lesidee

LESIDEE april 2013
Lesidee: Menselijk hart kan
‘ruiken’
OVER HET LESIDEE
Samenvatting
De titel van dit artikel spreekt boekdelen. Het menselijk hart kan geur waarnemen. Maar klopt
dat eigenlijk wel? De leerlingen worden aangespoord eens kritisch naar de titel van dit artikel
te kijken. Ook denken ze na over het hart en wordt dit schematisch getekend.
Hoort bij
2e klas vmbo-t, havo, vwo
Trefwoorden
bloed, geurreceptoren, hart, longen, neus, transport
LESIDEE
Brontekst
Duitse wetenschappers hebben ontdekt dat menselijke organen zoals het hart en de
longen gevoelig zijn voor geuren.
Hartcellen, longcellen en ook bloedcellen blijken geurreceptoren te bevatten die ook
voorkomen in de neus.
De ontdekking suggereert dat geuren een veel grotere rol spelen in het menselijk lichaam dan
tot nu toe werd aangenomen.
Dat heeft de Duitse voedingsdeskundige Peter Schieberle van de Technische Universiteit in
München bekendgemaakt op een bijeenkomst van de American Chemical Society.
Aantrekkingskracht
Schieberle ontdekte met enkele collega's dat bloedcellen uit menselijke bloed worden
aangetrokken door geurmoleculen. Bij een van zijn experimenten in zijn laboratorium
registreerde hij hoe bloedcellen die vlak naast geurstoffen werden geplaatst, langzaam in de
richting van deze geurmoleculen bewogen.
‘Mijn team ontdekte daarmee dat geurreceptoren niet alleen in de neus voorkomen, maar ook
in bloedcellen,’ verklaart hij op nieuwssite ScienceDaily.
Brein
In de neus vangen geurreceptoren geurmoleculen op om deze vervolgens om te zetten in
aroma's die kunnen worden geïnterpreteerd door het brein. Het onderzoek van Schieberle wijst
erop dat de receptoren ook voorkomen in cellen van andere organen.
‘Het bewijs groeit dat ook ons hart, longen en andere organen beschikken over deze
receptoren,’ aldus de wetenschapper.
1
© Uitgeverij Malmberg
LESIDEE april 2013
Steak
Het is volgens de onderzoeker nog onduidelijk of organen zoals het hart en de longen ook
daadwerkelijk geuren kunnen waarnemen.
‘Betekent het bijvoorbeeld dat ons hart de geur kan opvangen van de steak die we net hebben
gegeten? Op die vraag weten we het antwoord nog niet,’ aldus Schierberle.
Bron: http://www.nu.nl/wetenschap/3392031/menselijk-hart-kan-ruiken-.html (08-04-2013)
Links



Oorspronkelijke Engelse artikel:
http://www.sciencedaily.com/releases/2013/04/130407183542.htm
Filmpje van een kloppen hart. [00:13]
http://www.youtube.com/watch?feature=player_embedded&v=NYB-rJZQt4w
Quiz over het hart en bloedvaten:
https://www.blubbr.tv/game/index.php?game_id=6684&org=0
Vragen
1
2
3
4
5
6
7
8
9
In het artikel lees je dat er geurreceptoren zitten in de neus. Waar zitten deze precies in de
neus?
Hoe is in een onderzoek aangetoond dat ook bloedcellen geur kunnen waarnemen?
Is in dit Nederlandse artikel ook te vinden of er is onderzocht of het hart geuren kan
waarnemen?
Waarom is toch gekozen voor deze titel van het artikel ‘Menselijk hart kan “ruiken”’?
Of het hart kan ruiken weten we dus niet, wat is wel de functie van het hart in het
menselijk lichaam?
Bekijk het filmpje van het kloppende hart. Je ziet dat de linkerkant sterker pompt dan de
rechterkant. Wat is hiervan de reden?
Er wordt vaak gezegd dat het hart links ligt. Dat klopt niet helemaal. Wat is de juiste positie
van het hart?
Waarom wordt er dan toch vaak gezegd dat het hart links ligt?
Teken een vierkant van 10 × 10 cm en verdeel dit in vieren. Je hebt nu een heel
schematisch hart getekend. Benoem deze vier ruimtes. Teken en benoem de twee
bloedvaten die het hart vullen en de twee bloedvaten die het hart verlaten. Teken en
benoem ook de kleppen.
2
© Uitgeverij Malmberg
LESIDEE april 2013
Antwoorden
1
2
3
4
5
6
7
8
9
De geurreceptoren bevinden zich hoog in de neusholte.
Bloedcellen die vlak bij geurstoffen werden geplaatst bewogen zich langzaam in de richting
van de geurmoleculen.
Nee, dat staat niet in dit Nederlandse artikel.
De titel van het artikel klopt niet, maar is zo gemaakt dat het lezers aanzet tot lezen van
het artikel. Het prikkelt de lezer.
De functie van het hart is het rondpompen van het bloed door ons lichaam.
De rechterkant van het hart pompt het bloed naar de longen. De linkerkant van het hart
pompt het bloed door het hele lichaam wat een heel grote afstand is. Daarom is de
linkerkant gespierder en groter en pompt het krachtiger.
Het hart ligt in het midden van je lichaam, goed beschermd achter je borstbeen.
Omdat je het hart links van je borstbeen goed voelt kloppen. Dit komt door de
linkerhartpunt die een stuk naast het borstbeen ligt.
Ter beoordeling aan de docent.
3
© Uitgeverij Malmberg