Manuele fysiotherapie / Manuele geneeskunde

Onderwerp:
Soort uitspraak:
Of manuele f ysiotherapie te verzekeren zorg is, is niet
in zijn alge meenhe id te zegge n. Manuele ge neeskunde
is geen te verzekere n zorg
Manuele fy siotherapie is z org z oals fysiotherapeuten die
plegen te bieden. Over de v raag of manuele fy siotherapie
z org is conform de stand van de w etenschap en praktijk
kan het CVZ geen algemene uitspraak doen. Het CVZ z al
op basis van nader onderz oek in het kader van een update
van de z gn. chronische lijst over een aantal aandoeningen,
aangeven of manuele fy siotherapie effectief is en of dez e
z org v oldoet aan de stand v an de wetenschap en praktijk.
Of manuele fysiotherapie bij die aandoeningen een te
verzekeren prestatie als bedoeld in de Zvw betreft, z al het
CVZ eerst dan kunnen beoordelen.
Manuele geneeskunde is geen z org z oals huisartsen of
medisch specialisten die plegen te bieden. De v raag of
manuele geneeskunde z org is conform de stand van de
wetenschap en praktijk is niet aan de orde. Bij manuele
geneeskunde gaat het niet om een te verz ekeren prestatie
als bedoeld in de Zvw .
SpZ = standpunt Zvw
Datum:
23 maart 2009
Samenvatting:
Onde rstaand de volle dige uitspraak.
Manuele fysiotherapie / Manuele geneeskunde
S amenvatting
M anuele fysiothe rapie is zorg zoals fysiothe rapeuten die
ple gen te bie den.
Over de vraag of manuele fysiothe rapie zorg is conform de
stand van de wetenschap en praktijk kan het CV Z geen
alge mene uitspraak doen. Het CV Z zal op basis van nader
onderzoek in het kade r van een update van de zgn. chronische
lij st ove r een aant al indicatie s aange ven of manuele fysiotherapie effectief is en of deze zorg voldoet aan de stand van
de wetenschap en praktijk.
Of manuele fysiothe rapie bij die aandoe ningen ee n te
verzekere n pre statie als bedoe ld in de Zvw betreft, zal het CV Z
eerst dan kunnen beoorde len.
M anuele ge neesku nde is geen zorg zoals hu isartsen of
medisch- specialisten die plege n te bie de n. De vraag of
manuele genee skunde zorg is conform de st and van de
Uit spraken www.cvz.nl – 27070321 (29031646)
1
wetenschap e n praktijk is niet aan de orde.
Bij manue le ge neesku nde gaat het niet om ee n te verzekere n
pre statie als bedoe ld in de Zvw.
1. Inleiding
Het CV Z heeft van de Anesthe siologen M aatschap van de Gelre
Zieke nhuizen in Ape ldoorn het ve rzoek ge kre gen om aan te
geve n of manue le fysiothe rapie e n manue le ge neesku nde tot
de te verzekere n zorg in de zin van de Zvw be hore n.
Ten tij de van de Zieke nfondswet (Zfw) was het Colle ge voor
zorgverzekeringe n (CV Z) van oordee l dat manuele fysiotherapie gee n ve rzekerde zorg was. De aanspraak op zorg
door ee n fysiothe rapeut kon volge ns het CV Z echter we l
manueel the rapeutische technie ken omvatten. V oorwaarde
hie rbij was dat de be hande laar als fysiotherapeut gere gistree rd
stond, dat hij bekwaam was in het ge ven van manuele
therapie, en dat hij een ove ree nkomst had afgesloten met de
zorgverzekeraar. 1
Het CV Z was van oordee l dat manue le ge neesku nde geen
verzekerde me disch- specialistische zorg was. M anuele
genee skunde omvatte volge ns het CV Z geen ge nees- of
heelku ndige zorg zoals die in de kring de r be roe psge noten
gebruike lijk was en we rd niet als regulie re ge neeskunde
aange merkt.
De Zorgverzekeringswet (Zvw) is ge baseerd op het ziekenfondspakket zoals dat op het moment van inwerkingtreding
van de Zvw naar aard, inhoud e n omvang was vastgesteld.
M et de invoe ring van de Zvw heeft de wetge ve r be doe ld de
strekking van het ziekenfondspakket onge wijzigd te laten.
Het CV Z bleef daarom dezelfde uitle g aan manuele fysiotherapie en manuele genee skunde geve n als de uitle g die
daaraan ten tijde van de Zfw werd gege ven.
Naar aanle iding van het verzoek van de Anesthe siologen
M aatschap van de Gelre Ziekenhuizen heeft het CV Z een
standpunt inge nomen ove r de vraag of volge ns de eisen die de
Zvw aan de te verzekeren pre statie s stelt fysiothe rapeutische
zorg manuele fysiotherapie omvat en of genee skundige zorg
manuele genee skunde omvat. Het CV Z beantwoordt daarmee
de vraag of manuele fysiotherapie en manuele genee skunde te
verzekere n pre statie s in de zin van de Zvw zijn.
Zorg is ee n te verzekere n pre statie krachtens de Zorgve rzekeringswet als het zorg betreft die de be roe psgroe p van de
in de re gelge ving ge noe mde zorgverle ner reke nt tot het
1
Zie o.a. ‘Kennis Gebu ndeld’, okt ober 2005.
Uit spraken www.cvz.nl – 27070321 (29031646)
2
arse naal van zorg e n die ge le verd wordt op een wijze die de
betreffende be roe psgroe p als professionee l juist be schou wt.
Het moet bovendien zorg betreffen die voldoet aan de stand
van de wetenschap en praktijk.
2. Standpunt
Het CV Z is van oordeel dat manuele fysiotherapie zorg is
zoals fysiothe rapeuten die plege n te bie den.
Over de vraag of manuele fysiothe rapie zorg is conform de
stand van de wetenschap en praktijk kan het CV Z geen
alge mene uitspraak doen. De aandoe ningen die de fysiotherapeut behandelt door midde l van toepassing van spe ciale
manueel the rapeutische technie ken zijn name lijk zeer divers.
M anuele therapie wordt toegepast bij o. a. lage rugklachten,
nek-, schoude r- en heupklachten, hoofdpij n, dysmenorroe,
kinde ren met scoliose, be hande ling bij huilbaby’s,
duizelighe id en astma.
Of manuele fysiothe rapie zorg is conform de stand van de
wetenschap e n praktijk kan het CV Z sle chts in same nhang
met deze specifieke indicaties be oorde le n.
Het CV Z zal in de komende tijd op basis van nader onde rzoek
in het kader van een update van de zgn. chronische lijst over
een aantal indicaties ku nne n aangeven of manuele
fysiotherapie effectief is en of deze zorg voldoet aan de
stand van de wetenschap en praktijk.
Het CV Z is van oordeel dat manuele genee skunde geen zorg
is zoals hu isartsen of medisch- spe cialisten die plege n te
bie de n. V oor het CV Z is daarmee de vraag of manue le
genee skunde zorg is conform de st and van de wetenschap en
praktijk niet meer aan de orde. Eerst nadat is vastge steld dat
er sprake is van ‘zorg zoals ee n be paalde beroepsgroe p
plee gt te biede n’ be oordeelt het CV Z of de zorg voldoet aan
het criterium ‘ stand van de wetenschap en praktijk’. Zorg die
niet ‘pleegt te worde n ge bode n’ be hoort (reeds om die re den)
niet tot de te verzekeren prestatie s. 2
V oor de manuele fysiotherapie betekent bove nstaande dat
per aandoe ning op basis van nader onde rzoek zal moeten
worden beoordee ld of manuele fysiothe rapie een te
verzekere n pre statie betreft.
V oor manue le ge neeskunde betekent bove nst aande dat het
niet gaat om ee n te verzekere n pre statie als be doeld in de
Zvw.
2
CVZ-rapport Bet ekenis en beoord eling crit eriu m ‘plegen t e bieden’, nr. 268, herziene druk d.d.
28 januari 2009.
Uit spraken www.cvz.nl – 27070321 (29031646)
2
3. Consequenties
Het CV Z zal pe r aandoening beoorde len of manuele therapie
ten laste van de basisve rzekering kan worden ge boden.
M anuele ge neesku nde kan niet als te ve rzekere n zorg ten laste
van de basisverzekering worde n ge boden.
4. Motivering
4.a. Relevante wet- en regelgeving
Bij deze duiding is de volge nde wet- en rege lge ving aan de
orde:
Te verzekeren
risico’s

N adere regeling
inhoud en omvan g

Artikel 10 Zvw. Dit artike l be paalt we lke risico’s
moeten worden verzeke rd in ee n zorgve rzekering.
Artikel 10, onde r a Zvw, be paalt dat het krachtens de
zorgverzekering te ve rzekeren risico de be hoefte
inhou dt aan onde r andere genee skundige zorg.
Artikel 11, derde lid Zvw. Dit artike l bepaalt dat bij
alge mene maatre ge l van be stuur (het Besluit
zorgverzekering, Bzv) de inhoud en omvang van de te
verzekere n pre statie s nade r worde n ge re geld.

Artikel 2.1, eerste lid Bzv. Dit artikel re gelt dat de zorg
en overige diensten, be doe ld in artike l 11, eerste lid,
onderdee l a, van de Zvw de vormen van zorg of
die nsten omvatten die naar inhou d en omvang zijn
omschre ve n in de artike len 2.4 tot en met 2.15 van
het Bzv.
Stand van de
weten sch ap en
prakti jk

Artikel 2.1, tweede lid Bzv. Dit artike l re ge lt dat de
inhou d en omvang van de vorme n van zorg of
die nsten mede worde n be paald door de st and van de
wetenschap e n praktijk e n, bij ontbreke n van zo’n
maatst af, door hetgee n in het betrokken vakgebied
geldt als verantwoorde en adequ ate zorg e n diensten.
Geneeskundige
zorg

Artikel 2.4, eerste lid Bzv. Dit artikel omschrijft welke
zorg ge nee skundige zorg omvat: Geneeskundige zorg
omvat zorg zoals huisartse n, me disch- spe cialisten, (..)
die ple ge n te bie den (..).
Par am edische zorg

Artikel 2.6, tweede lid Bzv. Dit artike l omschrijft welke
zorg fysiotherapie e n oefenthe rapie omvat:
Fysiothe rapie of oefentherapie omvat zorg zoals
fysiotherapeuten en oefenthe rapeuten die ple ge n te
bie de n (..).
Zgn. chronische
lijst

Bijlage 1 bij artikel 2.6, tweede lid Bzv. Fysiotherapie
of oefentherapie omvat slechts de zorg ter
Uit spraken www.cvz.nl – 27070321 (29031646)
3
behande ling van de in deze zgn. chronische lijst
aange geve n aandoeninge n, voorzove r de daarbij
aange geve n termijn niet is overschre den.
4.b. Crit eria ‘plegen t e bieden’ en ‘stand van de
wet enschap en praktijk’
Plegen te bieden
Het CV Z stelt vast of een interventie aan het criterium ‘plege n
te biede n’ voldoet aan de hand van het rapport ‘Betekenis en
beoorde ling criterium ple gen te biede n’ van
17 novembe r 2008.3
In dit rapport geeft het CV Z aan hoe kan worde n vastgesteld,
of een bepaalde be roe psgroep zorg plee gt te biede n:

Zorg die ‘ plee gt te worde n ge bode n’ betreft zorg die
de be roe psgroep van de in de regelgeving genoemde
zorgverle ner reke nt tot het aanvaarde arse naal van
zorg.

Zorg die ‘ plee gt te worde n ge bode n’ betreft zorg die
wordt gele ve rd op ee n wijze die de betreffende
beroe psgroe p als professioneel juist beschouwt.

Om dit te bepalen, ku nne n de richtlij nen e n de
standaarde n, een visiedocume nt of opleidings- e n
beroe pse ise n van de betreffende beroepsgroe p
worden ge bruikt.
Evidence b ased
Het CV Z volgt voor de be oordeling of een pre statie voldoet aan
de stand van wetenschap en praktijk de principes van E vidence
Based M edicine (EBM ). Het CV Z beschrijft in zijn rapport
‘Beoorde ling st and van de wetenschap en praktijk’ van
5 nove mbe r 2007 (nr. 254) op we lke wijze wordt getoetst of
een prest atie aan dit criterium voldoet.
Medisch
zorginhoudelijk
oordeel
Het CV Z heeft in het kade r van deze standpuntbe paling
literatuur be studeerd en een aantal websites gescreend.
Op basis daarvan is ee n me disch zorginhoude lijk oordee l
gege ve n (zie bij lage).
De vragen die gesteld zijn, zijn:

Is manuele fysiotherapie zorg zoals fysiotherapeuten
en oefenthe rapeuten plegen te bie de n?

Is manuele fysiotherapie zorg conform de stand van
de wetenschap en praktijk?

Is manuele genee skunde zorg zoals huisartse n, of
medisch specialisten die plege n te bie de n?

Is manuele genee skunde zorg conform de st and van
de wetenschap en praktijk?
3
Zie v oet noot 2.
Uit spraken www.cvz.nl – 27070321 (29031646)
4
4.c. Beoordeling Manuele fysiotherapie
4.c.1. Algemeen
M anuele therapie betekent be handeling met de hande n.
Het gaat om het uitvoe ren van manuele manipu laties e n
mobilisatie s, meest al aan de we rve lkolom e n ge wrichten.
Een manipulatie wordt in het algemee n geke nme rkt door het
be wege n van een ge wricht met een hoge sne lheid en
gedosee rde kracht buiten het fysiologische be wegingsbe re ik
van dit ge wricht en de cont role van de patiënt. M obilisatie is
meer het met lage snelheid passief be we gen binnen het
be wegingsbe re ik van het ge wricht.4 5
In de wetenschappelijke onde rzoeke n wordt mee stal niet
duidelijk welke techniek spe cifiek is toege past, omdat het
ondersche id tussen mobilisatie en manipu latie niet wordt
aange geve n. De professionals passe n ook vaak een combinatie
van manipulatie- e n mobilisatietechnie ken toe.
In Nederland voe ren spe ciaal opgele ide fysiothe rapeuten
(manueel the rapeuten) de manipu latie s en mobilisatie s uit.
Ook artse n kunnen vorme n van manipulatie s en mobilisatie s
uitvoere n.
De nadruk van de manuele fysiotherapie ligt op de disfunctionaliteit van de ge wrichten. V olge ns de Internationale
Federatie van orthope dische manipulatieve behandelinge n, is
manuele the rapie een spe cialisatie binnen de fysiothe rapie. 6
Dit is ook de Ne derlandse visie.
Een manuele the rapeut is een fysiotherapeut die na zijn
fysiotherapieople iding een additionele ople iding voor manuele
therapie heeft gevolgd.
Het doel van manuele fysiothe rapie is volgens de Nede rlandse
V ereniging voor M anuele The rapie (NVM T)7 tweele dig: 1) het
beter laten functione ren van de gewrichten en 2) het
verbetere n van de houding e n be we gingen.
De manueel therapeut gebruikt hiervoor een aant al speciale
technieke n die in de ge wrichten kunne n worde n toege past.
V erder be staat het be handelprogramma van de manuele
therapeut uit het geven van instructie s, adviezen, be ge leiding
en inzicht in gezond be wegen.
4
V een E, de V et H, Pool J et al. Variance in manual t reat ment of nonsp ecific low back pain
bet w een ort ho manual phy sicians, manual t herapist , and chiropract ors. J M anipulat iv e Phy siol Ther
2005: 28; 108-116.
5
S pinal manipulat ion in t he t reat ment of muscu losket al pain
(ht t p://ww w/upt odat e.com/o nline/ co nt ent /t opic/do).
6
Zie v oet noot 4.
7
NVM T W at is manuele t herapie ht t p://w ww.nv mt .nl/info/w at is.ht m.
Uit spraken www.cvz.nl – 27070321 (29031646)
5
4.c.2. Criterium Plegen te bieden

Betreft het zorg die de beroe psgroe p van de in de
rege lgeving ge noemde zorgve rle ne r re kent tot het
aanvaarde arsenaal van zorg?
Ja, dit is het geval. Het Koninklijk Nede rlands Genootschap
voor F ysiothe rapie (KNGF) heeft de NVM T in het midde n van de
jare n 80 erke nd. 8
V olgens het be roe pscompetentieprofiel van de NVM T wordt
manuele the rapie als ve rbijzonde ring binnen de fysiotherapie
gekenme rkt door het analysere n, interpretere n, en behande le n
van complexe gezondhe idsproble men als ge volg van
artrogene, muscu laire en neuroge ne stoornissen van de
we rve lkolom e n extremiteiten, waarbij tevens ge bruikt wordt
gemaakt van specifieke manuele diagnostische- e n manuele
therapeutisch technie ken.

Betreft het zorg die wordt ge leve rd op een wijze die de
betreffende be roe psgroe p als professionee l juist
beschou wt?
Ja, dit is het geval. Een aant al spe cialistenve reniginge n richt
zich op een specifiek be roepsterrein binne n de fysiothe rapie.
Zes e rvan zijn ve rbijzonde rd e n he bbe n ee n bekwaamhe id of
benade ringsmethode die speciaal, genormee rd, herkenbaar en
ove rdraagbaar is e n die specifiek ontwikkeld is voor ee n
bepaalde patië ntengroe p. Zij onde rscheide n zich door
medische e n/of maatschappelijke indicatie s en worden als
zodanig formee l erke nd door het be stuur van het KNGF.
Eén van he n is de NVM T.

Zijn e r richtlijne n en standaarden, een visiedocument
of ople idings- e n be roe pseisen van de betreffende
beroe psgroe p die kunnen worde n ge bru ikt om te
bepale n of het zorg betreft die de be roepsgroep van
de in de rege lgeving genoemde zorgve rlene r re kent
tot het aanvaarde arsenaal van zorg en of het zorg
betreft die wordt ge leve rd op een wijze die de
betreffende be roe psgroe p als professionee l juist
beschou wt?
Ja, er is ee n KNGF-richtlij n. Een KNGF-richtlijn is ge definiee rd
als ee n systematisch ontwikke lde, vanaf ce ntraal nive au
geformuleerde leidraad, die door de de skundige n is opgesteld
en die ge richt is op de inhoud van het methodisch fysiotherapeutisch hande le n bij be paalde gezondheidsprobleme n
en op organisatorische aspe cten die met de be roepsuitoefening te maken hebben. Binne n deze definitie valt ook
het methodisch hande le n van de manuele the rapie, omdat
manuele the rapie een e rke nde ve rbijzondering is van de
fysiotherapie. Een KNGF-richtlij n kan worde n be schouwd als
‘the state of the art’ van het manueelthe rapeutisch (of)
8
Beroepsco mpet ent ieprofiel manu eel t herapeut mei 2005. NVM T Nederland se V erenig ing v oor
M anuele T herap ie.
Uit spraken www.cvz.nl – 27070321 (29031646)
6
fysiotherapeutisch hande len.
4.c.3. Criterium Stand van de wetenschap en praktijk
Over de vraag of manuele fysiothe rapie zorg is conform de
stand van de wetenschap en praktijk kan het CV Z geen
alge mene uitspraak doen.
De aandoe ningen die met manuele fysiotherapie be hande ld
worden, blijke n zeer dive rs te zijn. M anuele fysiothe rapie
wordt toegepast bij o. a. lage rugklachten, nek-, schou derheupklachten, hoofdpij n, dysmenorroe, kindere n met scoliose,
behande ling bij huilbaby’s, duizeligheid en astma. 9
Op termijn kan het CV Z wel ee n standpunt be palen ove r de
effectiviteit van manuele fysiothe rapie bij een aantal spe cifie ke
aandoeninge n die op de zgn. chronische lijst staan. Op basis
van ee n aantal systematische revie ws die het CV Z mome nteel
in het kader van een update van de zgn. chronische lijst laat
uitvoere n ove r de effectiviteit van manuele the rapie bij die
spe cifie ke aandoe ningen, zal het CV Z kunnen aange ve n of
manuele fysiotherapie in die ge valle n effectief is of niet.
4.c.4. Conclusie Standpuntbepaling Manuele fysiotherapie
M anuele fysiothe rapie is een e rke nde ve rbijzondering van de
fysiotherapie en is zorg zoals fysiothe rapeuten en oefentherapeuten die ple gen te biede n.
Een algemee n standpunt over het al dan niet conform de stand
van de wetenschap en praktijk zijn van manuele fysiothe rapie
kan het CV Z niet be pale n. De kome nde tijd zullen indicatie s
waarbij manue le fysiothe rapie effectief is en du s zorg is
conform de stand van de wetenschap en praktijk, uit revie ws in
het kader van ee n update van de zgn. chronische lijst naar
voren komen. Het CV Z zal op basis daarvan ee n st andpunt
kunne n be pale n ove r de effectiviteit van manuele fysiotherapie
bij een aantal spe cifieke aandoeninge n.
4.d. Beoordeling manuele geneeskunde
4.d.1. Algemeen
M anuele ge neesku nde is ee n me disch beroe p. Artsen die een
additione le ople iding in manuele diagnostiek en the rapeutische technieke n he bbe n ge volgd, voe re n de manuele
genee skunde uit.10
Als basisprincipe veronde rstelt de manuele genee skunde een
symmetrische ontwikke ling van het ske let. Het centrale idee is
dat een af wijking/ve rstoring hiervan be we gingsbepe rking e n
pij n tot gevolg heeft. De manuele ge neeskundige zal probere n
9
Om t e kunnen v ast st ellen of manuele fy siot herapie zorg is conform het crit eriu m st and v an de
w et enschap en prakt ijk heeft het CVZ het KNGF benaderd met het v erzoek o m hierv oor relev ant e
lit erat uur aan t e lev eren. Het KNGF heeft v ia de NVM T de afdeling huis art sgenees ku nde v an het
Eras mus M C een best ev idence sy nt hesis lat en uit v oeren. Het CVZ heeft v erder alg emene
lit erat uur geraadpleegd.
10
Zie v oet noot 4.
Uit spraken www.cvz.nl – 27070321 (29031646)
7
deze verstoring op te heffen.
Een manueel ge neesku ndige is een arts die zich na het
artsexamen heeft gespe cialisee rd in het onde rzoeken e n
behande le n van klachten die samenhangen met houding e n
be weging. 11
De betrokke n beroepsgroep ‘O rthomanuee l Geneesku ndige n’
vertege nwoordigt artse n met twee ve rschillende achtergronde n, name lijk de manuele artsen e n de orthomanuele
artsen.
De M anuele artsen hebbe n een opleiding voltooid bij de
Artsenlee rgangen M anuele Geneesku nde in E indhoven e n de
Orthomanuele artsen hebbe n een opleiding voltooid die
omschre ve n wordt als orthomanipu latie of ‘methode S ickesz’.
S inds 2006 is er ee n nieu we gemee nschappe lijke ople iding.
4.d.2. Criterium Plegen te bieden

Betreft het zorg die de beroe psgroe p van de in de
rege lgeving ge noemde zorgve rle ne r re kent tot het
aanvaarde arsenaal van zorg?
Nee, dit is niet het geval. V olge ns de Nede rlandse V ereniging
van artsen voor Orthomanue le Geneeskunde (NV OM G) wordt
onder orthomanuele genee skunde een ge bie d binne n de
genee skunde ve rstaan dat zich richt op neu ro- muscu loskelet aandoeninge n. Het gebie d is ge basee rd op klinisch
rede ne ren e n maakt ge bru ik van in de genee sku nde
gebruike lijke, niet ope ratieve behandeltechnieke n en
spe cifie ke be hande ltechnie ken zoals manuele handgre pen e n
therapeutische oefenvorme n. 12 In de diagnostiek heeft het
vakgebied ee n ge ne ralistisch karakter, met als ge volg dat
neurologie, inwendige genee skunde en orthopedie
diagnostisch in het vak zijn ge ïntegree rd. Het gebruik van
manuele handgre pen e n therapeutische oefenvorme n wordt in
de literatuur niet eenduidig omschre ven.
De specifieke behandelwijze wordt in ve rschillende ge biede n
van het bewegingsapparaat bij ve rschille nde klinische
syndrome n toege past.
M omenteel worde n de st ructuur van de NV OMG aange past en
het beroepsprofiel van de orthomanue le ge neeskunde opnieuw
naar de huidige inzichten ove r be kwaam me disch hande len
geformuleerd.
In het beroepsprofiel worde n de competentie s be schreve n die
nodig zijn om het vakge bie d van de orthomanuele genee skunde bekwaam uit te oefenen. Ook de ople iding e n
nascholing zulle n ge herstructuree rd worde n.
11
NV OM G htt p://www .nv omg.nl/joo mla/ co nt ent /v iew /21/39/ w at is Ort hoM anuele genees ku nde.
Het CVZ heeft de Nederlands e v ereniging v an art sen v oor Ort homanu ele Genees ku nde (NV OM G)
om informat ie gev raagd ov er de Ort hoM anuele genees kund e. De NV OM G heeft in een brief v an
april 2008 informat ie aangelev erd ov er het v ak gebied Ort hoM anuele genees ku nde en de
st ruct uur v an de v ereniging.
12
Uit spraken www.cvz.nl – 27070321 (29031646)
8
Alhoe wel e r al vee l wetenschappe lijk onde rzoek is ve rricht
naar orthomanuele ge nee skunde, wordt het vak in Nede rland
niet volledig erkend. 13

Betreft het zorg die wordt ge leve rd op een wijze die de
betreffende be roe psgroe p als professionee l juist
beschou wt?
Nee, dit is niet het geval. De zorg die ( ortho-)manueel
genee skundige n le ve ren, wordt binne n de be roe psgroe p van
medisch- specialisten en de be roe psgroe p van huisartse n niet
als ee n gangbare, aanvaarbare hande lwijze gezien.

Zijn e r richtlijne n en standaarden, een visiedocument
of ople idings- e n be roe pseisen van de betreffende
beroe psgroe p die kunnen worde n ge bru ikt om te
bepale n of het zorg betreft die de be roepsgroep van
de in de rege lgeving genoemde zorgve rlene r re kent
tot het aanvaarde arsenaal van zorg en of het zorg
betreft die wordt ge leve rd op een wijze die de
betreffende be roe psgroe p als professionee l juist
beschou wt?
Nee, dit is niet het geval. Deze beroe psgroe pe n kenne n gee n
richtlijne n/protocollen, waarin (ortho-)manuele genee skundige
zorg als ( aanvaard) zorgonderdee l wordt omschre ven.
Dit betekent dat de zorg niet gezien kan worden als onde rdee l
van het aanvaarde zorgarse naal van deze be roe psgroe pen.
Het is dan ook geen zorg zoals me disch- spe cialisten of
huisartse n die plege n te bie de n.
(Ortho)manuele genee skunde is dus gee n officieel e rke nd
medisch- specialisme en maakt officiee l ook gee n onderdee l uit
van de huisartsenzorg.
4.d.3. Criterium Stand van de Wetenschap en Praktijk
(Ortho)manuele genee skunde is gee n zorg zoals huisartse n of
medisch- specialisten die plege n te bie de n.
De systematiek van de Zvw en de onderliggende re ge lge ving
bre ngen met zich mee dat het criterium ‘st and van de
wetenschap e n praktijk’ pas wordt beoordee ld nadat is
vastge steld dat er sprake is van ‘zorg zoals ee n (in de rege lgeving genoemde) be roe pgroe p pleegt te bie den’. Dit betekent
dat zorg die niet ‘plee gt te worde n ge bode n’ (ree ds om die
rede n) niet tot de te verzekeren pre statie s be hoort.14
4.d.4. Conclusie Standpuntbepaling Manuele Geneeskunde
(Ortho)manuele genee skunde is gee n zorg zoals huisartse n of
medisch- specialisten die plege n te bie de n.
(Ortho)manuele genee skunde is daarom geen genee skundige
13
14
Zie v oet noot 11.
Zie v oet noot 2.
Uit spraken www.cvz.nl – 27070321 (29031646)
9
zorg als bedoeld in art. 2.4 van het Bzv.
Zorg die niet ‘pleegt te worden geboden’ door de in de Zvw
genoemde be roepsgroepe n, be hoort niet tot de te verzekeren
pre statie s.
Een be oorde ling of (ortho)manuele genee skunde zorg is
conform het criterium st and van de wetenschap en praktijk is,
is dan ook ( nog) niet aan de orde.
5. Auteur
Auteur
D atum
M w. M r. A.M.J. le Cocq d’Armandville
M w. J Heymans, arts
23 maart 2009
6. Literatuuroverzicht

V een E, de V et H, Pool J et al. V ariance in manual
treatment of nonspe cific low back pain bet ween
orthomanual physicians, manual therapist, and
chiropractors. J M anipulative Physiol The r 2005:
28; 108-116.

S pinal manipu lation in the treatme nt of
musculosketal pain
(http://www/uptodate.com/online/content/topic/
do).

NVM T W at is manuele therapie
(http:// www. nvmt.nl/ inf o/ watis.ht m)

NV OMG
http://www.nvomg. nl/joomla/content/vie w/21/39
/ wat is OrthoM anuele genee skunde

Rapport Betekenis en be oorde ling ple gen te
bie de n, novembe r 2008,
http://www.cvz.nl/re source s/rpt0811%20criterium
%20plege n%20te%20biede n_tcm28-26913.pdf

Beroe pscompetentie profiel manueel the rapeut mei
2005. NVM T Nederlandse V ereniging voor
M anuele Therapie.

KNGF
(http://www.fysionet.nl/index.html?ID=&leve lID=1
&parentID=1&menuID=7&FirstLevelID=1S pecialiste
nve re nigingen).

KNGF-richtlijn M anue le therapie bij lage rugpijn.
V erantwoording en toelichting. Nede rlands
tijdschrift voor F ysiothe rapie 2003:113; 6:1-18.
Uit spraken www.cvz.nl – 27070321 (29031646)
10