UITLEVERING VAN ORDERS: OPTIMALISATIE LOGISTIEK BOOMKWEKERIJ COLOFON Deze uitgave is tot stand gekomen in een samenwerkingsverband tussen Wageningen UR, DLV Plant, Van Stokkum Training & Consultancy en het Ontwikkelcentrum en is mede gefinancierd door het ministerie van Economische Zaken (Kennisdoorstroming, BO-20-011) en het Ontwikkelcentrum. Eindredactie: Marc van Stokkum Afbeeldingen: Marc van Stokkum, DLV Plant en Wageningen UR. Coverfoto: Vakblad voor de Bloemisterij. OPTIMALISATIE LOGISTIEK BOOMKWEKERIJ Inhoud 1 2 3 Wisselende marktvraag Klant Order Ontkoppel Punt (KOOP) Methoden van orderverzameling Opdrachten: daghandel, verkoop-klaar-maken 4 Rol handel, ICT, logistiek en transport 1. WISSELENDE MARKTVRAAG VRAAGT... • Snelle levering • Levering op maat • Kosteneffectiviteit Het vermogen om snel en kosteneffectief te kunnen reageren op een steeds wisselende marktvraag. • Quick Response • Wachten op de werkelijke vraag • Voorwaarde: gevraagde levertijd is groter dan doorlooptijd vraaggestuurde processen Spanning tussen efficiëntie en responsiviteit (Quick Response) Uitgaande van behoeften van de klant, ligt de nadruk op het vinden van de balans tussen responsiviteit en efficiëntie. 2. BALANS WORDT BEPAALD DOOR DE POSITIE VAN HET KLANT-ORDER-ONTKOPPEL-PUNT (KOOP). KOOP: Het punt in de productstroom tot waar de klantorder doordringt. De processen voor het KOOP zijn onafhankelijk van de klantorders en kunnen gefocust worden op efficiëntie. De processen na het KOOP worden aangestuurd op basis van specifieke klantorders en moeten daarom snel en flexibel kunnen reageren (responsiviteit). Het KOOP ontkoppelt deze processen in een voorraadpunt dat als buffer fungeert voor de variaties in de werkelijke vraag van de consument. De positie van het KOOP bepaalt in belangrijke mate de benodigde activiteiten voor het uitleveren van orders en daarmee de responstijd (tijd van orderontvangst tot levering). Voor het verzamelen van een order (order picking) bestaan verschillende strategieën voor de besturing van deze activiteiten. 3. METHODEN VAN ORDERVERZAMELING EN TOEPASBAARHEID IN DE BOOMKWEKERIJ Niet van directe invloed op uitleveren: 1. 2. 3. 4. Strategie verzamelen/rapen Manier van opslag in kwekerij Route voor het ophalen Tijdstip vrijgeven orders Wel van directe invloed op uitleveren: 5. 6. 7. 8. 9. Mate van groeperen bij verzamelen Verzamelen per zone Sorteerstrategie Indeling kwekerij – buffer Positie verzendklaar maken 1. STRATEGIE VERZAMELEN/RAPEN • De orderverzamelaar haalt de artikelen op uit de kwekerij • Andersom (goederen komen naar je toe) is geen optie voor orderverzamelen vanuit de kwekerij 2. MANIER VAN OPSLAG IN KWEKERIJ Indeling kwekerij: • kraanvakken • teelttechnische kenmerken • waar ruimte is • goedlopende soorten dichtbij de loods • per potmaat een locatie Er wordt dus een variatie aan opslagstrategieën toegepast op basis van menselijke inschatting. 3. ROUTE VOOR HET OPHALEN Twee manieren: 1 Optimalisatie Het berekenen van de meest optimale route 2 Zoeken en vinden Vuistregels gebaseerd op ervaring en menselijke inschatting. Beide manieren komen voor in de boomkwekerij. 4. TIJDSTIP VRIJGEVEN ORDERS Twee werkwijzen: 1 Continu Gecombineerde orders worden direct verzameld, er wordt niet gewacht 2 Discreet Orders worden verzameld op vooraf vastgestelde tijden. Beide manieren komen voor in de boomkwekerij. 5. MATE VAN GROEPEREN BIJ VERZAMELEN (BATCHING POLICY) Dit gaat over de mate waarin orders gegroepeerd worden bij het verzamelen. Er zijn twee basisstrategieën: 1 Batch order picking: orders groeperen en vervolgens per artikelsoort verzamelen en daarna verdelen naar orders 2 Single order picking: per order alle artikelen verzamelen In de boomkwekerij worden beide strategieën toegepast, afhankelijk van aantal orders, ordergrootte en samenstelling van order. 6. VERZAMELEN PER ZONE (ZONING POLICY) Bij zoning wordt het magazijn opgedeeld in zones en vindt orderverzameling plaats door aparte verzamelaars per zone. Er zijn drie verschillende zoningstrategieën: 1 Geen zoning 2 Na elkaar volgend (Progressive zoning): als de artikelen voor de ene zone verzameld zijn, gaat de order door naar de volgende zone 3 Parallel (Synchronized zoning): de artikelen worden gelijktijdig verzameld voor verschillende zones 7. SORTEERSTRATEGIE (SORTING POLICY) Dit betreft de volgorde van verzamelen en sorteren. Er zijn twee sorteerstrategieën: 1 Sort-and-pick: de juiste producten worden gesorteerd en daarna verzameld. 2 Pick-and-sort: eerst verzamelen en dan de juist kwaliteit selecteren. Deze strategie resulteert in een stroom van niet-geschikte producten, of retour naar het magazijn, of afvalstroom. 8. INDELING KWEKERIJ – UITLEVERBUFFER (WEL OF NIET) • Reductie van de doorlooptijd • Orders reeds verzameld • Deels ook afleverklaar gemaakt 9. POSITIE VERZENDKLAAR MAKEN (TUIN OF LOODS) Wanneer producten later nog moeten worden verdeeld, is het niet handig om op de tuin verzendklaar te maken (geldt alleen bij grotere aantallen). Wanneer je veel bewerkingen hebt, is het handig om die in een loods efficiënt uit te voeren. GRIFFIOEN WASSENAAR - AFLEVERSYSTEEM VASTE PLANTEN Kwekerij Griffioen Wassenaar heeft een afleversysteem voor vaste planten. Hiervan is een video gemaakt. In de video maken we kennis met de verschillende fasen van het afleveren en de bijbehorende logistieke handelingen bij deze vasteplantenkweker. Opdracht 1: Reageren op een enorm diverse vraag Op topdagen 80.000 planten in 850 soorten etiketteren en sorteren, voororders uit 12 verschillende landen, en toch de rust bewaren. Lees het artikel “Snel afleveren en toch rust op het bedrijf” en bekijk de video: http://www.youtube.com/watch?v=RwGlRvM1300 1. Wat zijn kenmerken van de daghandel zoals Bert Griffioen die schetst? Antw: Klanten in 12 verschillende landen waar het weer het verloop van de daghandel bepaalt. De kwekerij weet dus niet welke orders er elke dag voor zes uur ’s avonds binnenrollen die een dag later klaar moeten staan. Vervolg opdracht 1: Reageren op een enorm diverse vraag 2. Waarom bleek automatisch etiketteren geen blijvende oplossing voor Griffioen Wassenaar bv? Antw: Het systeem bleek te storingsgevoelig. Ook was het sortiment van Griffioen er te groot voor en waren de orders te klein. 3. Aan de hand waarvan krijgen planten nu handmatig een etiket? Antw: Aan de hand van de orderlijst krijgen alle planten handmatig een etiket in de potrand geklikt. 4. Wat geeft de sticker op de tray weer? Antw: Deze sticker geeft weer wat de plant is, bij welk thema hij hoort (bijvoorbeeld ‘kruipend’) en voor welk tuincentrum hij bestemd is. Vervolg opdracht 1: Reageren op een enorm diverse vraag 5. Wat is bepalend voor de verdeelsnelheid van de producten met het nieuwe systeem bij Griffioen Wassenaar bv? Antw: De snelheid van handmatig etiketteren bepaalt de verdeelsnelheid. 6. Aan de hand waarvan is een order te volgen op het computerscherm? Antw: Aan de hand van gekleurde vakjes die corresponderen met een bepaalde order. 7. Welk voordeel biedt de introductie van een camera aanvullend op het al aanwezige sorteersysteem? Antw: De camera herkent private labels, zodat orders voor verschillende klantgroepen door elkaar zijn te verwerken. Opdracht 2: Uitleveren/verkoopklaar maken Containerplanten op de kwekerij tover je niet met een magische spreuk in één klap om tot piekfijne producten voor de markt. Hoe maakt de praktijk een order – liever vandaag dan morgen – verkoopklaar? Lees het artikel Techniek is onmisbaar bij snel en efficiënt afleveren 1. Wat is voor kwekers het gevolg van het feit dat afnemers hun voorraad zo klein mogelijk willen houden? Antw: Kwekers moeten dag in dag uit op scherp staan voor het klaarmaken van afgemeten partijen die er brandschoon uitzien. Vervolg opdracht 2: Uitleveren/Verkoopklaar maken 2. Welke norm hanteert Digiplant voor de omloopsnelheid van zijn producten? Antw: Het is de bedoeling dat elke baan minimaal eens per week uitverkocht raakt. 3. Aan de hand van welke kenmerken is een order snel traceerbaar bij het systeem van Digiplant? Antw: Aan de hand van het baannummer en het trayaantal is een order op het plein snel traceerbaar. 4. Wanneer is bij Digiplant bekend welk product voor welke klant binnenkomt in de overdekte ruimte voor automatische verwerking? Antw: Na het scannen van de barcode. Vervolg opdracht 2: Uitleveren/Verkoopklaar maken 5. Wat is het mogelijke voordeel van de tweede rail op het bedrijf van de broers Gert en Ton Rijkaart in Boskoop? Antw: Bij de broers leeft het idee om hierover een tweede wagen naar het containerveld te laten rijden, zodat een ronddraaiende routing op het veld een optie is. 6. Voor welke plantsoorten is camerasortering niet geschikt volgens Pieter en Menno van den Dool uit Waddinxveen? Antw: Camerasortering is bijvoorbeeld niet geschikt voor soorten die tijdens het ronddraaien wat losser worden, waardoor de camera een vertekende opname maakt. Of voor soorten die, door hun glanzend blad, het cameralicht weerkaatsen. Ook niet voor soorten die vrij makkelijk in elkaar haken, zodat de camera meerdere planten tegelijk registreert. 4. ROL HANDEL, ICT, LOGISTIEK EN TRANSPORT 1. ICT en uitleverlogistiek 2. Logistiek, handel & transport ICT CRUCIAAL VOOR UITLEVERLOGISTIEK In welke volgorde kan ik de planten het best rapen? Welke etiketten moeten erbij? Kan ik deze order nu wel leveren? Wanneer kan de order klaarstaan? ik dit jaar mijn orders op tijd uitgeleverd? aanbodinfo voorraadinfo planningsinfo orderinfo raaplijsten ..... Bedrijfsmanagementsysteem Wat kan ik mijn klanten aanbieden? Hoeveel Deense karren en platen heb ik nodig? Hoe vaak heb orderinfo orderbevestiging labelinfo verzendinfo ..... Kweker Koper BEDRIJFSINFORMATIESYSTEMEN Verschillende niveaus • Managementinformatiesystemen • Kantoor: bedrijfsmanagementsystemen • Kwekerijsystemen RECENT ONDERZOEK BIJ POTPLANTENKWEKERS Voordelen digitaal zakendoen 1. Efficiëntie 2. Minder fouten en herstelwerkzaamheden 3. Gemak 4. Duidelijkheid Citaat: “Digitaal orderen levert ons zo’n 90% tijdwinst op, mits de informatie in het bericht goed is.” Citaat: “Het digitaal uitwisselen van orders scheelt zeker 50% verwerkingstijd.” Bron: Verdouw & Robbemond, LEI Wageningen UR, 2013 VOORBEELD UIT DE GROENTE- EN FRUITSECTOR http://youtu.be/FcOk9HJAHkE LOGISTIEK, HANDEL EN TRANSPORT: - Huidige situatie - Aanbevelingen logistiek HUIDIGE SITUATIE • • • • • • • • Veel daghandel vraagt hoge mate van flexibiliteit Partijgrootte neemt af Korte doorlooptijden: zelfde dag leveren komt nog veel voor Geen vaste bestel- en transporttijden Veel eigen vervoer in centra Collectief transport vooral met Denen en boxpallets Communicatie met telefoon en fax Binnen Boskoop franco AANBEVELINGEN LOGISTIEK • • • • • • • Samenwerking handelsbedrijven in ophaallogistiek Opzetten logistiek systeem voor kleine partijen Vaste bestel- en levertijden Tracking en Tracing Communicatie meer via internet Transportkosten doorrekenen in kostprijs Kostenprikkel <> franco leveren GEBASEERD OP http://edepot.wur.nl/166675