Informatie aan de pers

Vrije Universiteit Brussel
Partner Universitaire Associatie Brussel
Rectoraat
Informatie aan de pers
Dienst Interne & Externe Communicatie
Jeroen De Samblancx
T. 02-629.12.31
Fax 02-629.12.10
Pleinlaan 2, B-1050 Brussel
Datum : 10 februari 2004
Betreft : Succesvolle behandeling van diabete proefdieren met hormoon gastrine opent perspectieven
voor behandeling van diabetes bij mensen.
Succesvolle behandeling diabete proefdieren kan doorbraak betekenen in
strijd tegen diabetes bij mensen
VUB-vorsers Ilse Rooman en Luc Bouwens hebben bij diabete proefdieren die gedurende één
week behandeld werden met een combinatie van het hormoon gastrine en epidermale
1
groeifactor , aangetoond dat een dergelijke behandeling leidt tot een volledig en blijvend herstel
van de bloedsuikerspiegel. De vorsers toonden bovendien aan dat deze behandeling ook
aanleiding geeft tot een regeneratie (d.w.z. het opnieuw voortbrengen van verloren gegane cellen)
van betacellen in de eilandjes van Langerhans. Hierdoor konden de geteste dieren terug
voldoende eigen insuline produceren.
Mensen die aan diabetes leiden zijn doorgaans niet (meer) in staat om zelf insuline te produceren
en dus hun bloedsuikerspiegel op peil te houden. Verder onderzoek zal nu moeten uitwijzen of de
nieuwe behandeling ook toepasbaar is in type-1 en type-2 diabetes bij de mens. Prof. Bouwens en
dr. Rooman publiceerden hun bevindingen in het Europese diabetologisch vakblad
"Diabetologia".
Er zijn momenteel wereldwijd minstens 150 miljoen mensen die lijden aan diabetes en de prevalentie
stijgt overal (voornamelijk van het type-2). In België worden momenteel ongeveer 100.000 patiënten
behandeld met insuline. In de Verenigde Staten wordt geraamd dat diabetes momenteel 15% van alle
medische kosten opslorpt.
Insuline-afhankelijke diabetes ontstaat als gevolg van een tekort aan betacellen in de alvleesklier. In de
normale alvleesklier zitten de betacellen in de zogenaamde eilandjes van Langerhans, midden van een
"zee" aan exocrien klierweefsel (exocriene kliercellen produceren spijsverteringsenzymen). De betacellen
produceren het hormoon insuline dat instaat voor de controle van de bloedsuikerspiegel en de opname
van suiker in het lichaam.
Bij type-1 diabetes, een ziekte die bij de getroffene meestal reeds vanaf de kinderjaren verschijnt, zijn de
eilandjes ontstoken en worden de betacellen vernietigd door het eigen afweersysteem. Het tekort aan
insuline dat daardoor ontstaat leidt tot de symptomen van de ziekte: sterk verhoogde bloedsuikerspiegel
en verstoorde stofwisseling.
Type-2 diabetes, of ouderdomsdiabetes, wordt veroorzaakt door een verkeerde voeding, overgewicht en
levensstijl, en kan uiteindelijk ook leiden tot een tekort aan betacellen in de alvleesklier.
Patiënten die onvoldoende insuline aanmaken als gevolg van een tekort aan betacellen worden "insulineafhankelijk". Dit betekent dat zij nood hebben aan insuline-injecties als behandeling. Deze behandeling
geeft echter geen kans op genezing en de patiënt kan op langere termijn gaan lijden aan belangrijke
chronische verwikkelingen. Deze verwikkelingen verminderen aanzienlijk de levenskwaliteit van de
patiënt en kunnen levensbedreigend worden.
Aangezien de ziekte te maken heeft met het falen van één celtype, de betacel, hoopt men dat ze zou
kunnen genezen worden, of op zijn minst beter behandeld, door hetzij betacellen van een orgaandonor te
transplanteren, hetzij door regeneratie van de eigen betacellen te induceren. In het geval van celtherapie
en van type-1 diabetes in het bijzonder, moet dan wel gezorgd worden voor een onderdrukking van de
immunologische afweer die tot een afbraak van de nieuwe betacellen zou kunnen leiden. Een tweede
probleem is dat er voor celtherapie onvoldoende donororganen beschikbaar zijn, waaruit de betacellen
moeten bereid worden.
Meer informatie bij prof. Luc Bouwens, Tel. 02-477.44.57, e-mail: [email protected]
Rooman I, Bouwens L.. Combined gastrin and epidermal growth factor treatment induces islet regeneration and
restores normoglycaemia in C57Bl6/J mice treated with alloxan. Diabetologia. 2003 Dec 10
1
Epidermale Groeifactor (EGF) is een stof die cellen aanzet tot groeien en delen.