Enkele opvallende punten uit de Dustconf, met betrekking tot landbouw: Oorzaken fijn stof Stof wordt voornamelijk veroorzaakt door het voedsel, de strooisellaag, mest en activiteiten in de stal, zoals van de dieren, mens en ventilatie. Het ‘deep bedding system’ bij varkens gaf in een onderzoek de hoogste stofconcentratie in een stal. In een ander onderzoek gaf echter de dikte van de strooisellaag (40 of 60 mm) bij kippen geen verschil in stofconcentratie. De verblijfsduur van de strooisellaag in de stal is van belang voor de stofconc. Namelijk: hoe ouder, hoe meer het strooisel verweerd is en hoe meer stof vrijkomt. Dit effect weegt kennelijk zwaarder dan de natheid van het strooisel. De zwaarste categorie vleesvarkens, die al het langst in de stal zitten, hebben dus de hoogste fijn stof concentratie in de stal. Bij het verspreiden van stro door de boer worden de hoogste concentraties gemeten. Activiteiten in de stal zorgen voor duidelijke pieken. Ventilatie zorgt er aan de ene kant ervoor dat deeltjes in de stal in de lucht blijven en niet kunnen settelen, aan de andere kant zorgt het ook voor een verdunning van de lucht. Meten van fijn stof De normale technieken (NEN) zijn niet geschikt voor het meten van fijn stof in of net buiten stallen, want de concentraties zijn te hoog. Door een combinatie van technieken kan er toch nog wat gemeten worden. Er is een grote vraag naar een gestandaardiseerde methode en protocollen. Nederland is nu net begonnen met het doormeten van een aantal stallen. Verwijderingstechnieken Vloeibaar voedsel Verbeterde brokken Coating van brokken Ontstoft strooimateriaal Strooimateriaal vaker verversen Minder dieractiviteiten (bv kippen langer in donker) Olie sprayen, vooral een mengel van water en olie lijkt goede resultaten te geven. Water sprayen, maar dan heb je zeer veel water nodig. Optimaal ontwerp van mestafvoer Electrostatische filters (ESCS). Vangt 52 tot 91% van het stof. Vooral erg geschikt voor verwijderen van ziekteverwekkers (want die zijn gebonden aan stof). Gecombineerde luchtwassers. In drie stappen geeft hoogste rendement op stof, ammoniak en geur. Rendement voor grotere deeltjes is hoger dan voor kleinere deeltjes (<2 micrometer). TiO2 katalytische geschilderde muren. Onderzoek naar o.a ammoniak, blijkt te werken. Fijn stof is volgende stap. Overige interessante punten Betere luchtkwaliteit zorgt voor betere groei varkens. Er bestaat een link tussen deeltjes en geur. Vooral de kleinere deeltjes bevatten meer geurstoffen, dus het is het efficientst om vooral die deeltjes (PM2.5) te verwijderen. Deze kleinere deeltjes bevatten ook meer bacteriën. Je kan verspreiding van stof waarschijnlijk niet vergelijken met de verspreiding van gassen. Hier moet een nieuw model voor worden gemaakt (een onderzoek in Duitsland is hiermee bezig) Kippenstof sedimenteert slechter dan varkensstof en draagt dus verder.