Help uw kinderen financieel met hun eigen woning: fiscaal

Help uw kinderen financieel met hun eigen woning:
fiscaal schenken of lenen!
Herstel woningmarkt
Het herstel van de woningmarkt is in gang gezet. Het aantal verkochte woningen in een jaar is
weliswaar minder dan voor de crisis, maar de stijging is in 2014 ingezet. Topeconomen verwachten
dat deze stijging doorzet in 2015. Ook zullen de woningprijzen 1 tot 3% stijgen.
Voor het herstel van de woningmarkt kunnen een aantal redenen worden opgevoerd, zoals:
 De gedaalde woningprijzen.
 De historisch lage hypotheekrente, zie hieronder de grafiek (bron: Rabobank Nederland).
 De tijdelijke, extra schenkingsvrijstelling van € 100.000 in het kader van de eigen woning.
 Jarenlange, afwachtende houding van consumenten van hun koopbeslissing.
 De stijging van de gemiddelde huur in 2013 en 2014 met ruim 9%.
Lagere hypotheek
De keerzijde is dat laatste jaren het maximaal te lenen hypotheekbedrag is beperkt. Bij aankoop kan
men dan minder lenen als voorheen, waardoor of:
 meer eigen (spaar)geld nodig is, of:
 de koper zijn woningkeuze moet aanpassen.
Financiële hulp van ouders
Dat kan betekenen dat men niet altijd voldoende geld heeft om de woning te kunnen kopen. Maar
financiële hulp van andere personen dan de hypotheekbank is mogelijk. Wanneer bijvoorbeeld de
ouders, andere familieleden en bekenden over (extra) vermogen beschikken, dan is het mogelijk om
de kopers financieel bij te staan via een (belastingvrije) schenking. In plaatst van schenken is het ook
mogelijk om geld uit te lenen aan de kinderen. Beide situaties -schenken en lenen- worden hierna kort
uiteengezet.
Fiscaal vriendelijk schenken
Tot 1 januari 2015 kan letterlijk iedereen -dus niet alleen beperkt tot ouders aan kinderen- maximaal
€ 100.000 belastingvrij schenken, mits dit bedrag door de ontvanger wordt gebruikt voor:
 het kopen of verbouwen van een eigen woning als hoofdverblijf, of:
 het (gedeeltelijk) aflossen van een bestaande hypotheekschuld.
Normaal kan dan boeterente verschuldigd zijn, maar een aantal banken heeft deze
boeteclausule tot 2015 beperkt.
1
Van belang is wel dat uiterlijk op 31 december 2014 het bedrag van de schenking is betaald en door
de ontvanger is aangewend om de koop van de woning of de aflossing van de schuld te financieren.
Wordt de schenking -betaald in 2014- gebruikt om te verbouwen, dan geldt als eis dat de verbouwing
uiterlijk in 2016 is afgerond. En dat er voor 1 maart 2015 een aangifte schenkbelasting wordt ingevuld,
waarin een beroep op deze schenkingsvrijstelling wordt gedaan.
Dit jaar eindigt de grote schenkingsvrijstelling
Op 1 januari 2015 vervalt deze ruime schenkingsvrijstelling en zijn er beperkende voorwaarden, zoals:
 het bedrag is maximaal € 52.281 (dit bedrag wordt nog geïndexeerd voor 2015);
 alleen ouders kunnen dit bedrag belastingvrij schenken aan kinderen;
 de kinderen zijn tussen de leeftijd 18 en 40 jaar.
Populair: de schenkingsvrijstelling van maximaal € 100.000
De schenkingsvrijstelling van maximaal € 100.000 is een tijdelijke maatregel en eindigt op 1 januari
2015. Minister Dijsselbloem van Financiën heeft al aangekondigd, dat hij de periode niet gaat
verlengen. Deze schenkingsfaciliteit is namelijk (te) populair en volgens informatie van de
e
Belastingdienst al 50.000 keer gebruikt in de 1 helft van 2014.
Conclusie:
1. Wanneer u als ouder aan uw kind meer wilt schenken dan € 52.281, dan is het noodzakelijk om dat
in 2014 nog te doen.
2. Wanneer uw kind al ouder is dan 40 jaar, dan is de schenkingsvrijstelling vanaf 2015 beperkt tot
maximaal € 5.229. In 2014 is dat nog maximaal € 100.000.
3. Alleen in 2014 kunnen andere personen dan de ouders (bijvoorbeeld grootouders) ook maximaal
€ 100.000 schenken. Vanaf 2015 vervalt deze mogelijkheid.
4. De mogelijkheid om met de schenking zonder boete van de bank vervroegd af te lossen is vanaf
2015 minder ruim.
Schenken “woning onder water”
Dat de woningmarkt herstellende is, betekent niet dat alle problemen voorbij zijn. Vooral het hoge
aantal huizen dat "onder water staat" is zorgelijk: 28% van alle koopwoningen. Onder water betekent,
dat er een hypotheekschuld is, die groter is dan de waarde van het huis. Vooral jonge woningbezitters
kunnen last hebben van deze onderwaarde. Het zijn de mensen die vlak voor het begin van de crisis
een huis kochten. Zolang de woning niet verkocht is, is er feitelijk nog geen restschuld.
De schenkingsvrijstelling van maximaal € 100.000 kan toch ook in deze situaties worden benut door
(een deel van) de hypotheekschuld vervroegd af te lossen. In dat geval kan de woning weer “boven
water komen”.
Schenking restschuld
Ook kan deze schenkingsvrijstelling worden benut bij verkoop van de woning om een eventuele
restschuld af te lossen. In dat geval hoeven de kinderen bij de aankoop van een volgende woning de
restschuld niet extra mee te financieren.
Lenen in plaats van schenken
In plaats van schenken kan men ook geld lenen aan de kinderen in het kader van hun aankoop of
verbouwing van de eigenwoning. De keuze tussen schenken of lenen is afhankelijk van de
persoonlijke, financiële omstandigheden en voorkeuren. Zo’n onderhandse lening kan een aanvulling
zijn op een andere financiering van een hypotheekbank of zelfs daarvoor in de plaats komen.
2
Fiscaal aftrekbare rente
Voor de kinderen is deze rente, net als betaalde hypotheekrente aan de bank, fiscaal aftrekbaar. Er
zijn wel voorwaarden aan verbonden: vanaf 2013 is de rente onder andere aftrekbaar, wanneer er ook
jaarlijks wordt afgelost op de lening.
Voor de ouders wordt de ontvangen rente belast op dezelfde wijze als de rente van een spaarrekening
in box 3. Voor de ouders ontstaat er dan een rendementsvoordeel, omdat de rente van de lening
veelal hoger is dan bijvoorbeeld de rente van een spaarrekening.
Eventueel kunnen de ouders jaarlijks een deel terugschenken aan de kinderen. Om fiscale reden
moeten de kinderen eerst betalen en de ouders het bedrag van de schenking daadwerkelijk betalen
(dus niet intern verrekenen). Anders kunnen de kinderen hun rente niet fiscaal aftrekken.
Rekenvoorbeeld
De ouders hebben een vermogen op een spaarrekening van € 125.000. De rente is 1,25%.
Stel dat de ouders hiervan € 75.000 lenen aan hun kind tegen -stel- een rente van 4%. De lening
e
wordt in gelijke delen jaarlijks afgelost over een periode van 30 jaar. In het 1 jaar betaalt dus het kind
€ 3.000 aan rente en € 2.500 aan aflossing, totaal € 5.500.
1. Financiële situatie ouders: in plaats van een spaarrente van € 937,50 (1,25% over € 75.000)
ontvangen de ouders nu € 3.000. Bovendien wordt de lening in termijnen terugbetaald.
2. Financiële situatie kind: de betaalde rente is aftrekbaar. Stel dat de belasting gemiddeld 40% is,
dan betaalt het kind aan netto-rente € 1.800 en aan aflossing € 2.500, totaal € 4.300.
Conclusie: met toepassing van de jaarlijkse schenkingsvrijstelling (in 2014: € 5.229) kunnen de
ouders de financiële last van hun kind verlagen tot -in dit voorbeeld- nihil.
Aandachtspunten familielening
1. Leg de lening vast in een schriftelijke, onderhandse leningovereenkomst. Bij voorkeur in een
notariële akte. Leg deze zaken zorgvuldig vast, zodat u achteraf geen misverstanden krijgt.
2. Leg de essentiële onderdelen van de familielening vast, zoals:
 het rentepercentage en de duur van de rentevastperiode;
 het aflossingsschema, de leensom, de bestemming eigenwoninglening;
 de reguliere opzeggingsgronden, wanneer de rente verschuldigd is (maandelijks
vooraf/achteraf/ jaarlijks en/of bij vooruit betaling).
3. De hoogte van de rente moet –afhankelijk van de directe opeisbaarheid van de lening- gekoppeld
zijn aan de zakelijke marktrente of minimaal 6%.
4. Als de familielening rentevrij is (de rente is 0%), dan rekent de fiscus vaak met een veronderstelde
zakelijke rente of normrente van 6% en belast al deze bedragen in één keer met schenkbelasting.
De schenkingsvrijstelling van maximaal € 100.000 geldt hier niet voor.
5. Jaarlijks verstrekken de hypotheekbanken informatie over rente en aflossing van hun leningen aan
de Belastingdienst. Bij een familielening moet u dat zelf doen. Dat kan eenvoudig elk jaar via het
invullen van een online formulier “Opgaaf lening eigen woning” op de site van de Belastingdienst.
Uw Erkend Hypothecair Planner
Over de vergelijking tussen schenken en lenen is nog veel meer te vertellen. De Erkend Hypothecair
Planner helpt u graag met een verantwoorde keuze maken. Zo kunnen wij voor u berekenen of het in
uw situatie financieel interessant is om te lenen of te schenken.
3