Juridische aspecten van e- commerce

Juridische aspecten van ecommerce
2
1
Juridisch kader
√ Algemeen verbintenissenrecht
√ Wet handelspraktijken (overeenkomsten op afstand)
√ Wet elektronische handel (informatie en doorzichtigheid)
√ Wet elektronische handel (reclame) en Spam-KB
√ Privacywet (persoonsgegevens)
3
Algemeen
verbintenissenrecht
√ Geldigheid
√ Toestemming
• Volwaardig
• Rechtsgevolgen beogend
• Geuit
• Ten aanzien van de tegenpartij
√ Handelingsbekwaamheid (! minderjarigen)
√ Voorwerp (duidelijke productomschrijving)
√ Oorzaak
4
2
Algemeen
verbintenissenrecht
√ Consensualisme (akkoord van de partijen over zaak en prijs)
√ Plaats en tijd totstandkoming (real time communicatie)
• Plaats en tijdstip waarop de aanbieder de aanvaarding
vernam of kon vernemen
• Het contract is de wil van de partijen (artikel 1134 B.W.) =
herroepigsrecht
√ Bindende kracht
5
Contractsvrijheid
√ ! Openbare orde en goede zeden
√ ! Dwingend recht
√ ! Exoneratie
Algemene consumentenbescherming
√ Voorlichting consument
√ Onrechtmatige bedingen
√ Zwarte lijst
√ Opleggen algemene voorwaarden
6
3
Wet Marktpraktijken
√ Toepassingsgebied: overeenkomsten op afstand
√ In verhouding verkoper –consument
√ Systematiek en regelmaat vereist
√ Geen gelijktijdige fysieke aanwezigheid partijen (bij sluiten
overeenkomst)
7
Wet Marktpraktijken
√ Verkoop
√ Van product of dienst
√ Via een verkoopssysteem van de verkoper
√ Zonder gelijktijdige fysieke aanwezigheid
√ Door middel van communicatietechnieken
8
4
Informatieplicht
√
√
√
√
√
√
√
Identiteit verkoper
Belangrijkste kenmerken product of dienst
Prijs
Leveringskosten
Wijze van betaling, levering, uitvoering
Herroepingsrecht/verzakingsrecht indien van toepassing!
Procedure van terugneming of teruggave met vermelding van
de daaraan verbonden kosten
√ Kosten van de techniek voor communicatie op afstand (bv.
0900, sms)
√ Geldigheidsduur aanbod of prijs
√ Minimumduur overeenkomst indien van toepassing
9
Informatie achteraf
Wat?
Hoe?
Inhoud?
opzegging
Wanneer?
Sanctie?
kunnen eisen
Bevestiging van de bestelling
Schriftelijke/duurzame drager
Alles m.b.t. bevestiging, herroepingsrecht,
Vóór de uitvoering
Verlening bedenktermijn tot geen betaling meer
10
5
Herroepingsrecht
√ Recht van de consument om de overeenkomst te beëindigen zonder
betaling van boete of opgave van motief
√ Binnen de 14 kalenderdagen
• Voor producten: vanaf de dag na de levering
• Voor diensten: vanaf de dag na afsluiten overeenkomst
11
Herroepingsrecht
√ Indien niet voldaan aan informatieplicht
herroepingstermijn van 3 maanden
Voor opeenvolgende leveringen begint de
herroepingstermijn te lopen de dag na de eerste
levering
12
6
Herroepingsbeding
De consument heeft het recht aan de verkoper mee te delen
dat hij afziet van de aankoop, zonder betaling van een
boete en zonder opgave van motief binnen 14
kalenderdagen vanaf de dag die volgt op de levering van
het product of het sluiten van de dienstenovereenkomst
13
Quid indien geen vermelding
herroepingsrecht?
Product of dienst wordt geacht geleverd te zijn zonder
voorafgaande vraag van de consument
!
Geen betaling eisen
!
Consument niet verplicht tot teruggave
14
7
Uitzonderingen op herroepingsrecht
Levering van diensten waarvan uitvoering begonnen is voor het
einde van de herroepingstermijn (consultatie online databank)
Producten op maat van de klant
Dagbladen, tijdschriften, magazines
Wedenschappen en loterijen
Audio- video-opnamen en softwaredownloads
Home caddy/Collivery
15
Uitzondering op herroepingsrecht
In de uitzonderingsgevallen gevallen dient de overeenkomst
volgende clausule te vermelden:
De consument beschikt niet over het recht om van de aankoop af
te zien
16
8
Voorschot en betaling door de consument
√ Principe: handelaar kan wel degelijk een voorschot of
integrale betaling eisen voor het verstrijken van de
herroepingstermijn
√ Dit was onder de oude wet handelspraktijken niet het
geval
17
Uitvoering van de overeenkomst
√ Bestelling uitvoeren binnen de 30 dagen
√ Geen uitvoering binnen 30 dagen
klant heeft mogelijkheid ontbinding overeenkomst te
vorderen
Uitzondering overmacht
18
9
Verzending en terugzending van de
producten
√ Risico bij verkoper
√ Belang van algemene voorwaarden!
√ Terugzending vragen per koerier of aangetekende zending?
19
Bewijslast
√ Bestaan van voorafgaande info verkoper
√ Eerbiediging termijnen verkoper
√ Instemming consument verkoper
20
10
Rechtskeuze
√ Principieel mogelijk
√ Recht van lidstaat buiten EU nietig
• Indien de overeenkomst ene nauwe band vertoont met
grondgebied EU-lidstaat
21
Verbod op default opties
√ = geen vooraf aangevinkte opties (bijkomende producten of
diensten)
Voorbeeld:
de verkoper kan bij het boeken van een reis door een consument niet
vooraf aanvinken dat de consument een bijkomende verzekering sluit en
op die
manier de consument die de verzekering niet wenst, te verplichten om de
dienst
weg te vinken
22
11
Wet Marktpraktijken
(consumentenbescherming)
√ =integraal van toepassing
- soldenwetgeving/sperperiode
- prijsaanduiding
- koppelverkoop
- uitverkoop
- aankondigingen van prijsverminderingen
-…
23
Wet elektronische handel
Algemene informatieplicht
√ Naam of handelsnaam
√ Elektronisch postadres
√ BTW-nummer / ondernemingsnummer
√ Toezichthoudende autoriteit (indien van toepassing)
√ Onderschreven gedragscodes (eventueel)
24
12
Wet elektronische handel
Voor gereglementeerde beroepen
√ Beroepsvereniging of organisatie
√ Beroepstitel
√ Beroepsregels of deontologische code
• wijze van toegang tot deze regels (bv. url)
25
Wet elektronische handel
Prijsaanduiding
√ Duidelijk en ondubbelzinnig
√ Vermelden of taks en leveringskosten zijn inbegrepen
√ ! Wet handelspraktijken
26
13
Wet elektronische handel
Specifieke regels bij afsluiten contract
Vóór plaatsen van order door de consument
√ Beschikbare talen
√ Technische stappen contractsluiting
√ Manier om invoerfouten te corrigeren
√ Archiveren overeenkomst
√ Algemene verkoopsvoorwaarden
27
28
14
Reclame en Spam
= communicatie bestemd voor direct of indirect promoten
van:
√ Goederen en diensten
√ Imago van een organisatie onderneming of persoon
Die een commerciële, industriële of ambachtelijke
activiteit of gereglementeerd beroep uitoefent.
29
Voorwaarden reclame
√ Reclame is duidelijk en onmiddellijk als zodanig
herkenbaar of in het bericht wordt letterlijke vermeld dar
het om “reclame” gaat
√ Duidelijke identificatie verzender
√ Verkoopbevorderende aanbiedingen zijn duidelijk als
zodanig herkenbaar en de voorwaarden om er gebruik
van te maken zijn transparant en makkelijk te vervullen.
30
15
Voorwaarden reclame
Reclame per elektronische post
Wat?
E-mail – chat –skype – sms – voicemail
Beschemingsregeling?
√ Voorafgaande toestemming ontvanger (opt-in)
√ Verplichte mogelijkheid uitschrijving (opt-out)
31
Opt - in
Toestemming is:
√
√
√
√
Voorafgaand
Vrij
Specifiek
Geïnformeerd
32
16
Soft opt - in
Uitzonderingen op voorafgaande toestemming
1) Klanten
√ Contactgegevens verkregen in het kader van een verkoop
√ Gegevens worden uitsluitend gebruikt voor producten die men
zelf levert (gelijkaardige producten)
√ Mogelijkheid voor klanten om zich kosteloos te verzetten tegen
het gebruik van hun gegevens
33
Soft opt – in
Uitzonderingen op voorafgaande toestemming
2) Rechtspersonen (bv. NV, BVBA, Comm.VA)
√ Informatie moet voor rechtspersoon bedoeld zijn
√ Verstuurd naar algemeen adres (bv. info@, sales@,
bedrijf@,...)
34
17
Opt – out
= Mogelijkheid tot uitschrijven
√ Kosteloos
√ Zonder opgave van reden
Verplichting dienstverlener
• Ontvangstbewijs opt-out doorsturen
• Maatregelen nemen om de wil van betrokken persoon na te
leven
• Mailinglijsten updaten
35
Bewijslast Reclame
Dienstverlener moet bewijzen dat de reclame via
elektronische post door de ontvanger werd gevraagd
36
18
Privacy
Privacyclausule
Best practices apart vermelden
√ Gegevens van de verantwoordelijke voor de verwerking
√ Waarvoor ze worden gebruikt
Gebruik voor direct marketing en procedure verzet
(checkbox)
Doorgave aan derden en procedure verzet (checkbox)
√ Procedure voor aanpassing van de gegevens
37
Risico fraude met betaalkaarten
Bij handelaar!
-
Chargeback door kredietkaartmaatschappij
Tips
1. Installeer een anti-fraudemodule op uw website!
2. Maak gebruik van 3D secure oplossingen
3. Ondertekende leveringsbon
4. Wacht met het verzenden van duurdere goederen tot 48 uren
nadat u betaling hebt ontvangen de
5. Onderzoek voorafgaand aan de verzending elke transacties die
afwijkt van de “gemiddelde aankoop”
38
19
http://www.unizo.be/e-commercelabel
39
UNIZO E-commercelabel
√
√
√
√
Vertrouwen in e-commerce versterken
Zowel in B2C als in B2B relaties
Duidelijke omschrijving van rechten en plichten van partijen
Garanties bieden inzake transparantie van informatie,
respect voor de verwerking van persoonsgegevens
40
20
Criteria voor het bekomen van een ecommercelabel
√ Op basis van een auditprocedure (checklist)
√ Positief rapport toekenning label
of
√ Negatief rapport ondernemer krijgt 1 maand de tijd om de
nodige aanpassingen (opgenomen in rapport) door te voeren.
- Indien geregulariseerd positief rapport
- Indien niet geregulariseerd def. negatief rapport
Om het label alsnog te verkrijgen moet de
hele
procedure worden heropgestart
41
Checklist websites
Informatie op de site
√Naam/handelsnaam
√Telefoonnummer
√E-mailadres (niet enkel
contactformulier)
√Ondernemingsnummer
√BTW-nummer
√Productbeschrijvingen
√Vermeldingen van prijzen
√Informatie over de leveringskost
√Betalingsmethodes (+ evt. uitleg
over de derde parijen)
√Herroepingsrecht (ook vermelden
indien niet van toepassing)
√Procedure van terugneming
√Geldigheidsduur aanbod
Enkel indien van toepassing
overeenkomst
indien duurzame of periodieke
levering
√Toezichthoudende autoriteit
√Gereglementeerd beroep
(verwijzingen)
√Onderschreven gedragscodes
√Minimumduur
42
21
Checklist websites
Informatie bij het afsluiten van het contract
√ Beschrijving bestelprocedure.
√ Voorzien in een manier om invoerfouten te corrigeren.
√ Verwijzen naar contractuele bepalingen en algemene
voorwaarden.
43
Checklist websites
Informatie achteraf
√
√
√
√
√
√
Een volledig ontvangstbewijs
Identiteit verkoper
Omschrijving van de bestelde producten/diensten
Prijs en leveringskost
Wijze van betaling
Contactgegevens dienst na verkoop
44
22
Checklist websites
PRIVACY
√ Gegevens van de verantwoordelijke voor de verwerking
√ Waarvoor ze worden gebruikt
√ Gebruik voor direct marketing en procedure verzet
√ Doorgave aan derden en procedure verzet
√ Procedure voor aanpassing van de gegevens
45
46
23
Voorstel Privacyclausule
[Company] hecht belang aan uw privacy. Hoewel de meeste
informatie op deze site beschikbaar is zonder dat er persoonlijke
gegevens moeten worden verstrekt, is het mogelijk dat de
gebruiker om persoonlijke informatie wordt gevraagd. Deze
informatie zal enkel worden gebruikt in het kader van […bvb.
klantenbeheer/direct marketing]. De gebruiker kan zich kosteloos
en op verzoek, steeds verzetten tegen het gebruik van zijn
gegevens voor direct marketing. Daartoe zal hij zich richten tot
[company/adres/e-mailadres]. Uw persoonsgegevens worden niet
doorgegeven aan derden. De gebruiker beschikt over een
wettelijk recht op inzage en eventuele correctie van zijn
persoonsgegevens. Mits bewijs van identiteit (kopie
identiteitskaart) kunt U via schriftelijke, gedateerde en
ondertekende aanvraag aan [company/adres/e-mailadres], gratis
de schriftelijke mededeling bekomen van uw persoonsgegevens.
Indien nodig kunt U ook vragen de gegevens te corrigeren die
onjuist, niet volledig of niet pertinent zouden zijn.
47
Checklist websites
Bijkomende informatie (voor rechtspersonen)
!! zowel op website als op elk ander (elektronisch) stuk dat uitgaat
van de vennootschap
√ Nauwkeurige opgave van de maatschappelijke zetel
√ De rechtsvorm (voluit of afgekort)
√ Het ondernemingsnummer (desgevallend voorafgegaan door de
notie BTW (BE)
√ Het woord RPR of rechtspersonenregister
√ Bevoegde rechtbank
Voorbeeld rechtspersonen:
NV NAAM Vennootschap
Straat nummer postcode stad
BTW BE 0123.456.789
RPR Zetel bevoegde rechtbank
48
24
The audience was listening
Antoon Schockaert
Antoon Schockaert
Unizo Studiedienst
49
25