Meerjarenplan Gezondheidsraad 2014-2020 1. Gezondheidsbeleid op basis van partnerschap.. 1.1. Tegen 2020 onderschrijven de leden van de Gezondheidsraad samen een plan met gezamenlijke doelstellingen en concrete engagementen daartoe vanuit de eigen organisaties en plaatsen op regelmatige tijdstippen eigen info op www.gentgezondestad.be. Trekker/Engagementen: Trekker: Gezondheidsdienst Engagementen door: alle leden van de Gezondheidsraad Gebeurde acties: Leden plaatsen zaken op de website of geven kant en klare teksten + foto’s door. Minimum jaarlijkse update ‘wegwijs in gezondheidszorg’ Organisaties linken door naar www.gentgezondestad.be op hun website. Update www.gezonde.stad.gent met mogelijkheid tot printen pagina dichtstbijzijnde huisartsen. Geplande acties: Herbekijken kaart: welke zorgverstrekkers moeten op de kaart? wat biedt een meerwaarde? Wat is nog haalbaar om actueel te houden? Indicatoren: Gebruik www.gentgezondestad.be door de leden van de Gezondheidsraad Aantal doorverwijzingen vanop de websites van de leden Engagementen in de update van de website Engagementen van de partners in de meerjarenplanning 1.2. Tegen 2020 heeft de Gezondheidsraad een participatief proces doorlopen met de zorggebruikers/zorgvragers uit verschillende doelgroepen om het aanbod van de zorg beter af te stemmen op de vraag. Trekker/Engagementen: Trekker: Dagelijks Bestuur Gezondheidsraad Engagementen door: Cel Armoedebestrijding, Plazzo Gebeurde acties: 12 juni: Voorstelling werkboek gebruikersparticipatie op de Gezondheidsraad + discussie binnen de Gezondheidsraad over beter participatief gezondheidsbeleid. Getuigenis op het politiek debat Geplande acties: 1 Opvolging meerjarenplan gezondheidsbeleid 2014-2020 – Gentse Gezondheidsraad – 7 dec 2015 Overleg met doelgroepen-raden (ad rem, seniorenraad, jeugdraad,…) voor inspraak rond gezondheidsbeleid? Indicatoren: Aantal momenten waarop inspraak mogelijk was. 1.3. Jaarlijks organiseert de Gezondheidsraad een debat rond een specifiek thema binnen gezondheidsbeleid om de debatcultuur rond gezondheid in Gent aan te wakkeren. Trekker/Actor: Trekker: Dagelijks Bestuur Gezondheidsraad Actor: alle leden van de Gezondheidsraad Gebeurde acties: 1 okt 2012: eerste politiek debat rond gezondheidsbeleid vanuit de Gezondheidsraad in aanloop van de gemeenteraadsverkiezingen. 9 okt 2014: Politiek debat: thema gezondheidsongelijkheid + vermaatschappelijking zorg Geplande acties: Een tussentijds debat in 2016? Een politiek debat in 2018 in aanloop van de gemeenteraadsverkiezingen. Indicatoren: Jaarlijks debat Aantal aanwezigen op het debat: aantal van de gezondheidsraad, aantal studenten en aantal andere 2. Evidence-based gezondheidsbeleid. 2.1. Tegen 2020 leveren alle organisaties binnen de Gezondheidsraad (twee)jaarlijks concrete beschikbare cijfers en signalen aan ter bijsturing en onderbouwing van het Gentse en wijkgerichte gezondheidsbeleid (Gezondheidsmonitor en signalenbundel). Trekker/Engagementen: Trekker: Gezondheidsdienst Engagementen door: alle leden van de Gezondheidsraad Gebeurde acties: 2- of 3-jaarlijkse update van de gezondheidsmonitor Afspraken rond integratie gegevens mondzorg in de IMA-atlas: toelichting op de Gezondheidsraad door Birgit Gielen van de CM en IMA. Prof. Jacques Vanobbergen werd als expert bevraagd rond indicator mondzorg in IMA. Geplande acties: Overleg met Stad Antwerpen, Brussel, Gent en IMA rond afstemming op noden vanuit de steden. Cijfers van de gezondheidsmonitor zullen opgenomen worden in Gent In Cijfers. Indicatoren: Periodieke update van de Gezondheidsmonitor Aantal signalen vanuit de gezondheidssector in de 2-jaarlijkse signalenbundel 2 Opvolging meerjarenplan gezondheidsbeleid 2014-2020 – Gentse Gezondheidsraad – 7 dec 2015 3. Intersectoraal werken aan gezondheidsongelijkheid. 3.1. Tegen 2020 staat gezondheid op de agenda bij andere sectoren die bijdragen aan een betere gezondheid van de Gentenaar (zoals werk, welzijn, onderwijs, stadsvernieuwing, wonen, mobiliteit e.d.) en wordt het advies van de Gezondheidsraad gevraagd waar nodig. Trekker/Engagementen: Trekker: Gezondheidsdienst Engagementen door: CLB, OCMW, … Gebeurde acties: … Geplande acties: Te bekijken of de Gezondheidsraad een stedelijke adviesraad moet worden. … Indicatoren: Aantal keren dat het advies van de Gezondheidsraad wordt gevraagd. Aantal interdepartementale samenwerkingsverbanden binnen Stad en OCMW Gent. 3.2. Tegen 2020 is een intensievere samenwerking en territoriale afstemming tussen huisartsen, apothekers, CLB-artsen, andere gezondheidswerkers en welzijnswerkers in de wijken. Trekker/Engagementen: Trekker: Gezondheidsdienst en …. Engagementen door: Apothekers (Coop en KOVAG), HVG, WGC, OCMW, CAW, … Gebeurde acties: Overleg met OCMW, Deel Sel Gent, WGC en Gezondheidsdienst inzake een welzijnsoverleg rond gezondheid 1x/jaar Geplande acties: Verdere afstemming binnen nieuw departement Samenleven en Welzijn rond wijkprogramma’s. Indicatoren: Aantal territoriale afspraken ter verbetering van samenwerking en afstemming tussen gezondheids- en welzijnsactoren. 4. Gent als gezonde stad met gezonde wijken. 4.1. In 2020 profileren de wijken uit de 19e eeuwse gordel zich als een ‘Gezonde Wijk’ met een wijkprogramma rond gezondheid. Trekker/Engagementen: Trekker: Wijkgezondheidscentra (WGC) en Gezondheidsdienst 3 Opvolging meerjarenplan gezondheidsbeleid 2014-2020 – Gentse Gezondheidsraad – 7 dec 2015 Engagementen door: OCMW, inloopteams, HVG, … Gebeurde acties: Overleg met OCMW, Deel Sel Gent, WGC en Gezondheidsdienst inzake een welzijnsoverleg rond gezondheid 1x/jaar Overeenkomsten met WGCa 2014-2016 vanuit de Gezondheidsdienst met volgende prestaties: opmaak wijkstrategie voor gezondheidspromotie, WGC met marge voor bottom-up signalen, jaarlijkse update en bijsturing op basis van aftoetsing bij wijkorganisaties. Geplande acties: Verdere afstemming binnen nieuw departement Samenleven en Welzijn rond wijkprogramma’s. Indicatoren: Aantal themavergaderingen rond gezondheid door de wijkwelzijnsoverleggen. 5. De impact van gezondheidspromotie versterken. 5.1. Gent zet in op gezondheidspromotie en stimuleert/ontwikkelt/verspreidt jaarlijks gezamenlijk gedragen leefstijlcampagnes (onderbouwd met cijfers en signalen en met aandacht voor herhaling en een gecoördineerde aanpak), die versterkt en uitgedragen worden door zorgverstrekkers en welzijnswerkers. Werkzame methodieken worden gedeeld en versterkt. Trekker/Engagementen: Trekker: Gezondheidsdienst, Logo Gezond+ vzw Engagementen door: alle leden van de Gezondheidsraad Gebeurde acties: Opstart van het Netwerk Gezondheidspromotie in juni 2014. Inzetten op het goed leren kennen van elkaars werking en organisatie. Elk overleg gaat op een andere locatie door waarbij het organiserend lid in kwestie de kans krijgt haar/zijn organisatie en werking uit te leggen. Volgende organisaties kwamen reeds aan bod: De Zuidpoort (okt. ’14) Wijkgezondheidscentrum De Sleep (feb. ’15) CGG Eclips (juni ’15) De Sloep vzw (okt ‘5) het voorleggen van cases over signalen en vragen van de leden en hun partners. De cases worden steeds transdisciplinair (d.w.z. niet vasthouden aan de eigen discipline of het eigen vakgebied en de eigen kernactiviteiten)) benaderd vanuit de randvoorwaarden (Gent als gezonde stad met gezonde wijken, doelgroepgericht, aandacht voor sociale ongelijkheid , diversiteit en kind vriendelijkheid, intersectorale en integrale aanpak) die steeds moeten vervuld worden. Het resultaat ervan levert advies waarmee de aanvrager aan de slag kan. Zo kunnen ook vragen van de Gezondheidsraad m.b.t. gezondheidspromotie op het NGP worden behandeld. Volgende cases werden behandeld: 4 Opvolging meerjarenplan gezondheidsbeleid 2014-2020 – Gentse Gezondheidsraad – 7 dec 2015 adviesvraag schoolmaaltijden (okt. 14) advies projecten ‘Blijf er niet mee zitten’ en ‘Buurt Beweegt Gezond’ (okt. 14) concept wellnesscafé Bond Moyson (n.a.v. de nieuwe dentomutoakkoorden) rond communicatie naar kansengroepen (juni ’15) signaal sport- en beweegzoeker (okt. ’15) Regelmatig worden er vormingen georganiseerd die ook openstaan voor de leden van de Gezondheidsraad. De vormingen zijn zo praktijkgericht mogelijk op maat en binnen de mogelijkheid en haalbaarheid van de diverse partners. Volgende vormingen werden al georganiseerd. 2 juni 2014 - The science of creativity - Mark Vandael – Centrum voor de Ontwikkeling van het Creatief Denken (COPD) vzw 26 mei 2015 – Hoe communiceren over gezondheidspromotie en ziektepreventie bij kansengroepen? – Annick Vanhove De volgende vorming die aan bod komt zal gaan over evaluatie. Geplande acties: Opmaak van een actieplan binnen het Netwerk Gezondheidspromotie. Leden van de Gezondheidsraad hebben minstens 1 doelstelling in hun intern beleid rond gezondheidspromotie. Stad en OCMW Gent spelen hierin een voorbeeldfunctie. Jaarlijks vormingsaanbod voor de leden van de Gezondheidsraad en andere welzijnsorganisaties rond specifieke thema’s + inspiratiebundel van goede praktijkvoorbeelden rond intern beleid (Logo Gezond+ vzw). Huisartsen versterken de impact van ziektepreventie en gezondheidspromotie door het gebruik van het GMD+ waar dit relevant is volgens evidence based richtlijnen en voor de doelgroepen die hieronder vallen. Indicatoren: Aantal gezamenlijke, onderbouwde leefstijlcampagnes per jaar. Aantal leden van de Gezondheidsraad met een actieve rol in het uitdragen van de gezamenlijke leefstijlcampagnes. Aantal jaarlijkse vormingen. Gebruik van het GMD+ (eventueel ingebed in gezondheidsmonitor) 5.2. De Gentse kinderen zorgen voor een goede mondhygiëne door 2x per dag hun tanden te poetsen, zoete voeding te beperken (cfr. 5.4) en jaarlijks minimum 1x naar de tandarts te gaan (Cfr. 8.1). Trekker/Engagementen: Trekker: Gezondheidsdienst en stuurgroep tandzorg Engagementen door: CLB, Kind & Gezin, vzw Jong, Maatschappelijke Tandheelkunde UGent, Wijkgezondheidscentra, Huisartsenvereniging Gent, Integratiedienst Stad Gent etc… Gebeurde acties: De tandzorgcampagne in maart 2014 en 2015 met volgende acties: Het verspreiden van communicatie-materiaal via stadsbrede kanalen, maar ook via gerichte kanalen zoals Kind & Gezin en de Centra voor leerlingenbegeleiding. Het verspreiden van gratis tandzorgpakketjes (tandenborstel en tandpasta) naar kwetsbare gezinnen in de Gentse wijken via wijkgezondheidscentra en vzw Jong. Het spelen van het tandzorgspel met ouders en kinderen in de Gentse wijken. Het voorzien van gratis screeningsmomenten via een bezoek van de tandmobiel aan de Gentse wijken. 5 Opvolging meerjarenplan gezondheidsbeleid 2014-2020 – Gentse Gezondheidsraad – 7 dec 2015 Via spelmomenten tijdens de maand maart aandacht voor tandzorg binnen de jeugdwelzijnswerking van vzw Jong in de Gentse wijken. Het aanleren van goed poetsgedrag in scholen via educatief materiaal zoals de tandenkoffer. Het voorzien van educatief tandzorgmateriaal voor de kinderen op het doortrekkersterrein. Voorbereiding tandzorgcampagne 2016 Verkennende stappen vanuit de Stuurgroep Tandzorg om meer in te zetten op toegankelijke tandzorg en samenwerking met de tandartsen. Daarbij heeft vzw De Tinten een good practice waarop we willen voortbouwen. Ook vanuit de Maatschappelijke Tandheelkunde van de UGent is er een grote bereidheid om te zoeken naar middelen voor een wetenschappelijk onderzoek rond toegankelijke mondzorg voor kwetsbare gezinnen. Geplande acties: Tandzorgcampagne 2016 met +/- zelfde acties als vorig jaar. Samenwerking met de Huisartsen voor verspreiding van het materiaal en doorverwijzing naar de tandarts in de maand maart. Project uitwerken rond toegankelijke mondzorg voor kwetsbare gezinnen. Indicatoren: (Impact) Aantal Gentse kleuters met tandbederf die naar de tandarts gingen. Hervatting van het onderzoek van in 2001 om het effect van vele jaren tandzorgcampagne te meten. (Proces) Aantal acties in Gent rond tandzorg: communicatie-acties, persaandacht, aantal keren gespeelde tandzorgspel, aantal verspreid materiaal, aantal jongeren bereikt via vzw Jong, aantal jongeren bereikt via de tandmobiel etc etc. 5.3. In 2020 motiveren de leden van de Gezondheidsraad hun cliënten/patiënten om meer te bewegen en leiden hen toe naar het bestaande wijkgerichte aanbod, met speciale aandacht voor zij die meer willen bewegen of sporten maar dat alleen niet kunnen. Trekker/Engagementen: Trekker: alle leden van de Gezondheidsraad Specifieke engagementen door: de Huisartsenvereniging Gent Gebeurde acties: 13.000€ Projectmiddelen binnen gehaald voor Liever Actiever voor het project Buur(t) zoekt beweging. Een project door Sportdienst, Gezondheidsdienst en Buurtwerk in samenwerking met verschillende partners. Intervisie-moment rond buurtsport op 27/11/2014. Start project Buurt Beweegt Gezond op 9 mei 2015. Bloso stapte mee in het samenwerkingsproject en zorgt voor een structureel aanbod van lesgevers. In totaal werden 24 aanvragen voor een beweeginitiatief behandeld. 19 aanvragen werden uiteindelijk goedgekeurd. 11 van de 25 wijken (44%) namen deel aan Buurt Beweegt Gezond. Het overgrote deel van de aanvragen werd ingediend door professionele gezondheids- en welzijnsorganisaties die actief zijn in de 19e eeuwse gordel of in achter gestelde sociale wijken (zoals bijv. de hoogbouw aan de Watersportbaan). De aanvragen in de randgemeenten en andere wijken zijn afkomstig van buurtbewoners of -verenigingen: 11 van de 19 aanvragen (58 %) zijn afkomstig van organisaties die werken met kansengroepen. Bij 10 ervan (90 %) is er een samenwerkingsverband met Stad Gent. In totaal namen ongeveer 280 mensen deel aan de beweegsessies. Er werden vooral laagdrempelige recreatieve sport- en beweegactiviteiten aangevraagd met focus op kennismaking met de sport- of bewegingsvorm en het plezier beleven van bewegen. 6 Opvolging meerjarenplan gezondheidsbeleid 2014-2020 – Gentse Gezondheidsraad – 7 dec 2015 Logo Gezond+ vzw organiseerde in september ‘15 twee vormingen rond gezonde voeding en beweging : één voor de buurtwerkers op het maandelijks buurtteamoverleg en één voor de sportlesgevers en buurtsporters in opleiding. Bij 5 van de 19 aanvragen werd advies en ondersteuning rond gezonde levensstijl gevraagd, vnl. over gezonde voeding. Dit werd gegeven onder de vorm van fruit, drinkflessen (water drinken!) of recepties/workshops gezonde voeding gegeven door een diëtist. Voor de 9 wijkgezondheidscentra werd een waterkoffer aangebracht. Deze waterkoffers bevatten drinkbekers, waterkannen en promotie- en spelmateriaal van ‘Drinkbink en Watergriet’ met als doel het promoten van (kraantjes)water bij kinderen tijdens hun activiteiten Geplande acties: Het project Buurt Beweegt Gezond loopt verder in 2016. Bekijken van signaal rond nood aan beweegzoeker voor hulpverleners om de toegankelijkheid en de mogelijkheid tot doorverwijzing naar laagdrempelige beweegactiviteiten te verhogen. Indicatoren: Communicatie rond Buur(t) zoekt beweging Aantal organisaties die beroep doen op het aanbod uit Buur(t) zoekt beweging Aantal mensen doorverwezen door huisartsen? GMD+? Verderzetting SWING/BOV project 5.4. In 2020 motiveren de leden van de Gezondheidsraad hun cliënten/patiënten om gezond te eten, leren hen kennis, vaardigheden en attitudes aan en leiden hen toe naar het bestaande laagdrempelige aanbod in de wijk. Trekker/Engagementen: Trekker: Gezondheidsdienst, Logo Gezond+ vzw, wijkgezondheidscentra samen met de stuurgroep Gent Geniet Gezond Engagementen door: stuurgroep Gent Geniet Gezond, thuisverpleging Wit-Gele Kruis, Bond Moyson, Kind & Gezin Gebeurde acties: Opstart Netwerk Gezondheidspromotie en eerste verkenning Intervisie rond overgewicht bij kinderen “Gebeten om te weten” op 10 dec 2015. Afstemming met Gent en Garde rond kookworkshops Eva vzw voor kansengroepen. Advies richtlijnen gezonde en duurzame voeding voor Dienst Werk voor samenwerkingsovereenkomst tussen Stad Gent en sociale restaurants. Zie ook Buurt Beweegt Gezond: o Vormingen Gezonde voeding en beweging voor buurtwerkers, Buurtsporters in opleiding en sportlesgevers. o Ondersteuning acties Buurt Beweeg Gezond met gezonde voeding en gezonde receptie. o Waterkoffers ‘Drinkbink en Watergriet’ voor de wijkgezondheidscentra. Geplande acties?: Verkenning beleid gezonde voeding vanuit de Gezondheidsdienst: hoe kunnen we dit invullen? Hoe kunnen we andere zaken zoals Gent en Garde mee versterken? Hoe kunnen we lokaal werken aan een gezonder aanbod, ook binnen onderwijs? In 2020 biedt elke school en kinderopvang een beleid rond gezonde voeding (inclusief suikerarm aanbod). Incl. sportkampen. CLB, Logo Gezond+, Gezondheidsdienst In 2020 is er een aanbod van winkeloefeningen op maat van verschillende doelgroepen (kritisch leren omgaan met reclame, hoe verpakkingen lezen). Logo Gezond+ 7 Opvolging meerjarenplan gezondheidsbeleid 2014-2020 – Gentse Gezondheidsraad – 7 dec 2015 Sensibilisering vanuit de sociale restaurants en verdeling voedselpakketten. Indicatoren: Verandering in het aanbod van 4-uurtjes op school. Aantal winkeloefeningen 5.5. In 2020 zijn laagdrempelige methodieken uitgewerkt rond middelengebruik en afgestemd op de soort wijk. Trekker/Engagementen: Trekker: Drugcoördinator – Stad Gent, Gezondheidsdienst Engagementen door: CGG, etc. Indicatoren: Aantal uitgewerkte methodieken 6. De geestelijke gezondheid van de Gentenaren verbeteren. 6.1. Gentenaars worden stadsbreed en wijkgericht geïnformeerd over psychisch welzijn, ze worden gestimuleerd voor zichzelf en de ander te zorgen en psychische problemen bespreekbaar te maken en ze weten waar ze terecht kunnen als ze geconfronteerd worden met psychische problemen. Trekker/Engagementen: Trekker: Gezondheidsdienst Engagementen door: Logo Gezond+ vzw, CGG, Het Pakt, CM, Bond Moyson,… Gebeurde acties: Pilootproject in de Brugse Poort van 11/2013 tot 03/2014. + Evaluatie. Opstart nieuw project voor heel Gent: Blijf er niet mee zitten. 2 Kick offs ter lancering op 10/10/2014 voor intermediairen en op 27/10/2014 voor Gentenaars. www.geestelijkgezondgent.be opgestart op 10/10/2014 Binnen project Blijf er niet mee zitten sinds 01/01/2015 aanbod van gratis lesgevers voor psycho-educatie in de wijken. De organisatie van de week van de geestelijke gezondheid: 2/10/2015-10/10/2015 Geplande acties: Verderzetten project Blijf er niet mee zitten 8 Opvolging meerjarenplan gezondheidsbeleid 2014-2020 – Gentse Gezondheidsraad – 7 dec 2015 Organisatie activiteiten rond de werelddag geestelijke gezondheid op 10/10/2015 Start project Warme steden rond mentaal welzijn bij jongeren vanaf 01/01/2016 tem 31/12/2018 Acties: Communicatiecampagne gekoppeld aan laagdrempelige infosessies in de wijken. Wijkgericht pilootproject rond geestelijke gezondheidspromotie. Ook binnen onderwijs worden scholen gestimuleerd door CLB’s en de preventiecoach een draaiboek uit te werken rond suïcidepreventie op school. Indicatoren: Aantal plaatsgevonden infosessies voor burgers. Aantal vormingen voor hulpverleners. Aantal communicatiemomenten: reacties online, offline verspreiding affiches, persartikels, etc. 6.2. De organisaties binnen de Gezondheidsraad worden gestimuleerd een personeelsbeleid rond psychisch welzijn uit te werken, hun personeel met tips en workshops rond psychisch welbevinden te informeren en hun leidinggevenden te ondersteunen bij het omgaan met mensen met een psychische problematiek. Trekker/Engagementen: Trekker: VVGG, ook Logo Gezond+?, Gezondheidsdienst voor intern luik en rondetafel. Engagementen door: Gezondheidsdienst, OCMW Gent, VVGG, Kind & Gezin, UZ Gent, Bond Moyson, Wit-Gele Kruis Gebeurde acties: Verkenning binnen de Stad Gent aan de hand van een sneuvelnota rond het interne geestelijke gezondheidsbeleid. Geplande acties: Verdere afspraken intern voor de Stad Gent. Een rondetafel ter inspiratie van werkgevers, door Gezondheidsdienst + Gezondheidsraad Indicatoren: Aantal organisaties die extra acties ondernemen in het kader van hun personeelsbeleid rond geestelijke gezondheid. 6.3. Tegen 2020 wordt elke Gentenaar die daar nood aan heeft verder geholpen via psychoeducatieve sessies en/of een eerstelijnspsycholoog. De geestelijke gezondheidszorg is daarom laagdrempelig en op maat van de patiënt, met specifieke aandacht voor kwetsbare doelgroepen (vb. etnisch-culturele minderheden, anderstaligen, vluchtelingen, kansarmen). Trekker/Engagementen: Trekker: Gezondheidsdienst en het Pakt Engagementen door: Integratiedienst, … Gebeurde acties: Zie 6.1: www.geestelijkgezondgent.be waar organisaties kunnen kiezen uit lesgevers om zelf activiteiten te organiseren of waar doorverwijzers of burgers zelf kunnen kiezen uit de verschillende activiteiten waaraan ze zelf willen deelnemen. 9 Opvolging meerjarenplan gezondheidsbeleid 2014-2020 – Gentse Gezondheidsraad – 7 dec 2015 Werkgroep rond de Eerstelijnspsycholoog binnen het Pakt ter advisering naar het Pakt van structurele financiering van de ELP in De Sleep en advisering naar Vlaanderen voor meer ELP’s te Gent. Geplande acties: Eventuele verkenning rond taalondersteuning binnen de sector geestelijke gezondheidszorg. Eventuele uitbreiding van het aanbod van Mind Spring. Aanloophuis voor jongeren creëren in Gent – House of Teens / Action for Teens Indicatoren: Aantal actoren binnen de sector geestelijke gezondheidszorg die beroep doen op TVGent voor taalondersteuning. Aantal Gentenaars die worden verder geholpen door een eerstelijnspsycholoog Aantal Gentenaars die worden verder geholpen door psycho-educatieve groepssessies. 7. Elk kind een goede start geven in het leven. 7.1. Tegen 2020 is recht op gezondheidszorg een basisrecht voor alle kinderen. Trekker/Engagementen: Trekker: SOGA Engagementen door: alle leden van de Gezondheidsraad Gebeurde acties: SOGA maakte in 2013 een nota op met pleidooi voor recht op ziekteverzekering voor de kinderen van mensen met een bijlage 19. Nieuwe EU-burgers met bijlage 19 kunnen dankzij het grondwettelijk arrest van juni 2014 sinds 27/7/2014 beroep doen op de dringende medische hulpverlening via het OCMW. Verschillende organisaties in Gent proberen die doelgroep nu toe te leiden naar het OCMW. Geplande acties: Eventueel evoluties op federaal niveau? GEEN LOKALE BEVOEGDHEID. Indicatoren: Aantal strategische overleggen waarop de nota vanuit het SOGA geagendeerd wordt. 10 Opvolging meerjarenplan gezondheidsbeleid 2014-2020 – Gentse Gezondheidsraad – 7 dec 2015 7.2. Tegen 2020 beschikken veldwerkers over ondersteunend materiaal rond het bespreekbaar maken van gezinsplanning en weten ze waar terecht voor laagdrempelige anticonceptie. Graag herschrijven naar: Tegen 2020 kunnen kwetsbare vrouwen een goede perinatale ondersteuning krijgen bij zwangerschap en een goede ondersteuning bij gezinsplanning. Trekker/Engagementen: Trekker: Kind & Gezin, Huis van het kind Engagementen door: Gezondheidsdienst, prenatale steunpunten, Kraamkaravaan, LWB, Inloopteams, Familiehulp + verdere uitbreiding naar sociale diensten ziekenhuizen, vrijwilligersorganisaties, WGC’s, opvoedingswinkel, KRAS, HVG, Artevelde Hogeschool… Gebeurde acties: Eerste verkennend overleg naar aanleiding van projectoproep Koning Boudewijnstichting rond perinatale ondersteuning. Duidelijke erkenning van een nood aan een Gents project rond perinatale ondersteuning en gezinsplanning voor de meest kwetsbare vrouwen. Rondetafel voor het in kaart brengen van de knelpunten en oplossingen rond kwetsbare zwangeren. Project PREGO ingediend bij Interreg, doch afgekeurd. Geplande acties: Terug indienen PREGO bij Interreg. Link leggen met project verkorte ligduur in de ziekenhuizen. Acties rond kwetsbare zwangeren verder opvolgen vanuit Huis van het Kind en de werkgroep Kwetsbaar zwanger in Gent. Indicatoren: 7.3. Tegen 2020 is er een duidelijk en coherent beleid mbt de Huizen van het Kind en met een vernieuwde territoriale afstemming rond preventieve gezondheidszorg en opvoedingsondersteuning. Trekker/Engagementen: Trekker: Lokaal Welzijnsbeleid – Stad Gent Engagementen door: Kind en Gezin, Inloopteams, Opvoedingswinkel, prenatale steunpunten, Kraamkaravaan, CLB, HVG, sociale diensten ziekenhuizen, … Gebeurde acties: Aanvraag voor subsidie bij Vlaanderen ingediend en goedgekeurd voor +/- 50.000€. Afspraken dat het budget bij De Sloep wordt aangewend door iemand die kan ingezet worden voor het Huis van het Kind in Gent. Geplande acties: Verdere coördinatie en afstemming door STAD GENT. Samenwerking tussen Kind & Gezin en CLB bij overdracht van zorgdossiers. Indicatoren: 11 Opvolging meerjarenplan gezondheidsbeleid 2014-2020 – Gentse Gezondheidsraad – 7 dec 2015 7.4. Tegen 2020 bieden we een gecoördineerd aanbod van acties om de epidemie van overgewicht en obesitas tegen te gaan via een gestructureerd wijkgericht aanbod op gezinsniveau, gekoppeld aan opvoedingsondersteuning. Trekker/Engagementen: Trekker: Engagementen door: CLB, Kind & Gezin, Gezondheidsdienst, Logo Gezond+, wijkgezondheidscentra, Huisartsenvereniging Gent, etc. Gebeurde acties: Geplande acties: Intervisie rond overgewicht bij kinderen “Gebeten om te weten” op 10 dec 2015. (Zie 5.4) Indicatoren: 7.5. Tegen 2020 hebben we strategieën om kinderen van moeilijk bereikbare doelgroepen in Gent voldoende te bereiken in functie van een optimale preventieve gezondheidszorg. Trekker/Engagementen: Trekker: Lokaal Welzijnsbeleid Engagementen door: Gebeurde acties: Geplande acties: Het huis van het kind kan 1 van die strategieën zijn. Vb. vaccinatiebeleid voor moeilijke bereikbare leerlingen opstellen Indicatoren: 12 Opvolging meerjarenplan gezondheidsbeleid 2014-2020 – Gentse Gezondheidsraad – 7 dec 2015 8. De toegankelijkheid vergroten van de gezondheidszorg 8.1. In 2020 is er een opmerkelijke groei van het aantal jaarlijkse consulten bij de tandarts door de Gentenaren. Deze groei is duidelijk groter bij kinderen en jongeren tot de leeftijd van 18 jaar. Gebeurde acties: Zie 5.2: Jaarlijkse communicatiecampagne in maart, “de maand van de gezonde tand” rond het poetsen van tanden en het jaarlijkse tandartsbezoek. Tandartsen plaatsen op de kaart van www.gentgezondestad.be en link leggen naar makkelijke tool voor opzoeken van geconventioneerde tandarts. Betere doorverwijzing naar de tandarts via Kind & Gezin, Centra voor Leerlingenbegeleiding, Huisartsen, OCMW, wijkgezondheidscentra, thuisverpleging en andere welzijnsactoren. Regelmatige communicatie met de Gentse tandartsen vanuit de Gezondheidsdienst (stadsbreed) en de wijkgezondheidscentra (wijkgericht). Onderzoek naar werkelijk aantal tandartsen in Gent en prognose uitstroom Opname cijfers Mondzorg in de IMA-atlas. Studienamiddag rond tandzorg: 2 april 2015 Screening, registratie en buddies bij vzw De Tinten om mensen zonder papieren naar de tandarts te brengen. Zie 5.2: Verkenning project rond toegankelijke mondzorg voor kwetsbare gezinnen. Geplande acties: Opstart nieuw project rond toegankelijke mondzorg voor kwetsbare gezinnen: Ieders Mond Gezond (2016-2019). Cijfers rond mondzorg uit de IMA-atlas ook beschikbaar stellen via Gent In Cijfers. Trekker/Actor: Trekker: stuurgroep tandzorg: Gezondheidsdienst, wijkgezondheidscentra, vzw Jong, vakgroep Maatschappelijke Tandheelkunde, Centra voor Leerlingenbegeleiding, Kind & Gezin. Actor: Huisartsenvereniging Gent, Wit-Gele Kruis, OCMW, … Indicatoren: Aantal Gentse tandartsen Aantal jaarlijkse consulten (geen onderscheid tussen preventief of raadpleging) opgesplitst in leeftijd Aantal Gentse tandartsen op www.gentgezondestad.be Gebruik kaart www.gentgezondestad.be 8.2. In 2020 is er een duidelijke toename van het aantal Gentse gezinnen die een Globaal Medisch Dossier hebben onderschreven bij een vaste huisartspraktijk. Gebeurde acties: Opmaak filmpjes en brochure rond wegwijs 1e lijn met onderdeel rond GMD erin. 13 Opvolging meerjarenplan gezondheidsbeleid 2014-2020 – Gentse Gezondheidsraad – 7 dec 2015 Geplande acties: Vaste communicatie naar de Gentenaar rond het belang van een vaste huisarts. Regelmatige communicatie naar de huisartsen o.a. rond het proactief informeren van hun patiënten over het Globaal Medisch Dossier. Betere doorverwijzing naar de huisarts via Kind & Gezin, Centra voor Leerlingenbegeleiding, OCMW, thuisverpleging, andere welzijnsactoren en de spoedafdelingen van de ziekenhuizen via bvb. www.gentgezondestad.be. Afgestemd masterplan in Gent rond aanpak uitstroom huisartsen in huisartsarme wijken. Trekker/Actor: Trekker: Gezondheidsdienst en Huisartsenvereniging Gent Actor: Wijkgezondheidscentra, Kind & Gezin, Centra voor Leerlingenbegeleiding, OCMW, WitGele Kruis en andere welzijnsactoren Indicatoren: Aantal Gentse huisartsen Aantal GMD’s (GMD = Globaal Medisch Dossier) Gebruik kaart www.gentgezondestad.be 8.3. In 2020 past elke Gentse huisarts de regeling derdebetaler toe bij zijn patiënt indien de financiële situatie van de patiënt dit vereist en is er een groei in het aantal consultaties met derdebetaler. Trekker/Actor: Trekker: Huisartsenvereniging Gent en de ziekenfondsen Actor: Gezondheidsdienst, Kind & Gezin Gebeurde acties: Federale wetswijziging: verplichte toepassing van de derdebetalersregeling bij mensen met een verhoogde tegemoetkoming. Geplande acties: Afstemming tussen de Huisartsenvereniging Gent en de ziekenfondsen rond de administratieve vereenvoudiging en de betalingstermijn Communicatie naar de huisartsen, inspelend op de perceptie rond de administratieve “rompslomp” VOORAL ONDER IMPULS VAN FEDERALE WETGEVING, WEINIG LOKALE HEFBOMEN Indicatoren: Aantal Gentse huisartsen die de derdebetalersregeling toepassen 8.4. In 2020 stellen we een groei vast in de toepassing van de derdebetalersregeling in de consultaties van Gentse tandartsen. Trekker/Actor: Trekker: Gezondheidsdienst + stuurgroep tandzorg Actor: Gentse tandartsen, ziekenfondsen Gebeurde acties: Federale wetswijziging: toepassing van de derdebetalersregeling bij mensen met een verhoogde tegemoetkoming. 14 Opvolging meerjarenplan gezondheidsbeleid 2014-2020 – Gentse Gezondheidsraad – 7 dec 2015 Geplande acties: Afstemming tussen de Gentse tandartsen en de ziekenfondsen faciliteren voor vragen rond de administratie VOORAL ONDER IMPULS VAN FEDERALE WETGEVING, WEINIG LOKALE HEFBOMEN Indicatoren: Aantal Gentse tandartsen die de derdebetalersregeling toepassen 8.5. In 2020 kunnen cliënten/patiënten, die herhaaldelijk botsen op drempels in hun weg naar de zorg/hulp die zij nodig hebben, beroep doen op “sociale gidsen” of mensen die hen actief toeleiden naar die zorg/hulp (aanklampende en toeleidende zorg). Gebeurde acties: Geplande acties: Casemanagement cfr. CAW precaire gezinnen Eventuele engagementen van organisaties uit de Gezondheidsraad om dit vanuit hun organisatie te doen voor die cliënten/patiënten die blijven met dezelfde vraag terug komen en niet verder geraken. Bekijken of het idee van sociale gidsen binnen het Lokaal Welzijnsbeleid (cfr. sociale huizen) hierop een antwoord biedt. Inzet van ervaringsdeskundigen armoede (vanuit POD MI) in de sector gezondheid in 2016. Trekker/Actor: Trekker: Gezondheidsdienst + Lokaal Welzijnsbeleid Actor: Indicatoren: Aantal sociale gidsen? 8.6. In 2020 hebben de jongvolwassenen (via onderwijs) en nieuwkomers (via onthaalvorming) in Gent een betere kennis over de werking van het gezondheidszorgsysteem om eigen keuzes te kunnen maken in hun gezondheidszorg. Trekker/Actor: Trekker: Gezondheidsdienst Actor: ziekenfondsen, Integratiedienst, werkgroep toegankelijke gezondheidszorg, SOGA Gebeurde acties: Uitwerking en verspreiding van educatief materiaal (filmpjes + brochure) ter gebruik bij onthaalvormingen, integratiecursussen en taallessen om het gezondheidszorgsysteem van België te duiden aan nieuwkomers of in het middelbaar of hoger onderwijs om het gezondheidszorgsysteem van België te duiden aan jongvolwassenen. Vertaling van de brochure in 7 talen – beschikbaar op www.gezonde.stad.gent. Geplande acties: Extra vertaling van de brochures voor nieuwe doelgroepen, cfr. komst vluchtelingen. Extra verspreiding van de brochures via onderwijs naar jongvolwassenen. Indicatoren: 15 Opvolging meerjarenplan gezondheidsbeleid 2014-2020 – Gentse Gezondheidsraad – 7 dec 2015 Meting van het gebruik van het educatief pakket. 8.7. In 2020 hebben de zorgverstrekkers een betere kennis over terugbetaling bij consultaties met mensen zonder papieren of in een precair statuut. Gebeurde acties: ? Geplande acties: Aanbieden van vormingen en bekendmaken van de website van het kruispunt migratie. Trekker/Actor: Trekker: Oriëntatiepunt Gezondheidszorg (Odicé) Actor: Indicatoren: Aantal vormingen in Gent Gebruik website Kruispunt Migratie door Gentse organisaties? (kan dat gemeten worden?) 8.8. In 2020 hebben hulpverleners/intermediairen een betere kennis over de wegwijs in gezondheidszorg en de betaalbaarheidsregelingen voor hun cliënten/doelgroep. Trekker/Actor: Trekker: Gezondheidsdienst Actor: ziekenfondsen Gebeurde acties: Studiedag rond toegankelijke gezondheidszorg voor hulpverleners: 5 juni 2015. Het stimuleren van hulpverleners om www.gentgezondestad.be te gebruiken als bron van informatie rond betaalbaarheid of als doorverwijsinstrument naar een vaste huisarts en tandarts Geplande acties: Verder informeren van hulpverleners. Indicatoren: Aantal studiedagen en aanwezigen Gebruik www.gentgezondestad.be 8.9. Tegen 2020 doen meer Gentenaren die daar recht op hebben, beroep op de verhoogde tegemoetkoming. Trekker/Actor: Trekker: Gezondheidsdienst en OCMW Actor: ziekenfondsen Gebeurde acties: OCMW bekijkt het mogelijks pro-actief kunnen toekennen van het recht op Verhoogde Tegemoetkoming. 16 Opvolging meerjarenplan gezondheidsbeleid 2014-2020 – Gentse Gezondheidsraad – 7 dec 2015 De verhoogde tegemoetkoming is gekoppeld aan de rechten met de Uit-pas. OCMW communiceert over de Verhoogde Tegemoetkoming in het OCMW-tijdschrift. Verhoogde tegemoetkoming als belangrijk item op de studiedag voor hulpverleners (8.8) en in de brochure wegwijs in de 1e lijn voor Gentenaars (8.6) Stad Gent maakt een aparte folder aan rond de verhoogde tegemoetkoming; Geplande acties: Verder verspreiden folder en brochure Indicatoren: Aantal Gentenaren met verhoogde tegemoetkoming (opgesplitst in categorieën, waarbij vooral categorie op basis van laag inkomen belangrijk is) Aantal communicatiemomenten 8.10. Naast meer interculturele bemiddeling wordt er ook ingezet op meer interculturele competenties bij zorgverstrekkers en hulpverleners om zo beter om te gaan met een steeds groter wordende diversiteit. Trekker/Actor: Trekker: Gezondheidsdienst en Integratiedienst Actor: HVG, TVGent Gebeurde acties: Start in 2014 met contingent uren tolken TVGent voor solo- en groepspraktijken Huisartsen + extra communicatie via de HVG in de nieuwsbrief naar de huisartsen. Extra communicatie naar de huisartsen over de verschillende mogelijkheden van taalondersteuning met name Babel, webcamtolken en live tolken van TVGent. Workshop rond taal en communicatie op de Studiedag rond Roma en Gezondheidszorg. Aanbod van vormingen voor huisartsen rond het gebruik van taalondersteuning. Geplande acties: Verder aanbod van vormingen voor huisartsen rond het gebruik van taalondersteuning. Babel bekendmaken bij de apothekers Een overzicht van mogelijke vormingen rond gezondheidsthema’s toegespitst op etnisch culturele minderheden. Uniformisering webcamtolken Indicatoren: Aantal huisartsen die Babel gebruiken Aantal apothekers die Babel gebruiken Aantal huisartsen die TVGent gebruiken Aantal huisartsen die webcamtolken gebruiken Aantal vormingen voor de leden van de Gezondheidsraad ter versterking van de interculturele competenties. 8.11. De leden van de Gezondheidsraad screenen de toegankelijkheid van hun organisatie (fysiek, maar ook in communicatie) en stellen een actieplan op ter verbetering. Gebeurde acties: 17 Opvolging meerjarenplan gezondheidsbeleid 2014-2020 – Gentse Gezondheidsraad – 7 dec 2015 De toegankelijkheid vergroten van www.gentgezondestad.be. Vb. door google translate standaard te voorzien op de site. Geplande acties: Eventueel het ter beschikking stellen van tips en tricks voor een toegankelijke communicatie. Trekker/Actor: Trekker: Gezondheidsdienst en de Toegankelijkheidsambtenaar Actor: Gezondheidsraad Indicatoren: Aantal leden van de Gezondheidsraad die actiepunten opstelden ter verbetering van de toegankelijkheid van hun organisatie. 9. Een gecoördineerde aanpak van gezondheidsrisico’s. 9.1. In 2020 worden gezondheidsrisico’s die de volksgezondheid bedreigen (i) snel geïdentificeerd en (ii) worden procedures en richtlijnen opgesteld opdat een snelle en effectieve aanpak van calamiteiten/risico’s op een gecoördineerde wijze gewaarborgd is. Trekker/Engagementen: Trekker: Gezondheidsdienst Engagementen door: verschillende leden van de Gezondheidsraad en andere, afhankelijk van het gezondheidsrisico Gebeurde acties: Aanpak van scabiës bij meldingen. Gezondheidsdienst en Logo Gezond+: Preventie van CO-intoxicaties door het uitlenen van tentoonstellingen en rondleidingen in de ongezonde demonstratiewoning (project Gezond thuis) Actualisatie Hittegolfplan Opvolging Legionella Geplande acties: Indicatoren: Aantal vastgestelde en behandelde gezondheidsrisico’s. 10. Gent, een stad die kiest voor gezondheid, staat internationaal op de kaart. 10.1. In 2020 is Gent internationaal bekend als een stad die op een innovatieve, participatieve, intersectorale en geïntegreerde manier werkt aan gezondheid voor alle inwoners. Trekker/Engagementen: Trekker: European Forum for Primary Care en Gezondheidsdienst Engagementen door: alle leden van de Gezondheidsraad Gebeurde acties: Europees Congres in Gent, waarbij Gent een engagement nam binnen het European Forum for Primary Care. 18 Opvolging meerjarenplan gezondheidsbeleid 2014-2020 – Gentse Gezondheidsraad – 7 dec 2015 Meertaligheid van www.gentgezondestad.be Geplande acties: Indicatoren: Een meertalige website. Aantal Europese contacten 19 Opvolging meerjarenplan gezondheidsbeleid 2014-2020 – Gentse Gezondheidsraad – 7 dec 2015