstelsel
8. Tot welk orgaanstel behoren de ribben en het dijbeen?
A. Spierstelsel
B. Zintuigstelsel
C. Botstelsel
Stap4
Practicum wangslijmvlies
Pagina 7
Cellen nader bekeken - Dieren hv12
Je gaat nu een schematische tekening van enkele wangslijmvliescellen maken.
Ook nu benoem je de zichtbare onderdelen:
celmembraan
celkern
cytoplasma
Practicum
Download het werkblad
Worddoc - Wangslijmvlies
Googledoc - Wangslijmvlies
Lees het werkblad inclusief de beoordeling een keer helemaal door.
Zoek de benodigdheden bij elkaar.
Voer het practicum uit zoals beschreven bij de werkwijze.
Klaar?
Vul zelf de beoordeling in en laat de beoordeling invullen door je docent.
Extra: LvoorL
Leerlingen voor leerlingen
Op de website www.lvoorl.nl vind je verschillende video's die door leerlingen voor leerlingen zijn
gemaakt.
Hieronder staan een paar video's die goed passen bij dit thema.
Bekijk de video's. Kun je de video's goed volgen?
Bespreek de inhoud van de video's met een klasgenoot.
Video: Microscoop 1
Video: Microscoop 2
Video: Tekenregels
Let op:
Als je een video wilt stoppen, druk dan eerst op de stopknop en klik dan de popup weg.
Pagina 8
Cellen nader bekeken - Dieren hv12
Begrippenlijst
Cellen nader bekeken - 1
Cel
Kleinste organisatie-eenheid (bouwsteen) van een organisme.
Organisme
Een levend wezen: een bacterie, schimmel
vertonen levensverschijnselen, zoals zich v
reageren.
Protoplasma
De inhoud van een cel, bestaande uit het cytoplasma en de kern.
Cytoplasma
Vloeistof waarin alle celonderdelen liggen.
Celkern
Het deel van een cel dat erfelijke informatie (chromosomen) bevat.
Organel
Onderdeel van een cel met een bepaalde f
Celmembraan
Buitenste deel van een cel dat de cel vorm geeft en zorgt dat het
celplasma in de cel blijft.
Kernmembraan
De buitenste laag van het kernplasma.
Celwand
Stevige structuur rondom een cel; bestaat uit cellulose. Komt voor bij
bacteriën, schimmels en planten.
Vacuole
Ruimte in een cel gevuld met vocht. Een pl
centrale vacuole, dierlijke cellen hooguit en
Plastiden
Verzamelnaam voor verschillende soorten korrels; chloroplasten,
chromoplasten en leukoplasten. Komen voor in het cytoplasma van
plantencellen.
Bloedvatenstelsel
Orgaanstelsel bestaande uit alle aders, sla
Ademhalingsstelsel
Orgaanstelsel bestaande uit organen die samen zorgen voor het
opnemen van zuurstof en het uitscheiden van koolstofdioxide.
Ademhalingsorganen zijn o.a. luchtpijp en longen (met longblaasjes).
Verteringsstelsel
Orgaanstelsel bestaande uit organen die sa
spijsvertering. Spijsverteringsorganen zijn o
dunne darm en dikke darm.
Voortplantingsstelsel
Orgaanstelsel bestaande uit organen die betrokken zijn bij de
voortplanting van dieren, mensen en planten.
Spierstelsel
Orgaanstelsel bestaande uit spieren, die in
zenuwstelsel en het skelet ervoor zorgen d
Botstelsel
Orgaanstelsel dat zorgt voor stevigheid en bescherming van een
organisme en ook beweging mogelijk maakt door spieraanhechting.
Bijvoorbeeld: het geraamte bij gewervelde dieren (inwendig skelet) en
het pantser (uitwendig skelet) bij geleedpotige dieren (bijvoorbeeld
insecten)
Zenuwstelsel
Orgaanstelsel bestaande uit organen die b
waarnemen van en reageren op prikkels ui
lichaam zelf. Organen van het zenuwstelse
en ruggenmerg.
Zintuigstelsel
Orgaanstelsel dat een verandering in de omgeving kan waarnemen en
signalen doorgeeft aan delen van het zenuwstelsel (zenuwcellen).
Uitscheidingsstelsel
Orgaanstelsel bestaande uit organen die sa
verwijderen van schadelijke en overbodige
Uitscheidingsorganen zijn o.a. nieren, lever
Cellen nader bekeken - 2
Hormoonstelsel
Orgaanstelsel bestaande uit organen en klieren die hormonen maken en
afgeven. Hormonen worden vervoerd via het bloed en regelen allerlei
lichaamsprocessen, zoals ademhaling, bloeddruk, hartslag,
spijsvertering, slapen en voortplanting. Betrokken organen zijn o.a. de
hypofyse en schildklier.
Tussencelstof
Stof tussen cellen die de eigenschappen va
Bestaat oa uit vezels, haarvaten en weefse
Steunweefsel
Steunweefsel zorgt voor stevigheid in het skelet of tussen organen. Er
zijn drie typen; bindweefsel, kraakbeenweefsel en beenweefsel.
Beenweefsel
Een relatief stijf steunweefsel.
Pagina 9
Cellen nader bekeken - Dieren hv12
Kraakbeenweefsel
Een relatief elastisch steunweefsel.
Bindweefsel
Steunweefsel dat een beschermende en ve
alle organen.
Spierweefsel
Weefsel dat bestaat uit spiercellen.
Zenuwweefsel
Weefsel bestaande uit zenuwcellen.
Impulsen
Impulsen zijn elektrische signalen.
Gevoelszenuwcellen
Zenuwcellen die impulsen van zintuigen na
brengen.
Schakelcellen
Zenuwcellen die impulsen van de ene naar de andere zenuwcel
brengen.
Bewegingszenuwcellen
Zenuwcellen die impulsen van het centrale
en/of klieren brengen.
Weefsel
Groep cellen met dezelfde vorm en functie (hetzelfde celtype).
Celdeling
Gewone celdeling: een moedercel deelt zic
twee dochtercellen, die genetisch hetzelfde
hetzelfde aantal chromosomen. Dit type de
een organisme en voor herstel van weefse
voortplanting door deling is sprake van mito
Mitose is het proces van (gewone) kerndeli
vooraf gaat.
Dekweefsel
Het weefsel dat wordt gevormd door de buitenste laag cellen van
bladeren.
Vulweefsel
Het weefsel dat wordt gevormd door de cel
Vezels
Planten krijgen stevigheid door vezels. Vezels bestaan uit dikke
celwanden die veel houtstof bevatten.
Vaatweefsel
Kleine buisjes die zorgen voor het transpor
Pagina 10
Cellen nader bekeken - Dieren hv12
Over dit lesmateriaal
Colofon
Auteur
VO-content
Laatst gewijzigd
14 juni 2017 om 10:58
Licentie
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons
Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. Dit houdt in dat je onder
de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij
bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk
medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken
te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Meer informatie over de CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland
licentie
Aanvullende informatie over dit lesmateriaal
Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:
Leerniveau
HAVO 1; VWO 1;
Leerinhoud en doelen Biologische eenheid; Biologie; Opbouw van leven;
Eindgebruiker
leerling/student
Moeilijkheidsgraad
gemiddeld
Studiebelasting
2 uur en 0 minuten
Trefwoorden
leerlijn, rearrangeerbare, rearrangeerbare leerlijn
Gebruikte Wikiwijs Arrangementen
content, VO. (2015). Cellen nader bekeken - Planten hv12.
https://maken.wikiwijs.nl/62520/Cellen_nader_bekeken___Planten__hv12
Pagina 11
Cellen nader bekeken - Dieren hv12