Metamorfose in de kunst

Metamorfose in de kunst
Metamorfose
In de natuur komt metamorfose of gedaante verwisseling
bijvoorbeeld voor bij insecten of amfibieën.
Van rups naar vlinder of van kikkervisje naar een volwassen kikker.
Een gedaantewisseling van een mens naar een dier, of van een mens
naar een ander mens is wetenschappelijk gezien niet mogelijk.
Het is wel een populair thema in mythen, sprookjes, sciencefiction
en fantasie. Bijna elke cultuur op de wereld kent wel een mythe
over gedaanteverwisseling, en bijna elk veel voorkomend dier
heeft wel een mythe om zich heen die over gedaanteverwisseling
gaat.
De klassieke mythologie
Een gedaantewisseling sprak ook in de klassieke oudheid erg tot de
verbeelding. De Romeinse schrijver en dichter Ovidius heeft een
heel boek geschreven over gedaanteverwisselingen, Metamorfosen
geheten. Daarin beschrijft hij bijvoorbeeld hoe de jongeling
Narcissus in een bloem, de narcis veranderd.
De klassieke mythologie
en metamorfosen
In de renaissance ( vanaf +/- 1500) werd er door beeldhouwers en
schilders veelvuldig gebruik gemaakt van het gegeven
metamorfose of gedaanteverwisseling.
De klassieke mythologie was een interessante voedingsbodem voor
kunstenaars uit die tijd, waarin verhalen over liefde werden
beschreven.
De klassieke verhalen en mythes werden in dichtvorm beschreven
door o.a. Ovidius (43 v.Chr ), waarin het vaak gaat over liefde
tussen Goden en (stervelingen)gewone mensen.
Onmogelijke liefdes zijn natuurlijk veel spannender, waarbij gaat het
om verlangen en hartstocht.
De klassieke mythologie
Apollo en Daphne is een beeldengroep van Gian Lorenzo Bernini die hij tussen 1622 en
1625 maakte.
De zonnegod Apollo achtervolgde Daphne omdat hij hartstochtelijk verliefd op
haar was, maar zij beantwoordde zijn liefde niet.
Gedaanteverandering van Jezus
Samen met de apostelen Petrus, Johannes en Jacobus beklimt
Christus een berg, waarvan traditioneel wordt aangenomen dat
het de berg Tabor is. Daar laat Jezus zien hoe hij eveneens God
is, door van gedaante te veranderen.
De gedaanteverandering wordt gezien als aankondiging van Jezus'
Verrijzenis.
Uiteraard na zijn dood aan het kruis de gedaante aanneemt van de
God.
Kubisme 1907 - 1914
Ook in het kubisme is er sprake van metamorfose.
Je zou kunnen zeggen, dat de wijze zoals kunstenaars in deze tijd
keken naar de werkelijkheid een vorm van transformatie heeft
ondergaan. Uiteindelijk heeft daarmee ook het schilderij een
metamorfose ondergaan.
Surrealisme
Het surrealisme is een van de meest bekende stromingen uit de
kunstgeschiedenis . (1926 – 1946)
Kunstenaars die in deze stroming werkzaam waren, maakten vaak
gebruik van thema`s waarin sprake was van metamorfose of
verandering van gedaante.
Waarin ook vaak droom en werkelijkheid niet van elkaar te
onderscheiden zijn.
Surrealistische schilderijen
Surrealisme en design
Surrealistische beelden
Pop-art
In de kunststroming die popart heet, ontstaan in de jaren 50 tot 70
in Engeland en Amerika, zou je ook kunnen zeggen dat er een
metamorfose heeft plaatsgevonden.
De inhoud van een beeld of schilderij, maar ook de ambacht, was
opeens minder belangrijk. Kunstenaars lieten alledaagse
objecten zien en presenteerde dit als zijnde een kunstwerk.
Massa cultuur
In onze tijd, waarin de massaproductie en daarmee ook de
massaconsumptie een rol speelt, heeft iedereen de beschikking
over computers, videocamera's, fotocamera's en software om
mee te werken.
Door het ontstaan van allerlei computerspelletjes, soaps op
televisie, waarin de sterren die wij aanbidden, alles laten zien over
hun privéleven , er ook sprake is van een metamorfose.
De werkelijkheid en fantasiewereld (Virtual reality)lopen soms sterk
door elkaar heen.