Etnische en generatieverschillen in

Etnische en generatieverschillen in
lekenopvattingen over
internaliserende problemen
Esmée E. Verhulp
Ontwikkelingspsychologie - Universiteit Utrecht
Met dank aan: Gonneke Stevens, Wilma Vollebergh, Trees Pels en Caroline van Weert
Aanleiding
• Rapport Gezondheidsraad (2012)
‘Psychische gezondheid en zorggebruik van
migrantenjeugd’
– Prevalentie van psychische problematiek moeilijk te
vergelijken, maar:
• Migrantenjongeren lijken tenminste evenveel problemen als
autochtone leeftijdsgenoten te hebben
– Migrantenjongeren lijken ondervertegenwoordigd in de
zorg
Wat weten we nog niet?
• In hoeverre er etnische verschillen in zorggebruik zijn
wanneer rekening wordt gehouden MET DE MATE
VAN PROBLEEMGEDRAG
• WAAROM verschillende etnische groepen
ondervertegenwoordigd zijn in de zorg
Rapport Gezondheidsraad ‘Psychische gezondheid en zorggebruik van migrantenjeugd (2012)
Theoretisch model
(Cauce et al., 2002)
Step 1
Step 2
Step 3
Problem
recognition
Decision to seek
help
Mental health
service selection
Theoretisch model
(Cauce et al., 2002)
Step 1
Step 2
Step 3
Problem
recognition
Decision to seek
help
Mental health
service selection
Problem
identification
Lay beliefs about
causes/solutions
Attitudes toward
care(givers)
Formal versus
informal care
Doel van dit onderzoek
• Lekenopvattingen over emotionele problemen en attitudes
t.a.v. de hulpverlening
– Etnische verschillen
• Vergelijking van vier etnische groepen
– Generatieverschillen
• Verschillen tussen ouders en hun adolescente kinderen
– Acculturatieverschillen
• Variatie onder ouders
• Samenhang met zorggebruik van jongeren voor
internaliserende problemen
Onderzoeksgroep
• Onderzoeksgroep 1:
– Ruim 3000 jongeren op middelbare scholen met meer dan
40% niet-westerse migrantenjongeren
• Onderzoeksgroep 2:
–
–
–
–
+/- 350 jongeren en hun ouders
50%: net zoveel internaliserende problemen
50%: meer internaliserende problemen
Jongeren met Surinaamse, Turkse en Marokkaanse
achtergrond (tweede generatie)
Procedure
• Vignette
“Het meisje A is 14 jaar en zit in de tweede klas van het
voortgezet onderwijs. Ze maakt zich over veel dingen
zorgen. Als ze bij nieuwe mensen komt of iets nieuws
moet doen is ze meestal zenuwachtig. Ze is voor veel
dingen bang en moet vaak huilen. Ze heeft regelmatig
buikpijn, maar weet niet goed waardoor dat komt.”
Instrumenten – 1: Lekenopvattingen
• Oorzaken van emotionele problemen
– Individueel
• Bv: lichamelijk probleem, karakter of puberteit
– Familie
• Bv: iets ergs meegemaakt in familie, ouders
– Peers/school
• Bv: leeftijdgenoten/school
– Omgeving
• Bv: NL cultuur, vooroordelen/discriminatie, bovennatuurlijke
krachten, (geldproblemen)
Instrumenten – 2: Lekenopvattingen
• Oplossingen voor emotionele problemen
– Passieve oplossingen
• Bv: “Niemand hoeft iets te doen, want het gaat vanzelf wel over”
– Actieve oplossingen
• Bv: “A. moet leren hoe zij beter met lastige dingen om kan gaan”
– Oplossingen in omgeving
• Bv: “De vrienden van A. moeten aardiger tegen haar zijn”
Instrumenten – 3: Attitudes
• Attitudes t.a.v. hulpverlening
– Informele hulp
• Bv: “Ik vraag liever hulp aan iemand anders dan aan een
hulpverlener”
– Afwijzing van hulp
• Bv: “Hulpverleners hebben niets te maken met mijn problemen”
– Angst voor hulp
• Bv: “Ik zou bang zijn dat een hulpverlener mijn probleem zou
doorvertellen”/”Als ik naar een hulpverlener zou gaan, zou ik me
zorgen maken wat anderen daarvan vinden”
Resultaten
• Etnische verschillen ouders
– Oorzaken
• T-NL:
• M-NL:
Individuele en familieoorzaken
Alle oorzaken
+
–
Passieve oplossingen
Actieve oplossingen
+
–
– Oplossingen
• S-NL & T-NL & M-NL:
• T-NL & M-NL:
– Attitudes t.a.v. hulpverlening
• T-NL & M-NL:
• S-NL & M-NL:
Informele hulp
Angst voor hulpverlening
–
+
Resultaten
• Etnische verschillen jongeren
– Oorzaken
• Geen verschillen
– Oplossingen
• T-NL:
Passief & omgeving
– Attitudes t.a.v. hulpverlening
• Geen verschillen
+
Resultaten
• Generatieverschillen
– Etnische verschillen bij ouders, maar nauwelijks bij
jongeren
– Jongeren rapporteren meer negatieve attitudes t.a.v.
hulpverlening
Resultaten
• Acculturatie oriëntaties
– Gerichtheid op eigen etnische dan wel Nederlandse
cultuur
• Ik voel me op mijn gemak bij … mensen
• Ik heb veel overeenkomsten met … mensen
• Binnen migrantengroepen:
Gerichtheid op NL cultuur
Passieve oplossingen
Afwijzing van hulpverlening
Angst voor hulpverlening
Resultaten
• Relatie tot zorggebruik (ouderrapportage)
– Passieve oplossingen
– Actieve oplossingen
+
• Maar: geen verklaring voor de etnische verschillen in
zorggebruik
Conclusie - 1
Lekenopvattingen
• Verschillen bij ouders, nauwelijks bij jongeren
• Ouders:
– Oorzaken:
• Lage scores M-NL ouders
– Oplossingen:
• Lage scores actieve oplossingen en hoge scores passieve
oplossingen bij T-NL en M-NL ouders
Conclusie - 2
Attitudes t.a.v. hulpverlening
• Etnische verschillen bij ouders, niet bij jongeren
• Ouders:
– Wel angst voor hulpverlening, maar geen afwijzing
– T-NL en M-NL lager op informele hulp
• Jongeren:
– Meer afwijzing van en angst voor hulpverlening
Conclusie - 3
Acculturatie oriëntaties ouders
- Meer gericht op NL cultuur  resultaten meer in lijn
met autochtone ouders
(Gebrek aan) samenhang met zorg
• Verschillen met eerdere studies
– Geen vignetten
– Weinig zorg in sommige etnische groepen
In de praktijk
• Cultural formulation interview
Cultural Formulation Interview
• Semigestructureerd interview
• 4 domeinen:
1.
Culturele definitie van het probleem
2.
Culturele perceptie van oorzaak, context en steun
3.
Culturele factoren betreffende coping en eerder
hulpzoekgedrag
4.
Culturele factoren betreffende huidig hulpzoekgedrag
Theoretisch model
(Cauce et al., 2002)
Step 1
Step 2
Step 3
Problem
recognition
Decision to seek
help
Mental health
service selection
Definitie van
probleem
Perceptie van
oorzaak
Coping en eerder
hulpzoekgedrag
Huidig
hulpzoekgedrag
Vragen?
[email protected]