Echografie Paul van der Tas gebruikt als eerste fysiotherapeut echografiesysteem van Siemens ‘Echografie van grote waarde bij fysiotherapie’ Steeds vaker past de eerstelijnszorg echografie toe. Zo ook Paul van der Tas uit Weerselo. Hij werkt als eerste fysiotherapeut met een echografiesysteem van Siemens. “Doordat ik nu ook in het lichaam kan kijken, kan ik veel efficiënter diagnosticeren en behandelen en zonodig gerichter iemand doorsturen naar een orthopedisch chirurg.” Sinds 2004 heeft sportfysiotherapeut Paul van der Tas, samen met twee collega’s, een echografiesysteem in zijn praktijk in het Twentse Weerselo. Tijdens het gesprek laat hij diverse keren weten dat echografie een enorme kentering heeft teweeggebracht in zijn werk als fysiotherapeut, het beroep dat hij al bijna dertig jaar uitoefent. “De komst van deze beeldvormende techniek is echt het mooiste wat me is overkomen tijdens mijn carrière”, zegt hij vol overtuiging. Zijn belangstelling werd gewekt tijdens een seminar van Fysus, dat onder andere fysiotherapeuten opleidt in de toepassing van Musculoskeletal Ultrasound (MSU). Hierbij wordt met echografie diagnostische informatie verkregen van het bewegingsapparaat. Van der Tas was gelijk enthousiast toen hij voor het eerst ín het lichaam kon kijken. Hij besloot een uitgebreide cursus bij Fysus te volgen. Vol overgave Na zijn examen kocht hij zijn eerste echografiesysteem en ging daarmee vol overgave aan de slag. Ook buiten werktijd stak hij vele uren in het uitzoeken van de mogelijkheden en toepassingen van zijn nieuwe systeem. Er waren op dat moment nog weinig fysiotherapeuten met wie hij zijn kennis kon delen. Zowel nationaal als internationaal volgde hij allerlei cursussen. Uiteindelijk leidde dit ertoe dat hij in Nederland een van de weinige experts werd op het gebied van de echografie binnen de fysiotherapie. Regelmatig wordt hij gevraagd voor lezingen en geeft hij les tijdens de terugkomdagen bij Fysus. Door zijn intensieve speurtocht naar kennis over de echografie en door zijn internationale contacten ontdekte Van der Tas na enkele jaren dat er veel geavanceerdere echosystemen op de markt waren. Om alle mogelijkheden van deze beeldvormende techniek te kunnen benutten, ging hij op zoek naar een moderner systeem. Uiteindelijk kocht hij als eerste fysiotherapeut de ACUSON X300 van Siemens, een mobiel systeem dat veel wordt toegepast op poli-afdelingen, spoedeisende hulp en IC-units van ziekenhuizen. Gebruiksvriendelijk Van der Tas is erg te spreken over zijn nieuwe aanwinst. “De beelden zijn van Medical 46 april 2008 27 Echografie 28 Medical 46 april 2008 Echografie hoge kwaliteit en het systeem is zeer gebruiksvriendelijk. Binnen 20 seconden kan ik een nieuwe patiënt invoeren en dan meteen met het onderzoek beginnen. Om het onderzoek af te sluiten, hoef ik slechts één knop te bedienen, waarna alle foto’s en films direct in ons netwerk zitten en op iedere werkplek zijn in te zien. Verder heeft Siemens voor elk gewricht van de extremiteiten een preset gemaakt, wat het gebruiksgemak nog verder verbetert. Ook interessant is dat ik nu een systeem heb met (kleuren) doppler, wat een toegevoegde diagnostische waarde heeft. Daarmee kan ik de doorbloeding van weefsels bekijken.” De introductie van echografie in de fysiotherapie heeft volgens Van der Tas grote gevolgen voor zijn vakgebied. Hij licht toe dat op de conventionele manier de fysiotherapeut spieren en pezen van buitenaf op kracht en pijn test. Echter de informatie die zo’n uitwendig onderzoek oplevert, zegt niets over de kwaliteit van het weefsel zelf. Echobeelden tonen daarentegen wel aan of er bijvoorbeeld sprake is van weefselschade. Met die wetenschap is het mogelijk een patiënt meteen gericht te trainen of zonodig sneller door te verwijzen naar een orthopedisch chirurg. Nieuwe inzichten Ook de inzichten veranderen door de extra kennis dankzij de echografie, zegt Van der Tas. Hij vertelt dat voorheen altijd werd gedacht dat gescheurde pezen weer konden genezen, maar dat blijkt niet zo te zijn. Echobeelden toonden aan dat het peesweefsel slecht blijft en dat het lichaam het verlies aan kwaliteit compenseert met kwantiteit. “We moeten afstappen van het idee om dergelijk weefsel te genezen. In plaats daarvan dien je te streven naar het terugrevalideren naar een acceptabel functioneel niveau. Verder kunnen we met echo zien of en waar er bijvoorbeeld kalk zit in een schoudergewricht. Als dat het geval is, kun je het bewegingsgedrag van de patiënt met dynamisch echo-onderzoek evalueren en door gericht trainen een beter beweegpatroon aanleren, zodanig dat hij of zij geen last meer ondervindt van die kalk. Normaal wordt zo iemand geopereerd, maar dat blijkt niet altijd nodig te zijn.” Ten slotte geeft Van der Tas het voorbeeld van de slijmbeursontsteking. “Door echo weten we nu dat het zelden om een ontsteking gaat. Er zit wel eens vocht in die slijmbeurs, maar dat komt dan meestal door een scheurtje in een pees. Dat kan eventueel worden gehecht. Ontste- kingsremmers, die in dergelijke gevallen vaak worden voorgeschreven, hebben dan absoluut geen zin.” Betaald voetbal Iedere patiënt die met klachten aan de gewrichten van de extremiteiten de fysiotherapiepraktijk in Weerselo bezoekt, ondergaat tegenwoordig eerst een echografisch onderzoek met de ACUSON X300. Naast doorsnee patiënten komen ook (top)sporters voor advies. Vanwege Van der Tas’ echo-expertise doet het betaald voetbal regelmatig een beroep op hem, zowel spelers als scheidsrechters. Verder krijgt hij patiënten doorverwezen via huisartsen en collega-fysiotherapeuten. Daarmee wordt de diagnostiek van de tweede naar de eerste lijn verlegd. Van der Tas denkt dat dit een goede ontwikkeling is omdat er behoefte is aan aanvullende beeldvorming. “We richten ons op een beperkt aandachtsgebied, namelijk alleen de gewrichten, spieren en pezen van armen, schouders, polsen, heupen, ellebogen, enkels en knieën. Door die specialisatie hebben wij enorm veel kennis op dat terrein. Prettig is ook dat wij zowel het echografisch als het klinisch onderzoek nu in één hand hebben. Zo komen we veel sneller tot een gerichte behandeling. Bovendien zijn onze kosten lager dan in het ziekenhuis en hebben wij geen wachtlijsten. Als het echt nodig is, kan men ons ook ’s avonds raadplegen.” « Echografie is onderdeel van veelomvattend portfolio “De extramurale gezondheidszorg is een zeer interessante groeimarkt voor Siemens”, aldus Nick Boer Rookhuiszen, productmanager echografie Siemens Medical Solutions. “Het is niet de intentie dat de eerstelijnszorg op de stoel van de radioloog of orthopedisch chirurg gaat zitten, maar wel dat zij zich vooral gaat toeleggen op een eerste onderzoek. Dat levert betere en betrouwbare diagnostiek op, waardoor gerichter doorverwijzen mogelijk is. Naast beeldvorming kunnen fysiotherapeuten, huisartsen en verloskundigen bij ons ook terecht voor bijvoorbeeld laboratoriumtesten, telefooncentrales, beveiliging, digitale archivering en financiering. Voor deze doelgroep willen we ons eveneens steeds meer profileren als een total solutions provider.” Medical 46 april 2008 29